الهام علیاف
الهام حیدر اوغلو علیاف (ترکی آذربایجانی: İlham Heydər oğlu Əliyev؛ متولد ۲۴ دسامبر ۱۹۶۱، باکو) رئیسجمهور کنونی جمهوری آذربایجان است. وی فرزند حیدر علیاف، رئیسجمهور پیشین جمهوری آذربایجان است و پس از مرگ او از تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۳ قدرت را در دست گرفتهاست.
الهام علیاف | |
---|---|
چهارمین رئیسجمهور جمهوری آذربایجان | |
آغاز به کار ۳۱ اکتبر ۲۰۰۳ | |
معاون رئیسجمهور | مهربان علیوا |
پس از | حیدر علیاف |
اطلاعات شخصی | |
زاده | الهام حیدر اوغلو علیاف ۲۴ دسامبر ۱۹۶۱ (۵۹ سال) باکو، جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی (اکنون جمهوری آذربایجان) |
ملیت | آذربایجانی |
حزب سیاسی | حزب آذربایجان نوین |
همسر(ان) | مهربان علیوا |
فرزندان | لیلا، آرزو و حیدر |
محل تحصیل | پژوهشکده دولتی ارتباطات بینالمللی مسکو |
پیشه | سیاستمدار |
دین | اسلام شیعه |
این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت جمهوری آذربایجان |
درگاه جمهوری آذربایجان |
زندگی شخصی
همسر وی مهربان علیوا بانوی نخست جمهوری آذربایجان است و سه فرزند به نامهای لیلا، آرزو و حیدر دارد. او علاوه بر ترکی آذربایجانی به ترکی استانبولی، فرانسوی، روسی و انگلیسی صحبت میکند.[1]
علیاف دکترای تاریخ دارد و در دانشگاه دولتی مسکو در رشتهٔ روابط بینالملل هم تحصیل کردهاست. او بین ۱۹۸۵–۱۹۹۰ در پژوهشکده دولتی ارتباطات بینالمللی مسکو تدریس میکرد.[2]
ریاست جمهوری
الهام علیاف در چهار دوره پیاپی از حزب آذربایجان نوین توانسته به ریاست جمهوری آذربایجان برسد، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۳ با ۷۶٫۸٪ آراء، انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ با ۸۷٫۳۴٪ آراء، انتخابات سال ۲۰۱۳ با ۸۴٬۷۲٪ آراء و در آخرین مرتبه در انتخابات سال ۲۰۱۸ با ۸۲٪ آراء به ریاست جمهوری رسید. در انتخابات سال ۲۰۱۳ مسئولین انتخابات بهطور اشتباهی نتایج را حتی قبل از شروع رایگیری اعلام کردند که شائبه تقلب در انتخابات را تأیید میکند.[3]
الهام علی اف در ژانویه ۲۰۱۷ طی حکمی، همسر خود را به عنوان معاون اول خود منصوب کرد.[4]
سیاست داخلی
سیاست فرهنگی
گفتگوی بین فرهنگی یکی از زمینههای اولویتدار سیاست فرهنگی الهام علیاف بوده و هست. در سال ۲۰۰۸، وی ابتکار عمل «روند باکو» را برای ترویج گفتگوی بین فرهنگی در کنفرانس وزیران فرهنگ مطرح کرد، که با محور «گفتگوی بین فرهنگی به عنوان پایه ای برای صلح و توسعه پایدار در اروپا و مناطق همجوار آن» برگزار شدهبود.[5] رئیسجمهور علیاف، ضمن سخنرانی در ۶۵- امین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۲۳ سپتامبر سال ۲۰۱۰ در نیویورک از قصد خود در جهت برگزاری مجمع جهانی گفتگوی بین فرهنگی خبر داد، که این ابتکار مورد استقبال گسترده سازمانهای بینالمللی همچون یونسکو، ائتلاف تمدنهای سازمان ملل متحد، سازمان جهانی گردشگری، شورای اروپا، «مرکز شمال-جنوب شورای اروپا» و آیسسکو قرار گرفت.[6][7][8] از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷، چهار مجمع جهانی سطح بالا در عرصه گفتگوی بین فرهنگی در باکو برگزار شد.[9] الهام علیاف با امضاء حکمی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۴، «کنسپسیون فرهنگی جمهوری آذربایجان» را به تأیید رسانید.[10] سه ماه بعد، ۱۵ مه ۲۰۱۴، وی فرمان تأسیس «مرکز بینالمللی فرهنگی چندفرهنگگرایی باکو» را امضاء کرد.[11] بر اساس فرمان الهام علیاف مورخ ۱۱ ژانویه سال ۲۰۱۶، همان سال، «سال چندفرهنگگرایی» در جمهوری آذربایجان اعلام شد.[12] الهام علیاف مدارا و چندگانگی فرهنگی را به اجزای لاینفک سیاست دولت و سبک زندگی در جمهوری آذربایجان تبدیل نمود.[13] آذربایجان، تحت ریاست او، در تاریخ ۲۵ تا ۲۷ آوریل سال ۲۰۱۶ از هفتمین مجمع جهانی ملل متحد برای ائتلاف تمدنها با موضوع "زندگی مشترک در جوامع فراگیر، یک چالش و یک هدف» میزبانی کرد.[14][15] الهام علیاف با امضاء حکمی به تاریخ ۲۸ فوریه سال ۲۰۱۸، «برنامه دولتی حفظ و توسعه هنر قالیبافی در جمهوری آذربایجان بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲» که در راستای صیانت از سنن فرشبافی، ارتقاء ظرفیت صادرات فرش و اشتغالزایی در مناطق فعال در این زمینه تدوین شدهبود، را به تأیید رساند.[16][17]
سیاست علمی
