ذخیره‌گاه زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه


ذخیره‌گاه زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره یونسکو در ایران است[3] که در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و شامل منطقه حفاظت‌شده تنگ صیاد، منطقه حفاظت‌شده سبزکوه، منطقه حفاظت‌شده هلن، تالاب چغاخور، تالاب‌ گندمان، تالاب سولقان و تالاب علی آباد است.[4] این منطقه در محدوده شهرستان‌های شهرکرد، بروجن، لردگان و کیار قرار دارد.[5]

ذخیره‌گاه زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه
منطقه حفاظت‌شده تنگ صیاد
جایگاه در نقشه ایران
مکانایران
مختصات۳۱٫۵۴°شمالی ۵۰٫۲۰°شرقی / 31.54; 50.20
مختصات: ۳۱٫۵۴°شمالی ۵۰٫۲۰°شرقی / 31.54; 50.20
مساحت۵٬۳۲۸٫۷۸ کیلومترمربع (۲۰۵۷٫۴۵ مایل‌مربع)
تاسیس‌شده۱۳۹۴
هیئت حاکمهسازمان محیط زیست ایران
ذخیره‌گاه زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه
مکاناستان چهارمحال و بختیاری، ایران
مساحت۵۳۲٬۸۷۸ هکتار[1]
ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ‌یونسکو‌ در ایران[2]

ویژگی‌ها

سیمای طبیعی عمومی این منطقه کوهستانی است و در ناحیه رویشی ایرانی-تورانی (زاگرسی) واقع شده و مجموعه‌ای از اکوسیستم‌های کوهستانی جنگلی و غیر جنگلی، مرتعی و تالابی و شهری را در بر می‌گیرد.

در این منطقه تاکنون ۱۲۴ گونه جانوری شامل: پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان شناسایی شده‌است. از این تعداد سه گونه پستاندار در طبقات EN (در خطر انقراض) و VU (آسیب‌پذیر) از لیست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) و سه گونه در ضمائم I و II Cites قرار داشته و ۴ گونه در سطح ملی حمایت شده اعلام گردیده‌اند.

از۷۰ گونه پرنده شناسایی‌شده دوگونه در ضمیمه II Cites و ۱۲ گونه حمایت‌شده در سطح ملی و یک گونه خزنده طبقه‌بندی شده در طبقه VU اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و حمایت‌شده ملی وجود دارد.

همچنین در این منطقه تاکنون ۲۵۲ گونه گیاهی شناسایی شده‌است که از این تعداد ۳۰ گونه آن انحصاری ایران و ۲ گونه در معرض خطر آسیب‌پذیر و ۷۰ گونه دارای ارزش ژنتیکی هستند.

وجود ۵۲ چشمه، وجود قلل مرتفع و دیواره‌های سنگی و ارتفاعات برف‌گیر، پوشش گیاهی بوته‌ای و علفی در دامنه کوه‌ها و دره‌ها به همراه گله‌های کل و بز و قوچ و میش از جلوه‌های زیبای طبیعی منطقه تنگ صیاد به‌شمار می‌رود.

همچنین یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این ذخیره‌گاه وجود جمعیت قابل توجهی از عشایر و وجود آداب و سنت‌های کهن معیشتی و فرهنگی و جاذبه‌های بسیار فراوان گردشگری طبیعی و اکوتوریستی و تحقیقاتی و پژوهشی بوده که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.[6]

ثبت جهانی

از عمده دلایل انتخاب و پذیرش این منطقه به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره عبارتند از: قرارگیری در یکی از تقسیم‌بندی‌های مهم زیستی و جغرافیایی دنیا، دارا بودن منابع ژنتیکی و گونه‌های متنوع و ارزشمند گیاهی و جانوری، وجود اکوسیستم‌ها و چشم‌اندازهای ویژه کوهستانی، دشتی، جنگلی و تالابی که نیاز به حفاظت دارند، امکان و فرصت مناسب برای دستیابی به توسعه پایدار در این منطقه، وجود ساکنان و بومیان مختلف از قبیل عشایر، روستانشین و شهرنشین در آن و غنای تنوع زیستی گیاهی و جانوری این منطقه است که ارزش آن ۱۸۰ برابر متوسط کشور ایران برآورد شده‌است.[6]

این منطقه در ۱۹ خرداد ماه ۱۳۹۴ در ۲۷مین نشست برنامه جهانی انسان و کره مسکون (MAB) یونسکو در فرانسه، به فهرست ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهان افزوده شد. مساحت این ناحیه ۵۳۲٬۸۷۸ هکتار است که دارای ۳ ناحیه شامل هسته مرکزی به مساحت ۲۱٬۲۳۴ هکتار، بافر به مساحت ۲۴٬۱۸۶ هکتار و گذار به مساحت ۲۶۹٬۷۸۲ هکتار است. این ذخیره‌گاه، یازدهمین ذخیره‌گاه زیست کره ایران و دومین ذخیره گاهی است که پس انقلاب ۱۳۵۷ در ایران ثبت جهانی شده‌است.[4] و نخستین ذخیره‌گاهی است که برنامه جامع مدیریتی دارد.[7]

منابع
  1. «Tang-e-Sayad & Sabzkuh Biosphere Reserve». UNESCO. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
  2. "UNESCO Biosphere Reserve Directory".
  3. «Tang-e-Sayad & Sabzkuh Biosphere Reserve». UNESCO. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
  4. «یازدهمین ذخیره گاه زیست کره کشور با نام «تنگ صیاد – سبزکوه» ثبت جهانی شد». دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew). ۱۹ خرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
  5. «مناطق سبزکوه و تنگ صیاد چهارمحال به فهرست ذخیره گاه زیست کره افزوده می‌شود». ایرنا. ۱۲ خرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
  6. «تنگ صیاد-سبزکوه». کمیسیون ملی یونسکو در ایران. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
  7. «ثبت تنگ صیاد و سبزکوه در فهرست ذخیره گاه‌های زیست کره». خبرگزاری صدا و سیما. ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.