ساختمان بانک ملی شعبه دانشگاه تهران

ساختمان بانک ملی، شعبه دانشگاه تهران را معمار دانمارکی، یورن اوتزان طراحی کرده‌است[1][2] که خصوصاً برای طراحی تالار اپرای سیدنی مشهور هست. این ساختمان سه طبقه مستطیل شکل در خیابان انقلاب در مرکز تهران قرار دارد و ساخت آن در سال ۱۹۶۲ به پایان رسیده‌است.

ساختمان بانک ملی شعبه دانشگاه تهران
نمای داخلی ساختمان.
اطلاعات کلی
گونهساختمان اداری
شهر یا شهرکتهران
کشورایران
مختصات
مختصات: ۳۵°۴۲′۲٫۹″ شمالی ۵۱°۲۳′۵۸٫۸″ شرقی
پایان۱۹۶۲
مالکبانک ملی ایران
جزئیات فنی
شمار طبقات۳
طراحی و ساخت
معماریورن اوتزان
پیمانکار اصلیکمپساکس

پس زمینه

در سال ۱۹۵۸ یورگن ساکسیلد (Jorgen Saxild) از بنیانگذاران شرکت مهندسی دانمارکی کمپساکس Kampsax از اوتزان برای طراحی یک شعبه از بانک ملی ایران در نزدیکی دانشگاه تهران در خیابان شاهرضا (که بعدها انقلاب نامیده شد) دعوت کرد. کمپساکس در خاورمیانه بسیار فعال بود (این شرکت از جمله سازنده راه‌آهن سراسری ایران در زمان رضا شاه بوده‌است) و هانس مانک هانسن را هم به عنوان معمار پروژه استخدام کرده بود. اوتزان که به نزدیکی با معماری اسلامی علاقه‌مند بود، این پروژه را علی‌رغم دستمزد ناچیز آن قبول کرد.[3]

راه پله و نورگیر

مانک هانسن که تجربه قابل توجهی از کار در خاورمیانه داشت، اوتزان را تشویق کرد که به طراحی آلوار آلتو در ساختمان صندوق بازنشستگی ملی فنلاند در هلسینکی و طراحی لو کوربوزیه در ساختمان دادگاه عالی چندی‌گر توجه کند. اوتزان به‌خصوص تحت تأثیر این اثر اخیر قرار گرفت و اعتقاد پیدا کرد که پروژه تهران به خطوط قوی (برجسته) نیاز دارد.

معماری
مدل اوتزان از شعبه بانک ملی

شعبه بانک در قطعه نسبتاً بزرگی با عرض ۲۶ متر در خیابانی پر رفت‌وآمد قرار دارد. این شعبه، یک سالن بزرگ و شماری دفتر (اتاق) اداری دارد. برای پاسخ دادن به این درخواست که ساختمان بانک باید از ساختمانهای اطراف متمایز باشد، اوتزان آن را در سکوی (پلتفرم) مرتفعی قرار داد که با دیوارهای جانبی از ساختمانهای کناری جدا شده‌است که یک ورودی مستطیل شکل تشکیل می‌دهد که یادآور بازارچه‌های ایتالیا (پیازا) هست. دو طبقه فوقانی از ساختمان سه طبقه که بخش‌های مدیریتی و خدمات اداری بانک را شامل می‌شوند با یک راه پله مارپیچ به صحن اصلی بانک متصل می‌شوند. یک بخش زیر سایه که با ستونهای وی شکل (V) مسقف شده، ورودی هنرمندانه به سالن بانک را تشکیل می‌دهد. تحت تأثیر ساختمان صندوق بازنشستگی آلوار آلتو، اوتزان سالن اصلی را به عنوان چشم‌اندازی از میزها و اتاقکها طراحی کرده‌است.[4]

روشنایی سقفی ساختمان از ورودیهای نور بازار اصفهان الهام گرفته‌است که اوتزان در سال ۱۹۵۹ به آنجا مسافرت کرده بود. با الهام از پروژه آلتو برای یک نمایشگاه هنری در بغداد، سقف با تیرهای خمیده با عمقهای مختلف مشخص شده که نور از شیارهای باریک به آن وارد می‌شود و پس از انعکاس به داخل ساختمان وارد می‌شود. اوتزان می‌خواست که دیوارهای کناری ساختمان در قسمتهایی به شکل بتنی باقی بمانند اما مدتی پس از پایان پروژه، این بخش‌ها با سنگ تراورتن پوشش داده شدند. همچنین، سطوح خشن آجر سوراخدار که اوتزان برای بهبود صدا در ساختمان تجویز کرده بود، با پنلهای آکوستیک آمریکایی جایگزین شدند. این ساختمان با هدف انعطاف‌پذیری کامل در سازماندهی فضاها طراحی شده‌است.[5]

منابع
  1. http://www.utzonphotos.com/guide-to-utzon/projects/melli-bank/%5Bپیوند+مرده%5D
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۸.
  3. Richard Weston, Utzon: Inspiration, Vision, Architecture, Hellerup, Edition Bløndal, 2001, pages 225–229
  4. "Jørn Utzon, 2003 Laureate, Biography" بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۱۰-۲۵ توسط WebCite, The Pritzker Architecture Prize. Retrieved 12 October 2011.
  5. "Bank Melli" بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۱-۱۲ توسط Wayback Machine, ArchNet Digital Library. Retrieved 13 October 2011.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.