۵ مه سال ۲۰۰۴، الهام علیاف فرمانی برای ایجاد «مرکز علمی دانشنامه ملی آذربایجان» صادر نمود.[18] حدود ۴ سال بعد، یعنی ۱۰ آوریل ۲۰۰۸، فرمان دیگری برای تأسیس کمیسیون دولتی در راستای انجام اصلاحات در زمینه علم امضاء کرد.[19] بنابر فرمان دیگری که ۲۱ اکتبر سال ۲۰۰۹ به امضاء الهام علیاف رسید، «صندوق توسعه علم» تحت ریاست جمهوری آذربایجان دایر گردید.[20] آییننامه صندوق پس از چهار ماه، ۱۸ فوریه سال ۲۰۰۹، به تأیید وی رسید.[21] ۱۴ ژانویه سال ۲۰۱۶، الهام علیاف فرمان تأسیس کمیسیون ملی جمهوری آذربایجان مرتبط با سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ (آیسسکو) را صادر کرد.[22] ایجاد شعبه آکادمی ملی علوم جمهوری آذربایجان در شهر گنجه در ۱۹ دسامبر سال ۲۰۱۲، نیز از سایر اقدامات وی در زمینه پیشبرد سطح علم و دانش در این کشور بهشمار میرود.[23] صدور فرمانی از سوی الهام علیاف بابت ایجاد پارک فناوریهای پیشرفته آکادمی ملی علوم جمهوری آذربایجان در ۸ نوامبر ۲۰۱۶ نیز، از جمله گامهای مؤثری میباشد، که در عرصه سیاست علمی دولت این کشور برداشته شد.[24][25] الهام علیاف با امضاء فرمان دیگری در تاریخ ۹ آوریل سال ۲۰۱۸، دستور به تأسیس «روز ملی علم» در جمهوری آذربایجان داد.[26]
سیاست بشردوستانه
مطابق با دستور الهام علیاف، جمهوری آذربایجان علاوه بر به کشورهای نپال و فلسطین، در ۱۰ آوریل و ۸ سپتامبر سال ۲۰۱۷، به ترتیب به جیبوتی و پناهندگان روهینگیا هم کمکهای بشردوستانهای ارسال نمود.[27][28][29] ۲۷ فوریه سال ۲۰۱۲، ولاده دیواتس، رئیس کمیته المپیک صربستان و مؤسس «صندوق آنا و ولاده دیواتس»، از الهام علیاف در پاس کمکهای بشردوستانه و سیاستهایش در کنار سایر فعالیتهایش، با اهدای جایزه بینالمللی «دوست بزرگوار بالکان»، از جوایز «صندوق آنا و ولاده دیواتس»، تقدیر به عمل آورد.[30] در سال ۲۰۱۰، الهام علیاف به همراه ولادیمیر پوتین، ریاست جمهوری روسیه، همایش بینالمللی بشردوستانه باکو را پایهریزی نمود.[31] او در میان سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶، همراه با مقامات بلندپایه آذربایجان و نمایندگان سازمانهالی بینالمللی به ترتیب در اولین، دومین، سومین، چهارمین و پنجمین مراسمهای افتتاحیه همایش بینالمللی بشردوستانه باکو حضور یافته و سخنرانی نمود.[32][33][34][35] وی اهمیت همان رویدادهای فرهنگی را با جملات زیر توصیف کرده بود: «... همایشهای فرهنگی این پیام را به جهانیان منتقل میکند، که نمایندگان ترقی خواه دنیا، باید تلاشهای خود را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک تر فرمایند. تعمیق همکاریهای بینالمللی بشردوستانه میتواند از گرایشهای منفی و مضر کاسته و به گرایشهای مثبت و مفید بیفزاید.»[36]
سیاست بهداشتی
الهام علیاف مباردت به امضاء قوانینی متوجه بهبود خدمات بهداشتی در کشور آذربایجان ورزید، که میتوان از مجموع آنها به قرانینی راجع به «حمایت دولتی از بیماران دیابتی» در سال ۲۰۰۳، «گردش مواد مخدر، داروهای روانگردان و ترکیب شیمیایی» در سال ۲۰۰۵، «مقابله با ویروس نقص ایمنی انسانی (اچآیوی)» در سال ۲۰۱۰، «حمایت دولتی از افراد مبتلا به بیماری گرفتگی بافتهای گوناگون (اماس)» در سال ۲۰۱۲، «انجام اصلاحات قانون جمهوری آذربایجان در خصوص حفظ سلامت مردم» و «بستری کردن اجباری کودکان مریض در بیمارستانهای ویژه» در سال ۲۰۱۳ اشاره کرد.[37] مطابق فرمان الهام علی اف به تاریخ ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۷ آژانس دولتی بیمه اجباری سلامت تحت کابینه وزرای جمهوری آذربایجان بنیانگذاری شد.[38] برنامه توسعه موسوم به «جمهوری آذربایجان ۲۰۲۰: چشمانداز آینده» که به فرمان الهام علیاف مورخ ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۷، به تصویب رسید، در راستای حفظ کیفیت بالای ارائه خدمات بهداشتی به مردم به منزله یکی از اولویتهای این کشور تدوین شدهاست.[39] ۲۹ نوامبر سال ۲۰۱۶، رئیسجمهوری آذربایجان فرمان دیگری در خصوص «تهیه اقدامات اجرایی مرتبط با انجام پروژههای آزمایشی برای اغمال بیمه اجباری سلامت در شهر مینگهچویر و شهرستان یولاخ» صادر کرد.[40]
سیاست حوزه جوانان
۱۹ اکتبر سال ۲۰۰۶، الهام علیاف فرمان آموزش جوانان آذربایجانی در خارج از کشور را مطرح و امضاء نمود، که در متن آن نهادهای دولتی موظف به تدوین برنامه دولتی در این زمینه شدند.[41] بر این اساس ،۱۶ آوریل ۲۰۰۷، وی با امضاء فرمانی، برنامه دولتی مربوط به تحصیل جوانان آذربایجانی در کشورهای خارجی بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ را تصویب کرد.[42] بر پایه دستور الهام علیاف به مورخ ۹ فوریه ۲۰۰۷، سال ۲۰۰۷ به عنوان «سال جوانان» در آذربایجان اعلام گردید.[43] در سال ۲۰۰۷، جمهوری آذربایجان میزبان نشست بینالمللی «جوانان برای اتحاد تمدنها» بود، که بهطور مشترک توسط بنیاد حیدر علیاف، «مجمع جوانان کنفرانس اسلامی برای گفتگو و همکاری»، آیسسکو و شورای اروپا برگزار شده بود.[44] الهام علیاف، در ۱۹ دسامبر سال ۲۰۱۱، با هدف حمایت از ابتکارات جوانان و مشارکت بیش از پیش آنها در جامعه، فرمانی برای ایجاد «بنیاد جوانان زیر نظر رئیسجمهوری آذربایجان» صدور کرد.[45] ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷ نیز، او برنامه دولتی «جوانان آذربایجانی بین سالهای ۲۰۱۷ الی ۲۰۲۱» را به تأیید رسانید.[46] جایزه ریاست جمهوری برای جوانان در آذربایجان هم به فرمان الهام علیاف به تاریخ ماه ژوئیه سال ۲۰۰۷، تاسیس شد.[47]
سیاست زیستمحیطی
