شورش صعده
شورش صَعده نام نزاعی است که در تابستان ۱۳۸۳ خورشیدی میان حسین بدرالدین حوثی رهبر شیعیان یمن و دولت یمن آغاز شد. این درگیری بیشتر در استان صعده در شمال باختری یمن متمرکز است.
عملیات زمین سوخته | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از شیعیان یمن | |||||||
موقعیت مناطق درگیری در یمن | |||||||
| |||||||
جنگندگان | |||||||
یمن ادعاشده: شبهنظامیان سنی[1] القاعده[2] عربستان[3] اردن[4] اسرائیل[5] |
مبارزان حوثی ادعاشده: ایران[3] حزبالله[6] | ||||||
فرماندهان | |||||||
علی عبدالله صالح محسن احمر عمر علی موسی خالدبنسلطان صالح محیا |
حسین حوثی عبدالمالک حوثی یحیی حوثی |
دولت یمن، شیعیان را به تلاش برای بنیانگذاری حکومت شیعه متهم میسازد و در دست دیگر شیعیان دولت یمن را به تبعیض نژادی و سرکوب شیعیان متهم میسازند.[7] دولت یمن همچنین ایران را به تأمین هزینههای نبرد برای شیعیان متهم میسازد.[8]
پیشزمینه
علاوه بر اختلافات سیاسی و اقتصادی و تمایل به خودگردانی برخی مسائل دینی نیز در این شورش دخالت داشتهاست. شیعیان پیرامون ۴۰٪[9] باشندگان (پیرامون ۱۰ میلیون نفر) یمن هستند که اکثراً آنها زیدی و اقلیتی نیز اسماعیلی و دوازدهامامی هستند. پس از یکیشدن یمن شمالی و یمن جنوبی در سال ۱۹۹۰ زمامداری دردست سنیها قرار گرفت. همزمان سیاستهای شیعهگرایانه ایران و وهابیگرایانه عربستان در خاورمیانه شکاف بین این دو گروه قومی را در این کشور افزایش دادهاست.
درگیریهای پیش از سال ۱۳۸۳
دولت یمن حسین بدرالدین حوثی را متهم ساخت که گروهی بهنام شبابالمومنین را که سیاستهای خاورمیانهای ایران را در یمن دنبال میکنند، ساماندهی میکند.[10]
سال ۱۳۸۳
در تابستان ۲۰۰۴، ارتش یمن، یورش گستردهای را به مواضع شیعیان به ویژه در استان صعده آغاز کرد. دلیل آغاز این درگیریها جبههگیریهای حسین بدرالدین حوثی، رهبر آن هنگام شیعیان یمن بود. دولت پیش از این پاداشی ۵۵۰۰۰ دلاری برای دستگیری وی مژده دادهبود.[11] با آغاز یورش، پس از ۳ ماه نزدیکان حسین بدرالدین حوثی از کشتهشدن وی به همراه چندی از نزدیکانش در بمباران جنگندههای ارتش خبر دادند. در این درگیریها ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تن جان باختند.
سال ۱۳۸۴
مبارزان شیعه، پس از کشتهشدن رهبرشان، به یادبود وی نام مبارزان حوثی را برخود نهاده و آغاز به ساماندهی خویش نمودند. رهبری این گروه را عبدالمالک حوثی و یحیی حوثی برادران رهبر جانباخته بدست گرفتند. در گام نخست، ایشان در نامهای به علی عبدالله صالح رییسجمهور یمن خواستار پایان سرکوبها و برابری شیعیان با اهلسنت شدند و در مورد افزایش شکاف نژادی دراین کشور، هشدار دادند.[13]
در بهار این سال، دور تازهای از درگیریها آغاز شد و در آن پیرامون ۱۵۰۰ تن از مبارزان حوثی کشتهشدند. . در اردیبهشت رییسجمهور یمن به مبارزان پیشنهاد عفو از سوی دولت را در قبال پایان درگیریها داد ولی این پیشنهاد به دلیل نپذیرفتن درخواستهای مبارزان، از سوی ایشان رد شد. پس از آن دولت آماری را که اشاره به ۵۲۲ کشته، ۲۷۰۸ زخمی، و ۲۷۰ میلیون دلار داشت را گزارش کرد.[13]
سال ۱۳۸۵
در بهار این سال، دولت ۶۰۰ تن از مبارزان حوثی را آزاد کرد.
در بهمن این سال، مبارزان در یک درگیری که ۶ کشته و ۲۰ زخمی در پی داشت، بر یک پایگاه دولتی چیرگی یافتند.[14] پس از آن درگیریهای پراکندهای در استان صعده رخداد که پیامد آن ۳ کشته از مبارزان (تایید نشده از سوی مبارزان) و ۱۶ کشته و ۳۰ زخمی از سوی ارتش یمن بود.[15][16][17][18] در پی این رخداد، دولت مبارزه گستردهای را با ۳۰۰۰۰ ارتشی آغاز نمود[19] که در ۲ هفته ۲۰۰ کشته از ارتش و ۲۶۰ کشته از سوی مبارزان حوثی بجا گذاشت.[20][21]
سال ۱۳۸۶
در ۲۶ خرداد این سال، پیمان آتشبسی بین دو گروه با میانجیگری قطر بسته شد. دولت یمن قرارگذاشت مبارزان را آزاد کرده، مناطق جنگی را بازسازی، و با کمک کمیساریای پناهندگاه سازمان ملل آوارگان را ساماندهی کند.[22]
سال ۱۳۸۷
در ۱۰ اردیبهشت این سال، در پی یورش نیروهای ارتش به یک کمینگاه مبارزان که ۶ کشته و ۲۰ زخمی بدنبال داشت، دور تازهای از درگیریها آغاز شد. ۳ روز پس از آن، انفجار بمبی در یک مسجد پس از نماز جمعه، شمار زیادی کشته و زخمی بر جاگذاشت. دولت انگشت اتهام را به سوی مبارزان حوثی گرفت اما آنان این اتهام را رد کردند و آن را دروغ و فریب افکارعمومی توسط دولت برای سرکوبی و فشار بیشتر به شیعیان دانستند.[7][23] در کشمکشهای این بمبگذاری، ۳ سرباز و ۴ تن از مبارزان جان باختند.[24]
کمیساریای پناهندگاه سازمان ملل در گزارشی در بهار این سال، پیشبینی کرد در پی درگیریها از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸، ۷۷۰۰۰ نفر بیخانمان گشتهاند.
سال ۱۳۸۸
از ۱۱ اوت ۲۰۰۹ درگیریها بالا گرفت و موجب بروز ششمین جنگ (عملیات زمین سوخته) میان دوطرف گردید. این درگیری به خاک عربستان سعودی هم کشیده شد و سبب شد ارتش عربستان به مواضع این گروه حمله کند.[25][26] دراین درگیریها حکومت مرکزی یمن و مداخله برخی کشورها (عربستان و آمریکا) در یک طرف و مبارزان حوثیها در طرف دیگر بودند.[27] این درگیریها در ۱۲ فوریه ۲۰۱۰ با فرونشستن ناآرامیها و تمایل دوطرف برای مذاکره پایان یافت.[28]
برخی از ناظران بر این باورند که این جنگ، در واقع جنگی میان ایران و عربستان است.[29]
منابع
- ««Global Politician». بایگانیشده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹.
- PressTV
- «AsiaTimes». بایگانیشده از اصلی در ۲۰ اوت ۲۰۱۷. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- «Jordanian commandos join war on Houthi fighters». Press TV. ۲۱ نوامبر ۲۰۰۹.
- «شبکه خبر :: همکاری عربستان و رژیم صهیونیستی ضد شیعیان یمن». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۸ مارس ۲۰۱۰.
- YemenPost
- بیبیسی
- «مجاله Terrorism Focus» (PDF). بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- شمار شیعیان کشورها
- بیبیسی
- بیبیسی
- «هفتهنامه الاهرام». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- رویتر
- بیبیسی
- عربنیوز
- الجزیره
- «میدلایستآنلاین». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- «هفتهنامه الاهرام». بایگانیشده از اصلی در ۱۶ آوریل ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- هرالد تریبون
- «اسراییل هرالد». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
- Seattletimes
- الجزیره
- اورشلیمپست
- «آمریکا: مدرکی درباره دخالت ایران در یمن نداریم». دریافتشده در ۲۱ آذر ۱۳۸۸.
- «یمن؛ جنگ داخلی یا دخالت ایران؟». دریافتشده در ۱۳۸۸/۹/۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - آمریکا به حملات نیروهای یمن به نفرات القاعده، کمک می کند
- North Yemen calm after truce الجزیره انگلیسی
- «خطر تبدیل جنگ در یمن به یک ستیز منطقهای». دریافتشده در ۱۳۸۸/۹/۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک)