روز پدر

روز پدر روزی است برای بزرگداشت پدرها، پدر بودن، پیوند میان پدران و مادران و اهمیتی که پدرها در اجتماع دارند.

روز پدر
روز پدر
برپایی توسط	110+ کشور
نوع	جهانی
اهمیت	گرامیداشت مقام پدران
جشن‌ها	هدیه دادن به پدران
تاریخ	در هر کشور متفاوت است
تناوب	سالانه
مرتبط به	روز مادر، روز فرزند، روز خواهروبرادر، روز پدرومادر، روز پدرومادربزرگ

روز پدر در دیگر نقاط جهان

تقویم میلادی
رویداد	روز	کشور
	۲۳ فوریه	روسیه (روز دفاع از میهن)
	۱۹ مارس	آندورا (Dia del Pare)  بولیوی  هندوراس[1]  ایتالیا (Festa del Papà)		لیختن‌اشتاین  پرتغال (Dia do Pai)  اسپانیا (Día del Padre, Dia del Pare, Día do Pai)  استان آنتورپ (بلژیک)
دومین یکشنبهٔ ماه مه	۹ مه در سال ۲۰۱۰ ۸ مه در سال ۲۰۱۱ ۱۳ مه در سال ۲۰۱۲	رومانی(Ziua Tatălui)
	۸ مه	کره جنوبی (روز پدر و مادر)
سومین یکشنبهٔ مه	۱۶ مه در سال ۲۰۱۰ ۱۵ مه در سال ۲۰۱۱ ۲۰ مه در سال ۲۰۱۲	تونگا
روز عروج مسیح	۱۳ مه در سال ۲۰۱۰ ۲ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۱۷ مه در سال ۲۰۱۲	آلمان
اولین یکشنبهٔ ژوئن	۶ ژوئن در سال ۲۰۱۰ ۵ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۳ ژوئن در سال ۲۰۱۲	لیتوانی (Tevo diena)   سوئیس
	۵ ژوئن	دانمارک (هم‌زمان با روز قانون اساسی)
دومین یکشنبهٔ ژوئن	۱۳ ژوئن در سال ۲۰۱۰ ۱۲ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۱۰ ژوئن در سال ۲۰۱۲	اتریش  بلژیک
سومین یکشنبهٔ ژوئن	۲۰ ژوئن در سال ۲۰۱۰ ۱۹ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۱۷ ژوئن در سال ۲۰۱۲	افغانستان  آلبانی  آنتیگوا و باربودا  آرژانتین  باهاما  بحرین  بنگلادش  باربادوس  بلیز  برمودا  برونئی  بلغارستان  کانادا  شیلی	چین  کلمبیا  کاستاریکا[2]  کرواسی  کوبا[3]  قبرس  جمهوری چک  دومینیکا  اکوادور  اتیوپی  فرانسه  غنا  یونان	گویان  هائیتی[4]  هنگ کنگ  مجارستان  جمهوری ایرلند  جامائیکا  ژاپن  کوزوو  ماداگاسکار  مالزی  مالت  موریس  مکزیک[5]	میانمار  نامیبیا  هلند  نیجریه  عمان  پاکستان  پاناما[6]  پاراگوئه  پرو[7]  فیلیپین[8]  پورتوریکو  سنت لوسیا  سنت وینسنت و گرنادین‌ها	سنگاپور  اسلواکی  آفریقای جنوبی  سری‌لانکا  ترینیداد و توباگو  ترکیه  بریتانیا  ایالات متحده آمریکا  ونزوئلا  زامبیا  زیمبابوه
	۱۷ ژوئن	السالوادور[9]	گواتمالا[10]
اولین روز تابستان	۲۱ ژوئن	لبنان[11]  مصر  اردن  سوریه  اوگاندا
	۲۳ ژوئن	نیکاراگوئه	لهستان
دومین یکشنبهٔ ژوئیه	۱۱ ژوئیه در سال ۲۰۱۰ ۱۰ ژوئیه در سال ۲۰۱۱ ۸ ژوئیه در سال ۲۰۱۲	اروگوئه
آخرین یکشنبهٔ ژوئیه	۲۵ ژوئیه در سال ۲۰۱۰ ۳۱ ژوئیه در سال ۲۰۱۱ ۲۹ ژوئیه در سال ۲۰۱۲	جمهوری دومینیکن
دومین یکشنبهٔ اوت	۸ ماه اوت در سال ۲۰۱۰ ۱۴ ماه اوت در سال ۲۰۱۱ ۱۲ ماه اوت در سال ۲۰۱۲	برزیل  ساموآ
	۸ ماه اوت	جمهوری چین
اولین یکشنبهٔ سپتامبر	۵ سپتامبر در سال ۲۰۱۰ ۴ سپتامبر در سال ۲۰۱۱ ۲ سپتامبر در سال ۲۰۱۲	استرالیا  فیجی	نیوزیلند  پاپوآ گینه نو
دومین یکشنبهٔ سپتامبر	۱۲ سپتامبر در سال ۲۰۱۰ ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۱۱ ۹ سپتامبر در سال ۲۰۱۲	لتونی
سومین یکشنبهٔ سپتامبر	۱۹ سپتامبر در سال ۲۰۱۰ ۱۸ سپتامبر در سال ۲۰۱۱ ۱۶ سپتامبر در سال ۲۰۱۲	اوکراین
اولین یکشنبهٔ اکتبر	۳ اکتبر در سال ۲۰۱۰ ۲ اکتبر در سال ۲۰۱۱ ۷ اکتبر در سال ۲۰۱۲	لوکزامبورگ
	۱۲ نوامبر	اندونزی
دومین یکشنبهٔ نوامبر	۱۴ نوامبر در سال ۲۰۱۰ ۱۳ نوامبر در سال ۲۰۱۱ ۱۱ نوامبر در سال ۲۰۱۲	استونی  فنلاند  ایسلند	نروژ  سوئد
	۵ دسامبر	تایلند (روز تولد شاه پومیپون ادونیده)
	۲۶ دسامبر	بلغارستان
گاه‌شمار هندو
تعریف	روز	کشور/منطقه
Bhadrapada Amavasya	۲۹ ماه اوت در سال ۲۰۱۱	نپال[12] Buwaako Mukh Herne Din or बुवाको मुख हेर्ने दिन (कुशे औंशी)	هند
گاه‌شمار اسلامی
تعریف	روز	کشور/منطقه
تولد علی بن ابی طالب	۱۳ رجب هجری قمری	ایران[13]	پاکستان

پیشینهٔ جهانی و سنت‌ها

در شماری از کشورهای کاتولیک روز پدر را در ۱۹ مارس، روز جشن یوسف مقدس، گرامی می‌دارند.

آلمان

گردش و پیاده‌روی بیرون شهر در روز مرد در آلمان.

واگن‌های گردش معروف به Bollerwagen.

روز پدر در آلمان (به آلمانی|Vatertag) نسبت به دیگر کشورهای جهان متفاوت است.[14][15] روز عروج مسیح به آسمان به عنوان روز پدر در نظر گرفته شده‌است (روز سه شنبه، چهل روز پس از عید پاک). این روز، یک تعطیلی رسمی است و در برخی مناطق آلمان به آن «روز مرد» (به آلمانی: Männertag) یا «روز آقایان» (به آلمانی: Herrentag) نیز می‌گویند. در شمال و خاور آلمان سنت بر این است که در این روز گروه‌هایی از مردان (افراد جوان و میانسال و نه نوجوانان) به صورت گروهی به پیاده‌روی و گردش بیرون شهر می‌روند و یک یا چند واگن کوچک (به آلمانی: Bollerwagen) که باید با دست آن را کشید به دنبال خود می‌برند. آنان در این واگن‌های کوچک، شراب، آبجو و غذاهای سنتی می‌گذارند. بسیاری از مردان از این روز به عنوان فرصتی برای مست کردن سود می‌جویند.[15]

این سنت‌ها احتمالاً ریشه در آیین‌ها و نمایش‌های (بازسازی) روز عروج مسیح و حرکت آن‌ها به سوی کشتزاران دارد.[16][17] برخی از مردان مانند نقش شخصیت‌های ولگرد و می‌خوار در نمایش‌های قرن ۱۷، به خوردن شراب و مست کردن می‌پردازند.[16] بعضی نیز نقش افراد «آقازاده» را انتخاب می‌کنند و در مناطق شهری و خیابان‌ها به ویژه در برلین به ایفای نقش خود می‌پردازند (از سده ۱۹ به این سو چنین بوده‌است).[16] با این حال بسیاری از پدران ترجیح می‌دهند به جای بیرون‌روی و سرمستی در کنار خانوادهٔ خود بمانند.[16][17] برخی نیز از تعطیلی مدرسه‌ها استفاده می‌کنند و به تعطیلات خانوادگی می‌روند.

ایالات متحده آمریکا

در ایالات متحده آمریکا روز پدر در سومین یکشنبهٔ ماه ژوئن جشن گرفته می‌شود. این روز نخستین بار در ۱۹ ژوئن ۱۹۱۰ در اسپوکین گرامی داشته شد.[18] پس از آن در شهرهای فیرمونت (Fairmont) و کرستون (Creston) این روز گرامی داشته شد، اما شکل امروزی آن و تعطیلی این روز برگرفته از جشن‌های آن دوران نبود.

روز پدر به شکل امروزی آن از سوی سونورا اسمارت داد (Sonora Smart Dodd) زادهٔ آرکانزاس ایجاد شد. پدر او ویلیام جکسون اسمارت، یکی از کهنه سربازان دوران جنگ داخلی آمریکا بود، او به تنها شش فرزندش را در اسپوکین بزرگ کرده بود.[19] دختر او سونورا، بسیار تحت تأثیر تلاش‌های آنا جارویز برای جااندازی روز مادر قرار گرفته بود، برای همین او روز ۵ ژوئن زادروز پدرش را به عنوان روز پدر معرفی کرد اما آمادگی لازم برای برگزاری مراسم بزرگداشت را نداشت، در نتیجه مراسم به سومین یکشنبهٔ ژوئن منتقل شد.

خیلی زود ویلیام جنینگ برایان به صورت غیررسمی از این مراسم حمایت کرد. در ۱۹۱۶ خانوادهٔ وودرو ویلسون رئیس‌جمهور وقت نیز برای او مراسم بزرگداشت روز پدر را برگزارد. در ۱۹۲۴ کالوین کولیج رئیس‌جمهور آن دوران پیشنهاد کرد که روز پدر به عنوان یک روز ملی شناخته شود. در ۱۹۶۶ رئیس‌جمهور لیندون بینز جانسون روز پدر را روز تعطیل خواند که باید در سومین یکشنبهٔ ژوئن جشن گرفته شود، اما تا سال ۱۹۷۲ این روز به عنوان روز تعطیل به رسمیت شناخته نشده بود تا اینکه در دوران ریاست جمهوری ریچارد نیکسون پذیرفته شد.

در سالیان گذشته خرده فروشان در این روز به فروش کارت‌های تبریک و هدیههای مردانه مانند ابزار الکترونیکی می‌پردازند. در مدرسه‌ها و مکان‌های مربوط به بچه‌ها نیز می‌کوشند تا برنامه‌هایی برای بزرگداشت پدران از سوی کودکان ترتیب داده شود یا اینکه فرزندان با همکاری یکدیگر هدیه‌هایی را برای پدرانشان آماده کنند.

شمار تماس‌های تلفنی در این روز از شمار تماس در روز مادر کمتر است اما درصد استفاده از سامانهٔ Collect Call در این روز نسبت به روزهای دیگر سال حتی روزهای شلوغ بسیار بیشتر است[20][21] همچنین تماس‌های تلفنی در روزهای مادر و پدر بیشتر طول می‌کشند.[20]

در کل، شمار تماس‌های تلفنی، کارت تبریک‌های خریداری شده و هدیه‌های آماده در روز مادر نسبت به روز پدر افزون‌تر است و این بدین معنی است که شمار فرزندانی که با مادر خود زندگی می‌کرده‌اند (می‌کنند) نسبت به شمار پدرها بیشتر است.[21]

اسپانیا

روز پدر (به اسپانیایی: El Día del Padre) در روز جشن یوسف مقدس، در ۱۹ مارس[22] گرامی داشته می‌شود. در این روز مقدس، بانک‌ها و بسیاری از مغازه‌ها تعطیل‌اند.

استرالیا

مردم در استرالیا، در اولین یکشنبهٔ سپتامبر روز پدر را گرامی می‌دارند، این روز تعطیلی عمومی نیست. هر ساله در ۳۲ شهرستان ایالت ویکتوریا برای بزرگداشت پدران و نشان دادن اهمیت نقشی که آن‌ها در تربیت فرزندان دارند، جشنی برگزار می‌شود و به پدران برگزیده «جایزهٔ پدر سال» (به انگلیسی: Father of the Year Award) داده می‌شود.[23]

ایتالیا

در ایتالیا، مطابق سنت‌های کاتولیک روم، روز پدر را در ۱۹ مارس، «روز یوسف مقدس» (به ایتالیایی: Festa di San Giuseppe) گرامی می‌دارند. این روز یک تعطیلی عمومی نیست.

ایرلند

در جزیرهٔ ایرلند (هم ایرلند شمالی و هم خود ایرلند) در سومین یکشنبهٔ ژوئن روز پدر را گرامی می‌دارند. این روز تعطیل همگانی نیست.

ایران

در ایران پیشاانقلاب، روز ۲۴ اسفند زادروز رضا شاه بر پایهٔ گاهشمار ایرانی روز پدر نامیده می‌شد. پس از انقلاب سال ۵۷ این روز به ۱۳ رجب قمری زادروز علی بن ابی‌طالب امام نخست شیعیان تغییر یافت.[24] زرتشتیان نیز جشن شهریورگان را به عنوان روز پدر برگزار می‌کنند.[25]

برزیل

در برزیل، روز پدر را سه ماه پس از روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه اوت گرامی می‌دارند. نخستین بار در اواسط دههٔ ۱۹۵۰ میلادی یک روزنامه‌نگار به نام سیلویو برینگ (Sylvio Bhering) روز بزرگداشت عمران (پدر مریم) را به عنوان روز «سرپرست خانواده» برگزید. (این روز برابر است با روز پدرخوانده در میان کاتولیک‌ها)

بریتانیا و شمال ایرلند

در بریتانیا روز پدر را در سومین یکشنبهٔ ژوئن فرخنده می‌دارند. این روز تعطیل همگانی نیست.

پاکستان

در پاکستان روزی به نام روز پدر وجود ندارد. تنها آنانی که از آمریکاییان تأثیر گرفته‌اند به پیروی از آن‌ها سومین یکشنبهٔ ژوئن را به عنوان روز پدر خجسته می‌دارند.

پرتغال

در پرتغال در ۱۹ مارس (مطابق سنت کلیسای کاتولیک)، روز پدر را شاد می‌دارند. در این روز بانک‌ها تعطیل نیستند.

دانمارک

در دانمارک در ۵ ژوئن[26] هم‌زمان با روز قانون اساسی، روز پدر نیز مبارک داشته می‌شود. این روز تعطیل عمومی است.

رومانی

رومانی تنها کشور از ۲۷ کشور اتحادیهٔ اروپا بود که روزی ویژهٔ پدران نداشت.[27] از سال ۲۰۱۰ تصمیم بر این شده‌است که در دومین یکشنبهٔ ماه مه این روز را به صورت رسمی گرامی دارند. روز پدر در سال ۲۰۱۲ در ۱۳ مه در نظر گرفته شده‌بود.

زلاندنو

پدری در روز پدر به دخترش غذا می‌دهد.

در زلاندنو روز پدر در نخستین یکشنبهٔ سپتامبر خجسته داشته می‌شود. این روز تعطیل عمومی نیست.

ژاپن

در ژاپن در سومین یکشنبهٔ ژوئن روز پدر را فرخنده می‌دارند. این روز تعطیل عمومی نیست.

سیشل

در سیشل در ۱۶ امین روز ژوئن روز پدر را مبارک می‌دارند که تعطیلی عمومی نیست.

جهان عرب

روز پدر در جهان عرب در ۲۱ ژوئن هر سال، نخستین روز تابستان گرامی داشته می‌شود. این به این دلیل است که در این کشورها روز مادر را در نخست روز بهار جشن گرفته می‌گیرند.

کانادا

روز پدر در کانادا در سومین یکشنبهٔ ماه ژوئن است و این روز یک تعطیلی عمومی نیست. معمولاً افراد در این روز، روز خود را با پدر خانواده سپری می‌کنند، جشن کوچکی می‌گیرند و هدیه می‌دهند.

کره

در کره، روز پدر و مادر را در ۸ مه هر سال خجسته می‌دارند. این روز تعطیل رسمی نیست.

لهستان

روز پدر را در لهستان در ۲۳ ژوئن همایون داشته می‌دارند.

مالزی

در مالزی در سومین یکشنبهٔ ژوئن روز پدر را فرخنده می‌دارند. این روز تعطیل همگانی نیست.

هنگ کنگ

در هنگ کنگ در سومین یکشنبهٔ ژوئن روز پدر را خجسته می‌دارند. این روز تعطیل سراسری نیست.

تلاش‌ها برای لغو روز پدر

فعالان فمینیست فعالیت‌هایی برای لغو روز پدر انجام داده‌اند. لینا دانم هنرپیشهٔ فمینیست آمریکایی به مناسبت روز پدر در ژوئن ۲۰۱۶ در پیامی در توئیتر خود نوشت: «شما به پدر نیازی ندارید. بسیاری از خانواده‌ها از راه‌های مختلفی زندگی می‌کنند. اما اگر یکی از از آن‌ها (پدر) دارید، بهتر است از میان برود» پس از انتشار، این پیام به سرعت با واکنش‌های متعددی مواجه شد و وی توئیت خود را پاک کرد.[28]

در سال ۲۰۱۵ فعالان فمینیست در دانشگاه یورک با تجمع و جمع‌آوری امضا موفق به لغو مراسم روز پدر در این دانشگاه شدند.[29]

جستارهای وابسته

• روز مادر
• جنبش حقوق مردان

یادداشت و منبع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Father's Day». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۱.

1. "Se instituye el Día del Padre, Decreto Número ۱۳". February 9, 1960. Archived from the original on 9 August 2007. Retrieved July 19, 2008. (اسپانیایی)
2. "Presentan en Costa Rica proyecto de ley para celebrar día del padre el día de San José". ACI Prensa. May 26, 2005.
3. "Principales efemérides. Mes Junio". Unión de Periodistas de Cuba. Archived from the original on 5 June 2008. Retrieved June 7, 2008. (اسپانیایی)
4. "6310. - Fêtes et Jours Fériés en Haiti" (به French). Archived from the original on 30 November 2010. Retrieved June 20, 2010. (فرانسوی)
5. Notimex (June 14, 2008). "Preparados los capitalinos para festejar el día del padre". La Crónica de Hoy. Retrieved June ۲۳, ۲۰۰۸. (June 15, 2008 was third Sunday of June) (اسپانیایی)
6. "Días Festivos para el mes de Junio del ۲۰۰۸" (به spanish). Biblioteca Nacional de Panamá. Archived from the original on 17 December 2008. Retrieved June 23, 2008. (اسپانیایی)
7. "Calendario Cívico Escolar" (به spanish). Dirección Regional de Educación de Lima Metropolitana. Retrieved June ۷, ۲۰۰۸. (اسپانیایی)
8. Jerome Aning (June 14, 2008). "Daughter of missing NDF consultant believes he's still alive". Philippine Daily Inquirer. Retrieved June ۲۳, ۲۰۰۸. (June 15, 2008 was third sunday of June)
9. "17 de Junio, Día del Padre en El Salvador". Ministerio de Relaciones Exteriores de El Salvador. May 8, 1969. Archived from the original on 27 March 2008. Retrieved June 7, 2008. Asamblea Legislativa de la República de El Salvador. 08 de mayo de 1969 (اسپانیایی)
10. Marta Altolaguirre (May 17, 2008). "Reflexiones en el Día del Padre". El Periódico.
11. Tina Sinatra, Jeff Coplon (2000), My father's daughter: a memoir (illustrated ed.), Simon and Schuster, p. 20, ISBN 0-684-87076-2, I [Tina Sinatra] was born [in Lebannon] in June 20, 1948: Father's Day.
12. P. Ferguson (2007). "Festivals and ceremonies". World and Its Peoples: Eastern and Southern Asia. Marshall Cavendish Corporation. p. ۵۳۶. ISBN 0761476318.
13. "Father's Day Celebration in different countries". Retrieved July ۱۹, ۲۰۰۸. In Iran it is celebrated on the Birthday of First shiite Imam (Ali (as)) on 13 of Rajab islamic calendar.
14. "Father's Day and Vatertag". About.com. Archived from the original on 7 June 2011. Retrieved 4 September 2011.
15. Agence France-Presse. "German Minister Urges Fathers Not to Get Drunk on Father's Day!".
16. "Himmelfahrt, Männertag: Was ist das eigentlich?" (به German). Mitteldeutscher Rundfunk. Retrieved May ۱۲, ۲۰۱۰.
17. "Von modischen Herrenpartien und der Erhöhung Jesu" (به German). Der Stern. May 12, 2010. Retrieved May ۱۲, ۲۰۱۰.
18. "Father's Day (United States)". Archived from the original on 1 July 2008. Retrieved May 30, 2008.
19. Leigh, 1997, p. ۲۷۶.
20. "We Love You: Call Collect". Snopes.com. Retrieved June ۳, ۲۰۱۰.
21. Gogoi, Pallavi. "Father's Unspectacular Day." BusinessWeek. June 14, 2005.
22. "Padres por horas", Faro de Vigo, 19 May 2010
23. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹.
24. «پیام به جشن شهریورگان و روز بزرگداشت پدر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
25. http://isna.ir/fa/news/93060402536/امروز-هم-روز-پدر-است
26. "Fars Dag" (به Danish). Dansk Historisk Fællesråd. Archived from the original on 31 March 2012. Retrieved June 20, 2010.
27. "Romania Celebrates Fathers' Day On Second Sunday Of May". Bucharest: mediafax.ro. May 4, 2010. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 4 September 2011.
28. "Feminist Lena Dunham Posts Ridiculous Father's Day Tweet, Quickly Deletes It". Daily Wire. 19 June 2017. Archived from the original on 17 August 2017. Retrieved 17 August 2017.
29. correspondent, Sally Weale Education (17 November 2015). "Row after University of York cancels International Men's Day event". The Guardian.