در ۲۴ مارس ۲۰۰۶، تصویب «راهبرد ملی و برنامه اقدام در خصوص حفاظت و استفاده پایدار از تنوع زیستی در جمهوری آذربایجان» به امضاء الهام علی اف رسید.[48] ۱۰ سال بعد، در ۳ اکتبر ۲۰۱۶، وی فرمان دیگری دربارهٔ تصویب «استراتژی ملی حفاظت و استفاده پایدار از تنوع زیستی در جمهوری آذربایجان بین سالهای ۲۰۱۷ الی ۲۰۲۰» را امضاء کرد.[49] امضاء فرمانی برای پذیرش استانداردهای آلودگیهای ارتعاشی و صورتی که بر محیط زیست و سلامت انسان تأثیرات منفی میگذارد»، در تاریخ ۸ ژوئیه سال ۲۰۰۸، از دیگر اقدامات الهام علیاف در راستای صیانت از محیط زیست تلقی میشود.[50] الهام علیاف در جلسه پرمحتوای کابینه وزرای آذربایجان که ۱۶ اکتبر ۲۰۰۹ با محور رشد اجتماعی و اقتصادی در ۹ ماه نخست سال ۲۰۰۹ برگزار شد، پیشنهاد داد تا سال ۲۰۱۰ به عنوان «سال محیط زیست» در این کشور تعیین شود.[51] به خاطر پیگیری این موضوع، پس از چهار ماه، ۱۸ فوریه سال ۲۰۱۰، برگزاری جلسه ای اختصاص یافته به مشکلات زیستمحیطی به ریاست او رقم خورد.[52] در چارچوب «سال محیط زیست»، ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰ نمایشگاه بینالمللی اکولوژیک تحت عنوان «آذربایجان برای یک جهان سبز» با حضور الهام علیاف برگزار شد.[53] از جمله دیگر اقدمات عملی او برای حفاظت از محیط زیست میتوان فرامین ایجاد پارکهای ملی متعددی همچون پارکهای ملی «هیرکان»، «آلتیآغاج»، «آبشوران»، «شاهداغ»، «گویگول» و غیره را برشمرد.[54][55][56][57][58]
سیاست اقتصادی
به موجب سیاستهای اقتصادی الهام علیاف، تولید ناخالص داخلی آذربایجان بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۰۳ بیش از ۵ برابر فزونی یافت. این در حالی ست، که بنابر دادههای بانک جهانی، بههنگام انتخاب او به اولبن دوره ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۳، تولید ناخالص داخلی آذربایجان که بالغ بر ۷٫۲۷۶ میلیارد دلار بود، در سال ۲۰۱۵ به ۳۷٫۸۴۸ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.[59][60] ۶ ماه مارس سال ۲۰۰۷، الهام علیاف مباردت به صدور فرمانی برای ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در آذربایجان ورزید.[61] بر پایه دیگر فرمان او به تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۱۶ بود، که «مرکز واکاوی اصلاحات اقتصادی و ارتباطات» در این کشور پیریزی شد.[62][63] بر اساس فرمان الهام علیاف در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۷، شرکت سهامی آزاد «شرکت سهامی صنعتی آذربایجان» به تأسیس رسید.[64] الهام علیاف، از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ به صورت متوالی در مجماع جهانی اقتصاد داووس در کشور سوئیس حضور یافت.[65][66] الهام علیاف همواره از متنوعسازی صادرات به عنوان یکی از عمدهتورین اولویتهای دولت خود برای آینده اقتصاد ملی یاد میکند.[67] الهام علیاف در مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۹، با استناد به گزارش شاخص آسانی انجام کسبوکار، خبر داد که جمهوری آذربایجان با ۳۲ رتبه افزایش، جایگاه ۲۵ بین ۱۹۰ کشور جهان را به خود اختصاص دادهاست.[68]
سیاست اجتماعی
همانگونه که الهام علیاف چندین بار اظهار داشت، رفاه اجتماعی مردم آذربایجان جزوی از اولویتهای سیاستهای دولت وی بوده و هست.[69][70][71] سیاستهای اجتماعی از طریق برنامهها و قوانین دولتی با در نظر گرفتن جنبههای گوناگون امور اجتماعی پیادهسازی میشود.[72] برنامه دولتی کاهش فقر در آذربایجان برای سالهای ۲۰۰۸–۲۰۱۵،[73] برنامه دولتی برای توسعه سامانه بیمه بازنشستگی جمهوری آذربایجان بین سالهای ۲۰۰۹–۲۰۱۵،[74] برنامه دولتی پیشرفت اقتصادی - اجتماعی نواحی آذربایجان بین سالهای ۲۰۰۴ الی ۲۰۰۸، ۲۰۰۹–۲۰۱۳، ۲۰۱۴–۲۰۱۸، ۲۰۱۹–۲۰۲۳،[75] قانون کمکهای هدفمند اجتماعی دولتی (۲۰۰۵)،[76] قانون حقوق بازنشستگی (۲۰۰۶)،[77] فرمان مرتبط با بعضی از موضوعات وام مسکن (۲۰۱۶)،[78] فرمان ارائه کمکهای دورهای دولتی به قشرها کمدرآمد (۲۰۱۸)[79] از مجموع فرامینی هستند که از سوی الهام علیاف با هدف ارتقاء سطح امنیت اجتماعی و زیرساختهای اجتماعی در این کشورامضاء شدهاند. افزون بر این، قوانین حمایت اجتماعی از قشرها مختلف مردم نظیر جانبازان، آوارگان جنگی، مهاجران اجباری داخلی، افراد معلول از جمله معلولان جنگی و خانوادههای شهدا نیز در این زمینه به تصویب رسیدهاست. با افزایش تعداد خانواده شهدای دریافت کننده کمکهای نقدی دورهای از اوایل سال ۲۰۱۹، در کنار اینکه بر مبلغ مستمری ریاست جمهوری پرداخت شده به آنها افزوده شد، مبلغ بورس تحصیلی دولتی دانشجویان نیز فزونی یافت.[80][81] الهام علیاف با صدور فرمان دیگری دستور به پرداخت غرامت به افراد حقیقی این کشور داد که مبلغ بدهی بانکی آنها بر آثار کاهش آرزش منات در برابر دلار بیشتر شده بود.[82][83] در ماه ژوئن سال ۲۰۱۹ بود، که او اقدام به صدور فرمان افزایش حداقل دستمزد به ۲۵۰ منات آذربایجان از روز اول ماه سپتامبر همان سال کرد.[84]
سیاست حوزه دین
