بیت‌الحکمه
در سال ۱۴۱ هجری قمری، در زمان منصور خلیفهٔ دوم عباسی و به راهنمایی خالدبن برمک ایرانی، نقشهٔ بغداد را مهندسان ایرانی طراحی کردند و آن را برای احیای شکوه زمان ساسانی نزدیک تیسفون پایتخت اشکانیان و ساسانیان با نام بغداد، به معنای خداداد، ساختند. برمکیان آیین کشورداری را همراه خود به بغداد بردند و پایه‌های تمدن اسلامی را بنیان نهادند. در سال ۱۴۸ هجری قمری، منصور به بیماری سختی مبتلا شد که پزشکان نتوانستند او را درمان کنند. از این رو، جرجیس پسر بختیشوع، مدیر بیمارستان گندی‌شاپور، برای درمان او به بغداد دعوت شد. این پزشک ایرانی پس از درمان منصور، چهار سال در بغداد بماند و پزشکی ایرانی را در بغداد آموزش داد. او پس از بازگشت به ایران، عیس بن شهلافا را جانشین خود کرد و به این ترتیب، پزشکی ایرانی به دنیای اسلام راه یافت.
خانهٔ دانش
برمکیان در زمان وزارت خود در دربار هارون الرشید بغداد را به اوج شکوفایی خود رساندند. برمکیان علاوه بر دعوت از دانشمندان، بانی نهضت ترجمه، گردآوری و ترجمهٔ کتاب‌های خطی از زبان یونانی، سریانی و پهلوی به عربی بودند.
هارون الرشید و مأمون در کودکی در ایران بدست برمکیان دانش دوست پرورش یافته بودند.
بیت‌الحکمه (خانهٔ دانش) و رصدخانه بغداد با الگوگیری از دانشگاه گندی‌شاپور و آوردن دانشمندان گندی شاپور به بغداد در زمان مأمون بنیان نهاده شد. این کارها باعث جذب دانشمندان از جای‌جای جهان به سوی بغداد و رونق گرفتن آموزش و پژوهش شد. نتیجهٔ این فعالیت‌ها شکوفایی فعالیت‌های علمی و آموزشی در قرن سوم و چهارم هجری شد که در دو قرن اخیر توسط غربی‌ها از ان تحت عنوان «عصر طلایی اسلام» یاد می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- Dimitri Gutas (1998). Greek Thought, Arabic Culture: The Graeco-Arabic Translation Movement in Baghdad and Early ʻAbbāsid Society (2nd–4th/8th–10th Centuries). Psychology Press. pp. 53–60. ISBN 978-0-415-06132-2.
- Jim Al-Khalili (31 March 2011). "5: The House of Wisdom". The House of Wisdom: How Arabic Science Saved Ancient Knowledge and Gave Us the Renaissance. Penguin Publishing Group. p. 53. ISBN 978-1-101-47623-9.