فردینان دو سوسور

فردینان دو سوسور
فردینان دو سوسور
زادهٔ	۲۶ نوامبر ۱۸۵۷; ژنو، سوئیس
درگذشت	۲۲ فوریهٔ ۱۹۱۳ (۵۵ سال); Vufflens-le-Château، کانتون وو، سوئیس
محل تحصیل	دانشگاه ژنو; دانشگاه لایپزیگ (دکتری ۱۸۸۰); دانشگاه هومبولت برلین
دوره	فلسفه سده نوزدهم
حیطه	فلسفه غرب
مکتب	ساختارگرایی، نشانه‌شناسی
محل کار	EPHE; دانشگاه ژنو
علایق اصلی	زبان‌شناسی
ایده‌های چشمگیر	نشانه‌شناسی; زبان و گفتار; signified and signifier, synchronic analysis, arbitrariness of the linguistic sign, laryngeal theory
	تأثیرگرفته از امیل دورکیم، آوگوست لسکین، Zimmer، هرمان الدنبرگ ;
	تأثیرگذار بر رولان بارت، کلود لوی-استروس، ژاک لاکان، لوئی آلتوسر، میشل فوکو، ژاک دریدا، ارنستو لاکلائو، لئونارد بلومفیلد، آنتوان میه، امیل بنونیست، R. Harris, Shaumyan، رومن یاکوبسن، موریس مرلو-پونتی، لوئیس ترول یلمسلف، جان روپرت فرث، Labov, Mukařovský، واکر پرسی، مکتب زبان‌شناسی پراگ ;
امضاء

فردینان دو سوسور ( Ferdinand de Saussure ) (زادهٔ ۲۶ نوامبر ۱۸۵۷ در ژنو – درگذشتهٔ ۲۲ فوریهٔ ۱۹۱۳) زبان‌شناس و نشانه‌شناس سوئیسی بود. او پژوهشهای خود را به دو زبان فرانسه و آلمانی انجام می‌داد. وی با نگرش به ساختار زبان به‌عنوان اصل بنیادین در زبان‌شناسی، آن را شاخه‌ای از دانش عمومیِ نشانه‌شناسی دانست. او یکی از بنیانگذاران زبان‌شناسی قرن بیست و یکم[1] و یکی از بنیانگذاران (به همراه چارلز سندرز پرس) نشانه‌شناسی به‌شمار می‌رود.[2] برادران او اسپرانتیست مشهور رنه دو سوسور و دانشمند حوزه‌ی ستاره‌شناسی باستانی چینی لئوپولد دو سوسور بودند. پدر او دانشمند مشهور هنری لوئیس فردریک دو سوسور و پسر فریدنان دو سوسور، ریموند دو سوسور روانکاو بود.

نظریهٔ سوسور

اثر اصلیِ او به نام دوره زبان‌شناسی عمومی در سال ۱۹۱۶ و پس از مرگ به‌وسیلهٔ شارل بالی و آلبر سِشه برپایهٔ یادداشت‌های سرِ کلاس درس به‌چاپ رسید. این کتاب خیلی زود به منبع مهمی برای زبان‌شناسان ساختارگرای سدهٔ بیستم تبدیل شد.

سوسور برخلاف زبان‌شناسان پیش از خود که بیشتر از دید تاریخی یا به‌عبارتی درزمانی (diachronic) به بررسی زبان‌شناسی می‌پرداختند تمرکز خود را بر جنبهٔ هم‌زمانی آن می‌گذاشت، به بیان دیگر ساختار زبان را در بازه‌ای از زمان می‌سنجید.

او فرایند گفتگو را ساخته‌شده از دو بخش روان‌شناسانه و فیزیکی می‌داند، ولی ساختار زبان را در ارتباط با پاره‌ای از بخش روانشناسی می‌شناسد. از دیدگاه سوسور هیچ رابطه‌ای بین معنا و اُبْژه وجود ندارد. به همین خاطر می‌گویند که اشیای این عالم، مخلوق زبان یا تصورات ما هستند. به عبارتی، معنی، ساختاری است، یعنی معنای یک نشانه به رابطه آن با سایر نشانه‌ها بسته‌است، مثل معنای چراغ قرمز که وابسته به چراغ سبز است، و الا به خودی خود معنایی ندارد. نشانه‌شناسی او از همین پیوند ریشه می‌گیرد. اندیشه‌های او در رابطه با نشانه و ساختار از سوی ساختارگرایان، پساساختارگرایان و ساختارشکنان مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع، رویکرد ساختارگرایانه سوسور، در درون شاخه‌های زبان‌شناسی نفوذی عمیق یافت. با این حال، تأثیر آن در علوم اجتماعی به مراتب عمیق‌تر و وسیع‌تر بود. این دیدگاه، به ویژه به وسیلهٔ انسان‌شناس برجسته‌ای چون کلود لوی استروس در میانه‌های سدهٔ بیستم به کار گرفته شد. ساختارگرایی در انسان‌شناسی به نام استراوس ثبت شد و نسخه انسان‌شناختی ساختارگرایی، به عنوان یکی از شفاف‌ترین گونه‌های رویکردی در این رشته در زمان خود شناخته شد.[3]

