نوآم چامسکی

آورام نوآم چامسکی (به انگلیسی: Avram Noam Chomsky) [2] یک زبان‌شناس، فیلسوف آنارشیست و نظریه‌پرداز آمریکایی است. از او به‌عنوان پدر زبان‌شناسی نوین یاد می‌شود.[3][4][5]

نوآم چامسکی
تصویری از چامسکی در سال ۲۰۱۷
نام در زمان تولدآورام نوآم چامسکی
زادهٔ۷ دسامبر ۱۹۲۸ ‏(۹۲ سال)
فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا.
همسر(ها)
فرزندان۳ فرزند، شامل آویوا
وبگاه
پس‌زمینه‌های علمی
تحصیلاتدانشگاه پنسیلوانیا (کارشناسی، ارشد، و دکترا)
عنوان پایان‌نامهتحلیل گشتاری (Transformational Analysis)
سال دفاع۱۹۵۵
استاد راهنمازلیگ هریس[1]
کار علمی
رشتهٔ تحصیلیزبان‌شناسی، فلسفۀ تحلیلی، علوم شناختی، نقد سیاسی
نهاد
  • دانشگاه آریزونا (از سال ۲۰۱۷ تاکنون)
  • مؤسسۀ فناوری ماساچوست (از سال ۱۹۵۵ تاکنون)
  • مؤسسۀ مطالعات پیشرفته (۱۹۵۸ تا ۱۹۵۹)
تأثیربرتراند راسل، لودویگ ویتگنشتاین، جان دیویی، آدام اسمیت، ایمانوئل کانت، رنه دکارت، جرج اورول، آلن تورینگ، ویلارد کواین
امضاء

نظریهٔ معروف وی دستور زایشی-گشتاری است که در دههٔ ۶۰ میلادی انقلابی در زبان‌شناسی معاصر ایجاد کرد. مقالات و کتاب‌های نوام چامسکی آغازگر پژوهش‌های نوینی در عرصهٔ روان‌شناسی زبان شد.

همچنین وی مقالات متعددی در نقد سیاست‌های خارجی دولت ایالات متحده آمریکا دارد.

او استاد بازنشستهٔ دپارتمان فلسفه و زبان‌شناسی مؤسسه تکنولوژی ماساچوست آمریکا است.

زندگی و تحصیلات

نوام چامسکی در ۷ دسامبر ۱۹۲۸ از پدر و مادری یهودی در فیلادلفیای آمریکا متولد شد. پدرش، ویلیام چامسکی یک روس یهودی‌تبار بود که از روسیه به آمریکا مهاجرت کرده بود. او آموزگار زبان عبری بود و کتابی درسی در زمینهٔ دستور زبان یهودی دوران میانه به چاپ رسانده بود. در دسامبر ۱۹۴۹ با کارول چامسکی که خود استاد دانشگاه هاروارد بود، ازدواج کرد و از او سه فرزند دارد. او در دوران کارشناسی، سخت تحت تأثیر زلیگ هریس، استاد زبان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا بود. چامسکی در خلال تحصیل در دانشگاه پنسیلوانیا، کتاب روش‌هایی در زبان‌شناسی ساختاری، اثر استادش زلیگ هریس، را بازخوانی و تحشیه کرد و در عین حال به دیدگاه‌های سیاسی هریس گرایش یافت. گرایش چامسکی به دیدگاه‌های سیاسی هریس، انگیزه‌ای شد که او رشتهٔ زبان‌شناسی را برای ادامهٔ تحصیلات خود برگزیند. از سال ۱۹۵۵ در مؤسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT) به عنوان استاد زبان‌شناسی مشغول به تدریس شد. چامسکی در سال ۱۹۷۶ در مؤسسهٔ تکنولوژی ماساچوست به مقام استادی رسید.

زبان‌شناسی
چامسکی در سال ۱۹۷۷

نظریهٔ معروف وی دستور زایشی است که در دههٔ ۶۰ میلادی انقلابی در زبان‌شناسی معاصر ایجاد کرد. وی همچنین کتاب‌های متعددی دربارهٔ ذهن و زبان و مغز و زبان نوشته است. در واقع چامسکی در بررسی‌های خود نشان داد که با بررسی نظام زبانی افراد می‌توان نتایج روان‌شناختی به دست آورد.

وی نوشته‌های متعددی نیز در زمینهٔ علوم رایانه دارد؛ که در زمینهٔ کامپایلرها نظریات او مورد توجه است.

نظریات چامسکی انقلابی در رشتهٔ زبان‌شناسی به وجود آوردند. او معتقد است اصول و خصوصیات زبان در انسان ذاتی و «به‌طور ارثی برنامه‌ریزی شده» است و محیط پیرامون کودک تنها نقش محرک را برای یادگیری زبان مادری ایفا می‌کند. کودک مجموعهٔ محدودی از اطلاعات را از محیط زبانی خویش می‌گیرد و خود قادر است ترکیبات جدیدی بسازد. نظریه‌پردازان پیش‌تر معتقد بودند زبان مادری تنها از راه شنیدن گفتار اطرافیان و به صورت اکتسابی وارد مغز کودک می‌شود.[6] از گفته‌های اوست که: «زبان آیینهٔ فکر است». در اصل این ایده که زبان می‌تواند بازتاب‌دهندهٔ تمام نمایی از شخصیت و حالات درونی شخص باشد، ایدهٔ چامسکی است. نظریهٔ معروف چامسکی در زبان‌شناسی نظریه «گرامر جهانی» است که طبق آن افراد بشر از بدو تولد آن را دارا می‌باشند.[7] چامسکی در مهرماه ۱۳۹۱(اکتبر ۲۰۱۲) برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی زبان‌شناسی به غزه سفر کرد که دکتری افتخاری دانشگاه الاسلامیه غزه به منظور قدردانی از مواضع انسانی نوام چامسکی در پشتیبانی از مردم فلسطین و اعلام همبستگی با فلسطینی‌ها به وی اهدا شد.[8][9]

چامسکی در سال ۲۰۰۴

ایده‌های سیاسی

نوام چامسکی روشنفکری شناخته‌شده و منتقد سیاست خارجی ایالات متحده و برخی دولت‌های دیگر است. او خود را سوسیالیستی آزادی‌خواه و هم‌چنین هوادار آنارکو-سندیکالیسم می‌داند.

چامسکی اگرچه از برچیدن دیوار برلین استقبال کرد، اما ترس او از این‌که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مجموعهٔ درهم‌پیچیدهٔ نظامی-صنعتی آمریکا به دنبال دشمنانی جدید خواهد گشت تا وجود خود را موجه جلوه دهد، با اتفاقاتی که بعداً در جهان رخ داد تأیید شد. به نظر چامسکی اجرای موفقیت‌آمیز این برنامه وام‌دار «اتحادی نامقدس» میان دولت آمریکا و شرکت‌های رسانه‎ای است.

چامسکی در زمان جنگ ویتنام به عنوان منتقد اجتماعی سیاست خارجی آمریکا به شهرت رسید. نخستین اثر سیاسی مهم او کتاب قدرت آمریکا و ماندارین‌های نوین (۱۹۶۹) بود که در انتقاد به طبقه روشنفکران لیبرال نوشته شده بود.

درک چامسکی از سازوکار امپریالیسم آمریکا و توانایی همیشگی او برای فهم دورنمای کلی سیاست‌های آمریکا به مخالفت او با دخالت نظامی آمریکا در کوزوو، افغانستان و عراق و هم‌چنین جنگ بوش بر ضد تروریسم منجر شد.

او در سال ۱۹۸۰ بر کتاب روبر فوریسون که در حقیقت داشتن هولوکاست تردید کرده بود، مقدمه‌ای نوشت. اگرچه این مقدمه تنها به دفاع از آزادی بیان می‌پرداخت، با واکنش‌های سختی مواجه شد. وی بعدها آشکار ساخت که از وی مطلبی در دفاع از آزادی بیان خواسته شده بود و او از استفاده از آن به عنوان مقدمهٔ کتاب مذکور اطلاع نداشت.

