زبان اوکراینی

زبان اوکراینی (به اوکراینی: Українська мова) یک زبان هند و اروپایی و هموند شاخه شرقی گروه زبان‌های اسلاوی است. اوکراینی زبان رسمی کشور اوکراین است. دبیرهٔ سیریلیک برای نگارش زبان اوکراینی به‌کار می‌رود. این زبان دارای برخی واژگان مشترک با زبان‌های ملت‌های اسلاو همسایه است که عمده‌ترین این زبانها شامل لهستانی و اسلواکیایی در غرب و بلاروسی و روسی در شمال هستند.

اوکراینی
  • українська мова
  • ukrajinśka mova
بیان[ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ]
زبان بومی دراوکراین
قومیتاوکراینیان
شمار گویشوران
حدود ۴۰ میلیون (تخمین زده شده)[1]
گویشوران به عنوان زبان دوم: حدود ۵ میلیون  (بدون تاریخ)
گونه‌های نخستین
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
زبان اقلیت
شناخته‌شده در
تنظیم‌شده توسطآکادمی ملی علوم اوکراین ‏(en)‏: مؤسسه زبان اوکراینی ‏(en)‏, بنیاد اطلاعات زبان اوکراین، مؤسسه تحقیقات زبان پوتبنیا
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹uk
ایزو ۲–۶۳۹ukr
ایزو ۳–۶۳۹ukr
گلاتولوگukra1253  (Ukrainian)[6]
زبان‌شناسی
زبان اوکراینی در جهان
زبان اوکراینی و اوکراینیان به‌همراه همسایگانشان در اوایل سدهٔ ۲۰.

زبان اوکراینی ریشه در زبان نیااسلاوی از ایالت قرون‌وسطایی روسیهٔ کیِفی دارد. مرحله پیش‌تر از آن زبان روتنیایی نام داشت. در واقع زبان اوکراینی از نسل زبان گفتاری است که در روسیه کی‌یفی (سده‌های ۱۰ تا ۱۳ میلادی) به‌کار می‌رفت.[7]

این زبان در چندین دوره ممنوعیت در برابر بدخواهی‌ها ایستادگی کرده‌است و در طی سده‌ها، مردم اوکراین زبان‌شان را به واسطهٔ ترانه‌های فولکلور، رامشگران دوره‌گرد و نویسندگان مشهور پاس داشته‌اند.

گویشوران

در حال حاضر زبان اوکراینی در حال پدیدار شدن پس از یک دوره طولانی افول است. تعداد گویشوران زبان اوکراینی در حدود ۳۷ میلیون نفر است. این زبان افزون بر اوکراین، یکی از زبان‌های رسمی جمهوری خودمختار دنیستر نیز می‌باشد. اگرچه نزدیک به ۵۰ میلیون نفر اوکراینی در سراسر جهان زندگی می‌کنند، که از این تعداد ۳۷٫۵ میلیون در اوکراین (۷۷٫۸ درصد جمعیت) سکونت دارند، اما زبان اوکراینی فقط در اوکراین غربی رایج است.

عمده کشورهایی که گویشوران زبان اوکراینی را در خود جای داده‌اند از این قرارند:

  1. اوکراین ۳۱٬۰۵۸٬۰۰۰ نفر
  2. روسیه ۴٬۳۶۳٬۰۰۰ نفر
  3. قزاقستان ۸۹۸٬۰۰۰ نفر
  4. ایالات متحده ۸۴۴٬۰۰۰ نفر
  5. مولداوی ۶۰۰٬۰۰۰ نفر
  6. برزیل ۳۰۰٬۰۰۰ نفر
  7. بلاروس ۲۹۱٬۰۰۰ نفر
  8. کانادا ۲۰۰٬۵۲۵ نفر
  9. ازبکستان ۱۵۳٬۰۰۰ نفر
  10. لهستان ۱۵۰٬۰۰۰ نفر

کاربرد کنونی

در کیف هر دو زبان اوکراینی و روسی صحبت می‌شود، این دگرگونی اخیر برای شهری که در اصل روسی‌زبان بود بسیار قابل ملاحظه است. دلیل عمده این امر ورود جمعیت روستایی و مهاجران از مناطق غربی اوکراین و نیز گرایش برخی از اهالی کیف به تکلم بیشتر این زبان بوده‌است. در شمال و مرکز کشور، روسی زبان جمعیت شهری است، در حالی که در مناطق روستایی، زبان اوکراینی بیشتر رایج است. در جنوب و شرق اوکراین در تمامی مناطق، حتی نواحی روستایی و نیز در کریمه، زبان روسی کاملاً رواج دارد و زبان اوکراینی تقریباً وجود ندارد.

زبان اوکراینی در این کشور رو به گسترش است، روستاییان (که از علاقه‌مندان افراطی زبان اوکراینی هستند) همچنان به شهرهای مرکزی اوکراین مهاجرت می‌کنند و ادبیات سنتی اوکراین نیز رو به توسعه نهاده‌است. به گویشوران زبان اوکراینی، اوکراینوفون (Ukrainophone) می‌گویند. امروزه تقریباً تمامی مردم اوکراین می‌توانند به زبان اوکراینی سخن بگویند، در عین حال بسیاری از مردم زبان روسی را به روانی صحبت می‌کنند.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. "Ukrainian". About World xLanguages. 18 February 2016. Retrieved 14 March 2019.
  2. The status of and of the city of سواستوپول is since March 2014 الحاق کریمه به فدراسیون روسیه; Ukraine and the majority of the international community consider Crimea to be an منطقه خودمختار of Ukraine and Sevastopol to be one of Ukraine's cities with special status, whereas Russia considers Crimea to be a واحدهای فدرال روسیه and Sevastopol to be one of Russia's three شهرهای فدرالی روسیه.
  3. "List of declarations made with respect to treaty No. 148 (Status as of: 21/9/2011)". شورای اروپا. Retrieved 2012-05-22.
  4. "National Minorities Policy of the Government of the Czech Republic". Vlada.cz. Retrieved 2012-05-22.
  5. "Implementation of the Charter in Hungary". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 27 February 2014. Retrieved 16 June 2014.
  6. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Ukrainian". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  7. زبان اوکراینی (انگلیسی) دانشنامه بریتانیکا

منابع

الگو:کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف U است

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.