آران و بیدگل
آران و بیدگل شهری است در شمال استان اصفهان که مرکز شهرستان آران و بیدگل می‌باشد. این شهر در 5 کیلومتری شمال شرق کاشان قرار دارد و از جنوب شرق به ابوزیدآباد، از غرب به نوش‌آباد و از شمال به کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک راه دارد.
| آران و بیدگل | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | اصفهان |
| شهرستان | آران و بیدگل |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | گل‌آرا،آرو ويگل |
| سال شهرشدن | ۱۳۳۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۶۵٬۴۰۴ نفر(۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۸٪+ (سال ۱۳۹۰تا ۱۳۹۵) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | 950 متر |
| میانگین دمای سالانه | -10-50 |
| اطلاعات شهری | |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۳۲ |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۱ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۴۳ س |
| کد آماری | ۱۴۲۳ |
  آران و بیدگل | |
جغرافیا
این شهر با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۹ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۴ دقیقه در ۶ کیلومتری شمال شرقی کاشان قرار دارد و فاصله آن از دریاچه نمک ۳۵ کیلومتر است.[1]
این شهر با وسعت ۶۰۵۱ کیلومتر مربع، از طریق دو جاده اصلی به کاشان و شبکه راه‌های اصلی کشور مرتبط می‌شود. به لحاظ کویری بودن منطقه، ۱۹۰۰ کیلومتر مربع (۳۱ درصد مساحت شهرستان) در تپه‌های شنی قرار گرفته که در اصطلاح محلی به آن بند ریگ می‌گویند.[2]
در اعماق و سطح زمین‌های نواحی شمال شهرستان معادن غنی و فراوانی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها حوزه‌های وسیع نفت و دریاچه نمک آران و بیدگل با وسعت ۲۰۰۰ کیلومتر مربع می‌باشد. از کوه‌های شهرستان آران و بیدگل می‌توان به کوه یخاب با ارتفاع ۲۳۸۸ متر در ۶۰ کیلومتری شرقی شهر، کوه آبریزان و بند ریگ اشاره کرد.
آب و هوا
آب و هوای این منطقه گرم و خشک با تابستانهای گرم و سوزان و زمستانهای سرد و خشک بوده و حداکثر دمای هوا در تابستان به ۴۸ درجه سانتیگراد و حداقل برودت هوا در زمستان به ۷- درجه سانتیگراد می‌رسد. بارش سالیانه حدود ۱۳۸ میلیمتر و میانگین دمای سالانه ۱۹/۹ درجه سانتیگراد است اما دما دما در پاییز و بهار معتدل بوده و در این فصول توریست‌های زیادی از اقصی نقاط جهان به این شهر زیبا می‌آیند.
تاریخچه
تحقیقات باستان‌شناسی نشان داده‌است که انسان عهد حجر که تازه از کوه فرود آمده و در دشت سکونت گزیده بود، بر روی همان مسیر کمانی شکل اطراف کویر نمک استقرار یافته بود و این قرارگاه‌های انسانی که تاکنون شناخته شده‌اند در کاشان (تپه سیلک)، قم، ری و دامغان بوده‌است.[3]
پس از آنکه تپه سیلک (در ۱۴ کیلومتری جنوب غرب)، در اوایل هزاره اول (پیش از میلاد مسیح) تخریب شد، مهاجمین پیروز فین کنونی را مسکن خویش قرار دادند و در اطراف آنجا آبادیهای کوچک و بزرگی مانند آران دشت، بیدگل، نوش‌آباد، نیاسر و ورزآباد پدید آمد.[4]
در دوره صفوی ژان شاردن که از کاشان بازدید می‌کند در مورد آران و بیدگل می‌گوید:[5]
- «تنها در یکی از نقاط حومه شهر هزار کارگر ابریشم‌باف وجود دارد. این آبادی که آران نام دارد و در فاصله دو فرسخی شهر می‌باشد از دور همچون شهر زیبایی جلوه‌گر است و دارای دو هزار باب خانه باغچه و ششصد باغ زیبا می‌باشد.»