الهام علیاف، طی حکمی در دهم ژانویه ۲۰۱۷، سال ۲۰۱۷ را سال «همبستگی اسلامی» نام گذاری کرد.[85] بعداً در همان سال، وی فرمان دیگری را متوجه تخصیص بودجهای در جهت سازماندهی اقدامات و طرحهای مربوط به سال «همبستگی اسلامی» صدور نمود.[86] ضمناً، علیاف مباردت به صدور ۳ فرمان دیگری در راستای ارائه کمکهای مالی به نهادهای دینی در سالهای ۲۰۱۴، ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ ورزید. در بحبوحه زمانی مختلفی، از صندوق ذخیره ریاست جمهوری کمکهای مالی به اداره مسلمانان قفقاز، اسقف اعظم باکو کلیسای ارتدکس روسی آذربایحان، تشکل یهودیان کوهستان، جامعه یهودیان اروپا، و سایر اجتماعات مذهبی شدهاست.[87][88][89] در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، علی اف دو دستوری تحت عناوین «اقدامات اضافی برای تقویت ترویج فرهنگ مذهبی، مماشات، گفتگوی بین دینی و بین فرهنگی در آذربایجان» صادر کرد.[90][91] بنابر همان دستورها ۳ میلیون منات آذربایجان (در مجموع ۶ میلیون منات) از صندوق ذخیره ریاست جمهوری آذربایجان به «صندوق توسعه فرهنگ دینی» اختصاص یافت. بر پایه فرمان الهام علیاف به مورخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۵، ۳ میلیون منات از صندوق ذخیره ریاست جمهوری برای مرمتت و بازسازی آثار تاریخی و فرهنگی مذهبی در این کشور تخصیص پیدا کرد.[92]
سیاست حوزه قضایی
بر اساس قرمان الهام علیاف به تاریخ ۱۹ ژانویه سال ۲۰۰۶ در خصوص نوسازی قوه قضائیه، گامهای مؤثری متوجه ارتقاء سطح کیفیت قوه قضائیه در این کشور برداشته شد. دادگاههای جدید و همچنین دادگاههای تجدیدنظر در مناطق مختلف این کشور برای افزایش کارایی قوه یادشده و تسهیل دسترسی مردم به دادگاهها در شهر و شهرستانها بنیانگذاری شد. به موجب آن فرمان، علاوه بر اینکه تعداد قضات افزایش یافت، عملکرد، فعالیتها، و تجهیزات مورد استفاده دادگاهها نیز بهروزرسانی شد. بر اساس اصلاحات قوه قضائیه، دادگاههای تجدید نظر متشکل از ۴ اتاق از جمله دادگاه مدنی، کیفری، نظامی و اداری و اقتصادی برای انجام وظایف خود مرتبط با رسیدگی به دعاوی مختلف در قلمرو قدرت خود، در ۶ منطقه این کشور شروع به کار کردند. اصلاحات «قانون دادگاهها و قضات» و «قانون شورای قضایی-حقوقی"» که در قاب همکاری با شورای اروپا صورت پذیرفت، نیز نقش بسزایی در افزایش کارایی قوه قضائیه در آذربایجان ایفا کرد.[93] مرحله بعدی در قوه قضائیه آذربایجان با فرمان «تعمیق اصلاحات در قوه قضائیه» که روز سوم آوریل سال ۲۰۱۹ به امضاء الهام علیاف رسید، آغاز شد. از آن زمان به بعد، اصلاحات قانون کیفری آذربایجان و قانون دادگاه قانون اساسی آذربایجان نیز انجام گرفت.[94][95][96]
برنامه توسعه «جمهوری آذربایجان ۲۰۲۰: چشمانداز آینده»
برنامه توسعه معروف به «جمهوری آذربایجان ۲۰۲۰: چشمانداز آینده» که برنامه ملی رشد اقتصادی است، یکی از ابتکارهای راهبردی الهام علیاف برای توسعه بیشتر کشور محسوب میشود. فرمان مربوط به تهیه این طرح در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۱ توسط علیاف امضاء و خود طرح هم در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۲ با مصوبه دیگر وی تصویب شد.[97][98] این پروژه، انجام اقداماتی بابت پیشبرد حوزههای گونهگون اقتصاد کشور و افزایش رفاه عمومی تا سال ۲۰۲۰ را تعریف میکند.[99][100] در ارزیابی گزارش داوطلبانه آذربایجان در سند ۲۰۳۰ یونسکو (اهداف توسعه پایا) برنامه توسعه «جمهوری آذربایجان ۲۰۲۰: چشمانداز آینده» که از جانب الهام علیاف مطرح و تصویب شدهاست، به منزله استراتژیای توصیف شدهاست، که آرمانها و خواستهای بلندمدت ملی، فرصتها برای سرمایهگذاران، و مسائل مرتبط با این اهداف را انعکاس میدهد.[101] رویکرد مشابهی در گزراشی که برای مجمع جهانی اقتصاد سال ۲۰۱۵ تنظیم شده و در نشریه «فارن افرز» نیز انتشار یافت، به نظر میرسد. مجله تخصصی اقتصادی «سال کسبوکار» نتایج حاصل شده از این برنامه را به عنوان راهبرد طراحی شده خردمندانه مورد ارزیابی قرار داد، که در راستای تأمین منافع اقتصادی ملی آذربایجان طرحریزی شدهاست.[102] در نوامبر ۲۰۱۸، علی اف برنامه دولتی اظرفیتافزایی نظام آموزش عالی در عرصه رقابت بینالمللی در جمهوری آذربایجان برای سالهای ۲۰۱۹–۲۰۲۳ را در چارچوب این لایحه تصویب کرد.[103]
نقشه راههای راهبردی برای اقتصاد ملی
۶ دسامبر ۲۰۱۶، الهام علیاف با امضاء فرمانی، نقشه راههاهای استراتژیک برای اقتصاد ملی و حوزههای مختلف اقدصادی را تأیید ساخت.[104][105] در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۷، در چارچوب مجمع جهانی اقتصاد در داووس، الهام علی اف با «دومینیک بارتون»، شریک جهانی مدیریت شرکت «مکینزی اند کامپنی» که در تدوین نقشه راههای راهبردی شرکت کردهبود، دیدار کرد.[106]
اصلاحات اداری
