فهرست بزرگ‌ترین امپراتوری‌های جهان

امپراتوری‌ها همواره نقش زیادی در حوادث و رخ‌دادهای تاریخی داشته‌اند و از نظر بازه زمانی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• امپراتوری‌های دوران باستان
• امپراتوری‌های سده‌های میانه
• امپراتوری‌های دوره مدرن (معاصر)

بزرگترین امپراتوری باستان، امپراتوری هخامنشی (ایرانیان) در سده پنجم پیش از میلاد و بزرگترین امپراتوری دوران معاصر، امپراتوری بریتانیای کبیر بوده‌است. از نظر تعداد، بیشترین امپراتوری‌های دوران باستان در چین باستان حضور داشته‌اند که هر کدام به دلایلی پس از مدتی برچیده شده‌اند در این سلسله‌های چینی سلسله ژو دوم که به وسیله وو زتیان تنها امپراتور زن در تاریخ چین بود تأسیس شد که مشهورترین سلسله چین باستان بود زیرا که امپراتور آن یک زن بود. در سده‌های میانه امپراتوری مغول که به دست چنگیز خان تأسیس شد بیشترین وسعت قلمرو را تا زمان خود داشت (حدوداً ۳۳ میلیون کیلومتر مربع) و تا نزدیک ۶ قرن دیگر امپراتوری دیگری به بزرگی آن تشکیل نشد تا زمان امپراتوری بریتانیا در دوره حکومت ملکه ویکتوریا، که وسعت امپراتوری به حدود ۳۳٬۷ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید که در تاریخ کم‌نظیر بوده‌است. امپراتوری بریتانیا بزرگترین امپراتوری جهان بوده است.

بزرگترین امپراتوری‌های تاریخ

فهرست زیر شامل بزرگترین امپراتوری‌های تاریخ از سال‌های پیش از میلاد تا ۱۹۵۰ میلادی است.

رتبه	نام امپراتوری	سال	وسعت	نقشه
۱	امپراتوری بریتانیای کبیر	۱۷۴۷ میلادی	۳۳٬۷ میلیون کیلومترمربع	گستره امپراتوری بریتانیای کبیر
۲	امپراتوری مغول	۱۲۷۰ میلادی	۳۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع	گستره امپراتوری مغول
۳	امپراتوری فرانسه	۱۷۴۰ میلادی	۲۴٬۵ میلیون کیلومتر مربع	نقشه امپراتوری استعماری اول (آبی روشن) و نقشه امپراتوری استعماری دوم (آبی تیره و هاشورخورده) فرانسه
۴	امپراتوری روسیه	۱۸۶۶ میلادی	۲۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع	گسترده امپراتوری روسیه
۵	خلافت اموی (اعراب)	۷۲۰ میلادی	۱۹٬۳ میلیون کیلومتر مربع	گستره دولت اموی
۶	امپراتوری چینگ (چین)	۱۷۹۰ میلادی	۱۴٬۷ میلیون کیلومتر مربع	گستره امپراتوری چینگ
۷	دودمان یوآن (حکومت مغولی چین)	۱۳۱۰ میلادی	۱۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع	گستره دودمان یوآن(حکومت مغولی)
۸	امپراتوری اسپانیا	۱۹۳۸ میلادی	۱۲٬۳ میلیون کیلومتر مربع	گستره امپراتوری اسپانیا
۹	خلافت عباسی (اعراب)	۷۵۰ میلادی	۱۱٬۱ میلیون کیلومتر مربع	گستره امپراتوری عباسیان (سال ۷۵۰ میلادی)
۱۰	شاهنشاهی هخامنشی	۴۸۰ پیش از میلاد	۱۱میلیون کیلومتر مربع	گستره امپراتوری هخامنشیان (سال ۴۸۰ پیش از میلاد)

بزرگترین امپراتوری‌های دوران باستان

فهرست زیر شامل بزرگترین امپراتوری‌های جهان باستان در سال‌های پیش از میلاد تا اواخر قرن پنجم میلادی (تا سال ۵۰۰ میلادی) است.

