هورموندرمانی زنانهسازی
هورموندرمانی زنانهسازی (به انگلیسی: Feminizing hormone therapy) یا هورموندرمانی زنان ترنس، یکی از روشهای تطبیق و بازتایید جنسیت است که برای تغییر صفات ثانویه جنسی مردانه، در زنان ترنس و افراد خارج از جنسیت کاربرد دارد.[1][2][3][4] ممکن است برخی افراد بیناجنسی نیز باتوجه به نیازها و ترجیحات شخصی، این روش پزشکی را انتخاب کنند. هورموندرمانی زنانهسازی یکی از روشهای هورموندرمانی افراد ترنس است.
بخشی از فهرست موضوعات درباره |
تراجنسیتی |
---|
درگاه الجیبیتی |
هدف از این درمان ایجاد صفات ثانویه جنسی مورد انتظار زنان ترنس مثل پستانها، الگویهای زنانه توزیع مو، چربی و تقویت عضلات است. با این وجود هورموندرمانی نمیتواند بسیاری از ویژگیهای جنسی مردانه را در زنان ترنس تغییر دهد، در نتیجه برخی افراد برای ایجاد تغییرات در ویژگیهای جنسی خود دست به روشهای دیگر درمان مثل جراحی بازتایید جنسیت میزنند. داروهایی که برای هورموندرمانی زنانهسازی استفاده میشود شامل استروژنها، آنتی آندروژنها، پروژستوژنها و تعدیلکنندههای آزادکننده گنادوتروپین است.
درحالی که هورموندرمانی نمیتواند ویژگیهای جنسی ناشی از بلوغ را در زنان ترنس تغییردهد (اگر فرد بالغ شده باشد)، اما ایجاد ویژگیهای ثانویه جنسی منطبق با هویت جنسیتی باعث تسکین بسیاری از نارضایتیها و سرگردانیهای ناشی از آشفتگی جنسیتی میشود.[5] ورود هورمونهای برونزا به بدن در هرسطحی تأثیرگذار است، بسیاری از افراد تحت درمان با هورمون، تغییر در سطح انرژی، خلق و خو، اشتها و سایر تغییرات را گزارش میدهند. هدف از هورمونیدرمانی در زنان ترنس مانند تمام روشهای درمانی، بهبود کیفیت زندگی است.
استفادههای پزشکی
- برای زنانهسازی زنان تراجنسیتی و افراد خارج از جنسیت.
- برای زنانهسازی افراد بیناجنسی.
شرایط و الزامات
بسیاری از پزشکان بر اساس مدل استاندارد مراقبت (SoC) توصیه شده از اتحادیه جهانی حرفهای بهداشت تراجنسیتی (WPATH) فعالیت میکنند، در این استاندارد برای شروع فرایند هورموندرمانی، افراد ترنس نیازمند به ارزیابی بهداشت روان و توصیهنامه کتبی یک رواندرمانگر هستند.[6] اما برخی دیگر از پزشکان برمبنا مدل «رضایت آگاهانه» عمل میکنند، در این روش غیر از رضایت فرد ترنس پس از آگاهی یافتن کامل از خطرات و نتایج، هیچ الزامی برای هورموندرمانی وجود ندارد.[6] داروهایی که در هورموندرمانی زنان ترنس استفاده میشود، بدون نسخه پزشک در داروخانههای غیرمجاز آنلاین به فروش میرسد باعث پدیده خطرناک خود درمانی شدهاست.[7][8] همانند تمام مداخلات پزشکی، جایگزینی هورمون هم ممکن است با خطراتی همراه باشد، به ویژه در دوزهای بالای مصرف؛ بنابراین توصیه میشود که هر نوع مصرف هورمون یا تغییر الگو مصرف تحت نظارت پزشک باشد؛ زیرا شروع، توقف یا حتی تغییر میزان دوز غیراصولی میتواند تهدیدی برای سلامتی جسمی و روانی فرد باشد.[9]
دسترسی افراد و قوانین مربوط به هورموندرمانی افراد ترنس در کشورهای جهان متفاوت است.
