رستاخیز (فیلم ۱۳۹۱)

رستاخیز که با نام روز رستاخیز هم شناخته می‌شود، فیلمی تاریخی مذهبی به کارگردانی و نویسندگی احمدرضا درویش محصول سال ۱۳۹۱ است. این فیلم در جهان غرب با عنوان حسین آنکه گفت نه (به انگلیسی: Hussein Who Said No ) و در جهان عرب با عنوان قربان (به عربی: القربان) شناخته می‌شود. رستاخیز در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود[3] و در نهایت در ۸ بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برنده سیمرغ بلورین شد.[4]

رستاخیز
کارگرداناحمدرضا درویش
تهیه‌کنندهتقی علیقلی‌زاده
دلتا مدیا
آکوا فالز
نویسندهاحمدرضا درویش
بازیگرانآرش آصفی
پوریا پورسرخ
حسن پورشیرازی
فرهاد قائمیان
بابک حمیدیان
بهادر زمانی
بهنام تشکر
انوشیروان ارجمند
علی جاویدفر
دیوید استرن[1]
انوش معظمی
طلعت حمدی
فؤاد سرور
داوود حسین
یوسف شکرجی
حمید جدیدی
میرطاهر مظلومی
سروش گودرزی
مهتاب کرامتی
کامران حسین زاده
لیلا بلوکات
زهره حمیدی
فؤاد ابراهیم
جمال سلیمان
محمد حسین رستمی
موسیقیاستیون واربک[2]
تدوین‌گرطارق انور
شرکت
تولید
ضبط موسیقی: استودیو گلکسی بروکسل
مراحل فنی و تکنیکی: مولینر ، استودیو روشنا
توزیع‌کنندهتقی علیقلی زاده
مدت زمان
۱۶۰ دقیقه
کشورایران
زبانآذری فارسی- عربی - فرانسه - ایتالیایی - فارسی

این فیلم در ۲ دی ۱۳۹۲ در سینما فرهنگ با حضور برخی اعضای دولت اکران خصوصی شد[5] و در ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ در کاخ جشنوارهٔ فجر هم‌زمان با برگزاری سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.[6]

رستاخیز در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ با مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اکران عمومی درآمد اما ساعاتی پس از آن در پی انتقاد برخی علمای دینی و اعتراض برخی از افراد مذهبی با محتوای آن از جمله به تصویر کشیدن ابوالفضل عباس از پرده سینماها به پایین کشیده شد. از سوی وزیر ارشاد وقت به درویش پیشنهاد داده شده که صورت شخصیت مورد اختلاف برای نمایش را با تاباندن نور بپوشانید اما کارگردان فیلم این کار را از نظر فنی برای رستاخیز غیر ممکن و همچنین این راه حل را موجب «وهم قضیه» دانسته است. [7][8][9]

داستان

بعد از مرگ معاویه پسر ابوسفیان، یزید بن معاویه خود را خلیفه مسلمین می‌خواند و به فرماندار مدینه نامه می‌نویسد که از امام حسین بیعت بستاند. بکیر بن حر که به عنوان پیک مخصوص دربار یزید بن معاویه برگزیده شده‌است مأمور رساندن نامه یزید بن معاویه به مدینه می‌گردد. او که جوانی چابک و پرانرژی است و در تکاپوی حقیقت است در مدینه متوجه می‌شود که حامل نامه‌ای است که در آن به کشتن امام حسین فرمان داده شده‌است. بکیر در مکه با اندیشه‌ها و خط فکری امام حسین (امام شیعیان) آشنا می‌شود.
مردم کوفه با فرستادن نامه‌های بسیار زیاد، امام حسین را به کوفه دعوت کرده‌اند تا در قیام بر ضد یزید پسر معاویه، آن‌ها را یاری کنند. حر ابن یزید ریاحی، به همراه بکیر و دو هزار سوار از سوی عبیداله بن زیاد مأمور می‌شوند به سمت کاروان امام حسین که به سمت کوفه در حرکت هستند بروند. کاروان امام حسین در شماری اندک، در کربلا به محاصره هزاران نفر از لشکریان یزید درمی‌آیند.[10]در این میان حُر و پسرش که سخنان حسین ابن علی را شنیده و به اشتباه راه خود پی برده‌اند، تصمیم می‌گیرند که به اردوی حسین ابن علی پناه ببرند و همراه او شهید می‌شوند.