امپراتوری هخامنشیان در بزرگترین اندازه زیر فرمان داريوش بزرگ

امپراتوری ساسانیان در بزرگترین اندازه زیر فرمان خسروپرویز

رتبه	نام امپراتوری	سال	وسعت
۱	شاهنشاهی هخامنشیان	۴۸۰ پیش از میلاد	۱۱میلیون کیلومتر مربع
۲	شاهنشاهی ساسانیان	۶۲۰ بعد از میلاد	۷٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳	دودمان هان	۱۰۰ پیش از میلاد	۶٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۴	امپراتوری روم	۱۱۷ بعد از میلاد	۶٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۵	امپراتوری اسکندر	۳۲۳ پیش از میلاد	۵٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۶	سلسله مائوریا (هند)	۲۵۰ پیش از میلاد	۵٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۷	دودمان جین (چین)	۱۰ بعد از میلاد	۴٬۷ میلیون کیلومتر مربع
۸	دودمان هیونگ	۱۷۶ پیش از میلاد	۴٬۱ میلیون کیلومتر مربع
۹	دودمان هونیک	۴۴۱ بعد از میلاد	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۰	شاهنشاهی هیاطله	۴۹۰ بعد از میلاد	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۱	خاقانات روران	۴۰۵ بعد از میلاد	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۲	سلوکیان	۳۰۱ پیش از میلاد	۳٬۹ میلیون کیلومتر مربع
۱۳	شاهنشاهی اشکانی	۲۴۷ پیش از میلاد تا ۲۲۴ بعد از میلاد	۳٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۱۴	شاهنشاهی کوشان	۲۰۰ بعد از میلاد	۳٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۱۵	شاهنشاهی گبتا	۴۰۰ بعد از میلاد	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۱۶	دودمان جین غربی (چین)	۳۰۰ بعد از میلاد	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۱۷	امپراتوری ماد	۵۸۵ پیش از میلاد	۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۱۸	دودمان کین (چین)	۲۰۶ پیش از میلاد	۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۱۹	امپراتوری بیزانس (روم شرقی)	۴۵۰ بعد از میلاد	۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۲۰	دودمان جین شرقی (چین)	۳۴۷ بعد از میلاد	۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۲۱	دودمان لیو سونگ (چین)	۴۲۰ بعد از میلاد	۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۲۲	شاهنشاهی یاوانا (هند)	۱۵۰ پیش از میلاد	۲٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۳	شاهنشاهی باختری (بلخ)	۱۸۴ پیش از میلاد	۲٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۴	سلسله ژو جدید (چین)	۳۲۹ بعد از میلاد	۲٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۵	سلسله وی شمالی (چین)	۴۵۰ بعد از میلاد	۲٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۲۶	سلسله وی (چین)	۲۶۳ بعد از میلاد	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۲۷	سلسله کین (چین)	۳۷۶ بعد از میلاد	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۲۸	امپراتوری روم غربی	۳۹۵ بعد از میلاد	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۲۹	سلسله ژو قدیم (چین)	۳۱۶ بعد از میلاد	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۰	شاهنشاهی ساتاواهانا (هند)	۹۰ بعد از میلاد	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۱	شاهنشاهی هندی-پارتی (هند)	۵۰ بعد از میلاد	۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳۲	سلسله وو (چین)	۲۲۱ بعد از میلاد	۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳۳	شاهنشاهی هندی-سکایی (هند)	۱۰۰ پیش از میلاد	۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳۴	دودمان ناندا (هند)	۳۵۰ پیش از میلاد	۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳۵	امپراتوری آشور	۶۷۰ پیش از میلاد	۱٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۳۶	دودمان شانگ (چین)	۱۱۲۲ پیش از میلاد	۱٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۳۷	ژو غربی (چین)	۱۱۲۲ پیش از میلاد	۱٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۳۸	شاهنشاهی آکسوم (اتیوپی)	۳۵۰ بعد از میلاد	۱٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۳۹	دودمان شونگا (هند)	۱۵۰ پیش از میلاد	۱٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۴۰	شاهنشاهی کوشی (حبشی)	۷۰۰ پیش از میلاد	۱٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۴۱	سلسله تانگ	۵۶۶ بعد از میلاد	۵٬۰ میلیون کیلومتر مربع

بزرگترین امپراتوری‌های سده‌های میانه

این فهرست شامل بزرگترین امپراتوری‌های سده میانه (۵۰۰ میلادی تا ۱۵۰۰ میلادی) می‌شود.

