ویروس پاپیلوم انسانی
ویروس پاپیلوم انسانی یا HPV (به انگلیسی: Human Papillomavirus) ویروسی است که بیشتر از همه در زمان آمیزش جنسی و از طریق تماس مستقیم بین پوست افراد انتقال مییابد.[1][2] بیش از ۱۰۰ نوع یا سوش مختلف از HPV وجود دارد. اکثر مردان و زنانی که دچار این عفونت هستند از این موضوع بیاطلاع میباشند، زیرا در بدن آنها علائم یا مشکلات بهداشتی ایجاد نمیشود. اما در برخی از موارد، انواع خاصی از HPV میتوانند در قسمتهای مختلف بدن باعث ایجاد زگیل (توده غیرطبیعی و غیر سرطانی بر روی پوست) یا زگیل تناسلی بشوند. در موارد دیگر، انواع خاصی از HPV میتوانند ضایعات پیش سرطانی (یعنی نواحی دارای بافتهای غیرطبیعی) یا سرطان ایجاد نمایند.
ویروس پاپیلوم انسانی | |
---|---|
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) |
آیسیدی-۱۰ | B97.7 |
آیسیدی-9-CM | 078.1 079.4 |
دادگان بیماریها | 6032 |
ئیمدیسین | med/۱۰۳۷ |
سمپ | D030361 |
نحوه گسترش اچپیوی
تقریباً ۶۰ نوع اچپیوی این قابلیت را دارند که باعث ایجاد زگیلهای معمولی بشوند، که این زگیلها در برخی از نواحی بدن مانند دست و پا بهوجود میآیند. تقریباً ۴۰ نوع از این ویروسها را اچپیویهای «نوع تناسلی» مینامند که ممکن است موجب زگیل تناسلی شوند. این ویروسها به هنگام تماس اندامهای تناسلی، معمولاً در طول آمیزش جنسی از راه مهبل یا مقعد، از شخصی به شخص دیگر پخش میشوند. این ویروس میتواند از راه آمیزش جنسی از راه دهان هم منتقل شود. اچپیوی رایجترین عامل بیماری است که از طریق آمیزش جنسی انتقال مییابد.
انواع تناسلی اچپیوی میتوانند ناحیه تناسلی زنان، از جمله فرج (بخش بیرونی مهبل)، آستر مهبل، و گردن رحم (قسمت پایینی و باریک رحم زن)، و همچنین ناحیه تناسلی مردان، از جمله آلت تناسلی مردانه، را آلوده کنند. هم در زنان و هم در مردان، اچپیویهای تناسلی میتوانند مقعد و برخی از نواحی سر و گردن را آلوده سازند. گاهی اوقات نژادهای «کمخطر» اچپیویهای تناسلی، از همه بیشتر HPV – 6 و HPV – 11، میتوانند باعث شوند زگیلها یا ضایعات تناسلی بر روی یا در اطراف این مکانها به وجود آید. اندازه، شکل، و تعداد این تودهها ممکن است متغیر باشد، و این تودهها بهندرت به سرطان منتهی میشوند.
سرطانهای مرتبط با اچپیوی
احتمال ایجاد سرطان توسط برخی از انواع HPV تناسلی بیشتر است، و این انواع را HPVهای «پرخطر» مینامند. معمولاً دستگاه ایمنی زن یا مرد آلوده به اچپیوی کمخطر یا پرخطر از شر این عفونت خلاص میشود و ویروس صدمهای وارد نمیکند. اما در برخی از افراد عفونتی دائمی (ماندگار) بهوجود میآید که بهکندی، اغلب در طول چندین سال، باعث ایجاد تغییراتی در سلولهای طبیعی میشود که امکان دارد این تغییرات به ایجاد ضایعات پیش سرطانی یا سرطان منتهی شود.