داروها
از داروهای متفاوتی در هورموندرمانی زنانهسازی استفاده میشود.[6] این روش شامل استروژنها برای ایجاد ویژگیهای زنانه و سرکوب سطح تستوسترون است. آنتی آندروژنهایی مانند آنتاگونیستهای گیرنده آندروژن، آنتیگنادوتروپین، تعدیلکننده هورمون آزاد کننده گنادوتروپین و مهارکننده آنزیم ۵آلفا ردوکتاز، برای خنثی کردن اثرات آندروژنها، مثل تستوسترون استفاده میشود. ترکیب استروژن با آنتی آندروژن اصلیترین عامل هورموندرمانی زنان ترنس است.[10][11] تأثیر پروژستوژنها اگرچه بصورت علمی مشخص نشده اما ادعاهای زیادی در کارآمدی آنها وجود دارد.[6]
استروژن | |||
---|---|---|---|
استرادیول(۱۷-بتا استرادیول) • استرادیول والرات • استرادیول سیپیونات(۱۷-بتا استرادیول-سیپیونات)• استرادیول بنزوات (وتاسترول) • استریول (اوستین) • استرادیول اتینیل | |||
سرکوب آندروژن | |||
اسپیرونولاکتون • سیپروترون استات • بیکالوتامید • انزالوتامید | |||
تعدیلکنندههای گنادوتروپین | |||
الاگولیکس • رلوگولیکس | |||
مهارکننده آنزیم ۵آلفا ردوکتاز | |||
فیناستراید • دوتاستراید | |||
پروژستوژن | |||
پروژسترون • مدروکسی پروژسترون استات (پروورا) • هیدروکسی پروژسترون کاپروات • دیدروژسترون • دروسپیرنون | |||
منابع:[12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42] |
استروژنها
استروژنها هورمونهای اصلی جنسی در زنان و مسئول هدایت صفات ثانویه جنسی زنانه مثل رشد پستانها و الگوی توزیع چربی زنانه هستند.[3] متداولترین استروژن مورد استفاده در زنان ترنس استرادیول است. دیگر استرهای استرادیول؛ استرادیول والرات و استرادیول سیپیونات است که پیشدارو استرادیول هستند.[3] استروژن کونژوگه (پرمارین) که در هورموندرمانی یائسگی و استرادیول اتیلن که در جلوگیری از بارداری استفاده میشود، در گذشته برای هورموندرمانی زنان ترنس هم استفاده میشدهاست، دیگر توصیه نمیشود. لختهشدن خون و مشکلات قلبی و عروقی از عوارض ناشی این داروها است.[3][43][6][4] استروژنها بهصورت خوراکی، ترانسدرمال، موضعی (از طریق چسب یا ژل)، مقعدی، تزریق، کاشت، زیرزبانی و گونهای تجویز شوند.[44][45]
استروژنها علاوه بر ایجاد صفات زنانه، دارای اثرات ضدگنادوتروپین هستند که سطح تستوسترون را در زنان ترنس سرکوب میکند. سطح استرادیول ۲۰۰ پیکوگرم بر میلیلیتر میتواند سطح تستوسترون را تا حدود ۹۰٪ سرکوب کند، در حالی که میزان استرادیول ۵۰۰ پیکوگرم بر میلیلیتر سطح تستوسترون را حدود ۹۵٪، معادل یک جراحی ارکیدکتومی تعدیل میکند.[46][47] هنگامی که سطح تستوسترون به اندازه کافی توسط استرادیول سرکوب نمیشود، مثل شکل خوراکی آن، میتوان از داروهای ضدآندروژن برای سرکوب یا جلوگیری از اثر سطح تستوسترون باقی مانده استفاده کرد.[48][49]
دوز استروژنهای مصرفی در زنان ترنس، که خواستار ارکیدکتومی یا دیگر روشهای جراحی بازتایید جنسیت نیستند معمولاً بیشتر از سطح استروژن در زنان همسوجنسی است.[50][51][52] بنابر توصیه انجمن غدد درونریز سطح استرادیول در زنان پیش از یائسگی در حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ پیکوگرم بر میلیلیتر است، همچنین اشاره میکند که این سطح از استرادیول معمولاً قادر به سرکوب تستوسترون در زنان ترنس نیست.