در دوره قاجار، آران و بیدگل به صورت دو قریه جدا از هم وجود داشت. عبدالرحیم کلانتر ضرابی در کتاب تاریخ کاشان در این باره می‌گوید:[6]
- «و از آنجا به قریه نوش‌آباد و از آنجا به قریه آران و از آنجا به قریه بیدگل و این سه قریه از قرا معتبره و از قصبات معظمه گرمسیر و در دامنه بند ریگ بین الشمال و المشرق و در یک فرسخی و یک فرسخ و نیم کاشان واقع هستند.»
- «رشته قنوات دوره آران و بیدگل قبل از حصاربندی یا در زمانی که عرصه محصوره این شهر هنوز از بیوتات و عمارات معمور نشده بوده‌است از قطر دایره حصاربندی به طرف دامنه جنوبی گذشته و هر یک سی ذرع و پنجاه ذرع و بیشتر و کمتر عمق دارند…
پس از دوره قاجار آران و بیدگل هر یک بر اساس قوانین تقسیمات کشوری دارای شهرداری جداگانه بودند و سال تأسیس شهرداری آن‌ها به ترتیب ۱۳۳۲ و ۱۳۳۳ خورشیدی بوده‌است.[7] اولین شهردار آران در این دوره محمدتقی صباحی بود.[8]
در سال ۱۳۵۴ خورشیدی بنابر تصمیم وزارت کشور این دو شهر تحت عنوان گل‌آرا یکپارچه شدند و از بخش آران و از توابع کاشان در محدوده استان مرکزی قرار گرفت.[9]
در مردادماه سال ۱۳۷۵ بر اساس مصوبه هیئت وزیران، بخش آران از شهرستان کاشان جدا و به عنوان شهرستان آران و بیدگل شامل دو بخش مرکزی و کویرات در تقسیمات کشوری شناخته شد.[10]
قدیمی‌ترین اثر مکتوبی که به آران اشاره دارد، کتاب الاعلاق النّفیسه نوشته ابن رسته است که در سال ۲۹۰ قمری به زبان عربی نگاشته شده و در سالهای اخیر توسط دفتر انتشارات امیرکبیر ترجمه و چاپ شده‌است. در صفحه ۱۸۱ این اثر از آران به عنوان یکی از آبادیهایی که در دوران انوشیروان دارای قصرهایی بوده‌است، یاد می‌کند.[11]
دركتاب تاريخ قم كه1300 سال پيش نوشته شده از آران و وشاد و هراسكان نامبرده شده است.
- «در نوشته‌ها قریه آران، دیده می‌شود. این منطقه را سابق بر این بدان جهت قریه می‌گفتند یا می‌نوشتند چون که دارای باغهای مشجر، خانه‌های بزرگ، قلعه و کاریزهای متعدد بوده‌است…»
مطابق نوشته‌های عباس علیجانزاده آرانی، این شهر از دو بخش مجزا و همجوار آران و بیدگل با فاصله کوچه‌ای تنگ تشکیل شده بود که در اسفند ۱۳۴۴ دیوارها فرو ریخت و هر دو بخش یکی شدند و شهر آران و بیدگل به‌وجود آمد.[12]
سبب نام‌گذاری (وجه تسمیه)
آران
اسامی آران، آرو، آرو بیدگل، ویگل، گل‌آرا، نامهای رسمی و محلی این منطقه بوده‌است. دربارهٔ سبب این نام‌گذاری نظریات متعددی ابراز شده که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود
- واژه آران به معنای جایگاه مقدس و مکان گرمسیر است و اصل این واژه از «آرین» (نام دیگر قوم آریا یا ایریا) بوده‌است. نظام وفا آرانی در مجموعه آثار خود دربارهٔ آران می‌گوید:[13]
| شنیدم که آران از آن نام جست | که بد مرکز آریایی نخست | |
| وزان نام بردار آرانی است | که خود ز اولین قوم ایرانی است |
- آران یا آلان یعنی کاشانه و لانه نیز هست. نام کاشان و قزوین نیز از نام این قوم کاسپین‌ها گرفته شده‌است.
- آر به معنی بزرگ و قهرمان و دلیر و آران سرزمین دلیران است.
- آران به معنی سرزمین شرق و آفتاب هم آمده‌است.
- احتمالاً این مردم از نظامیان و لشکریانی بنام آران بد بوده‌اند که شاید نام آران و بیدگل از این اسم باشد و گرنه گلی در این ناحیه چندان نمی‌روید که وجه تسمیه گل داشته باشد مگر آن لشکر گم شده در کویر لشکر آران بدگل (نام آن سپهبد) باشد.
