فلسفه اطلاعات
فلسفهٔ اطّلاعات (به انگلیسی: Philosophy of information) به آن دسته از پژوهش‌های فلسفی و انتقادی اطلاق می‌گردد، که به منظور تبیین و روشن‌سازی مفاهیم، معانی، سرچشمه‌ها، اصول، و مبادی بنیادین اطّلاعات انجام پذیرد.
| دانش اطلاعات |
|---|
| جنبه‌های عمومی |
|
| رشته‌های مرتبط و زیر زمینه |
|
مطالعات و بررسی‌های فلسفی بر روی مفاهیم اطلاعات معنایی[1] هنوز در ابتدایی‌ترین مراحل آن قرار دارد، به‌طوری‌که حتی در مورد راه‌ها و شیوه‌های طرح مسئله هم تاکنون توافقی حاصل نشده‌است.[2]
تعریف اطّلاعات
گرچه تاکنون تعریفی فراگیر و همه‌جانبه از اطّلاعات میسّر نگردیده‌است، پدیده‌های گوناگونی را می‌توان بر حسب زمینه و موضوع، اطّلاعات نام‌داد. معمولاً از سه نوع پدیده به نام اطّلاعات یاد می‌شود:
- اطّلاعات به عنوان یک فرایند شناخت‌محور[3]
- اطّلاعات به عنوان دانشی که ارائه گردیده‌است
- از داده‌ها، اسناد، تصاویر، و موارد همانند آن‌ها به‌عنوان اطّلاعات یاد می‌شود
هر چند اطّلاعات به خودی خود مهمّ است، اهمّیّت واقعی آن به سبب دانشی است که می‌تواند از آن ناشی گردد. شایان اشاره و تأکید است که همچون تمامی موارد دیگر جهان، اطّلاعات، و دانش برآمده ازآن اطّلاعات هم مشمول ترازهای تجریداند:
آنچه که در این لایه دانش نامیده می‌شود، خود اطّلاعات است برای دانشی که در تراز بلافاصله بالاتر از آن واقع است. شاید ساده‌ترین مثال را بشود ارتباط چکیدهٔ (مجرّدشده[4]) یک مقاله با خود آن دانست: هر چند خود مقاله می‌تواند پاسخگوی پاره‌ای از سؤالات باشد، و لذا، از نوع دانش، برای چکیدهٔ خود به عنوان اطّلاعات عمل خواهد نمود.
دانش محاسبات و فلسفه
تعاملات و داد و ستدهای علمی مابین دانشمندان علوم رایانه و اندیشمندان وادی فلسفه به هیچ وجه امروزی نیست. فلسفهٔ تولّد و ظهور کامپیوترهای ارقامی[5] در اواسط قرن بیستم (م) را در واقع می‌شود در حوزهٔ بزرگ‌تر فلسفهٔ علوم، سیبرنتیک، علوم نرم، و نیز در مجموعهٔ علل و انگیزه‌های مربوط به آغاز تفکرّات سیستمی و کلیّات‌نگر، و نیز در منشأ و بخش مشترک تمامی آن‌ها - پیچیدگی - نشان گرفت.
جستارهای وابسته
پانویس
- Semantic information
- مفاهیم معنائی اطّلاعات - مقدمه
- Cognitive
- Abstract
- Digital
منابع
- نظریه‌ای ریاضی بر ارتباطات، کلود شانون، مجله فنی آزمایشگاه‌های بل، جلد ۲۷، ص‌ص. ۳۷۹–۴۲۳، ۶۲۳–۶۵۶، ژوئیه، اکتبر، ۱۹۴۸. (انگلیسی)
- مفاهیم معنائی اطّلاعات دائرةالمعارف فلسفهٔ استانفورد (انگلیسی)
- فلسفهٔ اطّلاعات چیست؟
