لیبرالیسم کلاسیک
لیبرالیسم کلاسیک (به انگلیسی: Classical liberalism)، یک ایدئولوژی سیاسی، و شاخهای از لیبرالیسم است که از آزادی مدنی و دولت محدود تحت حاکمیت قانون، مالکیت خصوصی، و باور به لسه فر دفاع میکند و بر بازار آزاد تأکید میکند.[1][2][3]
بخشی از مجموعه مباحث درباره |
لیبرالیسم |
---|
کلیات
لیبرالیسم کلاسیک، محصول انگلستان و هلند بود. این لیبرالیسم از آزادی دینی، دفاع میکرد و به نفسه، پروتستان بود، اما نه از نوع خشک و تعصبآمیز، بلکه، از نوعی که به آزادی تفسیر و تعبیر مذهبی قائل بود و جنگهای مذهبی را احمقانه میدانست. به تجارت و صنعت ارزش قائل بود و بیشتر به طبقه متوسط در حال رشد تمایل داشت تا به دستگاه سلطنت و جامعه اشرافی. برای حقوق مالکیت خصوصی مخصوصاً وقتی که مال بر اثر زحمات فرد مالک فراهم آمده باشد احترام فراوان قائل بود. اصل وراثت گرچه مردود نشد از حدود سابق محدودتر شد؛ خصوصاً موهبت الهی سلطنت در برابر این نظر که هر اجتماعی حق دارد که حداقل در بدو امر هر نوع حکومتی بخواهد برگزیند مردود شناخته شد. بهطور ضمنی، تمایل لیبرالیسم کلاسیک متوجه دموکراسیی بود که با شناختن حقوق مالکیت، نرم و قابل انعطاف شده باشد. در این لیبرالیسم عقیدهایی وجود داشت که دائر بر اینکه همﺔ افراد در اصل مساوی به دنیا آمدهاند و عدم تساوی بعدی آنان محصول شرایط است.[4]
به عقیده برتراند راسل، کارل مارکس با تأثیرپذیری و نقد لیبرالیسم کلاسیک، فلسفه سوسیالیسم علمی خود را بنا گذاشت.
تاریخچه
نخستین تبیین قابل فهم فلسفه لیبرال در آثار جان لاک دیده میشود. لاک از بانفوذترین فلاسفه جدید است که در انگلستان نظریات او با نظریات هوشمندترین مردم هماهنگی چنان کاملی داشت که جز در زمینه فلسفه نظری، مشکل میتوان تأثیرات آن نظریات را دنبال کرد؛ از طرف دیگر در فرانسه نظریات لاک از لحاظ عملی به مخالفت با رژیم موجود و از لحاظ نظری به مخالفت با فلسفه رایج رنه دکارت منجر شد.
همچنین لیبرالیسم کلاسیک بر مبنای آرایی که از قبل تا انتهای قرن هیجدهم طرح شده بود، نظیر آرای برگزیدهٔ آدام اسمیت، ژان-باتیست سه، توماس مالتوس و دیوید ریکاردو بنا شدهاست. این نظریه درکی روانشناسانه از آزادی شخصی، نظریات متناقض قانون طبیعی و فایده گرایی، و باور به ترقی ارائه کرد. لیبرالهای کلاسیک از محافظه کاران نسبت که حداقلیترین دولت بدبین تر بود و با استفاده از نظریه دولت تامس هابز، آنان باور داشتند که دولت را افراد برای حفاظت از دیگران ایجاد کردهاست.
منابع
- Modern Political Philosophy (1999), Richard Hudelson, pp. 37–38
- M. O. Dickerson et al. , An Introduction to Government and Politics: A Conceptual Approach (2009) p. 129
- Bronfenbrenner, Martin (1955). "Two Concepts of Economic Freedom". Ethics. 65 (3). JSTOR 2378928. Unknown parameter
|unused_data=
ignored (help) - راسل، برتراند (۱۳۴۰)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمهٔ نجف دریابندری، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی
http://en.wikipedia.org/wiki/Classical_liberalism
- راسل، برتراند. تاریخ فلسفه غرب. ترجمهٔ نجف دریابندری. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، ۱۳۴۰.