سد نادری

سد نادری مربوط به دوره افشار است و در کلات، شمال شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۶۶۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[1] بند نادری، سدی آجری است در انتهای جلگه شهرستان کلات استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران.

سد نادری
نامسد نادری
کشورایران
استاناستان خراسان رضوی
شهرستانکلات
اطلاعات اثر
کاربریسد
دیرینگیدوره افشار
دورهٔ ساخت اثردوره افشار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۶۶۰
تاریخ ثبت ملی۲۳ فروردین ۱۳۴۶

این بند در حدود ۴ کیلومتر پایین‌تر از شهر کلات به سمت روستای نفطه و بر روی رودخانه ژرف‌رود ساخته شده‌است. ارتفاع این بنا از کف رودخانه ۷۰ متر است به نحوی که هر قدر از کف رودخانه به طرف بالا ادامه می‌یابد بر عرض بند افزوده می‌شود.

در نما و پوشش این بند از آجرهای قرمز رنگ استفاده شده‌است. دیوار سد دارای حالت نیم دایره و شبیه سدهای هلالی با فرورفتگی بسیار کم می‌باشد. این بند دارای سه دهانه عمودی به فواصل مختلف می‌باشد که دو دهانه زیرین برای کاهش فشار آب و دهانه سوم که در قسمت بالا است به منظور تقسیم آب تعبیه شده‌است.

اهالی کلات این سد را به نادرشاه افشار نسبت می‌دهند اما بعضی از محققین، ساختمان آن را از آثار الغ بیگ فرزند شاهرخ گورکانی می‌دانند. اما به نظر مهدی بامدادی در کتاب آثار تاریخی کلات و سرخس، بنای سد را مربوط به سلجوقیان و بالاخص سلطان سنجر سلجوقی می‌داند.

جستارهای وابسته

منابع
  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  • کتاب دژ خدای آفرین – حسن امیری و وحدت شاکری – نشر خیزران – چاپ ۱۳۸۵

الراند

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.