در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی چامسکی به همراهی جان پیلجر (John Pilger) از معدود کسانی بودند که از نسل‌کشی «پنهان» در تیمور شرقی سخن گفتند. وی به تمامی رؤسای جمهور آمریکا، حتی جان اف کندی که محبوبیتی باور نکردنی دارد، با دیدی انتقادی می‌نگرد. او درین باب کتاب «تفکری دوباره به کاملوت: جان اف کندی، جنگ ویتنام و فرهنگ سیاسی آمریکا»[10] را نوشته‌است. چامسکی در بیانیه‌ای مشترک با برخی اندیشمندان آمریکایی، انگلیسی و کانادایی دربارهٔ نقش رسانه‌ها در نبرد اسرائیل و غزه ۲۰۱۲ از رسانه‌های غربی به خاطر پوشش یک‌جانبه جنگ انتقاد کرد و این مسئله را غیرقابل قبول و ظالمانه خواند و از خبرنگاران خواست در اعتراض به استفادهٔ ابزاری خبرگزاری‌های غربی از آنها، اعتصاب و از همکاری با این خبرگزاری خودداری کنند. وی همچنین در این بیانیه از مردم غزه درخواست کرد با استفاده از امکانات موجود با همهٔ مراکز خبری تماس بگیرند و واقعیت‌ها را به‌طور منصفانه منعکس کنند.[11] وی معتقد است: «در پس ظاهر بی‌طرفانه شرح مسائل اجتماعی (از طریق گزارش‌های تلویزیونی، تحلیل‌های سیاسی یا اخبار رادیو) پیش فرض‌ها و اصول ایدئولوژیکی‌ای نهفته‌است که وقتی آن‌ها را افشا می‌کنیم، فرو می‌ریزند.»[12]

در ویکی‌پدیای انگلیسی مواضع و دیدگاه‌های سیاسی چامسکی (Political positions of Noam Chomsky) به صورت کاملتری دسته‌بندی و تشریح شده‌است.[13]

ایران

چامسکی در مصاحبه‌ای که با Paul Jay در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۰۷ داشت، از سیاست‌های هسته‌ای ایران دفاع و عکس‌العمل ایران را در برابر عدم پایبندی کشورهای غربی به تعهداتشان، طبیعی تلقی کرد.[14]

وی از تظاهرات معترضین به انتخابات ریاست جمهوری در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ استقبال کرد و «شجاعت و پایداری تظاهرکنندگان را تحسین‌برانگیز و دارای اهمیت تاریخی تام و تمام» توصیف می‌کند. وی دراینباره میگوید: «هرگونه استفاده از زور باطل است و نتایج انتخابات با زور حتی ذره‌ای معتبر به‌نظر نمی‌رسد».[15][16]

وی پس از اعتصاب غذای اکبر گنجی روبروی سازمان ملل از او حمایت کرده و گفت که سعی می‌کند به او و همراهانش بپیوندد.[17]

نوآم چامسکی در تاریخ ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۹، از محل سکونتش در ماساچوست به نیویورک رفت تا در جمع اعتصاب کنندگان غذا که همه ایرانی بودند، حاضر شود. تجمع سه روزه‌ای که در اعتراض به رفتار جمهوری اسلامی ایران با معترضان به نتیجه انتخابات برگزار شده بود. او معتقد است که آمریکا و هم‌پیمانانش هرگز برقراری دموکراسی و آزادی برای کشورهای خاورمیانه و عربی را خواستار نیستند.[18]

در مصاحبهٔ دیگری وی به شبکهٔ خبری یورونیوز به صراحت گفته‌است که مشکل تروریسم در منطقهٔ خاورمیانه ناشی از ایران نیست، بلکه آمریکا و اسرائیل ریشهٔ این مشکل هستند.[19]

چامسکی در مصاحبه‌ای که با روزنامهٔ تهران تایمز مورخ ۱۵ آوریل ۲۰۰۹ داشت، به صراحت سیاست‌های یک بام و دو هوای ایالات متحده در مورد حق ایران برای استفادهٔ صلح‌آمیز از انرژی اتمی را نقد کرد. او در این مصاحبه با استناد به یکی از مصاحبه‌های زیبیگنیو برژینسکی این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که مشکل اصلی آمریکا با ایران، برنامهٔ اتمی صلح‌آمیز تهران نیست، بلکه آنست که ایران دیگر در سلک مجموعهٔ کشورهای تابع سیاست‌های آمریکا به‌شمار نمی‌رود.

