فهرست شهرستان‌های استان مازندران

استان مازندران در حال حاضر ۲۲ شهرستان دارد.[1][2] وسیع‌ترین شهرستان آن ساری و پرجمعیت‌ترین آن بابل است. کوچک‌ترین و کم جمعیت‌ترین شهرستان آن نیز سیمرغ است. شهرستان قائمشهر بیشترین تراکم جمعیتی را داراست و تنها شهرستانی است که فقط از یک بخش تشکیل شده‌است. شهر ساری مرکز استان و بزرگ‌ترین شهر مازندران می‌باشد.[3][4] سه فرمانداری ویژه در شهرستان‌های آمل، بابل و تنکابن، در این استان وجود دارد.[5][6][7]

نقشه استان مازندران به تفکیک شهرستان


مازندران در تقسمات استانی سال ۱۳۱۶ بخشی از استان دوم بود[8] و یکی از شهرستان‌های آن به‌شمار می‌آمد.[9] به مرور استان‌هایی مانند سمنان، مرکزی، تهران و گلستان از مازندران جدا شدند.[10]

در سال ۱۳۲۳، شهرستان بابل از ساری جدا شده[11] و شهسوار (تنکابن امروزی)، که پیشتر در قلمرو استان یکم (گیلان امروزی) بود، به مازندران الحاق شد.[12] سال بعد، در ۱۳۲۴، شاهی (قائم‌شهر امروزی) هم از ساری تفکیک شد و در ۱۳۲۵ شهرستان آمل از بابل و شهرستان نوشهر از شهسوار جدا شدند.[13][14]در ۱۳۳۳ اشرف (بهشهر امروزی) از ساری منفک گردید و سه سال بعد نور هم شهرستان شد.[15] پس از انقلاب، در ۱۳۵۸ شهرستان رامسر در غربی‌ترین قسمت استان تشکیل شد[16] و در ۱۳۶۸ شهرستان بابلسر در شمال بابل، تأسیس شد.[17] در سال ۱۳۷۴ دو شهرستان نکا و محمودآباد ایجاد شدند[18][19] و سال بعد چالوس از نوشهر جدا شد[20] و سال پس از آن هم شهرستان جویبار بنا شد.[21] پس از آن، به مدت هشت سال شهرستان جدیدی در مازندران ایجاد نشد، تا این که در ۱۳۸۴ شهرستان گلوگاه در شرقی‌ترین قسمت استان تأسیس شد.[22] به ترتیب در ۱۳۸۶ فریدون‌کنار،[17] در ۱۳۸۸ عباس‌آباد،[23] در ۱۳۸۹ میان‌دورود،[24] در ۱۳۹۱ سیمرغ[25] و در ۱۳۹۲ دو شهرستان کلاردشت و سوادکوه شمالی به وجود آمدند.[26][27]

نام برخی از شهرستان‌های مازندران در دورهٔ معاصر تغییر پیدا کرد. در دوره رضا شاه پهلوی، باول یا بارفروش به بابل، مشهدسر به بابلسر، تنکابن به شهسوار، سخت‌سر به رامسر، حبیب‌آباد یا نوده به نوشهر، علی‌آباد به شاهی و اشرف به بهشهر تغییر نام یافتند.[28][29] پس از انقلاب ۱۳۵۷ نیز برخی از شهرها نامشان تغییر کرد که دلیلشان ارتباط این اسامی با خاندان پهلوی و ملی‌گرایی پیش از انقلاب بود. از جمله شاهی به قائمشهر تغییر کرد[30] و شهسوار مجدداً تنکابن نام گرفت.[31]