سرطانهای مرتبط با HPV شامل موارد زیر است:
نئوپلازیهای گردن رحم
اصولاً، تمام سرطانهای گردن رحم در اثر عفونت HPV ایجاد میشود. اینکه آیا زنی که به HPV آلودهاست دچار سرطان گردن رحم خواهد شد به تعدادی از عوامل، از جمله نوع HPV، بستگی دارد. از بین سرطانهای گردن رحم مرتبط با HPV، تقریباً ۷۰٪ توسط دو نژاد HPV – 16 و HPV – 18 ایجاد میشوند. در زنانی که به HPV آلوده هستند، امکان دارد کشیدن سیگار خطر سرطان گردن رحم را افزایش دهد. گرچه تقریباً تمام سرطانهای گردن رحم توسط HPV ایجاد میشود، به یاد داشتن این نکته اهمیت دارد که اکثر عفونتهای HPV تناسلی باعث ایجاد سرطان نمیشوند.
سرطان دهان
ویروس اچپیوی میتواند در زنان و در مردان باعث ایجاد سرطان دهان (سرطان دهان و زبان) و سرطان حلق دهانی (حلق دهان یا قسمت میانی گلو که از لوزهها تا نوک حنجره ادامه دارد) بشود. این سرطانهای مرتبط با HPV پیوسته در مردان افزایش مییابد. در واقع، بر طبق یافتههای مطالعهای که اخیراً صورت گرفتهاست، اینک ویروس HPV به اندازه استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی باعث ایجاد سرطانهای قسمت بالایی گلو میشود. شاید تغییر در رفتار جنسی، از جمله افزایش در آمیزش جنسی از راه دهان، یکی از دلایل این افزایش باشد.
سرطانهای دیگر
ویروس اچ.پی. وی با سرطانهایی که شیوع بیشتری دارند هم مرتبط میباشد. تقریباً نیمی از موارد سرطان فرج با HPV ارتباط دارد. انواعی از HPV که باعث ایجاد سرطان گردن رحم میشوند با سرطان مقعد هم مرتبط میباشند. انواع پرخطر HPV با سرطان مهبل و سرطان آلت تناسلی مردانه هم ارتباط دارند.
آزمون DNA ویروس پاپیلوم انسانی
تستی آزمایشگاهی که در آن سلولهایی را با خراش دادن گردن رحم تهیه میکنند و آنها را از نظر حضور DNA ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) بررسی مینمایند. امکان دارد این ویروس باعث تشکیل تودههای (Growths) بافتی غیرطبیعی (بهعنوان مثال زگیل) شود و تغییرات دیگری را در سلولها ایجاد نماید. ممکن است آلودگی دراز مدت به تیپهای خاصی از ویروس پاپیلوم انسانی باعث ایجاد سرطان گردن رحم شود. امکان دارد ویروس HPV در انواع دیگر سرطان (مانند سرطانهای مقعد، مهبل، فرج، آلت جنسی مردانه، و حلق دهانی) هم نقشی ایفا کند. این آزمایش میتوان همراه آزمایش پاپ اسمیر انجام شود.[3]
درمان
درمانی برای HPV وجود ندارد. اما اکثر عفونتهای HPV در واقع به مرور زمان برطرف میشوند یا به اندازهای ضعیف میشوند که بر بدن تأثیری نمیگذارند. عفونتی که فعال نمیباشد ممکن است، به هنگامیکه دستگاه ایمنی شخص به دلیل درمان بیماریهای دیگر مانند سرطان ضعیف میشود، به صورت فعال درآید.
واکسن های HPV می تواند از شایع ترین انواع عفونت جلوگیری کند. برای مؤثر بودن آنها باید قبل از بروز عفونت مورد استفاده قرار گیرند و به همین دلیل بین نه تا سیزده سالگی توصیه می شود. غربالگری سرطان دهانه رحم ، مانند آزمایش Papanicolaou (پاپ) یا نگاه کردن به دهانه رحم پس از استفاده از اسید استیک ، می تواند سرطان اولیه یا سلولهای غیر طبیعی که ممکن است به سرطان تبدیل شود را تشخیص دهد. این امر به معالجه اولیه کمک می کند که نتیجه بهتری داشته باشد. غربالگری تعداد و مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در جهان توسعه یافته را کاهش داده است. زگیل را می توان با انجماد از بین برد.
روشهای کاهش احتمال ابتلا به عفونت شامل پرهیز جنسی ، کاندوم و واکسیناسیون است.