در سال ۲۰۱۸ بنیاد همیاری کاکرین عنوان کرد که استرادیول تزریقی با دوز بالا بیخطر است. انجمن غدد درونریز نیز دوزهایی از استرادیول تزریقی را توصیه میکند که منجر به سطح استرادیول بیش از سطح طبیعی زنان همسوجنسی میشود. بهعنوان مثال ۱۰ میلیگرم در هفته استرادیول والرات با تزریق عضلانی، منجر به سطح استرادیول حدود ۱۲۵۰ پیکوگرم بر میلیلیتر در پیک و حدود ۲۰۰ پیکوگرم بر میلیلیتر، ۷ روز بعد از تزریق میشود. مصرف استروژن را میتوان پس از جراحی ارکیکتومی که دیگر نیازی به سرکوب تستوسترون بیضهها نیست، کاهش داد.
آنتی آندروژنها
آنتی آندروژنها داروهایی هستند که مانع از اثرگذاری آندروژنها بر بدن میشوند.[53] آندروژنهایی مثل تستوسترون و دیهیدروتستوسترون، عمدهترین هورمونهای جنسی تولیدی در بیضهها هستند که مسئول ایجاد و هدایت صفات ثانویه جنسی مردانه مثل صدای بم، شانههای پهن، الگوی رشد مو مردانه، و توزیع چربی و عضله هستند.[54][55] علاوه بر این، آندروژنها محرک جنسی، عامل آکنه، بوی بدن و ریزش موی سر هستند. آندروژنها با اتصال به گیرنده آندروژن، هدف بیولوژیکی خود در بدن را دنبال میکنند. آنتی آندروژنها با جلوگیری از اتصال آندروژن به گیرنده آندروژن مانع از اثرگذاری آن میشوند.
آنتی آندروژنهایی که مستقیماً گیرنده آندروژن را مسدود میکنند به عنوان آنتاگونیست یا مسدودکننده گیرنده آندروژن شناخته میشوند، آنتی آندروژنهایی که از بیوسنتز آنزیمی آندروژنها جلوگیری میکنند به عنوان مهارکنندههای آندروژن و آنتی آندروژنهایی که تولید آندروژن را در غدد جنسی سرکوب میکنند به عنوان آنتی گنادوتروپین شناخته میشوند. هدف از استفاده آنتی آندروژنها در زنان ترنس سرکوب یا مسدود سطح باقیمانده از تستوسترون است که توسط استروژنها سرکوب نمیشود. اگر سطح تستوسترون در فرد ترنس همتراز با سطح تستوسترون زنان همسوجنسی باشد یا فرد تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد، لزومی به درمان با آنتی آندروژن نیست.
واکنشها
بسیاری از داروهایی که در هورموندرمانی زنان ترنس استفاده میشود، مثل استرادیول، سیپروترون استات و بیکالوتامید، بستر سیتوکروم ۴ آ ۳ و سایر آنزیمهای سیتوکروم پی ۴۵۰ هستند. در نتیجه، القاکنندههای «سیتوکروم ۴ آ ۳» و سایر آنزیمهای «سیتوکروم پی ۴۵۰» مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین و ریفامپین ممکن است با کاهش سطح گردش، اثرگذاری دارو را کاهش دهند. در نقطه مقابل مهارکنندههای سیتوکروم ۴ آ ۳ و آنزیمهای سیتوکروم پی ۴۵۰، مانند سایمتیدین، کلوتریمازول، آب گریپ فروت، ایتراکونازول، کتوکونازول و ریتوناویر ممکن است با افزایش سطح گردش، اثرگذاری دارو را افزایش دهند. استفاده از یک القاکننده یا مهارکننده سیتوکروم پی ۴۵۰ همراه با هورموندرمانی زنانهسازی، باید در تنظیم مقدار دوز دارو لحاظ شود.
