روضه
روضه یا روضهخوانی نوعی مراسم مذهبی است که شیعیان در یادبود امامان و بزرگان شیعه، به ویژه حسین بن علی، سومین امام شیعیان که در نبرد کربلا شهیدشد، برگزار میکنند. روضهخوان کسی است که اشعار و نقلهایی را در رابطه با نبرد کربلا یا نحوه کشتهشدن بزرگان شیعه، با صدای بلند و به حالتی حزنگونه و برای تحت تأثیر قراردادن جمعیت عزادار میخواند.
سوگواری محرم |
رویدادها |
---|
نبرد کربلا • شام غریبان اسارت در شام |
کَسان |
حسین بن علی |
جایها |
حرم امام حسین حرم عباس بن علی • حسینیه موزه محرم |
روزهای ویژه |
تاسوعا • عاشورا • اربعین |
آیینها |
مرثیه • نوحه • تعزیه • روضه •
تکیه |
معنی لغوی روضه
به معانی بهشت، باغ، بستان، گلزار[1]
معنی اصطلاحی روضه
اصطلاحات «روضه» و «روضهخوانی» برگرفته از حدیث نبوی است که: در باغهای بهشت گردش کنید؛ وقتی سؤال شد: چگونه؟ گفت: مجالس ذکر ما (پیامبر و اهل بیتش) باغی از باغهای بهشت (روضه من ریاض الجنه) است. و نیز گفتهاند: از نام کتاب روضة الشهداء اثر کمالالدین حسین بیهقی کاشفی سبزواری گرفته شدهاست. وی این کتاب را در سده هشتم و نهم هجری در شهر هرات نوشت. این کتاب «ده باب» داشت و به تدریج خواندن ده باب آن در ده روز اول ماه محرم رایج شد و اینگونه بود که سنتی پدیدار شد، با ابعاد و شاخهها و تأثیرگذاریهای بسیار، که اکنون به عنوان «روضهخوانی» شناخته شده است.[2]
روضه در ایران
در ایران روضهها بیشتر در ماههای محرم و صفر برگزار میشوند. معمولاً هر مجلس روضه از دو بخش زنانه و مردانه تشکیل میشود. برخی روضهها ممکن است کاملاً زنانه باشند و گاه کاملاً مردانه. مجلس روضه ممکن است در خانه تشکیل شود یا در تکیهها، مساجد و حسینیهها برپا شود.[3] در همین راستا، در ابتدای مجلس قرائت قرآن، کتاب آسمانی مسلمانان توسط قاریان انجام می شود. سپس تعدادی از روحانیون شیعه به سخنرانی و سپس به ذکر مصیبت می پردازند. بعد از خواندن ذکر مصیبت، مداح به جلسه وارد شده و پس از مناجات دعای فرج، به روضه خوانی می پردازد.
در پاکستان
به اینگونه از اشعار مذهبی در ادبیات اردو 'سوزگویند که به بیان مصائب حسین بن علی و یارانش در کربلا میپردازد. میر ببر علی انیس از مشهورترین سرایندگان اینگونه در ادبیات اردو است.[4]
پانویس
- دهخدا، لغتنامه، ج۸، ص۱۲۳۸۹.
- Aghaie, Kamran Scot. The Martyrs Of Karbala: Shi'i symbols and rituals in modern Iran. University of Washington Press. ISBN 978-0-295-80078-3. Retrieved 23 July 2016.
- قصه های روضه،بیژن شهرامی. به نشر. ۱۳۹۵.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Soaz». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.