رزم‌ناو پوتمکین

رَزَم‌ناو پوتمکین (به روسی: Броненосец Потёмкин، تلفظ: بـِرُنِنُسِـتْس پوتمکین) نام فیلمی به کارگردانی سرگئی آیزنشتاین و ساخته شده به سال ۱۹۲۵ است.

رَزَم‌ناو پوتمکین
پوستر فیلم رَزَم‌ناو پوتمکین
کارگردانسرگئی آیزنشتاین
تهیه‌کنندهیاکوف بلیوخ
نویسندهنینا آگاژانوا
نیکلای آسی یف
سرگئی آیزنشتاین
سرگئی ترتیاکوف
بازیگرانالکساندر آنتونف
ولادمیر بارسکی
گریگوری الکساندرف
میخائیل گورونوروف
آندری فایت
فیلم‌بردارادوارد تیززه
تدوین‌گرسرگئی آیزنشتاین
توزیع‌کنندهگوسکینو
مدت زمان
۷۵ دقیقه
کشوراتحاد جماهیر شوروی
زبانفیلم صامت -میان نویس به زبان روسی

تاریخچه

نام این رزم ناو به افتخار گریگوری الکساندروویچ پوتمکین، یک چهرهٔ نظامی قرن ۱۸ روسیه گذارده شده بود.

خلاصهٔ داستان

موضوع فیلم شورش ملوانان رزم‌ناو پوتمکین در سال ۱۹۰۵ علیه افسران تزار مافوق خود در جریان انقلاب ۱۹۰۵ روسیه و همراهی مردمان با آن‌ها می‌باشد. فیلم از پنج فصل (اپیزود) تشکیل شده‌است: «مردان و حشره‌ها» که مقاومت ملوانان به علت این‌که به آن‌ها گوشت فاسد داده می‌شود را نشان می‌دهد. «نمایش در بندر» شورش ملوانان و کشته شدن رهبرشان واکولینچوک را به نمایش می‌گذارد. «مردی مرده برای عدالت فریاد می‌زند.» جنازهٔ واکولینچوک توسط مردم ادسا تشییع می‌شود. «پلکان اودسا» که سربازان تزاری مردم اودسا را قتل‌عام می‌کنند. «تسلیم سربازان» سربازان به شورشیان می‌پیوندند.

سکانس پلکان اودسا
نمایی از صحنه قتل‌عام مردم توسط سربازان تزاری بر پلکان‌های پوتمکین

این فیلم فصلی معروف به نام «پلکان ادسا» دارد. این فصل مورد تقدیر یکی از معدود فصل‌هایی است که به صورت مجزا مورد تکریم منتقدان و دوستداران سینما قرار گرفته‌است. در این فصل که به پله‌های پریمورسکی یا پلکان پوتیومکین نیز مشهور است، سربازان کازاک روسی با تونیک‌های تابستانی خود صفی ماشین‌وار و هماهنگ تشکیل می‌دهند و به مردم عادی اودسا شلیک می‌کنند که در میان آن‌ها یک پسر جوان نیز دیده می‌شود. در انتهای این فصل یک مادر که بچه‌ای را در یک کالسکه حمل می‌کند نیز مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد و وی کالسکهٔ بچه را به میان جمعیت فراری که از پله‌ها پایین می‌روند هل می‌دهد. فیلم‌های زیادی به این فیلم و فصل پلکان ادسا ادای دین کرده‌اند. از این جمله‌اند: پدرخوانده اثر فرانسیس فورد کاپولا، تسخیرناپذیران اثر برایان دی پالما،جنگ ستارگان اپیزود سوم: انتقام سیث اثر جرج لوکاس.

نکتهٔ آخر اینکه تمام وقایعی که روی پلکان‌های اودسا اتفاق می‌افتند، به احتمال زیاد زاییدهٔ تخیل قوی آیزنشتاین می‌باشند.[1]

تئوری مونتاژ

هرچند آیزنشتاین این فیلم را به عنوان یک تبلیغ (پروپاگاندا) انقلابی ساخته بود، ولی در حقیقت این فیلم وسیله‌ای شد تا وی تئوری مونتاژ خود را به بوتهٔ آزمایش بگذارد. وی یکی از چند درس خواندهٔ مکتب کولشوف بود که می‌خواست تئوری مونتاژ را امتحان کند. این تئوری به‌طور خلاصه بیان می‌کند که چگونه می‌توان با استفاده از عناصری ساده دلسوزی (سمپاتی) مخاطب را به دست آورد و بتوان کاری کرد که وی با یک گروه مشخص از طرفین فیلم (دراینجا ملوانان شورشی) همذات پنداری کند و از گروه دیگر (کازاک های تزاری) متنفر باشد. بهترین مثال‌ها برای این تئوری در فصل پلکان ادسا آورده شده‌اند.

برای مثال در صحنه‌ای که سربازان به بالای پلکان می‌رسند و صفوف منظم آن‌ها که بوسیلهٔ سایه‌هایشان قطع گردیده‌است، تداعی‌کنندهٔ شکل اریبی پلکان نیز هست. یا وقتی که مادر تیر می‌خورد به نحو عجیبی سرش را می‌چرخاند و سپس فیلم به چرخش چرخ‌های کالسکه قطع (کات) می‌گردد.

توضیح

تلفظ پوتمکین صحیح است و پرنس الکساندر پوتمکین در انگلیسی بدین صورت (Alexander Potemkin Russian nobleman)[2] و به روسی ( الکساندروویچ گریگوری پوتمکین )(Потёмкин, Григорий Александрович)[3] -[4] -[5] -[6] -[7]

پانویس
  1. پلکان ادسا - از ویکی‌پدیای انگلیسی
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Grigory_Potemkin
  3. https://ru.wikipedia.org/wiki/Потёмкин,_Григорий_Александрович
  4. http://www.hrono.ru/biograf/bio_p/potemkin_ga.php
  5. http://ria.ru/history_spravki/20130730/953075597.html
  6. http://100.histrf.ru/commanders/potemkin-grigoriy-aleksandrovich/
  7. http://historical-persons.ru/view_post.php?id=35

منابع

Wikipedia contributors, "The Battleship Potemkin," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Battleship_Potemkin&oldid=189383713 (accessed February 6, 2008). کتاب درک فیلم اثر آلن کیسبی یر، ترجمهٔ بهمن طاهری، چاپ دوم؛ بهمن ۸۶

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ رزم‌ناو پوتمکین موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.