بنیاد پژوهشی

بنیاد پژوهشی یا مؤسسهٔ تحقیقاتی، بنیادی است که به منظور انجام پژوهش به وجود آمده و تلاش‌های آن وقف این کار است. مؤسسه‌های پژوهشی ممکن است در پژوهش‌های پایه تخصص داشته باشند یا به پژوهش کاربردی بپردازند. هرچند این نام اغلب یادآور یا دلالت بر تحقیق در علوم طبیعی است، بسیاری از مؤسسه‌های پژوهشی در علوم اجتماعی نیز، به ویژه برای هدف‌های پژوهش‌های جامعه شناختی، جامعه شناختی و همچنین تاریخی وجود دارد.

نهادهای پژوهشی برجسته

در دوران آغازین قرون وسطی، چندین رصدخانهٔ نجومی در سرزمین‌های جهان اسلامی ساخته شد. نخستین آنها در سدهٔ نهم میلادی «رصدخانهٔ بغداد» بود که در بغداد ساخته شده، در طول دوران حکومت خلیفهٔ عباسی مأمون بنا گردیده، ولی معروف‌ترین آنها در سدهٔ سیزدهم در مراغه، رصدخانهٔ مراغه، و در سدهٔ پانزدهم رصدخانهٔ الغ‌بیگ بود.[1]

قدیمی‌ترین مؤسسهٔ تحقیقاتی در اروپا مجتمع رصدخانه - آزمایشگاه دانمارکی اورانی‌بورگ است که توسط تیکو براهه در جزیرهٔ ون، به عنوان یک آزمایشگاه نجومی سدهٔ شانزدهم برای اندازه‌گیری دقیق شمار ستارگان، راه‌اندازی شد.

در ایالات متحده، نهادهای پژوهشی پُرشمار و قابل توجهی از جمله آزمایشگاه‌های بل (۱۹۲۵)، زیراکس (۱۹۷۰)، مؤسسهٔ پژوهشی اسکریپس (۱۹۲۴)،[2] و مؤسسه‌های پژوهشیِ بکمن، و اس‌آرآی اینترنشنال وجود دارند. شرکت هواپیماسازی هیوز از یک نهاد پژوهشیِ برای ساختار مدل سازمانی خود استفاده کرد.[3]

در اواخر سدهٔ ۱۸۰۰ توماس ادیسون،[4] با به کار بردن اصول تولید انبوه و کار گروهی در مقیاس بزرگ برای اولین بار، به روند گسترش اختراع کمک شایانی کرد.

در اروپا، در اوایل دوران مدرن

یکی از دستاوردها در گیر و دار تلاطم انقلاب علمی سدهٔ ۱۷ پدید آمدن آکادمی علمی بود. در فرانسهٔ لویی چهاردهم، فرهنگستان سلطنتی علوم فرانسه در سال ۱۶۶۶؛ که در پی تشکیل مجامع دانشگاهی خصوصی پیش از آن در همان سدهٔ هفدهم ایجاد شده بود، برای پرورش تحقیقات تأسیس شد. همچنین در لندن، انجمن سلطنتی تأسیس گردید.

در اوایل سدهٔ ۱۸ پتر کبیر ایجاد یک مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی در پایتخت امپراتوری به تازگی ایجاد شدهٔ خود، سن پترزبورگ را مقرر کرد. طرح او زمینه‌چینی‌هایی برای آموزش زبان، علوم فلسفی و علمی، و نیز آکادمی‌های جداگانه‌ای که فارغ التحصیلان بتوانند پژوهش‌های علمی بیشتری را در آن دنبال کنند، در نظر گرفته بود. این نهاد در نوع خود در اروپا نخستین گام برای انجام تحقیقات علمی در درون ساختار یک دانشگاه بود. آکادمی سنت پترزبورگ پس از صدور فرمان در ۲۸ ژانویه ۱۷۲۴ تأسیس شد.[5]

جستارهای وابسته

منابع
  1. http://www.jstor.org/stable/228039?seq=1#fndtn-page_scan_tab_contents E. S. Kennedy (1962), Reviewed Work: The Observatory in Islam and Its Place in the General History of the Observatory by Aydin Sayili", Isis 53 (2): 237–239.doi:10.1086/349558
  2. http://www.scripps.edu/ The Scripps Research Institute
  3. Hughes After Howard, Dr. Kenneth Richardson, 2011, pg88, ISBN 978-0-9708050-8-9
  4. "The Wizard of Menlo Park". The Franklin Institute. Retrieved February 24, 2013.
  5. History of Universities: 1994, Volume 13, Peter Denley, Oxford University Press.1995, p142 ISBN 978-0-19-820531-9
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.