زندگی شخصی

چامسکی با کارول دوریس شتس (چامسکی) در سال ۱۹۴۹ ازدواج کرد و این ازدواج تا زمان مرگ همسرش در سال ۲۰۰۸ ادامه یافت. آن‌ها با یکدیگر سه فرزند دارند: آویوا (زادهٔ ۱۹۵۷)، دایان (زادهٔ ۱۹۶۰) و هری (زادهٔ ۱۹۶۷). وی در سال ۲۰۱۴ با والریا واسرمن ازدواج کرد.

کتاب‌شناسی

فهرست کاملتری از آثار نوآم چامسکی را می‌توان در صفحهٔ کتابشناسی و فیلمشناسی نوآم چامسکی (Noam Chomsky bibliography and filmography) در ویکی‌پدیا مشاهده کرد.[20]

آثار سیاسی
  • آمریکای بزرگ و حقوق بشر - ترجمهٔ بهزاد باشی - انتشارات آگاه (۱۳۶۴)
  • دهه جنگ سرد: روند جنگ سرد در دههٔ ۱۹۸۰ - ترجمهٔ شاهرخ وزیری (۱۳۶۴)
  • مثلث سرنوشت ساز، فلسطین، آمریکا و اسرائیل - ترجمهٔ عزت‌الله شهیدا (۱۳۶۹)
  • دمکراسی بازدارنده - ترجمهٔ غلامرضا تاجیک ۱۳۷۲ (چاپ دیگری از این کتاب: ترجمهٔ مهوش غلامی - انتشارات اطلاعات - ۱۳۸۸)
  • گفتگو با نوام چامسکی - دیوید بارسامیان - ترجمه‌ی عباس مخبر - نشر مرکز (۱۳۷۳)
  • نظم‌های کهنه و نوین جهانی - ترجمهٔ مهبد ایرانی طلب - انتشارات اطلاعات (۱۳۷۵)
  • بهره‌کشی از مردم: نئولیبرالیسم و نظم‌جهانی - ترجمهٔ حسن مرتضوی - نشر دیگر٫ چاپ اول (۱۳۷۹)
  • دیدگاه‌های متعارض در مورد نظام جهانی - ترجمهٔ ناصر بلیغ - انتشارات ادارهٔ کل تحقیق و توسعهٔ رادیو (صدا) (۱۳۷۹)
  • دولت‌های سرکش: حکومت زور در امور جهان - ترجمهٔ مهرداد وح‍دت‍ی دان‍ش‍م‍ن‍د - وزارت ف‍ره‍ن‍گ و ارش‍اد اس‍لام‍ی، س‍ازم‍ان چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات (۱۳۸۰)
  • فهمِ قدرت: دغدغهٔ دائمی چامسکی - ترجمهٔ دکتر احمد عظیمی بلوریان - مؤسسه خدمات فرهنگی رسا (۱۳۸۲)
  • ۱۱ سپتامبر - ترجمهٔ ضیاء خسروشاهی - نشر درسا (۱۳۸۳)
  • سلطه یا بقا: طرح سلطهٔ آمریکایی - ترجمهٔ علیرضا ثقفی (۱۳۸۵) (چاپ دیگری با نام: هژمونی یا بقا: تلاش آمریکا برای سیطرهٔ جهانی - ترجمهٔ آسوده نوین - انتشارات اطلاعات - ۱۳۸۷)
  • کنترل رسانه - ترجمهٔ ضیا خسروشاهی- انتشارات درسا ۱۳۸۶ (چاپ دیگری با نام: حاکمیت بر رسانه‌ها - ترجمهٔ سعید ساری اصلانی - نشر اینترنتی ۲۰۰۶)
  • روز بازپسین دولت‌های سرکش - ادوارد سعید ، نوام چامسکی - ترجمهٔ مسعود خیرخواه - انتشارات نقش و نگار (۱۳۸۷)
  • تلاش آمریکا برای حاکمیت جهانی- ترجمهٔ ضیا خسروشاهی- انتشارات درسا (۱۳۸۷)
  • جاه طلبی‌های امپراتوری - ترجمهٔ حسن بلیغ - انتشارات اختران - (۱۳۸۵) (چاپ دیگری با ترجمهٔ ضیا خسروشاهی - انتشارات درسا - ۱۳۸۷)
  • دولت‌های فرومانده - ترجمهٔ اکرم پدرام نیا - انتشارات افق (۱۳۸۷)
  • چتر قدرت آمریکا: اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر و تناقض با سیاست آمریکا - ترجمهٔ سعید ساری اصلانی - مؤسسهٔ فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان (۱۳۸۷)
  • ایالات شکست خورده: سوء استفاده از قدرت و حمله به دموکراسی - ترجمهٔ یعقوب نعمتی وروجنی - انتشارات جام جم (۱۳۸۷)[21]
  • جنگ بیست و دو روزه - چامسکی و دیگران - ترجمهٔ زهرا مرادی‌نسب - انتشارات خرسندی (۱۳۸۹)
  • اهداف ایالات متحده آمریکا چیست - ترجمهٔ خلیل دباش - نشر ستاره جنوب (۱۳۹۱)
  • جنبش تسخیر: اشغال وال استریت - ترجمهٔ جعفر فلاحی - نشر مرکز (۱۳۹۳) (Occupy)[22] (چاپ دیگری با نام: تسخیر خیابان‌های آمریکا - ترجمهٔ ضیا خسروشاهی - انتشارات هونار - ۱۳۹۵)
  • طرحی برای آینده (اشغال گری ها، دخالت ها، امپراتوری و پایداری) - ترجمهٔ هانا ناصر زاده - انتشارات مروارید (۱۳۹۳)
  • قدرت بسیار خطرناک: خاورمیانه و سیاست خارجی آمریکا - ترجمهٔ رضا اسپیلی - نشر الکترونیک روزگار (۱۳۹۱)[23]
  • نگاهی انتقادی به سیاست آمریکا: گفتگو با نوآم چامسکی - دنیس رابرت، ورونیکا زارا کویز - ترجمهٔ خجسته کیهان - انتشارات افق (۱۳۹۱)
  • دربارهٔ تروریسم غرب از هیروشیما تا پهپادها - نوآم چامسکی، آندره ولچک - ترجمهٔ مازیار کاکوان - انتشارات پویا، آلمان - کلن (۱۳۹۳/2014) (همان، انتشارات مهراندیش، ۱۳۹۴)
  • نظام‌های سلطه - ترجمهٔ امیرحسین مدبرنیا - نشر دنیای نو[24] ۱۳۹۵
  • در باب آنارشیسم - ترجمهٔ رضا اسکندری - نشر افکار (۱۳۹۵)[25]
  • جهان چگونه کار می‌کند - ترجمهٔ پروین دانشور - سازمان چاپ و انتشارات ایران جام (۱۳۹۶)
  • چه کسی بر جهان حکومت می کند؟ - محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۷) (چاپ دیگری با نام: حاکمان جهان کیستند؟ - ترجمهٔ رضا قشلاقی - انتشارات دیبایه - ۱۳۹۶)
  • مناظرهٔ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر - نوآم چامسکی، میشل فوکو - ترجمهٔ مهدی افشار - نشر مصدق (۱۳۹۷)
  • همان که ما می‌گوییم - ترجمهٔ رضا قشلاقی - نشر خرسندی (۱۳۹۷)
  • امپراتوران و دزدان دریایی - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)
  • غزه در بحران - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)

آثار زبان‌شناسی

کتاب دربارهٔ چامسکی
  • چومسکی - اندرو لاینز - ترجمه احمد سمیعی - نشر خوارزمی- (۱۳۵۷)
  • نحو در چارچوب نظریهٔ قبض زبانی چامسکی - اندرو رادفورد - ترجمهٔ سیدمحمدرضا هاشمی، علی خزاعی‌فر - نشر تیهو (۱۳۸۳)
  • چامسکی و انقلاب زبان شناسی - رضا نیلی پور - نشر دانژه (۱۳۸۷)
  • بررسی توانش زبانی از دیدگاه ابن‌خلدون و چامسکی - روح‌الله صیادی نژاد - نشر مرسل (۱۳۹۴)
  • چامسکی و جهانی شدن - جرمی فاکس - ترجمهٔ محسن محمودی - نشر مهرگان خرد (۱۳۹۴)
  • چامسکی به زبان خودمانی - دیوید کاگزول - ترجمهٔ محسن عسکری٫ مهراوه صمدی‌رحیم٫ نیلوفر صالحی‌منش - نشر آفتاب البرز (۱۳۹۵)
  • پادشاهی سخن (The Kingdom of Speech) - تام وُلف - انتشارات راندوم هاوس (۱۳۹۵/2016)
  • رمزگشاییِ چامسکی: علم و سیاست‌ورزی انقلابی (Decoding Chomsky: Science and revolutionary politics) - کریس نایت - انتشارات دانشگاه ییل (۱۳۹۵/2016)[26]
  • فلسفهٔ چامسکی - مورتون وینستون - ترجمهٔ احمدرضا تقاء - نشر نو (۱۳۹۸)