الهام علیاف طی اظهارات علنی خود، بهمراتب تأکید داشته و دارد، که اصلاحات اداری و مبارزه با فساد از اولویتهای سیاستهای حکومت وی است و در این راستا دولتش دارد اقداماتی از نظر مسائل اداری، سازمانی و نهادی را انجام میدهد.[107][108][109][110] او از بدوی سال ۲۰۰۳ که به ریاست جمهوری آذربایجان انتخاب شد، ۵ طرح دولتی در رابطه با مقابله با فساد و اصلاحات اداری برای سالهای متعاقب مرطح و تصویب ساخت، که عبارتند از: «برنامه دولتی مبارزه با فساد» (۲۰۰۴–۲۰۰۶)،[111] «استراتژی ملی تقویت شفافیت و مبارزه با فساد»[112] (۲۰۰۷–۲۰۱۱)، «برنامه ملی اقدام در مبارزه علیه فساد و تشویق دولت شفاف» (۲۰۱۲–۲۰۱۵)،[113] «برنامه ملی اقدام در تشفیق دولت شفاف» (۲۰۱۶–۲۰۱۸).[114] سوم مارس ۲۰۰۴، فرمان اعمال قانون جمهوری آذربایجان در مبارزه با فساد به امضاء الهام علیاف رسید.[115] به موجب این فرمان، «اداره مبارزه با فساد» زیر نظر دفتر دادستانی کل جمهوری آذربایجان تأسیس شد و امور مربوط به تنظیم پیشنویس نظامنامه «کمیسون مبارزه با فساد» به هیئت دولت محول گردید.[116] نهایتاً، ۱ ژوئن ۲۰۰۵، علیاف فرمان اعمال قانون جمهوری آذربایجان برای تأیید اساسنامه «کمیسون جمهوری آذربایجان در مبارزه با فساد» را صادر ساخت. به منظور تقویت و تحکیم اقدامات صورت گرفته در زمینه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۶، الهام علیاف برنامه ملی اقدام در مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بین سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ را به تصویب رسیانید.[117]
«آسان خدمت» که یک مرکز واحد برای عرضه خدمات عمومی به مردم است و طبق فرمان الهام علیاف[118] در سال ۲۰۱۲ بنیانگذاری شدهاست، به نقش تأثیرگذار خود در ریشهکن ساختن فساد اداری در عرصه فوقاذکر در جهان معروف میباشد.[119][120] سازمان ملل متحد از «آسان خدمت» در ازای این دستاوردها و عملکردش با اهدای جایزهای تقدیر به عمل آورد.[121] این نو نهاد دولتی بهزودی توجه تعداد کثیری از کشورهای جهان را به خود جذب کرد و برخی از آنها در جهت ایجاد مرکز همانندی در کشور خودشان دارند بررسیها و رایزنیهایی را در این زمینه انجام میدهند.[122] به عنوان مثال، دولت فرانسه اقدام به امضای یادداشت تفاهمی با آذربایجان با هدف استفاده از تجربه «آسان خدمت» برای ایجاد یک نهاد مشابه در کشور فرانسه کرد.[123] در عین حال، هیئت نمایندگی پاکستان در یکی از سفرهای خود به آذربایجان، از علاقه شدید این دولت برای استفاده از مدل «آسان خدمت» در زمینه ارائه خدمات عمومی در پاکستان خبر داد. دولت افغانستان با بهرهمندی از «آسان خدمت» آذربایجان، مرکز همنامی در عرصه عرضه خدمات عمومی بنیان نهاده، که زیر نظر وزارت مالیه این کشور فعالیت دارد.[124][125][126] همانکون، «آسان خدمت» توسط کشورهای خارجی، از جمله آلبانی، ایتالیا، استونی، جمهوری مقدونیه، اندونزی و غیره… مورد تحقیق و استفاده قرار میگیرد.[127]
۱۴ مارس سال ۲۰۱۸، بر پایه فرمان شماره ۱۸۸۵ رئیسجمهوری آذربایجان موسوم به «دربارهٔ توسعه دولت الکترونیک واقدامات مربوط به گذر به دولت دیجیتال»، مرکز توسعه دولت الکترونیک در آذربایجان ایجاد شد.[128][129][130] این مرکز علاوه بر اینکه تلاش دارد تا از فناوریهای دیجیتال استفاده، برای تأمین خدمات عمومی با کارایی بیشتر دولت الکترونیک ایجاد، و در دسترس بودن خدمات عمومی را تضمین کند، افزایش شرایط زندگی مردم را نیز از مولفههای خود قرار دادهاست.[131]
انتقادها
فساد مالی
الهام علیاف و اعضای خانوادهاش در رأس فساد مالی آذربایجان قرار دارند. پسر یازده ساله الهام علی اف رئیسجمهوری آذربایجان مالک چندین امارت در دبی است. میزان املاک و مستغلات لیلا و آرزو، دو دختر الهام علیاف بیش از ۷۵ میلیون دلار برآورد شدهاست.[132]
فساد مالی این خانواده به حدی رسیدهاست که وی در زمینه فساد، به عنوان «شخص سال» در جهان انتخاب شد.[133]
اسناد ویکیلیکس
اسناد افشا شده ویکیلیکس در سال ۲۰۱۰، حاکی از گزارش سفارت ایالات متحده آمریکا در جمهوری آذربایجان است که در این گزارش، الهام علیاف با رئیس یک گروه جنایی مافیایی مقایسه شدهاست.[134]
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ الهام علیاف موجود است. |
- «Official web-site of President of Azerbaijan Republic - PRESIDENT " Biography». en.president.az. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۹-۱۵.
- "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - PREZİDENT " Tərcümeyi-hal". president.az.
- http://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2013/10/09/oops-azerbaijan-released-election-results-before-voting-had-even-started/ The Washington Post
- باشگاه خبرنگاران جوان 3 اسفند 1395 http://www.yjc.ir/fa/news/5989012/
- "About Process – Baku process". bakuprocess.az. Retrieved 2017-11-01.
- "General Debate UN" (PDF)
- "Address by Irina Bokova, Director-General of UNESCO, on the occasion of the High-level meeting – Countering Violent Extremism through Girls' Education – 4th World Forum on Intercultural Dialogue" (PDF).