مشکلات بهداشتی که توسط HPV ایجاد میشود را میتوان درمان نمود. زگیل و ضایعات پیش سرطانی را میتوان از طریق درمان انجمادی (منجمد کردن یا Cryotherapy)؛ از راه برداشتن با حلقه الکتریکی (LEEP یا Loop Electrosurgical Excision Procedure)، که در آن از جریان برق برای برداشتن بافتهای غیرطبیعی استفاده میکنند؛ از لیزر co2 وعمل جراحی و داروهای موضعی (مانند کرمهایی که مستقیماً روی پوست مالیده میشوند) هم میتوان برای درمان زگیلهای تناسلی استفاده نمود. اما برطرف کردن زگیلهای تناسلی به این معنی نمیباشد که شخص دیگر بهHPV آلوده نیست. امکان دارد زگیلها بعداً برگشت کنند، زیرا ممکن است ویروس هنوز بهطور سالم و فعال در سایر سلولها باقی مانده باشد. شخص آلوده به HPV که هیچ زگیل آشکاری نداشته باشد هم میتواند شریک جنسی خود را به این ویروس آلوده سازد.
واکسن ها
سه واکسن برای جلوگیری از ابتلا به بعضی از انواع HPV در دسترس است: Gardasil ، Gardasil 9 و Cervarix؛ هر سه محافظت در برابر عفونت اولیه با انواع HPV 16 و 18 ، که باعث بیشتر موارد سرطان HPV می شود. Gardasil همچنین در برابر HPV از نوع 6 و 11 محافظت می کند ، که باعث 90٪ زگیل های دستگاه تناسلی می شود. Gardasil یک واکسن چهارگانه نوترکیب است ، در حالی که سرواریکس دو ظرفیتی است و از ذرات شبیه ویروس (VLP) پروتئین کپسید L1 تهیه شده است. Gardasil 9 غیرواقعی است ، این پتانسیل را دارد که از حدود 90٪ از سرطان دهانه رحم ، ولور ، واژن و مقعد جلوگیری کند. این می تواند برای HPV از انواع 6 ، 11 ، 16 ، 18 ، 31 ، 33 ، 45 ، 52 و 58 محافظت کند. پنج مورد آخر تا 20٪ از سرطانهای دهانه رحم که قبلاً پوشیده نشده بودند ، ایجاد می کند.
واکسن مزایای کمی برای زنانی که قبلاً به HPV نوع 16 و 18 آلوده هستند ، فراهم می کند. به همین دلیل ، واکسن در درجه اول برای زنانی که هنوز در طول رابطه جنسی در معرض HPV قرار ندارند ، توصیه می شود. مقاله موضع سازمان بهداشت جهانی در مورد واکسیناسیون HPV به وضوح استراتژی های مناسب و مقرون به صرفه برای استفاده از واکسن HPV در برنامه های بخش عمومی را تشریح می کند.
شواهدی با اطمینان بالا وجود دارد که واکسن های HPV از ضایعات پیش سرطانی گردن رحم در خانم های جوان محافظت می کند ، خصوصاً آنهایی که از 15 تا 26 سالگی واکسینه می شوند. واکسن های HPV خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش نمی دهد. پیگیری طولانی تر برای نظارت بر تأثیر واکسن های HPV بر سرطان دهانه رحم مورد نیاز است.
CDC توصیه می کند که واکسن ها در دو عکس با فاصله حداقل 6 ماه برای افراد 11 تا 12 ساله و سه دوز برای افراد 13 سال و بالاتر تحویل داده شود. در بیشتر کشورها ، آنها فقط برای مصارف زن تأمین می شوند ، اما در بسیاری از کشورها برای استفاده مردانه تأمین می شوند و برای پسران نوجوان در استرالیا تأمین می شوند. واکسن هیچ تاثیری در عفونت های HPV یا ضایعات دهانه رحم ندارد. در سال 2010 ، 49٪ دختران نوجوان در ایالات متحده واکسن HPV دریافت کرده اند.
پس از مطالعات نشان می دهد كه واكسن در دختران جوان تر از نوجوانان بزرگتر مؤثر است ، انگلیس ، سوئیس ، مکزیك ، هلند و كبك شروع به ارائه واكسن در برنامه دوزیمی برای دختران زیر 15 سال در سال 2014 كردند.
توصیه های غربالگری سرطان دهانه رحم برای زنانی که واکسن HPV دریافت می کنند تغییر نکرده است. این یک توصیه است که زنان همچنان غربالگری دهانه رحم مانند آزمایش پاپ اسمیر را حتی پس از دریافت واکسن انجام دهند ، زیرا این امر مانع از انواع سرطان دهانه رحم نمی شود.
زنان و مردان هر دو حامل HPV هستند. واکسن Gardasil همچنین از مردان در برابر سرطان های مقعد و زگیل و زگیل تناسلی محافظت می کند.
اثر هر دو واکسن از زمان تولید اولین بار مشاهده شده است و انتظار می رود طولانی باشد.
در دسامبر سال 2014 ، FDA برای محافظت در برابر عفونت با چهار سویه HPV پوشیده از نسل اول Gardasil و همچنین 5 سویه دیگر مسئول 20٪ از سرطان دهانه رحم ، یک واکسن مبتنی بر Gardasil 9 با ارزش را به تصویب رساند. HPV-31 ، HPV-33 ، HPV-45 ، HPV-52 و HPV-58).
راهبردهای پیشگیری
راههایی برای کم کردن خطر آلوده شدن به HPV وجود دارد، از جمله واکسینه شدن با واکسن پاپیلوما ویروس انسانی. محدود نمودن تعداد کسانی که شخص با آنها رابطه جنسی دارد راه دیگری برای کاهش دادن خطر است، زیرا داشتن رابطه جنسی با تعداد زیادی از افراد خطر آلوده شدن به عفونت HPV را افزایش میدهد. استفاده ازکاندوم نمیتواند در طول آمیزش جنسی بهطور کامل از شخص در برابر HPV محافظت نماید.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) دو واکسن به نامهای گارداسیل[4] و سرواریکس را تأیید نمودهاست که در پیشگیری از آلوده شدن به HPV مفید هستند. گارداسیل به جلوگیری از آلوده شدن به دوHPV کمک میکند که میدانیم باعث ایجاد اکثر موارد سرطان گردن رحم و ضایعات پیش سرطانی در گردن رحم میشوند. این واکسن از آلوده شدن به دو HPV کمخطر هم جلوگیری میکند، که میدانیم این دو HPV عامل ایجاد ۹۰٪ از موارد زگیلهای جنسی میباشند. گارداسیل برای پیشگیری سرطانهای گردن رحم، مهبل، و فرج در دختران و زنان ۹ تا ۲۶ ساله؛ و همچنین برای پیشگیری از سرطان مقعد در زنان و مردان و زگیلهای تناسلی در پسران و مردانی که در همان دامنه سنی قرار دارند تأیید شدهاست. ضمناً، سرواریکس برای پیشگیری از سرطان گردن رحم در دختران و زنان ۱۰ تا ۲۵ ساله تأیید شدهاست.
چون واکسن تنها میتواند از عفونت پیشگیری کند، و قادر نیست عفونت موجود را درمان نماید، واکسیناسیون افراد باید پیش از آغاز فعالیت جنسی آنها صورت گیرد. افرادی که قبلاً از نظر جنسی فعال شده و شاید به HPV آلوده شده باشند، باید با پزشک خود مشورت نمایند. امکان دارد این واکسن از آنها در برابر سویههایی از HPV محافظت کند که به آنها آلوده نیستند.
زنان باید، علاوه بر استفاده از این واکسن، با انجام پاپ اسمیر از خود محافظت نمایند، که پاپ اسمیر رایجترین تست برای کمک به ردیابی سرطان گردن رحم است. با انجام پاپ اسمیر میتوان سلولهای پیش سرطانی را پیدا نمود و آنها را پیش از تبدیل شدن به سلولهای سرطانی از بدن خارج کرد. محققان دریافتهاند که با ادغام نمودن پاپ اسمیر و تستی که برای ردیابی HPV در زنان طراحی شدهاست میتوان دقیقترین نتایج را بهدستآورد. لازم است زنان دربارهٔ انجام پاپ اسمیر، و احتمالاً انجام تست HPV، با پزشکان خود مشورت نمایند.
