غار هوتو
هوتو نام غاری است در نزدیکی بهشهر (مازندران) که در روستای تروجن (شهیدآباد) واقع شدهاست. این غار قدمتی تاریخی دارد و آثار باستانی مهمی دربارهٔ زندگی انسانهای اولیه در آن پیدا شدهاست.[1] این غار در دامنه کوه البرز و رو به غرب و در ابتدای ورودی شهر بهشهر و در فاصله پنجاه متری جفت خود، غار کمربند قرار گرفتهاست و دارای دو مدخل در دو ارتفاع مختلف و یک سوراخ تهویه در سقف است.
دانشمندان با کنار هم گذاشتن تکههای جمجمههای پیدا شده از سه انسان با قدمت حدود ده هزار سال، به مدل جمجمه این انسانها دست یافتند. شکل جمجمه اسکلتهای پیدا شده در این غار با اسکلتهای انسان نئاندرتال و انسانهای پیلت داون*[2] که در زمان مشابه زندگی میکردند تفاوت داشته و تا حد زیادی مشابه جمجمه انسان امروزی است. از همین رو «انسان هوتو» یکی از یافتههای مهم دانشمندان بوده که تأثیر مهمی در دیدگاه انسانشناسان از نحوهٔ تکامل نسل انسان امروزی داشتهاست. دانشمندان جمجمههای بدست آمده را مربوط به اولین نسلهای انسان امروزی میدانند که تقریباً بهطور کامل و سالم نیز به دست آمدهاند.
بخشی از مجموعه مقالات تاریخ طبرستان و دیلم |
گرگان • طبرستان • گیلان • تالش |
اهمیت غار
این غار و غار کمربند، به لحاظ کشف اسکلت انسان با قدمت حدود ده هزار سال معروفیت جهانی دارد. اهمیت غار و آثار کشف شده در آن تا به اندازهای است که در برخی موارد از این غار به معدن طلای انسانشناسان یاد شدهاست. مهمترین این کشفیات که به «انسان هوتو» (Hotu man) مشهور است؛ سه اسکلت شامل اسکلتهای یک مرد و زن بالغ به همراه اسکلت زنی جوان میباشند. تصاویری از این اکتشافات که در سال ۱۳۳۰ شمسی (۱۹۵۱ میلادی) به سرپرستی پروفسور کارلتون استیونز کون استاد دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا انجام شدهاست، در بخش بایگانی موزه باستانشناسی و انسانشناسی دانشگاه پنسیلوانیا*[3] موجود است.
کاوش و اکتشاف
جهت کاوش این غار در طول ۴ هفته به تدریج بیش از ۱۰۰ متر از کف غار خاکبرداری شد. دانشمندان در پایینترین نقطه به سنگریزههایی از عصر یخبندان با قدمتی حدود ۷۵٬۰۰۰ سال رسیدند. در همین قسمت انتهایی بود که تکههای استخوانهای «انسان هوتو» پیدا شد. تکه استخوانهای پیدا شده از عمق حفاری که به نظر میرسد با گذشت زمان و بر اثر سقوط تختهسنگهای غار تکهتکه شدهاند، با ناخالصیهایی همراه بود. این تکهها پس از انتقال به بیرون غار و زدودن ناخالصیها، با لایهای از صمغ عربی رنگآمیزی میشد که از آنها در برابر فرسایش هوا محافظت میکرد.
دانشمندان با کنار هم گذاشتن تکههای جمجمههای پیدا شده از سه انسان، به مدل جمجمه این انسانها دست یافتند. شکل جمجمه اسکلتهای پیدا شده در این غار با اسکلتهای انسان "نئاندرتال" و انسانهای پیلت داون*[2] که در زمان مشابه زندگی میکردند تفاوت داشته و تا حد زیادی مشابه جمجمه انسان امروزی است. از همین رو "انسان هوتو" یکی از یافتههای مهم دانشمندان بوده که تأثیر مهمی در دیدگاه انسانشناسان از نحوهٔ تکامل نسل انسان امروزی داشتهاست. دانشمندان جمجمههای بدست آمده را مربوط به اولین نسلهای انسان امروزی میدانند که تقریباً بهطور کامل و سالم نیز به دست آمدهاند.
دستیافتههای این غار
طبق کاوشهای واندنبرگ در غار هوتو بهشهر سنگریزهها و اسکلت سه انسان کشف شد که ۵۰۰۰ الی ۷۰۰۰ سال قبل (در کتاب تاریخ مازندران باستان ق. م ذکر شده) در این منطقه زندگی میکردند.
غار هوتو در غرب بهشهر واقع و آنچه در این مکان کشف شده شامل نشانههایی از دوران یخچال، عهد آهن، نوسنگی، آغاز پارینه سنگی و اشیائی از سنگ چخماق که مربوط به پارینه سنگی بوده یافت شدهاست. منوچهر ستوده در کتابش از آستارا تا استارآباد این مکان را دقیقتر شرح میدهد: سال ۱۹۵۱ م. گودالی عظیم کنده شد. از عمیقترین نقطه این گودال به سنگریزههای عصر یخچال برخوردند. در این گودال طبقاتی از عهد آهن تا نئولیتیک و در پایین آن آثار پالئولیتیک دیده میشود. برای تحقیق بیشتر گودالی در طبقات دوران یخبندان کنده شد که شامل سنگریزههای سیاه بود. در فاصله میان هر یک ماسه و لای قرار داشت. کمی پایینتر قشری از سنگریزههای قرمز مخلوط با ماسه و پایینتر از آن قشری از سنگریزههای قرمز مخلوط با ماسه و خاک رس دیده شد. در این قشر اشیائی از سنگ چخماق بدست آمد که مربوط به عصر پالئولیتیک است. در قشر دیگر این طبقه بود که اسکلت سه انسان کشف شد.
در رسانهها
بخشی از فیلم سینمائی افعی با بازیگری جمشید آریا (جمشید هاشمپور) در این غار تولید شدهاست.
تصاویر
منابع
- «پایگاه پژوهشی غارهای باستانی در مازندران راه اندازی میشود». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانیشده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۰.
- w:en:Piltdown Man
- http://www.archive.org/details/upenn-f16-4049_1951_Hotu_Man
- (تاریخ دو هزار ساله ساری)
- میراث فرهنگی