- "UNAOC co-organizes the 4th World Forum on Intercultural Dialogue on the theme "Advancing Intercultural Dialogue: New Avenues for Human Security, Peace and Sustainable Development" | UNAOC". United Nations Alliance of Civilizations (UNAOC). 2017-05-03. Retrieved 2017-11-01.
- "Introduction – Baku process". bakuprocess.az. Retrieved 2017-11-01.
- "COMPENDIUM SHORT PROFILE: Azerbaijan" (PDF).
- Speech by Ilham Aliyev at the opening of the 6th Baku International Humanitarian Forum. en.president.az
- "Azerbaijan's multiculturalism: Setting an example for the world – ThePrisma.co.uk". theprisma.co.uk. Retrieved 2017-11-01.
- "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS" Events Ilham Aliyev attended the opening of the Third Baku International Humanitarian Forum". en.president.az. Retrieved 2017-11-01.
- جمهوری آذربایجان میزبان هفتمین مجمع جهانی ملل متحد برای ائتلاف تمدنها per.euronews.com
- "Home - 7th UNAOC Global Form | Baku, Azerbaijan". 7th UNAOC Global Form | Baku, Azerbaijan. Retrieved 2017-11-01
- "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - SƏNƏDLƏR " Sərəncamlar". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2018-11-17.
- anews.az. "State Program on Protection and Development of Carpet Art in Azerbaijan approved". Retrieved 2018-11-17./
- "206 - "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzinin yaradılması haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-11-22.
- "2756 - Azərbaycan elmində islahatların aparılması ilə bağlı Dövlət Komissiyasının yaradılması haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-11-22.
- "526 - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun yaradılması haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-11-22.
- "223 - "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun Nizamnaməsi"nin təsdiq edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-11-22.
- "1685 – İslam Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (İSESKO) üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Komissiyasının yaradılması haqqında". www.e-qanun.az.
- "Gəncə Bölməsi - WWW.SCIENCE.GOV.AZ". www.science.gov.az. Retrieved 2017-11-22.
- "2425 – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Yüksək Texnologiyalar Parkının yaradılması haqqında". www.e-qanun.az
- ict.az,ikt.az. "Order of the President of the Azerbaijan Republic on the establishment of the High-Tech Park of Azerbaijan National Academy of Sciences of (ANAS". ict.az.
- Azərbaycan Respublikasında “Elm günü”nün təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı. president.az
- "Official information portal of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Azerbaijan". Official information portal of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Azerbaijan. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev attended First Summit on Science and Technology of Organisation of Islamic Cooperation in Astana". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Official information portal of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Azerbaijan". Official information portal of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Azerbaijan. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev received a delegation led by the Chairman of the Olympic Committee of Serbia". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Baku International Humanitarian Forum". bakuforum.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev attended the opening of the International Humanitarian Forum". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev attended the opening of the Second Baku International Humanitarian Forum". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev attended the opening of the Third Baku International Humanitarian Forum". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Ilham Aliyev attended an official opening ceremony of the 4th Baku International Humanitarian Forum". en.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- "Speech by President of the Republic of Azerbaijan Mr. Ilham Aliyev | Baku International Humanitarian Forum". bakuforum.az. Retrieved 2017-11-24.
