موزه تاریخ طبیعی همدان
موزه تاریخ طبیعی همدان در دانشگاه کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، در انتهای چهارباغ آزادگان در شهر همدان، در زیر بنای تقریبی ۲۰۰۰ مترمربع واقع است.[1]
مجموعه‌ای کم‌نظیر از نمونه انواع گونه‌های حیوانی، گیاهی و طبیعی اقلیم ایران و اقصی نقاط کره خاکی است که تماشای آن ذهن هربیننده‌ای را به گذشته و حال اعماق آب‌ها و فراز خاک‌ها می‌کشاند. در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده‌است، هزاران نمونهٔ زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و آبزیان به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.
بنیان موزه تاریخ طبیعی در همدان سال ۱۳۵۱به همت انسانی علاقه‌مند و سخت کوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه در سالن کوچک و محدود در گوشه‌ای از دبیرستان موسوم به پهلوی آن زمان گذاشته شده‌است. این موزه هم‌اینک در چند تالار مجهز و آراسته به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع به چند فضای مناسب برای مطالعه، سالن سخنرانی و کتابخانه تخصصی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا مجهز است. از موزه تاریخ طبیعی همدان روزانه حدود ۳۰۰نفر از دوست داران مظاهر طبیعت وحشی، اهل تحقیق و پژوهشگران از سراسر ایران دیدن می‌کنند.
این موزه به همت استاد جعفر محمد علیزاده احداث شده‌است و تمام نمونه‌ها با همت ایشان و دانشجویان علاقه‌مند جمع‌آوری شده‌است.[2]
این موزه، در راستای تأمین اهداف علمی، آموزشی و پژوهشی و معرفی بیش از پیش تاریخ طبیعی ایران و دیگر بلاد، به همت مرحوم دکتر «علی اقبالی» رئیس وقت مدرسه عالی کشاورزی همدان، در سال ۱۳۵۱ شمسی در بنایی ۶۰ مترمربعی تأسیس و پس از آن با مدیریت «جعفر محمد علیزاده» تا پایان دهه هشتاد شمسی توسعه فراوانی یافته‌است؛ و پس از ایشان مدیریت موزه به عهده فرشاد مسعودیان است که وی در رشته دکترای تخصصی / حشره‌شناسی کشاورزی فارغ‌التحصیل گردیده است.
به گفته دکتر مسعودیان سالن نخست این موزه، سالن خلیج فارس است که در آن انواع دو کفه ایها، گاستروپودها، حلزونها، سخت پوستان، مرجانها و اسفنج‌های خلیج فارس نگهداری می‌شود و علاوه بر آن از مجموعه‌های خارجی بخشی نیز به نمونه‌های ایرانی ملحق شده که جمع این دو مجموعه خارجی و ایرانی بهترین کلکسیون صدف‌های ایران موجود در موزه است.
سالن دوم نیز به سالن حشرات اختصاص دارد و در آن زیباترین پروانه‌های دنیا و ایران و حشرات متنوع جا داده شده‌است.
سالن سوم مخصوص پستانداران و پرندگان است و مجموعه پرنده‌ها و پستانداران ایران که خود از ارزش و اعتبار ویژه‌ای برخوردارند در این سالن قرار داده شده‌است.
سالن چهارم، سالن آبزیان، خزندگان و دوزیستان است که در آن مجموعه عظیمی از آبزیان که شامل ماهی‌های استان، ماهی‌های دریای خزر، ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، انواع خزندگان، انواع دوزیستان و آکواریوم‌هایی جلوه‌های زیباست خودنمایی می‌کند.
در سالن پنجم سنگها، کانیها و فسیلها قرار گرفته که این سالن نیز در نوع خود در سطح جهان از نمونه‌های ایرانی منحصر بفرد است و زیباترین و و کاملترین مجموعه فسیلها و کانیها که برای حتی هر بیننده عامی جذابیت خاص خود را دارد، قرار گرفته‌است.
در سالن صدفها و مرجانها ۲۲ ویترین با ۹۲۹ نمونه، سالن حشرات و پروانه‌ها ۹۵ ویترین با پنج هزار نمونه، سالن پرندگان و پستانداران ۲۸۱ ویترین با ۹۹۶ نمونه جانوری، سالن ماهیان، نهنگ و آکواریوم ۱۱۱ ویترین با ۸۰۲ نمونه، سالن خزندگان ۹۲ ویترین با ۸۳۳ نمونه و سالن زمین‌شناسی ۱۳۰ ویترین با سه هزار و ۶۴ نمونه و گونه به نمایش گذاشته شده‌است.[3]
جستارهای وابسته
منابع
- سیمای میراث فرهنگی همدان، ص ۱۷۸
- «نسخه آرشیو شده». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۰.
- «مصاحبه با مدیر موزه تاریخ طبیعی همدان». خبرگزاری صدا و سیما. ۱۲ خرداد ۱۳۹۴.
- ابراهیمی، پروین (۱۳۸۲)، سیمای میراث فرهنگی همدان، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، شابک ۹۶۴-۷۴۸۳-۶۸-۶
| آذربایجان شرقی |
|    | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| آذربایجان غربی | |||||||||
| اردبیل | |||||||||
| اصفهان | |||||||||
| بوشهر | |||||||||
| تهران |
| ||||||||
| خراسان رضوی | |||||||||
| فارس | |||||||||
| قزوین | |||||||||
| کرمان | |||||||||
| کرمانشاه | |||||||||
| گیلان | |||||||||
| مازندران | |||||||||
| هرمزگان | |||||||||
| همدان | |||||||||
| یزد | |||||||||
| سایر استانها |
| ||||||||
| جستار وابسته | |||||||||
| |||||||||