بازیگران

این فیلم از ۲۴ بازیگر که نقش‌های پیش‌برنده را به عهده دارند بهره برده و حدود ۴۰ بازیگر دیگر و هفت بازیگر زن و مرد مهمان نیز در آن بازی کرده‌اند. به غیر از بازیگران ایرانی، بازیگرانی از عراق، کویت، لبنان، آمریکا و سوریه بازی کرده‌اند.[11]

نقش‌ها[12]

ساخت

تهیه‌کننده فیلم تقی علیقلی‌زاده و سرمایه گذاران آن مؤسسه فرهنگ تماشا، شرکت دلتا مدیا و شرکت آکو افالز از کشورهای ایران، کویت و انگلستان هستند که با هدف ترویج فرهنگ عاشورا در فیلم رستاخیز سرمایه‌گذاری کردند.[13] مطالعات فیلم پس از تولید دوئل، فیلم قبلی درویش از سال ۱۳۸۳ آغاز شد. پس از یک سال پیش‌تولید از شانزدهم بهمن ۱۳۸۸ هم‌زمان با اربعین حسینی فیلمبرداری فیلم در شهرستان بم آغاز شد و پس از پشت سر گذاشتن بیش از ۲۵۰ جلسه فیلمبرداری در شهرهایی چون بم و شهداد کرمان، شاهرود، اصفهان، رباط کریم، کاشان،آران و بیدگل، فومن و تهران در تاریخ ۱۲ دی‌ماه ۱۳۸۹ فیلمبرداری به پایان رسید و در سال ۱۳۹۱ آماده نمایش شد.[13]
تدوین این فیلم توسط طارق انور تدوینگر نامزد اسکار بهترین تدوین ۲۰۱۰ برای فیلم سخنرانی پادشاه صورت گرفت. تمام مراحل فنی و تکنیکی این فیلم در استودیو مولینار در لندن انجام شده‌است.[13] موسیقی فیلم توسط استفن واربک آهنگساز برجسته و برنده جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم شکسپیر عاشق نوشته شده و اجرای آن را ارکستر فیلارمونیک بلژیک برعهده داشته و در استودیو گلکسی بروکسل ضبط شده‌است.[13] این فیلم از تکنیک‌های جلوه‌های ویژه تصویری سی جی ای بهره می‌برد و با پرده عریض اسکوپ و بهره‌مندی از صدای دالبی دیجیتال ساخته شده‌است.[14]

بازتاب‌ها
  • احمدرضا درویش، کارگردان فیلم با اشاره به اینکه ساخت روز رستاخیز شانس بزرگ زندگی او بوده‌است، گفت برای ساخت روز رستاخیز ۱۴ سال پیش زیر باران‌های دمشق عهد بسته بودم.[15] وی در واکنش به انتقادات دینی و فقهی نسبت به فیلمش، اظهار کرده که این فیلم بر مبنای نظر فقهی مراجع تقلیدی ساخته شده که برای موضوع تشبه (به افراد مقدس دینی در آثار هنری تصویری) به شرط رعایت شأن حرمتی قائل نیستند، وی تصریح کرد که مبنای حرکتی فیلم فتوای سید علی خامنه‌ای رهبر ایران بوده که توسط تهیه کننده فیلم گرفته شده[16]، همچنین به مشابهت این فتوا در نظر مراجعی همچون محمد تقی بهجت، سید ابوالقاسم خویی، سید علی سیستانی، سید روح الله خمینی اشاره نمود.[17]، متن این فتاوی در وبگاه رسمی فیلم رستاخیز در بخش دیدگاه‌ها وجود دارد.[18]
  • حسین وحید خراسانی که پیشتر اعتراض وی به نمایش صورت حضرت ابوالفضل عباس در سریال مختارنامه موجب حذف آن سکانس شد، روی همین مسئله به فیلم رستاخیز انتقاد کرد و به گزارش رجانیوز اعلام کرد دیدن این فیلم برای مقلدانش جایز نیست.[19]
  • ناصر مکارم شیرازی در مورد نمایش چهره حضرت عباس در این فیلم گفت: «نشان دادن چهره آشکار به مصلحت نیست و بهترین راه حل این است که مانند معصومین چهره ایشان را به صورت مبهم و در هاله‌ای از نور نشان دهند تا مشکلی پیش نیاید».[19]
  • محمدرضا زائری با اکران خصوصی فیلم در مجموعه سرچشمه برای بعضی از واعظین و مداحان، تلاش کرد از هجمه های منتقدین به آن بکاهد.
  • کمال تبریزی در خصوص فیلم روز رستاخیز، گفت: این فیلم سینمایی از تکنیک خوبی برخوردار بود و فرم خوبی داشت. اما فکر می‌کنم یک مقدار فیلم در موقعیت فرم باقی‌مانده بود و دلیلش هم این است که مضمونی پیچیده و عمیق داشت. حالا حالاها تجربه زیادی باید اتفاق بیفتد در عرصه سینما تا این مضمون به‌طور کمال و تمام بیان شود یعنی حق مطلب ادا شود. فکر می‌کنم این راهی است که با فیلم سینمایی روز واقعه شروع شده، البته کارهای پراکنده‌ای در این زمینه انجام شده‌است و حالا سینماگران باید در این زمینه قدم‌های بیشتری بردارند و کار بیشتری بکنند تا به این مفهوم که خیلی عمیق است و در ذات فرهنگ ایرانی وجود دارد، دست پیدا کنند و کارهای بهتری ساخته شود.[20]
  • منصور ارضی، عبدالرضا هلالی و مجید بنی‌فاطمه از مداحان به مضمون این فیلم سینمایی انتقاد کرده‌اند.[14]
  • محمدعلی علوی گرگانی از مراجع تقلید شیعه و مرتضی مقتدایی مدیر شورای عالی حوزه علمیه قم به این فیلم اعتراض کرده و آن را توهین به مقدسات دانسته‌اند.[14]
  • علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی به دفاع از فیلم پرداخت و تأکید کرد که رستاخیز از نظر تاریخی مشکلی نداشته و منطبق با تاریخ صحیح عاشورا تدوین شده‌است.[14]
  • محمدرضا سنگری، نویسنده و پژوهشگر عاشورا، ضمن مطرح کردن نقدهایی به این فیلم، اذعان کرد که «در مجموع باید گفت این فیلم، فیلمی است که باید از آن دفاع کرد و آن را تحسین کرد و با این اصلاحاتی که در آن اتفاق افتاده به گمان من می‌تواند یکی از فیلم‌های موفق در حوزه فیلم دینی باشد.»[21]
  • در تیرماه ۱۳۹۴ و در روز نخست اکران فیلم، سازمان سینمایی اعلام کرد به منظور رعایت جایگاه و شان مراجع عظام تقلید و عالمان شاخص دینی اکران این فیلم تا وصول رضایت برخی از مراجع به تعویق خواهد افتاد.[22]
  • در ۲۴ تیرماه ۱۳۹۴، در مقابل ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد و همچنین چند سینما در سطح شهر تهران، اعتراض و تجمع مردمی صورت گرفت. در اجتماعی که در مقابل سینما شکوفه در خیابان شکوفه (چهارراه شهدا) صورت گرفت، زنی چادری و با روبندی که بر صورت بسته بود، اقدام به قمه زنی نمود.[23]
  • پس از حاشیه‌های به وجود آمده برای این فیلم، اواخر تیر ۱۳۹۴ معاون حقوقی، پارلمانی و امور استان‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد فیلم رستاخیر پس از اعمال نظر مراجع عظام تقلید و انجام اصلاحات مورد نظر آنان بر روی پرده سینماها می‌رود. محمدحسین نوش آبادی افزود: این وزارتخانه با توجه به نگرانی‌های مطرح شده در زمینه فیلم رستاخیز اکران آن را متوقف کرده‌است. برخی از نقدهای ارائه شده به موضوع جواز یا عدم جواز نمایش چهره مقدسان در سینما، فیلم رستاخیز را با نمونه‌های دیگر مقایسه کرده‌است.[24]
  • در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۹۴ عوامل فیلم رستاخیز با هدف رفع مشکل اکران نامه‌ای را به حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران نوشتند. در بخشی از این نامه آمده‌است: اقدام تاسف بار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در توقف اکران عمومی فیلم سینمایی رستاخیز، موجب حیرت و پرسش‌های فراوان در خصوص این اقدام مغایر با تدبیر و روندهای قانونی، حقوقی و شرعی گردیده و دامنه آن در افکار عمومی داخلی و خارجی در حال گسترده شدن است.[25]