تأثیرات
اثر | زمان لازم برای شروع تغییرات | زمان لازم برای حداکثر تغییرات | ماندگاری تغییر اگر هورموندرمانی متوقف شود |
---|---|---|---|
رشد پستان، هاله پستان و نوک پستان | ۶–۲ ماه | ۳–۱ سال | برگشت ناپذیز |
نازکشدن یا کندشدن رشد موهای صورت و بدن | ۱۲–۴ ماه | > ۳ سال | برگشتپذیر |
توقف ریزش موی سر با الگوی مردانه | ۳–۱ ماه | ۲–۱ سال | برگشتپذیر |
نرم شدن پوست و کاهش چربی و آکنه در آن | ۶–۳ ماه | نامشخص | برگشتپذیر |
تغییر در توزیع چربی بدن با الگوی زنانه | ۶–۳ ماه | ۵–۲ سال | برگشتپذیر |
کاهش قدرت و توده عضلانی | ۶–۳ ماه | ۲–۱ سال | برگشتپذیر |
پهن شدن لگن (پیش از بلوغ بستهشدن صفحات رشد) | نامشخص | نامشخص | برگشتناپذیر |
تغییر در خلق و خو، احساسات و رفتار | نامشخص | نامشخص | برگشتپذیر |
کاهش میل جنسی | ۳–۱ ماه | ۶–۳ ماه | برگشتپذیر |
کاهش نعوظ و نعوظ صبحگاهی | ۳–۱ ماه | ۶–۳ ماه | برگشتپذیر |
اختلال نعوظ و کاهش حجم انزال | ۳–۱ ماه | متغیر | برگشتپذیر |
کاهش تولید اسپرم و مشکلات باروری | نامشخص | > ۳ سال | برگشتپذیر/برگشتناپذیر |
کاهش اندازه بیضهها | ۶–۳ ماه | ۳–۲ سال | نامشخص |
کاهش اندازه غده پروستات | نامشخص | نامشخص | نامشخص |
کاهش اندازه آلت مردی[56][57][58][59] | —————— | —————— | —————— |
تغییرات صدا | —————— | —————— | —————— |
دستور العملها:[43][6][60] مقالات و کتابها:[61][62][34][63] مطالعات:[64] |
با این وجود طیف تأثیرات هورموندرمانی در زنان ترنس به داروها و دوزهای مصرفی بستگی دارد.
جستارهای وابسته
منابع
- Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, Hannema SE, Meyer WJ, Murad MH, Rosenthal SM, Safer JD, Tangpricha V, T'Sjoen GG (November 2017). "Endocrine Treatment of Gender-Dysphoric/Gender-Incongruent Persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline" (PDF). J. Clin. Endocrinol. Metab. 102 (11): 3869–3903. doi:10.1210/jc.2017-01658. PMID 28945902. S2CID 3726467.
- Deutsch, Madeline (17 June 2016). "Guidelines for the Primary and Gender-Affirming Care of Transgender and Gender Nonbinary People" (PDF) (2nd ed.). University of California, San Francisco: Center of Excellence for Transgender Health. p. 28.
- Wesp LM, Deutsch MB (March 2017). "Hormonal and Surgical Treatment Options for Transgender Women and Transfeminine Spectrum Persons". Psychiatr. Clin. North Am. 40 (1): 99–111. doi:10.1016/j.psc.2016.10.006. PMID 28159148.
- Dahl, M; Feldman, JL; Goldberg, J; Jaberi, A (2015). "Endocrine Therapy for Transgender Adults in British Columbia: Suggested Guidelines" (PDF). Vancouver Coastal Health. Retrieved 15 August 2018.
- Murad, Mohammad Hassan; Elamin, Mohamed B.; Garcia, Magaly Zumaeta; Mullan, Rebecca J.; Murad, Ayman; Erwin, Patricia J.; Montori, Victor M. (2010). "Hormonal therapy and sex reassignment: A systematic review and meta-analysis of quality of life and psychosocial outcomes". Clinical Endocrinology. 72 (2): 214–231. doi:10.1111/j.1365-2265.2009.03625.x. PMID 19473181. S2CID 19590739.
- Coleman, E.; Bockting, W.; Botzer, M.; Cohen-Kettenis, P.; DeCuypere, G.; Feldman, J.; Fraser, L.; Green, J.; Knudson, G.; Meyer, W. J.; Monstrey, S.; Adler, R. K.; Brown, G. R.; Devor, A. H.; Ehrbar, R.; Ettner, R.; Eyler, E.; Garofalo, R.; Karasic, D. H.; Lev, A. I.; Mayer, G.; Meyer-Bahlburg, H.; Hall, B. P.; Pfaefflin, F.; Rachlin, K.; Robinson, B.; Schechter, L. S.; Tangpricha, V.; van Trotsenburg, M.; Vitale, A.; Winter, S.; Whittle, S.; Wylie, K. R.; Zucker, K. (2012). "Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7" (PDF). International Journal of Transgenderism. 13 (4): 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. ISSN 1553-2739. S2CID 39664779.
- Branstetter, Gillian (31 August 2016). "Sketchy Pharmacies Are Selling Hormones to Transgender People: Burdened by cost and medical discrimination, many people are taking a do-it-yourself approach to transitioning". The Atlantic. Retrieved 29 December 2018.