امپراتوری مغول در بزرگترین اندازه خود در دوران چنگیز خان

گستره دولت اموی در بزرگترین اندازه خود

رتبه	نام امپراتوری	سال	وسعت
۱	امپراتوری مغول	۱۲۷۰ میلادی	۳۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۲	خلافت اموی (اعراب)	۷۲۰ میلادی	۱۹٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۳	دودمان یوآن (حکومت مغولی چین)	۱۳۱۰ میلادی	۱۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۴	خلفای عباسی (اعراب)	۷۵۰ میلادی	۱۱٬۱ میلیون کیلومتر مربع
۵	خلفای راشدین (اعراب)	۶۵۴ میلادی	۹٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۶	ساسانیان (اواخر-دوره خسرو پرویز)	۶۲۰ میلادی	۷٬۵میلیون کیلومتر مربع
۷	سلسله مینگ (چین)	۱۴۵۰ میلادی	۶٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۸	خاقانات ترک (گوک ترک)	۵۵۷ میلادی	۶٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۹	اردوی زرین	۱۳۱۰ میلادی	۶٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۰	دودمان تانگ (چین)	۷۱۵ میلادی	۵٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۱۱	خلفای فاطمی	۹۶۹ میلادی	۵٬۱ میلیون کیلومتر مربع
۱۲	دودمان توفان (تبت)	۸۰۰ میلادی	۴٬۶ میلیون کیلومتر مربع
۱۳	تیموریان (دوره تیمور لنگ)	۱۴۰۵ میلادی	۴٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۱۴	دودمان پالا (هند)	۸۵۰ میلادی	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۵	خاقانات شرقی ترک	۶۲۴ میلادی	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۶	خاقانات غربی ترک	۶۰۰ میلادی	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۷	دودمان کارکوتا (کشمیر-هند)	۷۵۰ میلادی	۴٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۸	سلجوقیان	۱۰۸۰ میلادی	۳٬۹ میلیون کیلومتر مربع
۱۹	ایلخانان	۱۳۱۰ میلادی	۴٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۲۰	سلسله چولا (هند)	۱۰۵۰ میلادی	۳٬۶ میلیون کیلومتر مربع
۲۱	خوارزمشاهیان	۱۲۱۸ میلادی	۳٬۶ میلیون کیلومتر مربع
۲۲	خانات چاگاتی	۱۳۵۰ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۳	روم شرقی (دوره ژوستینین یکم)	۵۵۵ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۴	دودمان یوآن شمالی (مغولستان)	۱۴۰۰ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۲۵	آل بویه	۱۳۵۰ میلادی	۲٫۸میلیون کیلومتر مربع
۲۶	غزنویان (دوره سلطان محمود)	۱۰۲۹ میلادی	۳٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۲۷	مرابطان (خلفای مرابط)	۱۱۴۷ میلادی	۳٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۲۸	سلسله توقلاق (هند)	۱۳۲۰ میلادی	۳٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۲۹	سلسله غوریان	۱۲۰۰ میلادی	۳٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۳۰	دودمان سوء (چین)	۶۱۰ میلادی	۳٬۱ میلیون کیلومتر مربع
۳۱	خانات خزر (اطراف دریای خزر)	۸۵۰ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۲	اتحاد کالمار	۱۳۹۷ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۳	کیاون روس	۱۰۵۰ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۴	خانات کاراخنید	۱۰۲۵ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۳۵	سامانیان	۹۲۸ میلادی	۲٬۹ میلیون کیلومتر مربع
۳۶	ایوبیان (خلفای ایوبی)	۱۱۹۰ میلادی	۲٬۷ میلیون کیلومتر مربع
۳۷	ماجاپاهیت (اندونزی)	۱۳۸۹ میلادی	۲٬۷ میلیون کیلومتر مربع
۳۸	سلسله خیلجی (هند)	۱۳۱۲ میلادی	۲٬۷ میلیون کیلومتر مربع
۳۹	دودمان لی آیو (چین)	۹۴۷ میلادی	۲٬۶ میلیون کیلومتر مربع

بزرگترین امپراتوری‌های دوران معاصر

این فهرست بزرگترین امپراتوری‌های دوران معاصر بین سال‌های ۱۵۰۰ تا ۱۹۵۰ میلادی را شامل می شود.