آزمایش یا تست پاپ اسمیر
آزمایش پاپ یا تست پاپ اسمیر از جمله آزمایشاتی است که برای تشخیص تغییرات سلولی دهانه رحم کاربرد دارد. در واقع این آزمایش به تشخیص سرطان شایع دهانه رحم و ویروس اچ پی وی کمک ویژه ای می کند. از آنجایی که سرطان دهانه رحم هر ساله نزدیک به سیصد هزار زن را به کام مرگ میکشاند، و چهارمین سرطان شایع در بین زنان است، انجام تست پاپ اسمیر امری ضروری محسوب می شود.
برای انجام آزمایش پاپ اسمیر سلول های دهانه رحم برداشته شده و تغییرات آن از نظر سرطانی بودن مورد بررسی قرار می گیرد. این آزمایش نوعی غربالگری است که می تواند سلولهای پیش سرطانی و سرطانی را تشخیص دهد. ممکن است در حین انجام این آزمایش دچار ناراحتی شوید اما موقتی است و به زودی رفع می شود. انجام تست پاپ اسمیر در جهت تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی HPV کاربرد دارد اما سایر بیماری های STI را مشخص نمی کند. این ویروس دارای بیشتر از 100 سوش مختلف است، که برخی از انواع آن عامل زگیل تناسلی، و برخی دیگر عامل سرطان دهانه رحم است.
اغلب زنان حین نمونه گیری دچار درد بسیار اندکی یا انقباض شکمی می شوند و یا ممکن است مقدار کمی خونریزی داشته باشند. اگر خونریزی که بیشتر از 2 روز ادامه داشته باشد، نیاز به مشورت با پزشک دارد.
آنچه که زنان باید از پزشکان خود بپرسند
- خطر آلوده شدن من به HPV چه اندازه است؟
- چگونه میتوانم خطر آلوده شدن خود به HPV را کاهش دهم؟
- آیا امکان دارد بدون آمیزش جنسی به HPV تناسلی آلوده شوم؟
- HPV چه علائم و نشانههایی دارد؟
- چه مدت پس از آمیزش جنسی علائم HPV ظاهر میشود؟
- آیا برای تشخیص آلودگی به HPV باید مرا تست کنند؟
- آیا باید از واکسن HPV استفاده کنم؟ در چه صورت واکسینه شدن من لازم خواهد بود، و در چه صورت به این واکسن احتیاج نخواهم داشت؟
- آیا واکسن HPV بیخطر است؟ عوارض جانبی آن چیست؟
- واکسیناسیون چگونه انجام میشود؟ آیا بیش از یک تزریق لازم است؟
- آیا بیمه درمانی من هزینه واکسیناسیون HPV را میپردازد؟
- من باردارم و به HPV آلوده میباشم. آیا این واکسن به جنین صدمه میزند؟
پانویس
- «هشدار نسبت به شیوع بالای ویروس HPV در ایران/ تزریق واکسن از ۱۲ سالگی ضروری است». خبرگزاری ایلنا. بایگانیشده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۶-۱۲.
- «اچپیوی در ایران 'فوقالعاده' شیوع پیدا کردهاست». BBC Persian. ۲۰۱۸-۰۶-۱۱. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۶-۱۲.
- «تست ویروس پاپیلوما در تشخیص سرطان دهانه رحم موثرتر از پاپ اسمیر است». BBC News Persian. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۶-۱۲.
- واکسن سرطان گردن رحم در آمریکا مجوز فروش گرفت وبگاه پزشکان بدون مرز
پیوند به بیرون
طبقهبندی | |
---|---|
منابع بیرونی |
- ویروس پاپیلوم انسانی در کرلی
- Information Centre on HPV and Cancer, ICO.
- HPV Fact sheets, مرکز کنترل و پیشگیری بیماری.
- "Human Papillomavirus (HPV) Vaccines", مؤسسه ملی سرطان Fact Sheet, US National Institutes of Health, ۲۲ اکتبر ۲۰۰۹.