یوسف میخائیلوویچ ارانسکی
یوسف میخائیلوویچ ارانسکی (به انگلیسی: IOSIF MIKHAILOVICH ORANSKIĬ) در ۳ مه سال ۱۹۲۳ میلادی در لنینگراد (پتروگراد) روسیه متولد شد.[1] در سال ۱۹۴۰ م در بخش زبانشناسی دانشگاه لنینگراد ثبت نام کرد، ولی فقط یک درس را تمام کرده بود که جنگ جهانی دوم آغاز شد. از اوت 1941 تا مه 1945 در جبهه لنینگراد و ولخف خدمت کرد و چندین تقدیرنامه و مدال گرفت.[2]. پس از جنگ به دانشگاه بازگشت و در بخش جدید «زبانهای شرقی» به ادامه درس پرداخت و از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۱ م زیر نظر فریمان (freiman) به پژوهش پرداخت و رسالهای در مورد زبان پشتو تهیه کرد. سپس در ۱۹۵۱ م با ارائه رسالهاش با عنوان «وجه و حدود فعل در دستور زبان معاصر افغانستان»، موفق به دریافت درجه دکتری شد. او از همان هنگام تحصیل در دانشگاه یعنی ۱۹۴۸ م در دانشکده مطالعات شرقی دانشگاه دولتی لنینگراد به تدریس مقدمات زبانشناسی ایرانی، تاریخ زبانهای ایرانی و تاجیکی و دستور تطبیقی مشغول شده بود از ۱۹۵۱ م - پس از دفاع از تز دکتری - تا ۱۹۵۵ م در بخش تاریخ زبانشناسی دانشگاه تاجیکستان، تاریخ زبان فارسی و تاجیکی را تدریس میکرد و از ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۹ م در دانشسرای عالی «استالین آباد» (دوشنبه) به تدریس همین دروس پرداخت. در ۱۹۵۹ م کارمند علمی دانشکده شرقشناسی آکادمی علوم شوروی شعبه لنینگراد بود. از آثار او میتوان به «مقدمهای بر فقه اللغه ایرانی»(۱۹۶۰)[Latin 1] (ترجمه فارسی به وسیله ک. کشاورز، ۱۳۵۵)، «روایتی درباره شمس تبریزی»(۱۹۶۷)[Latin 2]، «زبانهای ایرانی»(۱۹۷۳)[Latin 3] (ترجمه فارسی به وسیله ع. ا. صادقی، ۱۳۷۸)، «فقه اللغه ایرانی باستان و زبانشناسی ایرانی»(۱۹۷۲)[Latin 4]، زبانهای ایرانی نو در اتحاد شوروی»(۱۹۷۵)[Latin 5] نام برد. ارانسکی در ۱۹۷۷ درگذشت.[3]
لاتین
- Vvdenie v iranskuiu fiologiiu (1960)
- Legenda o Sheikhe shamsi Tabrizi(1967)
- Iranskie Iazki(1973)
- Drevneiranskaia Filologiia iranskoe iazykoznanie(1972)
- Die neuiranischen sparchen der sowjetunion(1975)
پانویس
- رستمی، ایرانشناسان و ادبیات فارسی، ۳۳۷-۳۳۸.
- فرای، ارانسکی، یوسف میخائیلوویچ، 1449-1451.
- رستمی، ایرانشناسان و ادبیات فارسی، ۳۳۷-۳۳۸.
منابع
- رستمی، محمد (۱۳۹۰). ایرانشناسان و ادبیات فارسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۲۶-۵۲۸-۰.
- فرای، ر. ن (۱۳۷۰). «ارانسکی، یوسف میخائیلوویچ». دانشنامه ایران و اسلام. ۱۱. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.