فریدونکنار
فِرِیدون‌کِنار (
تلفظ ) یکی از شهرهای ساحلی استان مازندران است. این شهرستان از شمال با دریای مازندران، از شرق با شهرستان بابلسر و از غرب هم‌مرز با شهرستان محمودآباد و از جنوب با شهرستان‌های بابل و آمل همسایه‌است.[1] فریدونکنار (سابقاً روستای فریکنار) از سال ۱۳۲۰ شهر شده‌است با این وجود از لحاظ تقسیمات سیاسی تا دهه هفتاد شمسی به صورت دهستانی در شهرستان بابل بوده و در این دهه از دهستان به بخشداری تبدیل و از سال ۱۳۸۶[2] نیز شهرستان شده‌است. هم اکنون نیز بخش قابل توجهی از بافت جمعیتی مردم فریدونکنار را مهاجران اهل بندپی (بخش های بندپی شرقی و غربی شهرستان بابل) تشکیل می‌دهند که در دهه های اخیر سبب رونق تجاری شهر شدند.
| فریدونکنار فری کنار | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | مازندران |
| شهرستان | فریدونکنار |
| بخش | مرکزی، دهفری |
| نام(های) پیشین | فریکنار |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۸٬۱۵۴ |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۳- |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۷ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | محمد علی آزادی کناری |
| ره‌آورد | برنج، پرندگان وحشی و ماهی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۱ |
  فریدونکنار | |
بارندگی‌های فراوان و زمین حاصلخیز و جلگه‌ای از قدیم فریدون کنار را به کشتگاه مستعد برنج و حبوبات تبدیل نموده‌است و وجود آبگیرها و آب‌بندان‌های متعدد، بافت ویژهٔ جنگلی و آب و هوای معتدل خزری آن را به صورت یکی از زیستگاه‌های منحصر به فرد زمستانی پرندگان زیبای مهاجر به ویژه درنای سیبری درآورده است، ارتفاع متوسط این شهر جلگه‌ای از سطح آب‌های آزاد جهان حدود ۱۳– متر می‌باشد و در عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۴۲ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی (منطبق بر ساعت رسمی کشور) واقع شده‌است رودهای فری کنار و ملاکلا زمین‌های این شهر را مشروب می‌کنند.
متوسط حداکثر دما در فریدون کنار۲۱/۵+، متوسط حداقل ۱۳/۷+ و متوسط روزانه ۱۷/۶+ درجه سانتیگراد است. در این شهر سالیانه حدود ۸۷۰ میلی‌متر باران می‌بارد .
در شهرستان فریدونکنار شهرک‌های ساحلی وجود دارد که در دوره پهلوی برای رفاه حال مسافرین و توریست در اطراف این شهر بنا شده‌است. دلیل آن هم این است که در منطقه شمال ایران شهرستان بابلسر که در آن زمان فریدون کنار بخشی از آن بوده بعد از شهر چالوس به دلیل شرایط منحصربه‌فرد ساحلی، انتخاب دوم توریست‌ها بوده‌است. نام قدیم این شهر فریکنار بوده‌است.[3] هم‌اکنون این شهرستان به دو بخش مرکزی و دهفری تقسیم شده‌است. (قابل ذکر است که واژه کِنار در زبان طبری برای دیوار چوبیِ ساخته شده از ترکه درخت توت یا نی بکار می‌رود ولذا گفته شده که در فرهنگ محلی به کسانی از غریبه‌ها و مهاجرین که در کنار مناطق آباد سکنی می‌گزیدند کناری می‌گفتند)
جمعیت
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۳۸٬۱۵۴ نفر جمعیت بوده‌است.[4] مردم فریدونکنار به زبان مازندرانی گویش می‌کنند.[5] بخش قابل توجهی از بافت جمعیتی مردم فریدونکنار را مهاجران اهل بندپی (بخش های بندپی شرقی و غربی شهرستان بابل) تشکیل می‌دهند که در دهه های اخیر سبب رونق تجاری شهر شدند.
روستاهای فریدونکنار
منتخبی از روستاها و دهستان‌های شهرستان فریدونکنار: روستای شیر محله، اسلام‌آباد، حسین‌آباد، ازباران،روستای مهلبان، روستای بزرگ بیشه محله، نوایی محله، کوچک بیشه محله، بنه کنار، بی نمد، منقارپی، جزین، کلاگر سرا، اسبوکلا کریم کلا، زاهد کلا کریم کلا، اوکسر کریمکلا، طوله سرا، روستای سوته، فرم، حیدرکلا، ملاکلا، کاردگر محله، از خصوصیات بارز مردمان روستاهای فریکنار مهمانی دادن مستمر همدیگر به صورت فامیلی می‌باشد. غذاها و خورشتهای لذید منحصر به فرد دستپخت بانوان هنرمند این روستاها، مثال زدنی و از شهرت برخوردار است بخش مرکزی.[6] بخش مرکزی شامل سه محله کهن است به نام‌های ۱)خرسه محله۲)میان محله ۳) وشکا محله (به معنی محله سر سبز ودارای مرتع)
اقتصاد شهری
شهرستان فریدونکنار[7] دارای یک بندر چند منظوره می‌باشد که این بندر متصل به شاهراهه (کریدور) آبی شمال ایران (جزیی از کریدور شمال جنوب) است، در حال حاضر این بندر بیشتر در بخش نفت و گاز فعال بوده و همچنین واردات ذرت و گندم از حوزه شمالی دریای مازندران و صادرات سیمان به آن منطقه از این بندر امکان‌پذیر گردیده و مسیری برای کشتی‌های روسی می‌باشد. بندر و گسترش فعالیت‌های آن یکی از استعدادهای بالقوه برای جذب نیروی کار در شهر است که به دلیل ضعف مدیریت شهری علی‌رغم گذشت زمان بسیار زیاد هنوز به صورت بالفعل در نیامده است. وجود امکانات و تأسیسات بندری و حمل و نقل و ترانزیت دریایی از مهم‌ترین امتیازات فریدونکنار است. این شهر از سوی رئیس‌جمهور به عنوان نقطه صفر مرزی شناخته شده‌است.
یکی دیگر از مزیت‌های عمده اقتصادی فریدونکنار کشت برنج و فروش وسیع برنج فریدونکنار در سطح کشور بوده، برنج طارم برندی مشهور، پرفروش و با کیفیت در سطح ایران می‌باشد، اکثر ساکنین این شهر به نوعی با فعالیت‌های مربوط به برنج و برنجکاری در ارتباط هستند و منافع سرشاری از برنج نصیب این شهر می‌شود. همچنین صید و فروش انواع ماهی‌های دریای مازندران بخصوص ماهی‌های آزاد، سفید، کفال، ازون برون و خاویار در فصل پاییز، زمستان و اوایل بهار (از اواسط مهر ماه تا اواسط فروردین ماه) دارای رونق بسیار بوده و بازار ماهی فریدونکنار به عنوان یکی از بزرگترین (به لحاظ حجم فروش ماهی) و یکی از معروف‌ترین بازارهای فروش ماهی استان مازندران شهرت دارد.
جاذبه‌های گردشگری
ساحل ماسه‌ای با امتداد بیش از ۱۰ کیلومتر.
زیستگاه بین‌المللی درنای سیبری، درایران تنها زیستگاه و در جهان جزو چهار زیستگاه درنای سیبری می‌باشد.
دامگاه پرندگان از باران و سوته.
پل تاریخی شهرستان فریدونکنار (که زمان ساخت آن به سال‌های حکومت رضا شاه و توسط مهندسین آلمانی می‌باشد که شهر راه به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند).
- زمین‌های شالیزاری
- بازار بزرگ ماهی فروشان
- بازار فصلی پرندگان وحشی
- باغ پرندگان
- پارک جنگلی زاهدکلا و سوته
- پارک ساحلی لاله
- پل میلاد
- سقاخانهٔ تاریخی کریمکلا (اوکسر)
- بازار هفتگی (شنبه بازار)
- ساختمان قدیمی شهرداری و ساختمان فعلی شورای شهر (در سال نود و هفت بمنظور ایجاد پارکینگ عمومی و مرکز خرید تخریب گردید).