منابع

Justin Wintle, Makers of modern culture, Routledge, 2002, p. 467.
Winfried Nöth, Handbook of Semiotics, Bloomington, Indiana University Press, 1990.
پیشگاهی فرد، زهرا و مصیب قره‌بیگی. جغرافیای پساساختارگرا، تهران: نشر زیتون سبز، ۱۳۹۲

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فردینان دو سوسور موجود است.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Justin Wintle, Makers of modern culture, Routledge, 2002, p. 467.

[2] Winfried Nöth, Handbook of Semiotics, Bloomington, Indiana University Press, 1990.

[3] پیشگاهی فرد، زهرا و مصیب قره‌بیگی. جغرافیای پساساختارگرا، تهران: نشر زیتون سبز، ۱۳۹۲

فلسفه قاره‌ای
فیلسوفان خردگرا	رنه دکارت نیکولا مالبرانش باروخ اسپینوزا گوتفرید لایبنیتس کریستیان ولف ایمانوئل کانت
فیلسوفان رمانتیک	فریدریش هولدرلین • فریدریش شیلر • یوهان ولفگانگ فون گوته • ژان-ژاک روسو
فیلسوفان ایدئالیست آلمانی	فریدریش هاینریش یاکوبی • کارل لئونارد رینولد • گوتلوب ارنست شولز • یوهان گوتلیب فیشته • فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ • سالومون مایمون • گئورگ ویلهلم فریدریش هگل
فیلسوفان نوکانتی	رودلف هرمان لوتسه • فردریش آلبرت لانژ • آفریکن اسپیر • هرمان کوهن • آلویس ریل • ویلهلم ویندلباند • هانس فایهینگر • کارل ورلاندر • پاول ناترپ • هاینریش ریکرت • ارنست کاسیرر • امیل لاسک
فیلسوفان هگلی	هرمان فریدریش ویلهلم هینریش • لودویگ فویرباخ • برونو باور • داوید اشتراوس • الکساندر کوژو
فیلسوفان مارکسیست و نئومارکسیست	کارل مارکس • فریدریش انگلس • گئورگی پلخانف • جورج لوکاچ • آنتونیو گرامشی • تئودور آدورنو • ماکس هورکهایمر • والتر بنیامین • اریک فروم • یورگن هابرماس • اسلاوی ژیژک • هربرت مارکوزه • اکسل هونت
فیلسوفان اگزیستانسیالیست	فردریش نیچه • فرانتس کافکا • فیودور داستایفسکی • ژان-پل سارتر • آلبر کامو • سورن کی یرکگور • گابریل مارسل • سیمون دوبوار
هرمنوتیک و پدیدارشناسی	فریدریش شلایرماخر • ویلهلم دیلتای • ادموند هوسرل • آلفرد شوتس • ماکس شلر • مارتین هایدگر • هانس-گئورگ گادامر • هانا آرنت • هانری کربن • هوبرت درایفوس • پل ریکور • موریس مرلو-پونتی • کارل یاسپرس • رودولف بولتمان
ساختارگرایی، پساساختارگرایی و پست‌مدرنیسم	فردینان دو سوسور • کلود لوی-استروس • لوئی آلتوسر • رولان بارت • ژاک دریدا • میشل فوکو • ژان بودریار • ژان فرانسوا لیوتار • زیگموند باومن • ژیل دلوز
سایر فیلسوفان	ولتر • دنی دیدرو • یوهان گئورگ هامان • آرتور شوپنهاور • کارل اشمیت • آیزا برلین • جورجو آگامبن • تری ایگلتون • گاستون باشلار • آلن بدیو • آنری برگسون • لئو اشتراوس • موریس بلانشو • کورنلیوس کاستوریادیس • امانوئل لویناس • ژاک لاکان • جودیت باتلر • ژولیا کریستوا • نانسی فریزر • پیر بوردیو • فرانسوا لاروول • اندرو فینبرگ • آلبرت بورگمان • برنارد استیگلر بیشتر…
نظریه‌های فلسفی	ایدئالیسم آلمانی فلسفه هگل نظریهٔ انتقادی اگزیستانسیالیسم ساختارگرایی پسامدرنیسم پساساختارگرایی
مفاهیم	خودینگی دل‌زدگی دازاین تفاوت بحران وجودی انترسوبژکتیویته اونتیک دیگری خودفریبی واقع‌شدگی ترس‌آگاهی بیشتر…
مقاله‌های مرتبط	کانتی‌گروی پدیده‌شناسی هرمنوتیک ساختارزدایی
فلسفه قاره‌ای مقاله‌های خرد فلسفه