شهرستان‌ها
شهرستان[4] بخش‌ها[4] دهستان‌ها[3] شهرها (مرکز†)[3] سال تأسیس[32] جداشده از جمعیت
(۱۳۹۵)[4]		 مساحت
(km²)[3]		 تراکم جمعیت
(بر km²)		 نقشه
گلوگاه مرکزی آزادگان گلوگاه† ۱۳۸۴ بهشهر[22] ۴۰٫۰۷۸ ۴۵۱٫۲ ۸۸٫۸۲
توسکا چشمه
کلباد کلباد شرقی -
کلباد غربی
بهشهر مرکزی کوهستان بهشهر†
خلیل‌شهر
رستمکلا		 ۱۳۳۳ ساری[15] ۱۶۸٫۷۶۹ ۱۴۱۶٫۳ ۱۱۹٫۱۶
میان‌کاله
پنج‌هزاره
یانه‌سر عشرستاق -
شهدا
نکا مرکزی مهروان نکا† ۱۳۷۴ بهشهر[19] ۱۱۹٫۵۱۱ ۱۳۵۸٫۸ ۸۷٫۹۵
پی‌رجه
قره‌طغان
هزارجریب استخرپشت -
زارم‌رود
میان‌دورود مرکزی میان‌دورود بزرگ سورک† ۱۳۸۹ ساری[24] ۵۵٫۰۵۳ ۴۳۶٫۹ ۱۲۶
کوهدشت غربی
کوهدشت شرقی
گهرباران گهرباران شمالی طبقده
گهرباران جنوبی
ساری مرکزی اسفیورد شوراب ساری† ۱۳۱۶ مازندران
(تغییر نام شهرستان)[9]		 ۵۰۴٫۲۹۸ ۳۲۴۸٫۴ ۱۵۵٫۲۴
کلیجان رستاق سفلی
مذکوره
میاندورود کوچک
رودپی رودپی شرقی -
رودپی غربی
رودپی شمالی فرح‌آباد شمالی فرح‌آباد
فرح‌آباد جنوبی
چهاردانگه چهاردانگه کیاسر
گرماب
پشتکوه
دودانگه فریم فریم
بنافت
کلیجان‌رستاق کلیجان‌رستاق علیا پایین هولار
تنگه سلیمان
جویبار مرکزی حسن‌رضا جویبار† ۱۳۷۶ قائمشهر[21] ۷۷٫۵۷۶ ۲۸۵٫۵ ۲۷۱٫۷۲
سیاهرود
گیل‌خوران چپکرود کوهی‌خیل
لاریم
سیمرغ مرکزی کیاکلا کیاکلا† ۱۳۹۱ قائمشهر[25][33] ۱۹٫۳۷۶ ۸۷٫۵ ۲۲۱٫۴۴
دشت کنار
تالارپی تالارپی
طور
قائم‌شهر مرکزی علی‌آباد قائم‌شهر†
ارطه		 ۱۳۲۴ ساری
(با نام شاهی)[13]		 ۳۰۹٫۱۹۹ ۳۷۱ ۸۳۳٫۴۲
بالاتجن
بیشه‌سر
کوهساران
نوکندکلا
سوادکوه شمالی مرکزی شرق و غرب شیرگاه شیرگاه† ۱۳۹۲ سوادکوه[27][34] ۲۴٫۸۳۴ ۴۸۸٫۴ ۵۰٫۸۴
لفور
نارنجستان هتکه
چایباغ
سوادکوه مرکزی راستوپی پل سفید†
آلاشت		 ۱۳۵۹ شاهی[35] ۴۳٫۹۱۳ ۱۵۸۹٫۶ ۲۷٫۶۲
ولوپی
زیرآب کسلیان زیرآب
سرخ‌کلا
بابلسر مرکزی بابلرود بابلسر† ۱۳۶۸ بابل[17] ۱۳۵٫۱۹۱ ۲۴۶٫۵ ۵۴۸٫۴۴
ساحلی
بهنمیر بهنمیر بهنمیر
عزیزک
رودبست خشکرود هادی‌شهر
پازوار
بابل مرکزی اسبوکلا بابل†
امیرکلا		 ۱۳۲۳ ساری[11] ۵۳۱٫۹۳۰ ۱۵۷۸٫۱ ۳۳۷٫۰۷
فیضیه
گنج‌افروز
بابل‌کنار بابل‌کنار مرزیکلا
درازکلا
بندپی شرقی فیروزجاه گلوگاه
سجادرود
بندپی غربی خوش‌رود خوش‌رودپی