- آران نامي يهودي است.
بیدگل
- واژه بیدگل تغییریافته ویگل، شهر باستانی در کنار شهر قدیمی هراسکان (شهر بزرگ باستانی) می‌باشد.
- بيم گل يا هراس كان محل ترس بدليل داشتن كوچه و خانه هاي عجيب و غريب آن بوده است.
- ويگل نامي يهودي است.
- سلیمان صباحی بیدگلی از شاعران نامی و از نامیان دوران موسوم به نهضت بازگشت ادبی در وصف شهر خود یعنی بیدگل چنین می‌سراید:
| وطن به بیدگل، اما کسی ندیده صباحی | به دست دسته گل، یا به فرق سایه بیدم |
مردم
زبان و لهجه
زبان اهالی آران و بیدگل، فارسی رایج به همراه لهجه‌های متفاوت است. زبان محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان باستانی آران بیدگل می‌گویند از زبانهای پهلوی قدیم است که تا این زمان در سرتاسر شهرها و بخشهای حاشیه کویر (نطنز، بادرود، زواره و …) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی لری، کردی و مازندرانی وجوه مشابهی دارد. به‌طور کلی گویشهای پهنه کاشان، خواه روستاهای درون کوهساران و خواه آبادیهای گسترده در کویر و دشت آن، هم از لحاظ واژگان و هم از لحاظ دستوری و آوایی اهمیت خاصی دارد.
در سالهای اخیر تحقیقات پراکنده‌ای دربارهٔ گویش آران و بیدگل صورت گرفته که مفصل‌ترین آن در زمینه دستور زبان و فرهنگ واژگان محلی، کتاب «زبان کویر» نوشته حسین علیجانزاده است. در ضمن لهجه آرانی در این شهرستان در بین آرانیها و لهجه بیدگلی در بین بیدگلی‌ها رایج می‌باشد از نکات قابل توجه اینکه نوع محلات نیز دارای تفاوتی در نوع لهجه هستند که صرفاً بومیان آن متوجه می‌شوند.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶۵٬۴۰۴ نفر (۲۰٬۳۱۵ خانوار) بوده‌است.[14]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۴۵ | ۲۳٬۲۶۵ | — |
| ۱۳۵۵ | ۳۲٬۰۳۲ | +۳۷٫۷٪ |
| ۱۳۶۵ | ۴۲٬۲۶۵ | +۳۱٫۹٪ |
| ۱۳۷۰ | ۵۴٬۷۶۶ | +۲۹٫۶٪ |
| ۱۳۷۵ | ۵۷٬۰۷۰ | +۴٫۲٪ |
| ۱۳۸۵ | ۵۵٬۶۵۱ | −۲٫۵٪ |
| ۱۳۹۰ | ۶۰٬۲۹۰ | +۸٫۳٪ |
| ۱۳۹۵ | ۶۵٬۴۰۴ | +۸٫۵٪ |
مشاهیر و نام‌آوران
از مشاهیر این شهر آران و بیدگل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهرام بیضایی (بازیگر و کارگردان)
- افتخارالاسلام آرانی (مجتهد و عالم شیعی)
- سلیمان صباحی بیدگلی (شاعر، منجم، ریاضیدان و ادیب)
- نظام وفا (شاعر و نویسنده)
- امیرحسین رضوانی بیدگلی (پروفسور و استاد دانشگاه در آمریکا)
- علی رضوانی بیدگلی (مولف و محقق برجسته حوزه مدیریت)
- الله‌یار صالح (وزیر کشور و سفیر ایران در آمریکا- رئیس هیئت اجرایی و مؤسس جبهه ملی ایران)
- غلامرضا اسلامی بیدگلی (استاد دانشگاه تهران)
- حسین عظیمی آرانی (دانش‌آموخته دکتری اقتصاد از دانشگاه آکسفورد و اقتصاددان)
- آقامیرزا احمد عاملی آرانی (دانشمند شیعی و نویسنده)
- پرتو بیضایی آرانی (شاعر)
- ذکایی بیضایی آرانی (شاعر و نویسنده)
- موبد بیدگلی (روزنامه‌نگار و شاعر مشروطه)
- ملا معزالدین بیدگلی، (پسر ضیاءالدین محمد بیدگلی، درگذشته ۱۱۹۳ ق، در علم ستاره‌شناسی و ریاضیات ماهر بوده‌است.[15])