- Newman, Rosalind; Jeory, Ted (16 November 2016). "Fears of 'DIY transitioning' as hormone drugs sold to transgender women without checks". The Independent. Retrieved 29 December 2018.
- Maddie Deutsch (۲۰۲۰). «Information on Estrogen Hormone Therapy». UCSF Transgender Care.
- William B. Shore (21 August 2014). Adolescent Medicine, An Issue of Primary Care: Clinics in Office Practice, E-Book. Elsevier Health Sciences. pp. 663–. ISBN 978-0-323-32340-6.
- Ivy M. Alexander; Versie Johnson-Mallard; Elizabeth Kostas-Polston; Catherine Ingram Fogel, Nancy Fugate Woods (28 June 2017). Women's Health Care in Advanced Practice Nursing, Second Edition. Springer Publishing Company. pp. 468–. ISBN 978-0-8261-9004-8.
- Wesp LM, Deutsch MB (March 2017). "Hormonal and Surgical Treatment Options for Transgender Women and Transfeminine Spectrum Persons". Psychiatr. Clin. North Am. 40 (1): 99–111. doi:10.1016/j.psc.2016.10.006. PMID 28159148.
- Unger CA (December 2016). "Hormone therapy for transgender patients". Transl Androl Urol. 5 (6): 877–884. doi:10.21037/tau.2016.09.04. PMC 5182227. PMID 28078219.
- Randolph JF (December 2018). "Gender-Affirming Hormone Therapy for Transgender Females". Clin Obstet Gynecol. 61 (4): 705–721. doi:10.1097/GRF.0000000000000396. PMID 30256230.
- Nakatsuka M (May 2010). "Endocrine treatment of transsexuals: assessment of cardiovascular risk factors". Expert Rev Endocrinol Metab. 5 (3): 319–322. doi:10.1586/eem.10.18. PMID 30861686. S2CID 73253356.
- Fishman, Sarah L.; Paliou, Maria; Poretsky, Leonid; Hembree, Wylie C. (2019). "Endocrine Care of Transgender Adults". Transgender Medicine. Contemporary Endocrinology. pp. 143–163. doi:10.1007/978-3-030-05683-4_8. ISBN 978-3-030-05682-7. ISSN 2523-3785.
- Winkler-Crepaz, K.; Müller, A.; Böttcher, B.; Wildt, L. (2017). "Hormonbehandlung bei Transgenderpatienten" [Hormone treatment of transgender patients]. Gynäkologische Endokrinologie. 15 (1): 39–42. doi:10.1007/s10304-016-0116-9. ISSN 1610-2894. S2CID 12270365.
- Urdl, W. (2009). "Behandlungsgrundsätze bei Transsexualität" [Therapeutic principles in transsexualism]. Gynäkologische Endokrinologie. 7 (3): 153–160. doi:10.1007/s10304-009-0314-9. ISSN 1610-2894. S2CID 8001811.
- Gooren LJ (March 2011). "Clinical practice. Care of transsexual persons". N. Engl. J. Med. 364 (13): 1251–7. doi:10.1056/NEJMcp1008161. PMID 21449788.
- James Barrett (29 September 2017). Transsexual and Other Disorders of Gender Identity: A Practical Guide to Management. CRC Press. pp. 216–. ISBN 978-1-315-34513-0.
- Carlo Trombetta; Giovanni Liguori; Michele Bertolotto (3 March 2015). Management of Gender Dysphoria: A Multidisciplinary Approach. Springer. pp. 85–. ISBN 978-88-470-5696-1.
- Fabris B, Bernardi S, Trombetta C (March 2015). "Cross-sex hormone therapy for gender dysphoria". J. Endocrinol. Invest. 38 (3): 269–82. doi:10.1007/s40618-014-0186-2. PMID 25403429. S2CID 207503049.
- Kristen Eckstrand; Jesse M. Ehrenfeld (17 February 2016). Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Healthcare: A Clinical Guide to Preventive, Primary, and Specialist Care. Springer. pp. 357–. ISBN 978-3-319-19752-4.
- Tangpricha V, den Heijer M (April 2017). "Oestrogen and anti-androgen therapy for transgender women". Lancet Diabetes Endocrinol. 5 (4): 291–300. doi:10.1016/S2213-8587(16)30319-9. PMC 5366074. PMID 27916515.
