چمستان

چَمِسْتان، که به زبان مازندرانی (طبری) و در گویش بومی و محلی چَماسِّن یا چَمِسْتون نامیده می‌شود، یکی از شهرهای استان مازندران است. این شهر مرکز بخش چمستان از شهرستان نور می‌باشد. جاده‌ای به شکل نیم‌دایره (نعل) چمستان را به نور و آمل وصل می‌کند. این شهر دارای شهرداری، بخشداری، دادگستری، سایر ادارات و دوایر دولتی، امکانات گازکشی، کتابخانه، عمومی، سینما، و کانون فرهنگی‌تربیتی است.[2]

چمستان چَماسِّن یا چَمِسْتون
کشور	ایران
استان	مازندران
شهرستان	نور
بخش	چمستان
مردم
جمعیت	۱۱٬۱۹۴ نفر (سال ۱۳۹۵) [1]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۷۱ متر
اطلاعات شهری
شهردار	غلامرضا چمن آرا
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۱۱
چمستان روی نقشه ایران ۳۶٫۴۶۳۳°شمالی ۵۲٫۲۸۳۳°شرقی مختصات: ۳۶٫۴۶۳۳°شمالی ۵۲٫۲۸۳۳°شرقی

نام

نام چمستان را برخی دگرگون‌شدهٔ چمنستان و برخی دگرگون‌شدهٔ چمازستان دانسته‌اند. چماز نام نوعی سرخس است.[3]

جغرافیا

ارتفاع چمستان با سطح دریا نسبت به آبادیهای دیگر تحت پوشش آن بیشتر است.[3]

چمستان یکی از بخش‌های شهرستان نور باچشم انداز بسیار زیبا درحاشیه جنگلهای انبوه همچنان سرو قامت برافراشته از طبیعت سرسبز شمال که در فاصله ۱۵کیلومتری نور و به ایزدشهر با جاده چهار کیلومتری شوسه و بیست و دو کیلومتری آمل با و ۹۰ کیلومتری ساری مرکز استان و حدود ۱۸۰کیلومتر با تهران واقع گردیده‌است که حدودمشخصات واربعه آن از شمال به ایزد شهر وغرب به بخش مرکزی شهرستان نور و از جنوب به بخش بلده وکوهپایه‌های البرز مرکزی و شرق به شهرستان آمل محدود می‌شود ومساحت آن حدود ۱۵۴۷ کیلومتر مربع دارای ۹۶ پارچه آبادی و در جلگه‌های هموار که از جنوب به رشته کوه البرز میانی منتهی می‌گردد.

منطقه کجور

محدوده تاریخی کجور از شمال به دریای مازندران از غرب به رود چالوس از شرق به سولده (نور) و از جنوب به دره نور محدود می‌شود.[4] منطقه کجور به همراه کلارستاق، لنگا، تنکابن، سختسر و هوسم بخشی از رویان کهن بود که بعدها رسمتدار نام گرفت. رویان کهن از نواحی غربی طبرستان محسوب می‌شده‌است.[5]

جاذبه‌های گردشگری

چمستان دارای طبیعت بسیار زیبا و بکر و دست نخورده‌است که امروزه در کمتر جایی یافت می‌شود. روستای ییلاقی لاویج دارای آب گرم طبیعی در ۲۵ کیلومتری جنوب چمستان، پارک جنگلی کشپل، بخش قدیمی آبادی هلاپون و شهر فراموش شدهٔ واتاشان از نقاط دیدنی پیرامون شهر چمستان هستند.[6]

1. کوه‌های مهم: میرخمند - واز- لاویج- طارم- رودبارک -گزناسرا و…
2. طوایف مهم: ناییجی _گل - بلده‌ای - لونج- کُپُج- لاویجی- دشتی- لورائی-سالده ای
3. محصولات مهم بخش کشاورزی: برنج- گندم- جو-سیب زمینی
4. محصولات دامپروری و پرورش دام وطیور- عسل و تخم مرغ و …
5. پارک‌های جنگلی کشپل: این پارک جنگلی در ابتدای ورودی چمستان در قسمت غرب و در محور جاده لاویج قرار دارد، پارکی در حاشیهٔ زیبای لاویج رود، با چشمه‌های پرآب و زلال، امکانات نسبی اقامتی و محل بازی کودکان که این پارک را به تفریگاه مردم منطقه و مسافران غیر بومی تبدیل نموده‌است.
6. آب‌گرم معدنی لاویج: روستای ییلاقی لاویج در ۱۸ کیلومتری جنوب چمستان در میان دره‌های جنگلی و زیبای البرز قرار دارد. در ابتدای ورودی چمستان از غرب یک مسیر زیبای آسفالته به طرف جنوب که از جاده اصلی منشعب می‌شود و با عبور از پارک جنگلی کشپل به لاویج ختم می‌شود. روستای ییلاقی " لاویج "، یکی دیگر از نقاط ذیذنی و جذاب این منطقه است که از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری این منطقه است که هر سال مسافران زیادی را به این منطقه می‌کشاند.

آب‌های گرم لاویج به دلیل خواص بالای درمانی برای دردهای استخوان و مفاصل و بیماری‌های پوستی همواره گردشگران فراوانی را در تمام فصول سال به خود اختصاص داده‌است، امکاناتی مناسب نیز در آن منطقه برای اقامت و استفاده از آب معدنی ایجاد شده‌است. با توجه به اینکه جاده چمستان به لاویج از کشپل می‌گذرد و از میان جنگل عبور می‌کند، به همین دلیل فضای دلپذیری را برای گردشگران فراهم می‌سازد.

1. فیل سنگی: در مرکز روستای لاویج قطعه سنگ بزرگی وجود دارد که بر اثر عوامل و فرسایش طبیعی به شکل فیل نشسته بر زمین خودنمایی می‌کند که مسافران از این روستای خوش آب و هوا با این منظره طبیعی و منحصر بفرد دیدن می‌کنند. (فیل سنگی در کنار آبگرم فیل سنگی قرار داد یعنی در مجموعه آبگرم فیل سنگی)
2. بقعه آقا شاه بالوزاهد: این بقعه در روستای آهودشت، در۳کیلومتری شرق چمستان واقع شده‌است. بقعه مذکور در ضلع شمالی و مجاور با جاده قرار دارد. آقا شاه بالو از عرفای اواخر قرن ۷ هجری قمری و مرشد شیخ حسن جوری چهره اصلی نهضت سربداران خراسان در عهد حکومت مغولان بوده‌است.

بنای آجری با گنبدی مخروطی و تزئینات کاشیکاری بر روی مرقد آقا شاه بالو زاهد ساخته شذه که از آثار مهم تاریخی مازندران به‌شمار می‌رود.

جمعیت

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۱۱٬۱۹۴ نفر جمعیت بوده‌است.[1] مردم چمستان به زبان طبری با گویش کجوری صحبت می‌کنند.[7]

منابع

1. «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
2. روزنامهٔ ایران، شماره ۳۳۷۵ بایگانی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، بخش جوان، دوشنبه ۳ بهمن ۱۳۸۴.
3. همان.
4. http://www.iranicaonline.org/articles/kojur-i
5. http://www.iranicaonline.org/articles/kalarestaq-1
6. «هتل نارنجستان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۰۸.
7. نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک).