همایون خرم

امیر همایون خرم (زادهٔ ۹ تیر ۱۳۰۹ بوشهر[1] – درگذشتهٔ ۲۸ دی ۱۳۹۱ تهران)، نوازندهٔ ویولن، موسیقی‌دان و آهنگساز موسیقی اهل ایران بود. او یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود.[2]

همایون خرم
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌ایامیر همایون خرم
زاده۹ تیر ۱۳۰۹
بوشهر
درگذشته۲۸ دی ۱۳۹۱ (۸۲ سال)
تهران بیمارستان دی
ژانرسنتی
ساز(ها)ویولن
همکاری‌های مرتبطعضو خانه موسیقی ایران
سازهای اصلی
ویولن

زندگی‌نامه

از آنجا که مادرش از شیفتگان موسیقی اصیل ایرانی بود و از بین مقام‌های موسیقی ایرانی، به دستگاه همایون علاقه‌ای وافر داشت، نام همایون را برای فرزند خود انتخاب کرد.[3] خرم در سن ۱۰–۱۱ سالگی به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت. بعدها در بسیاری از برنامه‌های موسیقی رادیو، خصوصاً در برنامه گلها، به عنوان آهنگساز، تکنواز ویولن و رهبر ارکستر آثاری ارزشمند ارائه داد.[3]

موسیقی همایون خرم

وی هارمونی را با فریدون فرزانه و با شیوه " سارلی " فراگرفته و در سازبندی از کورساکف متأثر بود. دشوار می‌شود ایرانی را یافت که نتواند ترانه "امشب در سر شوری دارم " را زمزمه کند. خرم با خوانندگان دوران دو دهه طلایی موسیقی ایران همکاری داشته‌است. حسین قوامی، ایزدبانو، مرضیه، گلوریا روحانی، دلکش، شجریان، گلپا و ایرج از آن جمله‌اند. از طرف دیگر باید گفت که "پروین نوری وند" تا چندین سال خواننده انحصاری آثار خرم محسوب می‌شد. علی‌رغم آن که برخی از کارهای خرم با صدای خوانندگان دیگر بازخوانی شده‌است، مشکل می‌توان گفت که درخشش و ظرافت بازخوانیها به پای اجراهای گذشته می‌رسد.[4][5][6]

وی همچنین تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی برق ادامه داد. در جلد سوم کتاب موسیقی‌دان ایرانی نوشته پژمان اکبرزاده آمده‌است: «پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فعالیت‌های اجرایی همایون خرم دچار وقفه‌ای چندین ساله شد. اوقات او از آن پس، بیشتر صرف تدریس خصوصی ویلن و فعالیت‌های پژوهشی دربارهٔ موسیقی ایرانی شد.»[7]

از فعالیت‌های دیگر او می‌توان به سخنرانی درباره:

سمت‌ها
  • آهنگ‌ساز در برنامه‌های موسیقی ایرانی و برنامه گلها
  • استاد دانشکده موسیقی ملی
  • دارای درجه ۱ هنری معادل مدرک دکترا از شورای ارزشیابی هنرمندان ایران[3]
  • رهبری ارکستر سازهای ملی
  • عضویت در شورای عالی موسیقی رادیو

آثار
نوشتار اصلی: فهرست آثار همایون خرم

از جمله آثار همایون خرم که به شهرت رسیده‌است، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:[8][9][10][11] [12] [13]

و در سال‌های اخیر:

کتاب‌ها
  1. غوغای ستارگان (خاطرات هنری مهندس همایون خرم) انتشارات بدرقه جاویدان ۱۳۸۹ این کتاب توسط علی وکیلی که از شاگردان خرم بوده، ابتدا به صورت شفاهی روی نوار تهیه و سپس نوشته و ویرایش شده‌است.
  2. ردیف اول چپ کوک (نوای مهر)؛ شامل آوازها، چهارمضراب‌ها (به اهتمام بابک شهرکی)
  3. ردیف دوم راست کوک؛ شامل تعدادی از پیش‌درآمدها، چهارمضراب‌ها و رِنگ‌ها که به کوشش محمد رضا ترابیان تهیه و چاپ شد.
  4. چهار مقام ردیف‌ها و چهارمضراب‌های مهندس همایون خرم در ماهور، چهارگاه، همایون و اصفهان (به همراه سی دی صوتی)، که توسط محسن کاظمیان از شاگردان خرم گردآوری و نگارش شده‌است. (در این کتاب مباحث جدیدی توسط نویسنده در حوزه ویولون ایرانی در این کتاب وارد شده‌است، از جمله آکسان‌های دست چپ، دوبل نت‌های موسیقی ایرانی و نیز تعیین مترونوم برای ردیف‌ها)