فیلم‌شناخت
نوآم چامسکی خودش این فیلم را در آن زمان ندید، چرا که معتقد بود که رسانه‌ها نمی‌توانند آنطور که باید و شاید پیام فیلم را به مخاطب انتقال دهند: «اگر رسانه‌ها بتوانند کسی را بیاورند که سخن بگوید، عالی است، ولی به این معنی نیست که کسی که سخنرانی کرده‌است رهبر است؛ ولی این نکته در فیلم جا نمی‌افتد – چیزی که جا می‌افتد این است که مردم با تصور اینکه سخنران همه‌کاره است، می‌پرسند «چگونه می‌توانم به جنبش شما بپیوندم؟» […] در واقع، کسانی که در مسند قدرت هستند […] می‌خواهند که مردم فکر کنند که رهبران بزرگ این چیزها را راه میندازند، و بعد کاری که هرکس باید بکند اینست که از آن‌ها پیروی کند. این یکی از راه‌های تحقیر کردن مردم است […].»[28]
  • (The Corporation) ابرشرکت-(۲۰۰۳)[29]
  • (Noam Chomsky - Rebel Without A Pause) نوآم چامسکی: شورشیِ خستگی ناپذیر-(۲۰۰۳)[30]
  • (Peace Propaganda & the Promised Land) صلح، تبلیغات و سرزمین موعود: رسانه‌های آمریکا و منازعه فلسطین-اسرائیل-(۲۰۰۴)[31]
  • (Lake of Fire) دریاچه آتش-(۲۰۰۶)[32]
  • (Four Horsemen) چهار سوار (آخرالزمان)-(۲۰۱۲) دارندهٔ بیش از بیست عنوان و جایزهٔ بین‌المللی ازآن میان ایران[33]
  • (Is The Man Who Is Tall Happy?) آیا مردی که قدش بلنده،خوشحاله؟-(۲۰۱۳)[34]
  • (Requiem for the American Dream) مرثیه‌ای بر رؤیای آمریکایی -(۲۰۱۵)[35]
  • (We Are Many) ما عده‌مان زیاد است-(۲۰۱۴)[36]
  • (The Brainwashing of My Dad) چگونه پدرم را شستشوی مغزی دادند-(۲۰۱۶)[37]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Partee 2015, p. 328.
  2. نوام چامسکی زبان‌شناس و سیاستمدار یهودی
  3. Clark, Neil (2003–07–14). "Great thinkers of our time – Noam Chomsky". New Statesman. Archived from the original on ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱. Retrieved ۲۰۰۸–۰۸–۰۲. Regarded as the father of modern linguistics, founder of the field of transformational-generative grammar, which relies heavily on logic and philosophy. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  4. Fox, Margalit (1998–12–05). "A Changed Noam Chomsky Simplifies". New York Times. Retrieved ۲۰۰۸–۰۸–۰۲. ... Noam Chomsky, father of modern linguistics and the field's most influential practitioner;... Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  5. Thomas Tymoczko, Jim Henle, James M. Henle, Sweet Reason: A Field Guide to Modern Logic, Birkhäuser, 2000, p. 101.
  6. مهدی محسنیان‌راد (۱۳۶۹)، ارتباط‌شناسی، سروش، ص. ص٫ ۱۷۴ تا ۱۷۷
  7. و استقلال زبان
  8. اعطای دکترای افتخاری به چامسکی در غزه
  9. نوام چامسکی وارد غزه شد
  10. Rethinking CamelotJFK, the Vietnam War, and U.S. Political Culture
  11. انتقاد چامسکی از سانسور خبری رسانه‌های غربی درباره ی حملات به غزه
  12. دنیس رابرت، ورونیکا زاراکویز (۱۳۸۷)، نگاهی انتقادی به سیاست آمریکا (گفتگو با نوام چامسکی)، ترجمهٔ خجسته کیهان، افق، ص. ۸، شابک ۲–۴۵۶–۳۶۹–۷۳۸–۹۸۷ مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک)
  13. https://en.wikipedia.org/wiki/Political_positions_of_Noam_Chomsky
  14. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳۰ مه ۲۰۱۵.
  15. نوام چامسکی. (۲۰۰۹). In رادیو فرانسه. Retrieved May ۲۳, ۲۰۰۹، از رادیو فرانسه: http://www.rfi.fr/actufa/articles/114/article_7154.asp
  16. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳۰ مه ۲۰۱۵.
  17. و حتی گفته شده دویچه وله - نوآم چامسکی در تحصن ایرانیان در نیویورک شرکت می‌کند
  18. "چامسکی: آمریکا و اسرائیل تهدیدکننده صلح جهانی هستند نه ایران". خبرگزاری فارس.
  19. http://www.euronews.com/2015/04/17/chomsky-says-us-is-world-s-biggest-terrorist
  20. https://en.wikipedia.org/wiki/Noam_Chomsky_bibliography_and_filmography
  21. ایالات شکست‌خورده
  22. https://en.wikipedia.org/wiki/Occupy_(book)
  23. http://www.rouzgar.com/pdf/perilous-power.pdf
  24. PARHA-NP.V.1.0. «http://sharghdaily.ir/Modules/News/PrintVer.aspx?Src=Main&News_Id=107016». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۲۵. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
  25. (Noam Chomsky - On Anarchism) در وبگاه یوتیوب
  26. http://tarjomaan.com/barresi_ketab/8172/ سایت ترجمان: معمایی به اسم نوام چامسکی٫ شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵, بازدید از صفحه به تاریخ دوشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۹.
  27. در وبگاه یوتیوب
  28. فهمِ قدرت: دغدغهٔ دائمی چامسکی - ترجمه دکتر احمد عظیمی بلوریان - مؤسسه خدمات فرهنگی رسا۱۳۸۲٫. صص ۵۲۸ تا ۵۳۲
  29. در وبگاه یوتیوب
  30. در وبگاه یوتیوب
  31. در وبگاه یوتیوب
  32. در وبگاه یوتیوب با زیرنویس اسپانیایی
  33. در وبگاه یوتیوب
  34. در وبگاه یوتیوب
  35. در وبگاه یوتیوب
  36. تیزر فیلم در وبگاه یوتیوب
  37. تیزر فیلم در وبگاه یوتیوب

منابع
  • Ideology and Linguistic Theory: Noam Chomsky and the Deep Structure Debates (History of Linguistic Thought) by John Goldsmith, Routledge press، ۱۹۹۵
  • Corporate and Governmental Deviance: Problems of Organizational Behavior in Contemporary Society by M. David Ermann and Richard J. Lundman, Oxford University Press, USA، ۲۰۰۱

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نوآم چامسکی موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به نوآم چامسکی در ویکی‌گفتاورد موجود است.

http://www.telewebion.com/fa/1399415/a/b.html. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.