- ملاغلامرضا آرانی (نویسنده و دانشمند شیعی)
- میرزا صدرالدین آرانی، (فرزند محمدحسین، درگذشته ۱۳۴۰ خ)
- سید صدرالدین بیدگلی، (فرزند حسین)
- میرزا محمد محقق بیدگلی، (فرزند سلطان محمد، نویسنده کتاب ریاض العارفین)
- فرج‌الله صدیقیان، (متخلص به واصف، درگذشته ۱۳۷۷ ق)
- محمدرضا وصاف بیدگلی، (متخلص به وصاف، ۱۳۳۰–۱۲۹۰ ق، شاعر و ادیب که در پزشکی و نقاشی نیز مهارت داشته و نویسنده کتاب چراغان است)
- علی تشکری آرانی، (فرزند محمد، ۱۳۶۳–۱۲۹۹ خ، عالم و شاعر و نویسنده کتابهای تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل، ستارگان فروزان، دیوان اشعار خطی)
- شهاب تشکری آرانی (شاعر و نویسنده)
- عباس علیجانزاده آرانی (شاعر و نویسنده)
- ملاعلی آرانی (قاضی ملا محمدعلی بن محمدحسن مشهور به ملاعلی آرانی زاده ۱۱۷۲ درگذشته ۱۲۴۴ ه. ق)
مراکز دیدنی و جاذبه‌های گردشگری
زیارتگاه‌ها و مساجد
- مسجدالنبی،واقع در کوی امام حسین شهرستان آران و بیدگل ، معروف به مسجد خاتم الانبیاءامامزاده محمد هلال بن علی، واقع در کوی محمد هلال
آرامگاه محمد هلال ابن علی ابن ابی طالب در آران و بیدگل - امامزاده فضل علی بن موسی بن جعفر (علیه السلام) معروف به به زیارت تازه، واقع در محله آب پخش
- امامزادگان اسحاق و سلیمان (علیهما السلام)، واقع در خیابان وشاد، محله وشاد
- امامزادگان اسحاق و اسماعیل (علیهما السلام)، واقع در محله بازار
- امامزادگان پنج امامزاده (علیهم السلام)، واقع در درب مسجد قاضی
- آستان مقدس امامزادگان حسن و سلیمان (علیهما السلام)، روستای فیض آباد
- امامزادگان یحیی، محسن و میمونه خاتون (علیهم السلام)، سر محله آران
- امامزاده قاسم بن علی نقی، واقع در کوی قاسم‌آباد بیدگل
- امامزاده هادی، واقع در خیابان امامزاده هادی
- قبرستان و بقعه امامزاده حسین، واقع در محله درب ریگ. مقبره سلیمان صباحی بیدگلی شاعر دوره زندیه در این قبرستان واقع است.
- امامزاده هاشم، واقع در محله درب ریگ
- مسجد علی واقع در محله یزلان
- امامزاده یحیی، واقع در محله درب مختص آباد
- مسجد نقشینه، واقع در محله درب مختص آباد
- هفت امامزاده، واقع در محله سلمقان
- امامزادگان اسحاق و اسماعیل فرزندان امام محمدباقر، واقع در محله بازار آران
- زیارت پنج امامزاده درب مسجد قاضی
- مسجد فاطمیه مسلم آباد
اماکن قدیمی
- مجموعه تاریخی قاضی مشتمل بر: مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، آرامگاه پنج امامزاده از فرزندان محمد بن علی (باقر) (پنجمین پیشوای شیعیان)، آب‌انبار، بازارچه شرقی، بازارچه غربی، مسجد ملا علی آرانی، خانه خاندان عاملی آرانی، خانه کرباسی‌ها
- منطقه باستانی ویگل، شامل دو قلعه شرقی (متعلق به پارتها) و قلعه غربی (مربوط به دوره ساسانیان)
- مسجد نقشینه بیدگل
- مسجد تاریخی محله بازار آران[16][17]
حمام‌ها
- حمام عنایتی (وشاد)
- حمام کوچکه
- حمام میدان بزرگ آران
