جغرافیای بریتانیا
بریتانیا[1] یا پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (به انگلیسی: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland و به اختصار: UK) کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر لندن. این کشور از چهار بخش تشکیل شدهاست: سه بخش آن کشورهای باستانی انگلستان و اسکاتلند و ولز هستند که رویهم بریتانیای کبیر را تشکیل میدهند. بخش چهارم ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد. پادشاهی متحد توسط اقیانوس اطلس از غرب و شمال، دریای شمال در شرق، کانال مانش در جنوب و دریای ایرلند در غرب احاطه شده است.
بریتانیا توسط حکومت سلطنت مشروطه مبتنی بر نظام پارلمانی به مرکزیت شهر لندن اداره میشود. این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تشکیل شده. سه کشور اخیر دارای دولتهای محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نامهای ادینبرو، کاردیف و بلفاست اداره میشوند. هر چند جزایر گرنزی، جرزی و من تحت حمایت پادشاهی متحد هستند ولی جزو آن به شمار نمیروند. پادشاهی متحد دارای چهارده سرزمین آن سوی دریا است. این سرزمینها بقایای امپراتوری بریتانیا هستند.
جغرافیا
بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شدهاست و توسط دریای شمال از شبه جزیره اسکاندیناوی و هلند، و توسط کانال مانش از فرانسه جدا میگردد. این کشور از دو جزیره اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگتر «بریتانیای کبیر» نامیده میشود و شامل اسکاتلند، ولز و انگلستان (انگلند) است. جزیرهٔ دیگر «ایرلند» است که توسط دریای ایرلند از بریتانیای کبیر جدا میشود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) و جمهوری ایرلند (در جنوب) میباشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از اتحادیه اروپا است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمیشود.
آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در تابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در زمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
۷۶ درصد زمینهای بریتانیا زیر کشت هستند، و اگرچه عده کمی از جمعیت این کشور به کشاورزی مشغول هستند، اما تولیدات آنها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به خارج نیز صادر میشوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا عبارتاند از: گندم – جو – سیب زمینی – گوجه فرنگی – نیشکر و سبزیجات. این کشور دارای چراگاههای دائمی زیادی است که در آنها گوسفند، گاو، خوک و طیور پرورش مییابد. در اقتصاد بریتانیا، صیادی و جنگلداری جایگاه ویژهای دارد. ذخایر معدنی آن شامل: زغال سنگ که در صنعت تولید برق بکار میرود؛ نفت و گاز طبیعی که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف میرسند، و منیزیم، فسفات – مس و آنتیموان است. صادرات این کشور که شامل: گوشت – لبنیات – کالاهای الکترونیکی - ماشین آلات صنعتی - اتومبیل - کشتی – قطعات و موتور هواپیما - غلات – تنباکو و نفت میباشد. بریتانیا از خدمات یک شبکه حمل و نقل بسیار گسترده بهره مند است.
شهرهای بزرگ
تقسیمات کشوری در پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی دارای مراکز زیر هستند:
- لندن: مرکز انگلستان (انگلند) و همزمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحد
- ادینبرا (ادینبورگ): مرکز اسکاتلند
- کاردیف: مرکز ولز
- بلفاست: مرکز ایرلند شمالی
شهر لندن پایتخت و پرجمعیتترین شهر پادشاهی متحد است. جدول زیر ده شهر پرجمهیت پادشاهی متحد را به همراه «جمعیت شهر» و «جمعیت شهر+حومه» نشان میدهد:
رتبه | شهر | جمعیت در محدوده شهری |
جمعیت با احتساب حومه |
رتبه | منطقه | |
---|---|---|---|---|---|---|
۱ | لندن[2] | ۷٬۱۷۲٬۰۹۱ | ۸٬۵۰۵٬۰۰۰ | ۱ | انگلستان | |
۲ | بیرمنگهام[2] | ۹۷۰٬۸۹۲ | ۲٬۲۸۴٬۰۹۳ | ۲ | انگلستان | |
۳ | گلاسگو[3] | ۶۲۹٬۵۰۱ | ۱٬۱۶۸٬۲۷۰ | ۵ | اسکاتلند | |
۴ | لیورپول[2] | ۴۶۹٬۰۱۷ | ۸۱۶٬۲۱۶ | ۶ | انگلستان | |
۵ | لیدز[2] | ۴۴۳٬۲۴۷ | ۱٬۴۴۹٬۴۶۵ | ۴ | انگلستان | |
۶ | شفیلد[2] | ۴۳۹٬۸۶۶ | ۶۴۰٬۷۲۰ | ۷ | انگلستان | |
۷ | ادینبرا[3] | ۴۳۰٬۰۸۲ | -- | ۹ | اسکاتلند | |
۸ | بریستول[2] | ۴۲۰٬۵۵۶ | ۵۵۱٬۰۶۶ | ۸ | انگلستان | |
۹ | منچستر[2] | ۳۹۴٬۲۶۹ | ۲٬۲۴۴٬۹۳۱ | ۳ | انگلستان | |
۱۰ | لِستِر[2] | ۳۳۰٬۵۷۴ | -- | ۱۰ | انگلستان |
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ جغرافیای بریتانیا موجود است. |
- نقشهٔ گوگلی بریتانیا
- وبگاه دولت پادشاهی متحده
- وبگاه خاندان سلطنتی بریتانیا
- وبگاه سفارت بریتانیا در تهران
- سرود ملی بریتانیا از سایت رسمی دربار
- نحوه وراثت تاج و تخت در بریتانیا تغییر یافت
- UK climate averages provided by the Meteorological Office
- Ordnance Survey geofacts page