- http://health.gov.az/qanunlar.html
- ITS. "MHI - General information". its.gov.az. Archived from the original on 2017-08-31. Retrieved 2018-01-11.
- "Administration of the President official webpage" (PDF).
- "Official Webpage of Compulsory Medical Insurance Agency" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-05-09.
- "1746 - Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsil almasına dair Dövlət Proqramı haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-11-27.
- "2090 - "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-27.
- President. "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti". archive.president.az. Retrieved 2017-11-27.
- President. "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti". archive.president.az. Retrieved 2017-11-27.
- "542 - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun yaradılması haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-27.
- "3236 - "Azərbaycan gəncliyi 2017–2021-ci illərdə" Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-27.
- "Gənclər üçün Prezident Mükafatının təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-02-28.
- "1368 - Azərbaycan Respublikasında bioloji müxtəlifliyinin qorunması və davamlı istifadəsinə dair Milli Strategiya və Fəaliyyət Planının təsdiq edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-12-26.
- "2358 - "Azərbaycan Respublikasında bioloji müxtəlifliyin qorunmasına və davamlı istifadəsinə dair 2017–2020-ci illər üçün Milli Strategiya"nın təsdiq edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-12-26.
- "796 - "Ətraf mühitə və insan sağlamlığına mənfi təsir göstərən vibrasiya və səs-küy çirklənmələri normaları"nın təsdiq edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2017-12-26.
- President. "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti". archive.president.az. Retrieved 2017-12-26.
- President. "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti". archive.president.az. Retrieved 2017-12-26.
- "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - News " Events Ilham Aliyev familiarizes himself with the "Azerbaijan for a Green World" international ecological exhibition". en.president.az. Retrieved 2017-12-26.
- Absheron National Park Official Website - Ministry of Ecology and Natural Resources of Azerbaijan (in English)
- Altyaghach National Park Official Website - Ministry of Ecology and Natural Resources of Azerbaijan (in English)
- Shakhdag National Park Official Website - Ministry of Ecology and Natural Resources of Azerbaijan (in English)
- Göygöl National Park Official Website - Ministry of Ecology and Natural Resources of Azerbaijan (in English)
- «Hirkan National Park. exploreazerbaijan.com». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۹ اوت ۲۰۲۰.
- "Azerbaijan | Data". data.worldbank.org. Retrieved 2017-11-28.
- "CountryProfile". Retrieved 2017-11-28.
- "538 - Azərbaycan Respublikasında xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-28.
- "879 - İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin yaradılması və fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-28.
- "Center for Economic Reforms Analysis and Communication". ereforms.org. Retrieved 2017-11-28.
- "1665 - "Azərbaycan Sənaye Korporasiyası" Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yaradılması haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-11-28.
- President Ilham Aliyev met with President of World Economic Forum in Davos. azertag.az
- Ilham Aliyev attended the “Eurasia: The Next Frontier?” session of the World Economic Forum in Davos. en.president.az
- Ilham Aliyev attended the opening in Baku of the 19th International Exhibition and Conference “Caspian Oil and Gas: Refining and Petrochemicals – 2012”. en.president.az
- Doing Business. doingbusiness.org
- "Azerbaijani President: Social policy has always been one of our top priorities". azertag.az. Retrieved 2019-04-05
- "Azerbaijani President: Social policy has always been one of our top priorities". azertag.az. Retrieved 2019-04-05.
- "Speech by President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev at the inauguration ceremony". en.president.az. Retrieved 2019-04-05.
- Rajabli, Hadi (May 7, 2010). "Sosial siyasətin Heydər Əliyev modeli". Azerbaijan: 3.
- "State Program on Poverty Reduction and Sustainable Development in the Republic of Azerbaijan for 2008-2015". İnternational labor Organization. Retrieved 2019-04-05.
- ""2009-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında sığorta-pensiya sisteminin inkişafına dair Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2019-04-05.
- "Fourth state program on socio-economic development of regions". CBC TV channel. Retrieved 2019-04-05.
- "Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu". www.e-qanun.az. Retrieved 2019-04-05.
- "Əmək pensiyaları haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2019-04-05.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 22 iyun tarixli 940 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun vəsaiti hesabına ipoteka kreditinin, o cümlədən güzəştli ipoteka kreditinin verilməsi Qaydası"nda dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-05.
- "Aztəminatlı ailələrə birdəfəlik yardım verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-05.
- "Şəhid ailəsi üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün artırılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-05.
- "Doktorantlara, ali təhsil, orta ixtisas və peşə təhsili müəssisələrində, həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının magistratura səviyyəsində təhsil alan tələbələrə təqaüdlərin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-05.
- "Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həlli ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-05.
- «"Azerbaijan to determine list of citizens for problem loan compensations". azvision.az. Retrieved 2019-04-05». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ مارس ۲۰۲۰. دریافتشده در ۳۱ اوت ۲۰۲۰.
- "Официальный сайт президента Азербайджанской Республики - ДОКУМЕНТЫ » Распоряжения". ru.president.az (in Russian). Retrieved 2019-07-12.
- "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - SƏNƏDLƏR " Sərəncamlar 2017-ci ilin Azərbaycan Respublikasında "İslam Həmrəyliyi İli" elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". www.president.az. Retrieved 2018-01-04.
