شرفالدین طوسی
شرفالدین مظفر بن محمد بن مظفر توسی یا شرف الدین مسعودی ریاضیدان و ستارهشناس مشهور خراسانی است که در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری میزیست. از کارهای مشهور او این است که اصلاحاتی را در اسطرلاب انجام داده و توضیحات آن را در کتاب المسطح خود آوردهاست. به اسطرلاب اصلاح شده اسطرلاب خطی گویند که قطعه چوبی مدرج و به شکل عصا بوده به همین مسمی به آن عصای توسی گویند. او این اسطرلاب را با یک ریسمان دولا و یک خطکش سوراخ دار به کار میبردهاست او دانشهای اولیه رادر توس فراگرفت و به شهرهایی چون دمشق، موصل و بغداد مسافرت کرد و به تحصیل و تدریس علوم پرداخت و شاگردانی چون کمال الدین ابن یونس را پرورش داد. که او هم استاد نصیر الدین توسی بود. شرفالدین در اواخر عمر در نیشابورمدرسه نظامیه (خداوند الموت) زندگی میکرد.
شرفالدین طوسی | |
---|---|
نام در زمان تولد | شرفالدین مظفر بن محمد بن مظفر توسی |
زادهٔ | حدود ۱۱۳۵ طوس، ایران |
درگذشت | حدود ۱۲۱۳ |
پیشه | ریاضیدان |
دوران | دوران طلایی اسلام |
مهمترین اثر به جامانده از او کتاب فی المعادلات است که به کتاب جبر و مقابلهٔ شرفالدین توسی مشهور است. که از جهت تاریخ علم جبر اهمیت زیادی دارد. تا قبل از بررسی این کتاب دانشمندان حل معادلات درجه سوم را به خیام نسبت میدادند. او در این کتاب این معادلات را بررسی کردهاست. وی در ۵۹۲ خورشیدی وفات یافت.
منابع
- صفا، ذبیحالله، تاریخ ادبیات در ایران (جلد دوم)، انتشارات فردوس، چاپ هفدهم.
- شرف الدین توسی
- شرف الدین توسی