آزادی مثبت
آزادی مثبت (انگلیسی: Positive liberty) داشتن امکان عمل کردن بر اساس اراده آزاد (اختیار) در یک فرد است و متضاد آن، آزادی منفی است که آزادی از محدودیتهای خارجی وارد آمده بر عمل یک فرد است.[1] یک معنای آزادی مثبت میتواند آزادی از محدودیتهای درونی نیز باشد.[2]
بخشی از مجموعه مباحث درباره |
لیبرالیسم |
---|
بخشی از مجموعه مقالات |
فردگرایی |
---|
مفاهیم ساختار و عاملیت در آزادی مثبت نقش محوری دارند چرا که برای آزاد بودن، فرد باید بتواند برای بهکار گرفتن اختیار از قید محدودیتهای ساختار اجتماعی رها باشد. آزادی یک فرد را، از نظر ساختاری، تبعیض طبقاتی، تبعیض جنسیتی، سنگرایی، تواناگرایی و نژادپرستی میتوانند محدود کنند. چنانکه آزادی مثبت اساساً با تسلط عاملیت اجتماعی رابطه دارد، این آزادی با توانا بودن شهروندان در مشارکت در دولت و حکومت و رساندن صدا و داشتن علائقشان، بهرسمیت شناختهشدن نگرانیهایشان و عمل بر اساس آنها، تأمین میشود.
با اینکه اغلب جستار آیزایا برلین با عنوان «دو مفهوم آزادی» (۱۹۵۸) به عنوان اولین متنی که بین آزادی مثبت و منفی تمایز قائل شده، شناخته میشود، اریش فروم، فیلسوفِ مارکسیست، روانتحلیلگر و انسانگرای مکتب فرانکفورت چنین تمایزی بین آزادی مثبت و منفی را یک دهه پیش از برلین در کتاب گریز از آزادی (۱۹۴۱) ترسیم کردهاست.
جستارهای وابسته
منابع
- Berlin, Isaiah. Four Essays on Liberty. 1969.
- Taylor, C. What's Wrong with Negative Liberty, 1985. Law and Morality. 3rd ed. Ed. David Dyzenhaus, Sophia Reibetanz Moreau and Arthur Ripstein. Toronto: U of Toronto P, 2008. 359–368. Print.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Positive liberty». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۶ ژانویه ۲۰۱۹.