- "2761 - 2017-ci ilin Azərbaycan Respublikasında "İslam Həmrəyliyi İli" elan edilməsi ilə əlaqədar Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi tərəfindən keçiriləcək bir sıra tədbirlərin maddi təminatı haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "3009 - Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "2191 - Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "892 - Azərbaycanda dini icmalara maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04
- "1341 - Azərbaycanda dini mədəniyyətin, tolerantlığın, dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğinin gücləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "233 - Azərbaycanda dini mədəniyyətin, tolerantlığın, dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğinin gücləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "1325 - Dini tarix və mədəniyyət abidələrinin bərpasına dair əlavə tədbirlər haqqında". www.e-qanun.az. Retrieved 2018-01-04.
- "THE JUDICIAL AND LEGAL SYSTEM". www.judicialcouncil.gov.az. Retrieved 2019-04-19.
- "Məhkəmə-hüquq sistemində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-19.
- [""Konstitusiya Məhkəməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-19. ""Konstitusiya Məhkəməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-19.]
- "Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2019-04-19.
- ""Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış" İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". president.az. Retrieved 2017-11-24.
- ""Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış" İnkişaf Konsepsiyasının təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". www.president.az. Retrieved 2017-11-24.
- The tect of the Concept. "Official Page of President's Administration" (PDF).
- "Official page of President's Administration" (PDF)
- "UN webpage - report on sustainable development" (PDF).
- "20/20 Vision". The Business Year. Retrieved 2017-11-24.
- "Order of the President of the Republic of Azerbaijan on Approval of the State Program on Increasing International Competitiveness of the Higher Education System in the Republic of Azerbaijan for 2019-2023". president.az (in Azerbaijani). Retrieved 2018-11-17.
- "Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələrinin təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı". www.president.az. Retrieved 2017-11-27.
- Azerbaijan endorses strategic road maps for development of national economy and main economic sectors. azertag.az/en
- "Ilham Aliyev met with global managing partner of McKinsey Dominic Barton in Davos". en.president.az. Retrieved 2017-11-27
- "Ilham Aliyev chaired meeting of Cabinet of Ministers on results of socio-economic development in first half of 2016 and future objectives". en.president.az. Retrieved 2017-12-01.
- "Closing speech by Ilham Aliyev at the at the conference dedicated to results of second year implementation of the State Program on socio-economic development in 2014-2018". en.president.az. Retrieved 2017-12-01.
- "Ilham Aliyev chaired the meeting of the Cabinet of Ministers dedicated to the results of socioeconomic development of 2015 and objectives for the future". en.president.az. Retrieved 2017-12-01.
- "Ilham Aliyev: Fight against corruption one of main directions Azerbaijan's state policy". Trend.Az (in Russian). 2014-06-30. Retrieved 2017-12-01.
- "377 - Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Dövlət Proqramının (2004-2006-cı illər) təsdiq edilməsi barədə". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "2292 - Şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli Strategiyanın təsdiq edilməsi barədə". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "2421 - "Açıq Hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın və "Korrupsiyaya qarşı mübarizəyə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın təsdiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "1993 - "Açıq hökumətin təşviqinə dair 2016-2018-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın təsdiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "114 - "Korrupsiyaya qarşı mübarizə haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "833 - "Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyası haqqında Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- "2451 - "Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizəyə dair 2017–2019-cu illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın təsdiq edilməsi haqqında". e-qanun.az. Retrieved 2017-12-01.
- Jafarov, Kamal (2013-07-31). "Azerbaijan's one-stop public service shop is driving up efficiency". The Guardian. ISSN 0261-3077. Retrieved 2017-03-27.
- German Diplomatisches Magazin publishes article on Azerbaijan`s “ASAN xidmet". azertag.az/en
- "Transparency Azerbaijan holds public discussion on "Easy Business by ASAN service centres" Concept Paper". transparency.az
- «"UN Public Service award 2015" (PDF)» (PDF). بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱۵ فوریه ۲۰۱۷. دریافتشده در ۴ سپتامبر ۲۰۲۰.
- "Azerbaijan's awarded public service goes international - Business". Hürriyet Daily News | Leading News Source for Turkey and the Region. Retrieved 2017-03-27.
- "Paris : signature des documents franco-azerbaïdjanais Video" (in French). 2017-03-14. Retrieved 2017-03-27.
- "آسان خدمت". asan.gov.af. Archived from the original on 2017-08-13. Retrieved 2017-08-13.
- "Afghanistan to adopt Azerbaijani model of public service delivery". AzerNews.az. 2016-07-13. Retrieved 2017-08-13.
- ASAN. "ASAN xidmət - Afghanistan applies "ASAN service" model". old.asan.gov.az. Archived from the original on 2017-08-13. Retrieved 2017-08-13.
- "Azerbaijan's awarded public service goes international".
- «"E-Gov Development Center. About us". digital.gov.az». بایگانیشده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۹. دریافتشده در ۴ سپتامبر ۲۰۲۰.
- "Azerbaijan moving to new model of e-government". azernews.az.
- "(FU) Dövlət informasiya ehtiyatları və sistemlərinin formalaşdırılması, aparılması, inteqrasiyası və arxivləşdirilməsi Qaydaları"nın təsdiq edilməsi və elektron hökumətlə bağlı bəzi tədbirlər haqqında. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI". e-qanun.az.
- "Access to state e-services may be more simplified in Azerbaijan". azernews.az.
- http://www.fardanews.com/fa/news/105357/واشنگتن-پست-از-فساد-مالی-علی-اف-پرده-برداشت واشینگتن پست از فساد مالی علی اف پرده برداشت
- "Azerbaijani President Aliyev Named Corruption's 'Person Of The Year'". RadioFreeEurope/RadioLiberty.
- "Azerbaijan: WikiLeaks Cable Compares Ilham Aliyev to Movie Mafia Bosses". EurasiaNet. 2 December 2010. Retrieved 31 March 2011.