- حمام شرف (حاج عبدالصمد) بیدگل
- حمام بازار (توی ده) بیدگل
- حمام رئیسه بیدگل (تخریب شده)
- حمام محله قاضی
- حمام فخارخانه بیدگل
- حمام حاج محمد (درب ریگ) بیدگل، دارای قدمت صفوی-قاجاری[18]
- حمام مسلم آباد (تخریب شده)
آب‌انبارها
- آب‌انبار محله سر کوچه یخچال
- آب‌انبار محله قاضی
- آب‌انبار میدان بزرگ
- آب‌انبار محله دربند
- آب‌انبار محله چهارسوق
- آب‌انبار محله سرگنگه
- آب‌انبار محله دهنو
- آب‌انبار محله آب پخش
- آب‌انبار محله سر کوچه دراز
- آب‌انبار محله بازار
- آب‌انبار پالکینه
- آب‌انبار محله وشاد (زیرده)
- آب‌انبار محله حاج امین
- آب‌انبار امامزاده محمد هلال
- آب‌انبار حاج میرزا معصوم طباطبایی بیدگلی (آقا شهاب)
- آب‌انبار محله درب ریگ
- آب‌انبار محله سلمقان
- آب‌انبار محله توی ده
- آب‌انبار محله دروازه
- آب‌انبار محله فخارخانه
- آب‌انبار مسجد مدرسه خانقاه سلمقان
- آب‌انبار محله مختص آباد
- آب‌انبار محله باغ علوی
- آب‌انبار مسجد جمعه
جاذبه‌های طبیعی
- کاروانسرای تاریخی مرنجاب
کویر مرنجاب، آران و بیدگل - دریاچه نمک
دریاچه نمک در آران و بیدگل - شهر زیرزمینی نوش‌آباد|شهر زیرزمینی نوش آباد (اویی)
- قلعه کهن دژ
- دشت کویر و بند ریگ
- چاله‌های سمبک
- خطب شکن
آثار ملی
فهرست اماکن و ابنیه تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی در حوزه آران و بیدگل
محله‌ها
محله‌های آران
- چهارسوق
- دهنو
- بازار
- سرگنگه
- درب مسجد قاضی
- سر محله
- سر کوچه دراز
- میدان حاج امین
- سر کوچه یخچال
- آبپخش
- جنگ لته (جنگل‌آباد)
- زیرده
- وشاد
- کوی_امام_حسین
- حجتیه
- مسلم آباد
- دربند (دربند چهارسوق)
- جمال آباد
- عباس‌آباد
- احمدآباد
- سبزه میدان
محله‌های بیدگل
- مختص آباد
- باغ علوی
- تو ده (بازار)
- فخارخانه بزرگ
- دروازه
- یزلان
- دربریگ
- سلمقان
- میدان علی‌اکبر
- خانقاه
- ویرانه
- درب مختص آباد
- شهرک رسالت
- قائمیه
- دولاب
- هاشمیه
- قاسم‌آباد
- میرعماد
- حسین‌آباد
- حاج عبدالصمد
- خانقاه سلمقان
- سجادیه
- فاطمیه
آیین‌ها
آیین هوربابی
که به آن هور بابا یا هوم بابا هم گفته می‌شود.
در این آیین که در ماه رمضان (معمولاً در شب پانزدهم این ماه که شب تولد حسن بن علی است) انجام می‌شود، گروهی از کودکان و نوجوانان با قرار قبلی بین خودشان، بعد از افطار در مکانی مشخص جمع شده و پس از رای‌گیری، یک نفر صندوق‌دار و یک نفر میان‌دار انتخاب کرده و پس از فرستادن سه صلوات بلند که معنای خبری دارد، در کوچه پس کوچه‌های شهر به گردش درآمده و نیازهای خود را به سایرین بازگو می‌کنند. میان‌دار حکم تک‌خوان گروه را دارد و صندوق‌دار اجناس هدیه داده شده را، که بیشتر پول و خوراکی است، جمع می‌کند.
دسته بچه‌ها در پاسخ به هر بیتی که تک‌خوان می‌خواند، پاسخ می‌دهند: «هور بابا، هور بابا». پس از خواندن این اشعار میان‌دار دعا می‌کند و با آمین گفتن همه، گروه دوباره راه افتاده و به کوچه دیگر می‌رود.