گستره امپراتوری روسیه

گستره امپراتوری چینگ

رتبه	نام امپراتوری	سال	وسعت
۱	امپراتوری بریتانیای کبیر	۱۷۴۷ میلادی	۳۳٬۷ میلیون کیلومترمربع
۲	فرانسه	۱۷۴۰ میلادی	۲۴٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۳	امپراتوری روسیه	۱۸۶۶ میلادی	۲۲٬۸ میلیون کیلومتر مربع
۴	امپراتوری چینگ	۱۷۹۰ میلادی	۱۴٬۷ میلیون کیلومتر مربع
۵	امپراتوری اسپانیا	۱۹۳۸ میلادی	۱۲٬۳ میلیون کیلومتر مربع
۶	امپراتوری پرتغال	۱۸۱۵ میلادی	۱۰٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۷	امپراتوری برزیل	۱۸۸۰ میلادی	۸٬۵ میلیون کیلومتر مربع
۸	امپراتوری ژاپن	۱۹۴۲ میلادی	۷٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۹	آلمان نازی (دوره هیتلر)	۱۹۴۲ میلادی	۶٬۴ میلیون کیلومتر مربع
۱۰	امپراتوری عثمانی	۱۵۹۵ میلادی	۵٬۲ میلیون کیلومتر مربع
۱۱	امپراتوری یوآن شمالی (مغولستان)	۱۵۵۰ میلادی	۵٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۲	امپراتوری مینگ (چین)	۱۵۴۰ میلادی	۵٬۰ میلیون کیلومتر مربع
۱۳	امپراتوری اول مکزیک	۱۸۲۲ میلادی	۴٬۹ میلیون کیلومتر مربع
۱۴	امپراتوری مغولی هند	۱۶۹۰ میلادی	۴٬۶ میلیون کیلومتر مربع
۱۵	امپراتوری ایتالیا	۱۹۴۰ میلادی	۳٬۸ میلیون کیلومتر مربع
١۶	هلند	۱۹۴۰ میلادی	۳٬۷ میلیون کیلومتر مربع
١٧	امپراتوری آلمان	۱۹۱۴ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
١٨	ایران صفوی	۱۵۱۲ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
١٩	ازبکان	۱۵۱۰ میلادی	۳٬۵ میلیون کیلومتر مربع
٢٠	فرانسه (دوره نخست)	۱۶۷۰ میلادی	۳٬۴ میلیون کیلومتر مربع
٢١	دانمارک	۱۸۰۰ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
٢٢	ایران قاجاری (دوره آقامحمدخان)	۱۷۹۶ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
٢٣	پادشاهی بزرگ دوچی روس	۱۵۰۵ میلادی	۳٬۰ میلیون کیلومتر مربع
٢۴	بلژیک	۱۹۱۴ میلادی	۲٬۵ میلیون کیلومتر مربع
٢۵	پادشاهی ماراتا (هند)	۱۷۶۰ میلادی	۲٬۵ میلیون کیلومتر مربع
٢۶	امپراتوری اول فرانسه	۱۸۱۳ میلادی	۲٬۱ میلیون کیلومتر مربع
٢٧	دودمان اینکا	۱۵۲۷ میلادی	۲٬۰ میلیون کیلومتر مربع
٢٨	پادشاهی زندیه	۱۷۵۰ میلادی	۱٬۹ میلیون کیلومتر مربع
٢٩	خانات سیبیر (خاناتی ترک)	۱۵۲۰ میلادی	۱٬۸ میلیون کیلومتر مربع
٣٠	دودمان سوری (هند)	۱۵۴۵ میلادی	۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع
٣١	پادشاهی لهستان-لتونی	۱۶۵۰ میلادی	۱٬۲ میلیون کیلومتر مربع
٣٢	دودمان سیام (تایلند)	۱۷۸۲ میلادی	۱٬۱ میلیون کیلومتر مربع
٣٣	دودمان لودهی (هند)	۱۵۱۷ میلادی	۱٬۱ میلیون کیلومتر مربع
٣۴	امپراتوری سوئد	۱۶۵۸ میلادی	۱٬۱ میلیون کیلومتر مربع
٣۵	سلسله کوبائونگ (میانمار)	۱۸۰۰ میلادی	۰٬۹ میلیون کیلومتر مربع
٣۶	خانات کازان	۱۵۴۰ میلادی	۰٬۷ میلیون کیلومتر مربع
٣٧	سلسله ویجایاگارانا (هند)	۱۵۲۹ میلادی	۰٬۷ میلیون کیلومتر مربع
٣٨	امپراتوری اتریش-مجارستان	۱۹۰۰ میلادی	۰٬۷ میلیون کیلومتر مربع
٣٩	دودمان نیزامز (هند)	۱۷۴۰ میلادی	۰٬۶ میلیون کیلومتر مربع
۴٠	سلسله سیک (هند)	۱۸۴۵ میلادی	۰٬۶ میلیون کیلومتر مربع

