سوالبار

سوالبار (به نروژی: Svalbard) به معنای کرانه سرما؛ آوایش انگلیسی: /ˈsvɑ:lbɑ:, ˈsvɑl-/;[1] تلفظ نروژی: [ˈsʋɑ(:)lbɑ:ɾ]) مجمع الجزایری در منطقه شمالگان واقع در اقیانوس منجمد شمالی، شمالی‌ترین منطقه تحت کنترل کشور نروژ است. در شمال سوالبار اقیانوس منجمد شمالی و در جنوب آنها دریای بارنت قرار دارد.[2].

مختصات: ۷۸° شمالی ۰۱۶° شرقی
سوالبار
Svalbard
پرچم
نشان ملی
پایتختلانگیربین
۲°۲۰′ شمالی ۱°۴۰′ شرقی
بزرگترین شهرلانگیربین Longyearbyen
زبان(های) رسمیزبان نروژی
حکومتمنطقه پادشاهی نروژ
هارالد پنجم
ینس استولتنبرگ
بنیان‌گذاری۱۵۹۶
مساحت
• کل
۶۱٬۰۲۲ کیلومترمربع (۲۳۵۶۱مایل‌مربع) (نامعلوم)
• آبها (٪)
جزئی
جمعیت
• سرشماری
۲٬۶۲۵ (نامعلوم)
• تراکم
خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «ن»خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «ن»خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «ن» (خطای عبارت: عملگر < دور از انتظارخطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «ن»/مایل‌مربع) (نامعلوم)
واحد پولکرون نروژ (NOK)
منطقه زمانیCET
• تابستان (ساعت تابستانی)
CHEST
پیش‌شماره تلفنی۴۷
دامنه سطح‌بالا.sj

برای ورود به سوالبار نیازی به روادید و اجازه اقامت نیست. مدت مجاز اقامت خارجیان هم نامحدود است. به این جزیره دامنه اینترنتی .sj اختصاص داده شده‌است، ولی عملاً از همان دامنه نروژ .no استفاده می‌گردد.

سوالبار در شمالی‌ترین نقطه اروپا و بین نروژ و قطب شمال قرار دارد. این مجمع‌الجزایر بین عرض‌های جغرافیایی ۷۴ درجه تا ۸۱ درجه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۱۰ درجه تا ۳۵ درجه شرقی و درون حوزه مدار قطب شمال واقع شده‌اند. بزرگترین جزیره سوالبار، اسپیتس‌برگن می‌باشد که در کنار دیگر جزایر اصلی نورداستلندت و ادگئویا قرار دارد. مرکز اداری و اجرایی مجمع الجزایر، شهر لانگییربین با جمعیتی بالغ بر ۱۸۰۰ نفر می‌باشد، علاوه بر آن دیگر سازمان‌های سوالبارد که به امور اکتشاف معادن مشغول هستند، اداره معدن بارنتسبورگ روسیه و سازمان اکتشاف معادن نای آلسوند و شرکت اسویگروآ می‌باشند. مجمع‌الجزایر سوالبارد، با سازماندهی فرمانداری سوالبارد کنترل می‌گردد.

سوالباردر دهه ۹۰ سده نوزدهم، مقصدی برای گردشگران سرزمین‌های شمالگان گردید. در سال ۱۸۹۹ اولین فعالیت‌های معدنی توسط نروژی‌ها صورت گرفت.

با وجود این که سوالبار تحت تأثیر آب و هوای قطبی قرار دارد ولی دارای دمای بیشتری نسبت به مناطق هم عرض (جغرافیایی) خود می‌باشد. با توجه به پدیده خورشید نیمه شب، روزهای تابستانی در سوالبارد ممکن است بیشتر از ۱۰۰ دوره بیست و چهار ساعته تقویمی طول بکشند و این مزیتی برای پوشش گیاهی این جزایر است تا تاریکی‌های شب‌های قطبی را که بیشتر از ۱۰۰ دوره بیست و چهار ساعته تقویمی است، جبران کنند.