به عقیده مردم آران و بیدگل این مراسم در حقیقت نوعی تشویق نابالغان برای شرکت در آیین روزه‌داری و برگرفته از رفتار حسن بن علی و حسین بن علی است که در شب‌های ماه رمضان، به منزل جدشان (پیامبر اکرم) رفته و سوره شمس را با صدا و آهنگی خوش می‌خواندند و بعد از خواندن این سوره، جد و پدرشان و تمامی مسلمانان را دعا می‌کردند، آنگاه پیامبر اکرم و علی بن ابیطالب برای خوشحالی و تشویق آن‌ها مقداری خوراکی به آن‌ها می‌دادند.[19][20][21]
جستارهای وابسته
- فهرست مشاهیر و نام‌آوران شهر آران و بیدگل
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به آران و بیدگل در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آران و بیدگل موجود است. |
- سلمانی آرانی، حبیب‌الله (۱۳۷۷). نگاهی به آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۱۸۳-۴.
- تشکری، علی (۱۳۷۴). تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. صفحهٔ ۵
- نیک‌اندیش، نسرین (۱۳۸۸). جغرافیای شهرستان آران و بیدگل. مرسل. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۷۲-۱۰۲-۶. صفحهٔ ۵۵
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آران و بیدگل دارد. |
پانویس
- دریاچه نمک مسیله (آران و بیدگل)، کویرها و بیابان‌های ایران
- «فرمانداری آران و بیدگل». بایگانی‌شده از اصلی در 30 اكتبر 2016. دریافت‌شده در 30 اكتبر 2016. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=،|archive-date=را بررسی کنید (کمک) - ایران از آغاز تا اسلام، رومن گیرشمن، ترجمه محمد معین، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ۹، صفحه ۷ دیباچه
- تاریخ اجتماعی کاشان، حسن نراقی، چاپ ۱۳۶۵، صفحهٔ ۲۴
- سیاحتنامه شاردن، نوشته ژان شاردن، ترجمه محمد عباسی، جلد ۳، صفحهٔ ۸۶
- تاریخ کاشان، عبدالرحیم کلانتر ضرابی، به کوشش ایرج افشار، صفحه ۳۲ و صفحهٔ ۱۳۱
- طرح جامع آران و بیدگل، سال ۱۳۸۲
- برگرفته از سخنرانی استاد علی شریفی در سال ۱۳۸۳ در اداره آموزش و پرورش آران و بیدگل
- اسناد و مدارک استانداری استان مرکزی و وزارت کشور، ۱۳۵۴/۱۲/۲۶
- گام اول، شهرداری آران و بیدگل، سال ۱۳۸۶، صفحهٔ ۳۶
- آرانی، ملاغلامرضا (۱۳۷۹). رساله هلالیه در شرح حال امامزاده محمد هلال بن علی (ع). کاشان: انجمن اهل قلم آران و بیدگل، به اهتمام حبیب‌الله سلمانی آرانی. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۲۰۹-۱.، صفحهٔ ۹
- علیجانزاده، حسین (۱۳۷۲). زبان کویر (کتاب اول). حسین علیجانزاده. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۴۴۰-۶۱-۳. صفحه ١٠
- مسعودی، عبداله (۱۳۸۲). مجموعه آثار استاد نظام وفا. کاشان: خاطرات قلم. شابک ۹۶۴-۹۳۸۱۴-۴-۹.، جلد ۲، صفحهٔ ۶۶
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- تراجم الرجال، نوشته سید احمد حسینی، جلد ۱، صفحهٔ ۱۶۹
- گروه کویرها و بیابان‌های ایران، مساجد استان اصفهان، مساجد تاریخی آران و بیدگل
- «مرنجاب ۳۶۰، مسجد تاریخی بازار». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ ژانویه ۲۰۲۱.
- کتاب جغرافیای قصبه بیدگل (چراغان)، وصاف بیدگلی، ۱۳۱۰ ق. صفحهٔ ۲۱
- از هلال رأفت تا هور بابا هور بابا در آران و بیدگل، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
- سنت‌های شهرستان آران و بیدگل در رمضان، شبکه اطلاع‌رسانی دانا
- آئین سنتی مذهبی هور بابایی در آران و بیدگل در ماه رمضان، خبرگزاری فارس
- ۱۶ مجموعه میراث ناملموس استان اصفهان نامزد ثبت ملی