جستارهای وابسته

• فهرست کشورها و مناطق بر پایه پهناوری
• امپراتوری‌های استعماری
• امپراتوری
• تاریخ

منابع

• Wikipedia contributors, "List of largest empires," Wikipedia, The Free Encyclopedia,http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_empires
• Hempstone, Smith (2007). Africa, Angry Young Giant. Whitefish: Kessinger Publishing, LLC. pp. 664 pages. ISBN 0-54844-300-9.
• Jonathan M. Adams, Thomas D. Hall and Peter Turchin (2004). East-West Orientation of Historical Empires. دانشگاه کنتیکت.
• J. Beloch (1886), Die Bevölkerung der griechisch–römischen Welt, Duncker and Humblot, Leipzig.
• Jean-Noël Biraben (2003). "The rising numbers of humankind", Populations & Societies 394.
• Roger Boesche (2003). "Kautilya’s Arthashastra on War and Diplomacy in Ancient India", The Journal of Military History 67 (p. 9–38).
• Stephen Broadberry and Mark Harrison (2005). The Economics of World War I. انتشارات دانشگاه کمبریج. شابک ‎۰−۵۲۱−۸۵۲۱۲−۹ .
• Christopher Chase-Dunn, Alexis Álvarez, and Daniel Pasciuti (2002). Power and Size: Urbanization and Empire Formation in World-Systems Since the Bronze Age. دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید.
• Ferguson, Niall (2004). Colossus: The Price of America's Empire. Penguin. ISBN 1594200130.
• Raymond W. Goldsmith (1984), "An estimate of the size and structure of the national product of the Early Roman Empire", Journal of the International Association for Research in Income and Wealth 30
• Bruce R. Gordon (2005). To Rule the Earth... (See Bibliography for sources used.)
• Mark Harrison (1998). The Economics of World War II: Six Great Powers in International Comparison.
• Angus Maddison (2001). The World Economy: A Millennial Perspective. OECD, Paris.
• Angus Maddison (2006). The Contours of the World Economy 1-2030 AD. انتشارات دانشگاه آکسفورد.
• Colin McEvedy and Richard Jones (1978), "Atlas of World Population History", Facts on File (p. 342-351). New York.
• Sevket Pamuk (2005), "The Ottoman Empire in World War I". In Stephen Broadberry and Mark Harrison (2005), The Economics of World War I, p. 112-136. انتشارات دانشگاه کمبریج. شابک ‎۰−۵۲۱−۸۵۲۱۲−۹ .
• Donald Quataert (2005). The Ottoman Empire, 1700-1922.
• Walter Scheidel (2005). The monetary systems of the Han and Roman empires. دانشگاه استنفورد.
• Walter Scheidel (2006). Imperial state formation in Rome and China. دانشگاه استنفورد.
• Carla M. Sinopoli (2003). The Political Economy of Craft Production: Crafting Empire in South India, C. 1350-1650.
• Ralph Thomlinson (1975), Demographic Problems, Controversy Over Population Control, Second Edition.
• Dr Frances Wood (2006). China: The Three Emperors. آکادمی سلطنتی هنر.
• H. Yoon (1985). "An early Chinese idea of a dynamic environmental cycle", GeoJournal 10 (2), p. 211-212.
• K. A. Nilakanta Sastri. (1935)"The Cholas"" University of Madras.