شهیدآباد
بخش گتاب گتاب جنوبی گتاب
گتاب شمالی
لاله‌آباد لاله‌آباد زرگرمحله
کاری‌پی
فریدون‌کنار مرکزی باریک‌رود شمالی فریدون‌کنار† ۱۳۸۶ بابل[17] ۶۰٫۰۳۱ ۹۹٫۲ ۶۰۵٫۱۵
باریک‌رود جنوبی
دهفری امامزاده عبدالله شمالی -
امامزاده عبدالله جنوبی
محمودآباد مرکزی اهلم‌رستاق شمالی محمودآباد† ۱۳۷۴ آمل[18] ۹۸٫۴۰۷ ۲۶۲٫۸ ۳۷۴٫۴۵
اهلم‌رستاق جنوبی
هرازپی غربی
سرخ‌رود دابوی شمالی سرخ‌رود
هرازپی شمالی
آمل مرکزی هرازپی جنوبی آمل† ۱۳۲۵ بابل[14] ۴۰۱٫۶۳۹ ۳۰۷۴٫۴ ۱۳۰٫۶۴
دشت سر سفلی
پایین‌خیابان لیتکوه
امامزاده عبدالله چلاو امامزاده عبدالله آمل
بالاخیابان لیتکوه
دابودشت دابوی جنوبی دابودشت
دابوی میانی
لاریجان بالا لاریجان گزنک
رینه
لاریجان سفلی
دشت سر دشت سر شرقی بابکان
دشت سر غربی
نور مرکزی ناتل‌کنار علیا نور†
ایزدشهر
رویان		 ۱۳۳۹ آمل ۱۲۱٫۵۳۱ ۲۶۷۵ ۴۵٫۴۳
ناتل‌کنار سفلی
میان‌بند
بلده اوزرود بلده
شیخ فضل‌الله نوری
تتارستاق
چمستان لاویج چمستان
میان‌رود
ناتل رستاق
نوشهر مرکزی بلده کجور نوشهر† ۱۳۲۵ شهسوار[31] ۱۳۸٫۹۱۳ ۱۷۱۶٫۵ ۸۰٫۹۲
کالج
خیرودکنار
کجور پنجک‌رستاق کجور
پول
زانوس‌رستاق
توابع کجور
چالوس مرکزی کلارستاق غربی چالوس†
هچیرود		 ۱۳۷۵[36] نوشهر[20][31] ۱۱۶٫۵۴۲ ۱۰۸۹٫۵ ۱۰۷
کلارستاق شرقی
مرزن‌آباد بیرون‌بشم مرزن‌آباد
کوهستان
کلاردشت مرکزی کلاردشت غربی کلاردشت† ۱۳۹۲ چالوس[26] ۲۳٫۶۴۸ ۵۰۷٫۸ ۴۶٫۵۷
کلاردشت شرقی
عباس‌آباد مرکزی لنگارود غربی عباس‌آباد† ۱۳۸۸ تنکابن[23] ۵۲٫۸۳۲ ۳۱۱ ۱۶۹٫۸۷
لنگارود شرقی
کلار کلار غربی کلارآباد
کلار شرقی
سلمان‌شهر کلار آباد غربی سلمان‌شهر
تنکابن مرکزی میر شمس‌الدین تنکابن†
شیرود		 ۱۳۱۶ (ایجاد)[37]
۱۳۲۳ (الحاق)[12]		 استان یکم
(با نام شهسوار)[12]		 ۱۶۶٫۱۳۲ ۱۷۳۲٫۲ ۹۵٫۹
گلیجان
نشتا تمشکل نشتارود
کترا
خرم‌آباد بلده خرم‌آباد (تنکابن)
بلده شرقی[38]
کوهستان[39] میاندامان -
دو هزار
سه هزار
رامسر مرکزی سخت‌سر رامسر†
کتالم و سادات‌شهر		 ۱۳۵۸ شهسوار[16] ۷۴٫۱۷۹ ۷۲۹٫۸ ۱۰۱٫۶۴
اشکور
دالخانی[40] جنت رودبار
چهل شهید
استان مازندران ۵۸ بخش ۱۳۳ دهستان ساری†
و ۶۲ شهر دیگر		 استان دوم ۳٬۲۸۳٬۵۸۲ ۲۳٬۷۵۶٫۴[2] ۱۳۷٬۷۷۴۶