تاریخچه
مجمع الجزایر سوالبارد

ساکنان شبه‌جزیرهٔ اسکاندیناوی، بنا بر احتمال قوی در قرن دوازدهم میلادی کاشفان سوالبارد بوده‌اند. متون کهن و باستانی اسکاندیناوی به سرزمینی با نام سوالبارث اشاره کرده‌است اما بدون تردید نخستین کاشف سوالبارد ویلم برنتز دانمارکی است، او به منظور یافتن دریای روت شمالی این کشف را حاصل نمود. در سال ۱۶۰۴ یک کشتی انگلیسی به منظور شکار شیرهای دریایی در بیورنویا پهلو گرفت.

این جزایر در خلال قرن‌های هفدهم و هجدهم میلادی به عنوان یک پایگاه شکار نهنگ به‌شمار می‌آمد ولی پس از آن به دست فراموشی سپرده شد. معادن زغال سنگ در ابتدای قرن بیستم در سوالبارد شروع به فعالیت کردند، افزون بر آن تعداد زیادی از دیگر سازمان‌ها و شرکت‌ها، به صورت همیشگی در این جزایر تأسیس شدند. قرارداد ۱۹۲۰ اسپیتس‌برگن، اسوالبارد را تحت حکومت پادشاهی نروژ قرار داد. همچنین پیمان نامه ۱۹۲۵ سوالبارد را کاملاً جزء خاک حکومت پادشاهی نروژ برشمرد. سوالبارد پس از آن تبدیل به منطقهٔ آزاد تجاری و غیرنظامی گردید. پس از آن شرکت نروژی استور نورسک و شرکت روسی آرکتیکوگال به عنوان تنها شرکت‌های اکتشاف معدن در این جزایر باقی‌ماندند.

امور علمی پژوهشی و گردشگری نیز از صنایع مهم اسوالبارد به‌شمار می‌آیند. در کنار این صنایع دانشگاه مرکزی سوالبارد و انبار جهانی دانه‌های کشاورزی سوالبارد نیز تأسیس شدند. این جزایر فاقد جاده‌های میان‌شهری هستند و خودروهای مخصوص سرزمین‌های برف‌خیز، هواپیماها و قایق‌ها، به عنوان وسائل نقلیهٔ عمومی در این جزایر محسوب می‌شوند. تنها دروازهٔ ورودی این سرزمین فرودگاه لانگیر سوالبارد (LYR) می‌باشد.

جغرافیا
شیرهای دریایی سوالبارد
تصویر ماهواره‌ای جزیرهٔ ادگئویا در دریای بارنتز که قطعات بزرگ یخی در آن نمایان است

سوالبارد مجمع الجزایری است در منطقهٔ شمالگان و شمالی‌ترین قسمت خاک نروژ است. سوالبارد در شمالی‌ترین نقطهٔ اروپا و میان دریای گرینلند، قطب شمال، دریای نروژ و دریای بارنتز قرار دارد. این مجمع‌الجزایر دور افتاده میان عرض‌های جغرافیایی ۷۴ درجه تا ۸۱ درجه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۱۰ درجه تا ۳۵ درجه شرقی و در شمال مدار قطب شمال واقع شده‌اند. مساحت کل جزایر سوالبارد ۶۱٬۰۲۲ کیلومتر مربع (۲۳، ۵۶۱ مایل مربع) می‌باشد، بزرگ‌ترین جزیرهٔ سوالبارد، اسپیتس‌برگن، بیش از نیمی از مساحت جزیره‌ها را به خود اختصاص داده‌است. جزیره‌های نورداستلندت و ادگئویا نیز از لحاظ وسعت و اهمیت پس از جزیرهٔ اسپیتسبرگن قرار دارند. به استثناء کارمندان پایگاه‌های هواشناسی در هوپن و بیر آیلند (جزیرهٔ خرس‌ها)، تمام ساکنان سوالبارد در جزیرهٔ اسپیتس‌برگن زندگی می‌کنند. پس از معاهدهٔ اسپیتس‌برگن، دولت نروژ ۲/۹۵ درصد خاک مطالبه نشدهٔ مجمع‌الجزایر سوالبارد را در اختیار داشت. مابقی خاک نیز تحت تملک استور نورسک، آرکتیکوگال و دیگر مالکان خصوصی به ترتیب ۴، ۰٫۴ و ۰٫۴ درصد قرار داشت.