- پارک جزیره
- مراکز خرید
تالاب فریدونکنار
تالاب فریدونکنار در جنوب شهر فریدونکنار قرار دارد با مجموعه متنوعی از گیاهان و جانوران آبزی، به یکی از غنی‌ترین اکوسیستم‌های تالابی شمال کشور تبدیل شده‌است. این تالاب ۵۴۰۰ هکتار وسعت دارد و زمستان هر سال حدود ۱۰۰ هزار پرنده مهاجر میزبان آن می‌شوند که بیشتر آن‌ها از انواع مرغابی و بقیه پرندگانی چون غاز وحشی، انواع قو، باکلان، پرلا، کشیم، حواصیل، مرغ سقا، قره‌غاز، شاهین و عقاب شاهی هستند. نادرترین موجود زنده ایران که تنها یک عدد از آن باقی مانده‌است، در این این تالاب زندگی می‌کند.
آخرین پرنده از جمعیت ایرانی گونهٔ به شدت در معرض انقراض درنای سیبری هر سال به تنهایی زمستان‌ها را در این تالاب می‌گذراند و اول بهار به خانه ییلاقیش در شمال روسیه پر می‌کشد. از هزاران درنایی که هر سال به فریدونکنار می‌آمدند تا سال ۸۱ فقط ۴ عدد باقی ماند. در سال ۸۳ روس‌ها دو جوجه درنا را به آن‌ها افزودند تا شاید جمعیت آن‌ها افزایش پیدا کند، ولی سال به سال تعداد آن‌ها کمتر شد و از سال ۸۶ فقط یک پرنده موفق شده از گلوله‌های شکارچیان جان به در ببرد و مهاجرت هر ساله خود از تالاب فریدونکنار به سیبری را تکرار کند.[8]
سوغات
انواع برنج مرغوب و معطر بخصوص طارم محلی یا سنگه طارم و طارم هاشمی که محصول خاص و سنتی شالیزاری‌های این شهرستان می‌باشد. ماهیان خوشمزه مثل کفال، کولی، کپور، سفید، اوزون برون و… در این منطقه صید می‌شوند- خاویار ماهی یا همان اوزون برون یکی از محصولات ویژه سواحل این شهرستان بوده که شاید بتوان گفت خاویار آن مرغوبترین خاویار دنیا بوده وشهرت جهانی داشته که یکی از صید گاه‌های آن، این منطقه از دریای مازندران می‌باشد - میوه‌های مختلف فصلی ازقبیل انواع پرتقال و انار، نارنگی، ازگل، آلوچه (گوجه سبز)، لیمو، انجیر و… از محصولات باغی این منطقه است.
منابع
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
- «نسخه آرشیو شده». پورتال وزارت کشور http://portal2.moi.ir/Portal/Home. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۵. پیوند خارجی در
|ناشر=وجود دارد (کمک) - سفرنامه شمال. چالز فرانسیس مکنزی. منصوره اتحادیه نظام مافی. نشر گستره. تهران. ۱۳۵۹
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک). - http://www.sotehsabz.com/%5Bپیوند+مرده%5D
- یک بندر چند منظوره
- جاذبه‌های تالاب فریدونکنار، درنای تنها محسن کاظم پور، روزنامه جام جم، ۲۶ مهر ۱۳۹۰
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||
| ذخیرهگاههای زیستکره |  اثر طبیعی ملی دماوند  پارک ملی لار  دریاچه گهر (حفاظتٰشده اشترانکوه)  اثر طبیعی ملی علم‌کوه  پارک ملی دریاچه ارومیه  اثر طبیعی ملی قله سبلان  اثر طبیعی ملی لالههای واژگون  ذخیرهگاه زیستکره دریاچه هامون  منطقه حفاظتشده جنگل حرا  منطقه حفاظتشده توران  پناهگاه حیات وحش دریاچه زریبار  اثر طبیعی ملی غار علیصدر  منطقه شکارممنوع تالاب استیل | |
|---|---|---|
| مناطق چهارگانه | ||
| مناطق شکارممنوع |
| |
محیط زیست بر پایه کشور • محیط زیست ایران | ||
| مناطق پیرامون |
|  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تاریخچه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مسائل مربوطه | اختلافات بر سر نامیدن • اجلاس سران کشورها • رژیم حقوقی • مسیر کریدور شمال–جنوب • گردشگری دریایی • مسیر تجاری ولگا • خاویار • مؤسسه مطالعات دریای خزر • ژئوپلیتیک خطوط انرژی خزر • طرح انتقال آب از مازندران به سمنان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