نگارخانه
  • نقشهٔ جغرافیایی مازندران
  • تقسیمات شهرستان‌های مازندران (ق)
  • تراکم جمعیتی شهرستان‌ها
  • حوزه‌های انتخاباتی مازندران
  • سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌ها (ق)
  • نقشهٔ راه‌های مازندران (ق)

پیشینه تقسیمات شهرستان‌ها
  • استان‌های ایران در سال ۱۳۱۶؛ مازندران کنونی در محدودهٔ شهرستان‌های ساری (در استان دوم) و شهسوار (در استان یکم) بود.
  • استان مازندران-گرگان در سال ۱۳۳۵
  • استان مازندران در سال ۱۳۵۲
  • استان مازندران در سال ۱۳۶۷

جستارهای وابسته

منابع
  1. «گزارش آماری عناصر و واحدهای تقسیماتی جمهوری اسلامی ایران» (PDF). وزارت کشور. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ مهر ۱۳۹۹.
  2. سالنامه آماری استان مازندران سال 1396. سازمان آمار جمهوری اسلامی ایران. ص. ۲۴.
  3. سالنامه آماری استان مازندران در سال ۱۳۹۷ (PDF). سازمان برنامه و بودجه کشور - سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مازندران. دریافت‌شده در ۲۰ دی ۱۳۹۹.
  4. «جمعیت شهرستان‌های مازندران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰ آبان ۱۳۹۹.
  5. «دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان آمل توسط وزارت کشور». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  6. «دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان بابل توسط وزارت کشور». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  7. «مکلف شدن وزارت کشور نسبت به دایر نمودن فرمانداری ویژه در شهرستان تنکابن». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۹.
  8. «ماده 2: اصلاح تقسیمات کشوری، استانهای دهگانه، 1316». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ دی ۱۳۹۹.
  9. «قانون اصلاح قانون تقسیمات کشور و اصلاح قانون راجع به محصلین کلاس اختصاصی وزارت داخله». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  10. "Provinces of Iran". statoids. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 1 Jan 2021.
  11. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1323». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  12. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1323». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  13. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1324». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  14. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1325». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  15. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1333». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  16. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1358». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  17. «شهرستان بابل». دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران. ۳۰ دی ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۰.
  18. «تغییرات تقسیماتی در شهرستان آمل». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  19. «تغییرات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  20. «تصویب سازمان و سلسله تابعیت عناصر و واحدهای تقسیمات کوری استان مازندران به مرکزیت شهر ساری». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  21. «تصویبنامه راجع‌به اصلاحات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  22. «تصویب‌نامه درخصوص تغییرات و اصلاحات تقسیماتی در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  23. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری شهرستان تنکابن». مرکز پژوهش‌های مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ آذر ۱۳۹۹.
  24. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  25. «تصویب‌نامه درخصوص تقسیمات کشوری در استان مازندران». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  26. «شهرستان شدن کلاردشت در ساعات پایانی دولت دهم ابلاغ شد». تسنیم. ۲۵ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰.
  27. «جدایی سوادکوه شمالی از سوادکوه بزرگ!». عصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  28. شهره جلال‌پور. «تغییر اسامی شهرهای ایران در دوره پهلوی اول و نقش فرهنگستان ایران» (PDF). دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  29. «تغییر نام 20 شهر ایران». ایسنا. ۲۳ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  30. «ماجرای تغییر نام خیابان‌ها و شهرهای ایران». قدس. ۲۱ بهمن ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  31. «آشنایی با تنکابن». شهداری تنکابن. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  32. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ شهریور ۱۳۹۱.
  33. «شهرستان سیمرغ در استان مازندران ایجاد شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۴ بهمن ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.÷
  34. «شهرستان سوادکوه شمالی در استان مازندران ایجاد شد». ایرنا. ۲۰ فروردین ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  35. «مجموعه‌های روزنامه رسمی- سال 1359». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  36. «تصویب‌نامه در خصوص ایجاد و تأسیس شهرستان چالوس». دستور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  37. «قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران». دستور. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۹.
  38. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در شهرستان تنکابن استان مازندران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران. ۱۱ آبان ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  39. «تصویب‌نامه در خصوص تقسیمات کشوری در شهرستان تنکابن استان مازندران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران. ۱۱ آبان ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۱.
  40. «معرفی اولین بخشدار بخش دالخانی رامسر». استانداری مازندران. ۱ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۱.

پیوند به بیرون

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.