درگذشت

همایون خرم که در اواخر عمر به بیماری سرطان روده مبتلا شده بود و تحت شیمی‌درمانی قرار داشت، در سن ۸۲ سالگی در روز پنجشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۱، ساعت ۲۳ شب در بیمارستان دی تهران درگذشت.[16][17][18] پیکر او، یکشنبه اول بهمن از مقابل تالار وحدت با حضور اهالی موسیقی و دوستداران وی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع شد.[19]

رعایت حقوق مولف

رضا خرم (فرزند همایون خرم) نامه ای اعتراضی را از سوی خبرگزاری‌ها مبنی بر عدم رعایت حقوق آثار همایون خرم منتشر کرد که او و خانواده‌اش به روند سرقت‌های آثار پدرش توسط برخی از اهالی موسیقی اعتراض کرده‌اند. در این نامه آمده‌است:[20] [21] [22]

«دوستان عزیز هر اثر موسیقی سازنده و صاحب دارد، مولفی دارد که حقوق ناشی از آن متوجه ایشان و یا وارثانش هست. اگر این موسیقی آمیخته با کلام باشد دو نفر صاحب این اثر مشترک هستند، آهنگساز و ترانه سرا.»

جستارهای وابسته
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به همایون خرم در ویکی‌گفتاورد موجود است.

پیوند به بیرون

منابع
  1. روزنامهٔ آفتاب یزد، شمارهٔ ۲۱۰۶
  2. «دربارهٔ خانه موسیقی». وبگاه رسمی خانهٔ موسیقی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۸ مهر ۱۳۹۰.
  3. وبگاه رسمی همایون خرم
  4. http://www.baharnewspaper.com/Pdf/91-10-30/14.pdf
  5. http://www.baharnewspaper.com/News/91/10/30/3730.html
  6. جشن نامه همایون خرم: ای آشنا! راز دل بشنو
  7. «موسیقی‌دان ایرانی (جلد سوم) نوشته پژمان اکبرزاده». انجمن میراث ایران و نشر روشنک. دریافت‌شده در ۲۰ بهمن ۱۳۹۱.
  8. گالری موزیک، وب سایت استاد همایون خرم.
  9. یادگار «ابوالحسن صبا» آخرین نت زندگیش را نواخت بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، رادیو ایران.
  10. جامعه موسیقی در سوگ همایون خرم و محمد بیگلری پور؛ بایگانی‌شده در ۲ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، ابتکار.
  11. آخرین روزهای زندگی استاد همایون خرم از زبان پسرش، خبر آنلاین.
  12. «آثار و ساخته‌های همایون خرم».
  13. «همایون خرم؛ نغمه‌هایی به جاودانگی چندین نسل».
  14. https://www.youtube.com/watch?v=w9wCXFy6wJg
  15. https://www.youtube.com/watch?v=OvLZr-XACQA
  16. استاد همایون خرم درگذشت، خبرگزاری خبرآنلاین.
  17. درگذشت همایون خرم بایگانی‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، وب سایت انسان‌شناسی و فرهنگ.
  18. همایون خرم درگذشت، شبکه خبر.
  19. استاد برجسته موسیقی ایران زمین پر کشید، خبرگزاری تابناک.
  20. «لطفا سرقت نکنید/اعتراض خانواده همایون خرم به سرقت‌های عرصه موسیقی».
  21. «فرزند همایون خرم:خیلی تحمل کردیم!».
  22. «رضا خرم: بعد از این تاریخ به‌طور جدی و قانونی و بدون تعارف با سارقین هنری که به هر شکلی از آثار استاد سوء استفاده می‌نمایند شدیدا برخورد خواهد شد».
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.