- Coxon, Jonny; Seal, Leighton (2018). "Hormone management of trans women". Trends in Urology & Men's Health. 9 (6): 10–14. doi:10.1002/tre.663. ISSN 2044-3730. S2CID 222189278.
- Gooren LJ, Giltay EJ, Bunck MC (January 2008). "Long-term treatment of transsexuals with cross-sex hormones: extensive personal experience". J. Clin. Endocrinol. Metab. 93 (1): 19–25. doi:10.1210/jc.2007-1809. PMID 17986639.
- Athanasoulia-Kaspar, Anastasia P.; Stalla, Günter K. (2019). "Endokrinologische Betreuung von Patienten mit Transsexualität" [Endocrinological care of patients with transsexuality]. Geburtshilfe und Frauenheilkunde. 79 (7): 672–675. doi:10.1055/a-0801-3319. ISSN 0016-5751.
- Meriggiola MC, Gava G (November 2015). "Endocrine care of transpeople part II. A review of cross-sex hormonal treatments, outcomes and adverse effects in transwomen". Clin. Endocrinol. (Oxf). 83 (5): 607–15. doi:10.1111/cen.12754. PMID 25692882. S2CID 39706760.
- Costa EM, Mendonca BB (March 2014). "Clinical management of transsexual subjects". Arq Bras Endocrinol Metabol. 58 (2): 188–96. doi:10.1590/0004-2730000003091. PMID 24830596.
- Moore E, Wisniewski A, Dobs A (August 2003). "Endocrine treatment of transsexual people: a review of treatment regimens, outcomes, and adverse effects". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 88 (8): 3467–73. doi:10.1210/jc.2002-021967. PMID 12915619.
- Rosenthal SM (December 2014). "Approach to the patient: transgender youth: endocrine considerations". J. Clin. Endocrinol. Metab. 99 (12): 4379–89. doi:10.1210/jc.2014-1919. PMID 25140398.
- Arver DS (2015). "Transsexualism, könsdysfori". Retrieved 2018-11-12.
- Bourgeois AL, Auriche P, Palmaro A, Montastruc JL, Bagheri H (February 2016). "Risk of hormonotherapy in transgender people: Literature review and data from the French Database of Pharmacovigilance". Ann. Endocrinol. (Paris). 77 (1): 14–21. doi:10.1016/j.ando.2015.12.001. PMID 26830952.
- Asscheman, Henk; Gooren, Louis J.G. (1993). "Hormone Treatment in Transsexuals". Journal of Psychology & Human Sexuality. 5 (4): 39–54. doi:10.1300/J056v05n04_03. ISSN 0890-7064.
- Levy A, Crown A, Reid R (October 2003). "Endocrine intervention for transsexuals". Clin. Endocrinol. (Oxf). 59 (4): 409–18. doi:10.1046/j.1365-2265.2003.01821.x. PMID 14510900. S2CID 24493388.
- Vincenzo Mirone (12 February 2015). Clinical Uro-Andrology. Springer. pp. 17–. ISBN 978-3-662-45018-5.
- Lim HH, Jang YH, Choi GY, Lee JJ, Lee ES (January 2019). "Gender affirmative care of transgender people: a single center's experience in Korea". Obstet Gynecol Sci. 62 (1): 46–55. doi:10.5468/ogs.2019.62.1.46. PMC 6333764. PMID 30671393.
When we prescribed estradiol, we preferred sublingual estradiol valerate instead of the oral form for feminizing HT since prior researchers have reported the effectiveness of sublingual administration in maintaining high blood estradiol concentration and low E1/E2 ratio [13].
- Gianna E. Israel (March 2001). Transgender Care: Recommended Guidelines, Practical Information, and Personal Accounts. Temple University Press. pp. 56–. ISBN 978-1-56639-852-7.
- Majumder, Anirban; Chatterjee, Sudip; Maji, Debasis; Roychaudhuri, Soumyabrata; Ghosh, Sujoy; Selvan, Chitra; George, Belinda; Kalra, Pramila; Maisnam, Indira; Sanyal, Debmalya (2020). "IDEA group consensus statement on medical management of adult gender incongruent individuals seeking gender reaffirmation as female". Indian Journal of Endocrinology and Metabolism. 24 (2): 128. doi:10.4103/ijem.IJEM_593_19. ISSN 2230-8210. PMID 32699777. S2CID 218596936.