سوالبارد در گوشهٔ شمال غربی صفحهٔ زمین‌ساختی اوراسیا قرار دارد. از جنوب به شرق، بستر دریا کم عمق است و ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر (تا ۹۸۰ پا) ژرفا دارد اما این مقدار از سمت شمال تا غرب حدود ۴ کیلومتر (دو و نیم مایل) می‌باشد. سوالبارد از شمال با توده‌های یخچالی و قطب شمال، از غرب به گرینلند، از جنوب با قطعهٔ اصلی خاک نروژ و از شرق با مجمع‌الجزایر روسی نووایا زملیا و فرانز جوزف لند، همسایه‌است.

واقع شدن سوالبارد در شمال مدار قطب شمال باعث شده‌است تا این سرزمین در تابستان‌ها با پدیده خورشید نیمه شب و در زمستان‌ها نیز با پدیدهٔ شب قطبی مواجه باشد. در عرض جغرافیایی ۷۴ درجه (جنوبی‌ترین نقطهٔ سوالبارد)، پدیده خورشید نیمه شب، ۹۹ روز و پدیدهٔ شب قطبی، ۸۴ روز به طول می‌انجامد، همچنین در عرض جغرافیایی ۸۱ درجه (شمالی‌ترین نقطه سوالبارد)، پدیدهٔ خورشید نیمه‌شب، ۱۴۱ روز و پدیدهٔ شب قطبی، روز به طول می‌انجامد. در شهر لانگییربین، خورشید نیمه‌شب از ۲۰ آوریل تا ۲۳ اوت و شب قطبی از ۲۶ اکتبر تا ۱۵ فوریه، به طول می‌انجامد. در زمستان ترکیب نورهای ماه کامل (ماه شب چهارده) و بازتابش نور حاصل از برف، روشنایی مضاعفی را ایجاد می‌کند.

توده‌های یخ ۶۰ درصد، زمین‌های سنگی و صخره‌ای ۳۰ درصد و زمین‌های دارای پوشش گیاهی ۱۰ درصد خاک سوالبارد را تشکیل می‌دهند. بزرگترین یخچال طبیعی سوالبارد، آستفونا نام دارد که در جزیرهٔ نورداستلندت واقع است. اولاو وی لند و وست فونا نیز دیگر یخچال‌های طبیعی سوالبارد هستند.

سوالبارد محل زندگی انواع گونه‌های مرغ‌های دریایی، گوزن‌های شمالی، پستانداران دریایی و خرس‌های قطبی است. این سرزمین دارای فضاهای سبز طبیعی حفاظت شده و دست‌نخوردهٔ فراوانی است. ۷ پارک ملی، ۲۳ اندوختگاه طبیعی، هفتاد درصد مجمع الجزایر را به خود اختصاص داده‌است. شصت درصد مجمع جزایر سوالبارد از رودهای یخی، توده‌های یخ غلتان، یخچال‌های طبیعی، کوه‌های یخی و آب دره‌ها تشکیل شده‌است. در سوالبارد زمستان‌ها میانگین دمای هوا ۱۲ درجه زیر صفر است.

منابع
  1. "Svalbard – definition of Svalbard in English | Oxford Dictionaries". Oxford Dictionaries | English. Retrieved 17 September 2016.
  2. «خرس قطبی مردی را در نروژ کشت».
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سوالبار موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.