جوایز

داخلی
سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۳ بهترین فیلم تقی علیقلی زاده برنده
بهترین کارگردانی احمدرضا درویش برنده
بهترین بازیگر نقش اول مرد آرش آصفی نامزد
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد بابک حمیدیان برنده
بهترین فیلم‌برداری حسین جعفریان برنده
بهترین موسیقی متن استیون واربک برنده
بهترین جلوه‌های ویژه بصری سایمون فریم نامزد
بهترین جلوه‌های ویژه میدانی حمیدرضا سلیمانی برنده
بهترین چهره‌پردازی محسن موسوی برنده
بهترین طراحی صحنه و لباس مجید میرفخرایی برنده
بهترین صدای فیلم یدالله نجفی، جرمی پرایز، دن جانسون، ریچارد کانوی نامزد
مدیر تولید سید علی قائم‌مقامی تقدیر ویژه
بهترین فیلم‌نامه بخش بین‌الملل احمدرضا درویش بیرق طلایی
  • دیپلم افتخار بهترین مدیریت تولید سید علی قائم‌مقامی - جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران ۱۳۹۳

بین‌المللی
  • بهترین فیلم - جشنواره بین‌المللی فیلم بغداد ۲۰۱۵
  • بهترین فیلم از نگاه تماشاگران - جشنواره بین‌المللی فیلم بغداد ۲۰۱۵
  • جایزه ویژه بهترین کارگردانی - جشنواره بین‌المللی غدیر ۲۰۱۶
  • لوح تقدیر و نشان ویژه - جشنواره بین‌المللی فیلم نهج ۲۰۱۷

پانویس
  1. Harry Potter and the Goblet of Fire famous actor David Sterne, Talhat Hamdi and ... presstv.com
  2. Simorgh coveted prize for Oscar-winning composer Warbeck Iran Daily
  3. «رکورداران نامزدی سیمرغ‌های فجر». فرارو. ۲۰ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
  4. «برندگان سی و دومین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند». فرارو. ۲۲ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
  5. «علی جنتی: «روز رستاخیز» در چند کشور اکران می‌شود». خبرآنلاین. ۳ دی ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
  6. «نمایش چهره حضرت ابوالفضل بر پرده سینما». وبگاه فرارو. ۱۶ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۶ بهمن ۱۳۹۲.
  7. «دلیل اعتراضات به فیلم "رستاخیز"، عدم مشاوره با مجتهدان دینی است». خبرگزاری تسنیم. ۲۴ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۳۹۹.
  8. ««رستاخیز»؛ پرونده‌ای که هنوز باز است + عکس». خبرگزاری ایسنا. ۲۷ شهریور ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۳۹۹.
  9. پرستو فرهادی؛ علیرضا بهرامی (۱۵ شهریور ۱۳۹۸). «چه کسی پاسخگوی «رستاخیز» است؟». ایسنا. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۳۹۹.
  10. پس از مرگ معاویه ... بایگانی‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine rastakhizmovie.com
  11. جدیدترین عکس‌های «روز رستاخیز» / بازیگران چهار کشور عربی در فیلم احمدرضا درویش khabaronline.ir
  12. فهرست کامل rastakhizmovie.com
  13. «"رستاخیز" در یک قدمی اکران/ اولین پروژه بین‌المللی سینمای ایران دربارهٔ قیام عاشورا». فرارو. ۹ شهریور ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
  14. «حمله مداحان به فیلم "رستاخیز"». فرارو. ۲۶ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۶ بهمن ۱۳۹۲.
  15. «روز رستاخیز، شانس بزرگ زندگی من بود». جوان آنلاین. ۱۶ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۸.
  16. «حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه ای (مقام معظم رهبری)». دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۸.
  17. «درویش: در «رستاخیز» به فتوای رهبری عمل کردیم». icinema.ir. ۱۸ آذر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۸.
  18. «نظر برخی از علماء و مراجع تقلید درباره نشان دادن چهره انبیاء و معصومین در فیلم ، تعزیه و شبیه خوانی». دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۸.
  19. گزارش «رجانیوز» از حواشی فیلم برگزیده جشنواره فجر
  20. ««روز رستاخیز» در فرم باقی ماند/ «شیار ۱۴۳» فوق‌العاده بود/ «چ»، خود حاتمی‌کیاست». تسنیم. ۲۳ بهمن ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۷ بهمن ۱۳۹۲.
  21. «محمدرضا سنگری: نباید واقعیت‌های تاریخی قربانی فضای دراماتیک شود». نسیم آنلاین. ۲۹ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۸.
  22. مهدیس امیری. «عقب‌نشینی تازه وزارت ارشاد؛ فیلم 'رستاخیز' در محاق». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۵.
  23. «جهان نیوز».
  24. بیرون از قاب
  25. رستاخیز سرانجام اکران می‌شود؟

منابع

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.