- Reisman T, Goldstein Z (2018). "Case Report: Induced Lactation in a Transgender Woman". Transgend Health. 3 (1): 24–26. doi:10.1089/trgh.2017.0044. PMC 5779241. PMID 29372185.
- Henderson A (2003). "Domperidone. Discovering new choices for lactating mothers". Awhonn Lifelines. 7 (1): 54–60. doi:10.1177/1091592303251726. PMID 12674062.
- "Orilissa (elagolix) FDA Label" (PDF). 24 July 2018. Retrieved 31 July 2018.
- Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, Hannema SE, Meyer WJ, Murad MH, Rosenthal SM, Safer JD, Tangpricha V, T'Sjoen GG (November 2017). "Endocrine Treatment of Gender-Dysphoric/Gender-Incongruent Persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline" (PDF). J. Clin. Endocrinol. Metab. 102 (11): 3869–3903. doi:10.1210/jc.2017-01658. PMID 28945902. S2CID 3726467.
- Alfred S. Wolf; H.P.G. Schneider (12 March 2013). Östrogene in Diagnostik und Therapie. Springer-Verlag. pp. 79, 81. ISBN 978-3-642-75101-1.
- Lauritzen C (December 1986). "Die Behandlung der klimakterischen Beschwerden durch vaginale, rektale und transdermale Ostrogensubstitution" [Treatment of disorders of the climacteric by vaginal, rectal and transdermal estrogen substitution]. Gynakologe (به آلمانی). 19 (4): 248–53. ISSN 0017-5994. PMID 3817597.
- Stege R, Carlström K, Collste L, Eriksson A, Henriksson P, Pousette A (1988). "Single drug polyestradiol phosphate therapy in prostatic cancer". Am. J. Clin. Oncol. 11 Suppl 2: S101–3. doi:10.1097/00000421-198801102-00024. PMID 3242384. S2CID 32650111.
- Ockrim JL, Lalani EN, Laniado ME, Carter SS, Abel PD (May 2003). "Transdermal estradiol therapy for advanced prostate cancer--forward to the past?". J. Urol. 169 (5): 1735–7. doi:10.1097/01.ju.0000061024.75334.40. PMID 12686820.
- Leinung, MC (June 2014). "Variable Response to Oral Estradiol Therapy in Male to Female Transgender Patients". Endocrine Reviews. 35 (Supplement). doi:10.1210/endo-meetings.2014.RE.2.OR42-1 (inactive 2021-01-19).
- Liang JJ, Jolly D, Chan KJ, Safer JD (February 2018). "Testosterone Levels Achieved by Medically Treated Transgender Women in a United States Endocrinology Clinic Cohort". Endocr Pract. 24 (2): 135–142. doi:10.4158/EP-2017-0116. PMID 29144822.
- Gooren LJ, Giltay EJ, Bunck MC (January 2008). "Long-term treatment of transsexuals with cross-sex hormones: extensive personal experience". J. Clin. Endocrinol. Metab. 93 (1): 19–25. doi:10.1210/jc.2007-1809. PMID 17986639.
- Wylie, Kevan Richard; Fung, Robert; Boshier, Claudia; Rotchell, Margaret (2009). "Recommendations of endocrine treatment for patients with gender dysphoria". Sexual and Relationship Therapy. 24 (2): 175–187. doi:10.1080/14681990903023306. ISSN 1468-1994. S2CID 20471537.
- Carlo Trombetta; Giovanni Liguori; Michele Bertolotto (3 March 2015). Management of Gender Dysphoria: A Multidisciplinary Approach. Springer. pp. 85–. ISBN 978-88-470-5696-1.
- Gava, Giulia; Seracchioli, Renato; Meriggiola, Maria Cristina (2017). "Therapy with Antiandrogens in Gender Dysphoric Natal Males". Endocrinology of the Testis and Male Reproduction. Endocrinology. pp. 1199–1209. doi:10.1007/978-3-319-44441-3_42. ISBN 978-3-319-44440-6. ISSN 2510-1927.
- Shlomo Melmed; Kenneth S. Polonsky; P. Reed Larsen; Henry M. Kronenberg (11 November 2015). Williams Textbook of Endocrinology. Elsevier Health Sciences. pp. 714, 934. ISBN 978-0-323-34157-8.
- Sarah Boslaugh (3 August 2018). Transgender Health Issues. ABC-CLIO. pp. 37–. ISBN 978-1-4408-5888-8.
- Elliott S, Latini DM, Walker LM, Wassersug R, Robinson JW (September 2010). "Androgen deprivation therapy for prostate cancer: recommendations to improve patient and partner quality of life". J Sex Med. 7 (9): 2996–3010. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.01902.x. PMID 20626600.
- Higano CS (February 2003). "Side effects of androgen deprivation therapy: monitoring and minimizing toxicity". Urology. 61 (2 Suppl 1): 32–8. doi:10.1016/S0090-4295(02)02397-X. PMID 12667885.
- Higano CS (October 2012). "Sexuality and intimacy after definitive treatment and subsequent androgen deprivation therapy for prostate cancer". J. Clin. Oncol. 30 (30): 3720–5. doi:10.1200/JCO.2012.41.8509. PMID 23008326.
- Eberhard Nieschlag; Hermann Behre (29 June 2013). Andrology: Male Reproductive Health and Dysfunction. Springer Science & Business Media. pp. 54–. ISBN 978-3-662-04491-9.
- Bourns, Amy (2015). "Guidelines and Protocols for Comprehensive Primary Care for Trans Clients" (PDF). Sherbourne Health Centre. Retrieved 15 August 2018.
- Fabris B, Bernardi S, Trombetta C (March 2015). "Cross-sex hormone therapy for gender dysphoria". J. Endocrinol. Invest. 38 (3): 269–82. doi:10.1007/s40618-014-0186-2. PMID 25403429. S2CID 207503049.
- Moore E, Wisniewski A, Dobs A (August 2003). "Endocrine treatment of transsexual people: a review of treatment regimens, outcomes, and adverse effects". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 88 (8): 3467–73. doi:10.1210/jc.2002-021967. PMID 12915619.
- Levy A, Crown A, Reid R (October 2003). "Endocrine intervention for transsexuals". Clin. Endocrinol. (Oxf). 59 (4): 409–18. doi:10.1046/j.1365-2265.2003.01821.x. PMID 14510900. S2CID 24493388.
- de, Blok Christel; Klaver, Maartje; Nota, Nienke; Dekker, Marieke; den, Heijer Martin (2016). "Breast development in male-to-female transgender patients after one year cross-sex hormonal treatment". Endocrine Abstracts. doi:10.1530/endoabs.41.GP146. ISSN 1479-6848.
پیوند به بیرون
- Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, Hannema SE, Meyer WJ, Murad MH, Rosenthal SM, Safer JD, Tangpricha V, T'Sjoen GG (November 2017). "Endocrine Treatment of Gender-Dysphoric/Gender-Incongruent Persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline" (PDF). J. Clin. Endocrinol. Metab. 102 (11): 3869–3903. doi:10.1210/jc.2017-01658. PMID 28945902. S2CID 3726467.
- Coleman, E.; Bockting, W.; Botzer, M.; Cohen-Kettenis, P.; DeCuypere, G.; Feldman, J.; Fraser, L.; Green, J.; Knudson, G.; Meyer, W. J.; Monstrey, S.; Adler, R. K.; Brown, G. R.; Devor, A. H.; Ehrbar, R.; Ettner, R.; Eyler, E.; Garofalo, R.; Karasic, D. H.; Lev, A. I.; Mayer, G.; Meyer-Bahlburg, H.; Hall, B. P.; Pfaefflin, F.; Rachlin, K.; Robinson, B.; Schechter, L. S.; Tangpricha, V.; van Trotsenburg, M.; Vitale, A.; Winter, S.; Whittle, S.; Wylie, K. R.; Zucker, K. (2012). "Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7" (PDF). International Journal of Transgenderism. 13 (4): 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. ISSN 1553-2739. S2CID 39664779.
- Deutsch, Madeline (17 June 2016). "Guidelines for the Primary and Gender-Affirming Care of Transgender and Gender Nonbinary People" (PDF) (2nd ed.). University of California, San Francisco: Center of Excellence for Transgender Health. p. 28.
- Dahl, M; Feldman, JL; Goldberg, J; Jaberi, A (2015). "Endocrine Therapy for Transgender Adults in British Columbia: Suggested Guidelines" (PDF). Vancouver Coastal Health. Retrieved 15 August 2018.
- Bourns, Amy (2015). "Guidelines and Protocols for Comprehensive Primary Care for Trans Clients" (PDF). Sherbourne Health Centre. Retrieved 15 August 2018.
- Transgender HRT Research Repository