پوران (خواننده)

فرح‌دخت عباس طاقانی با نام مستعار پوران (زادهٔ ۱۵ بهمن ۱۳۱۲ در تهران – درگذشتهٔ ۱۲ مهر ۱۳۶۹ در تهران) خواننده و بازیگر ایرانی بود.

این مقاله دربارهٔ پوران خواننده ایرانی است. برای افراد دیگری با این نام، پوران (ابهام‌زدایی) را ببینید.
پوران
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌ایفرح‌دخت عباس طاقانی
نام(های) دیگرپوران، بانوی ناشناس، بانو شاپوری
زاده۱۵ بهمن ۱۳۱۲
تهران، ایران
درگذشته۱۲ مهر ۱۳۶۹ (۵۶ سال)
بیمارستان خاتم‌الانبیا، تهران
علت مرگسرطان سینه و ناراحتی کبد
ژانرسنتی، پاپ
سال‌های فعالیت۱۳۳۰–۱۳۶۹

زندگی‌نامه

پوران با نام اصلی «فرح‌دخت عباس طاقانی» متولد ۱۵ بهمن ۱۳۱۲، در دههٔ ۳۰ یکی از مشهورترین خوانندگان ایران بود و این شهرت خود را تا اواسط دههٔ ۵۰ همچنان حفظ کرد. او ابتدا با نام «بانوی ناشناس» و سپس «بانو شاپوری» (نام خانوادگی همسر اولش) و بعد از آن با نام مستعار «پوران» پا در وادی هنر گذاشت.

پوران پس از اینکه تحصیلات متوسطه را در دبیرستان اسدی تهران به اتمام رساند، وارد هنرستان عالی موسیقی شد و از شاگردان عباس شاپوری (آهنگساز) گردید و در سال ۱۳۳۰ کار خوانندگی را با نام بانوی ناشناس آغاز کرد و در سال ۱۳۳۱ وارد رادیو ایران شد. او با نام بانوی ناشناس در صفحهٔ گرامافون می‌خواند که پس از آشنایی و ازدواج با همسر اول خود نام خانوادگی او را به‌عنوان نام مستعار خود برگزید.

پوران پس از ازدواجش با عباس شاپوری که ترانه‌ساز بسیاری از آفرینش‌های او بود، با نام بانو شاپوری شناخته‌شد و به فعالیت هنری خود ادامه داد. اما پس از جدایی از او، نام هنری پوران را برای خود برگزید. عباس شاپوری مدت هفت سال (از ۱۶ بهمن ۱۳۳۰ تا ۷ آبان ۱۳۳۷) پوران را تحت آموزش مستقیم خود قرار داد و حدود صد آهنگ برای وی ساخت و اجرا کرد.

بعد از جدایی عباس شاپوری (ویولن‌نواز و آهنگساز) به همسری حبیب روشن‌زاده (مفسر ورزشی تلویزیون) درآمد که این ازدواج دوم نیز منجر به طلاق شد. یک فرزند به نام شهریار شاپوری و دو فرزند به نام‌های امید و آرزو روشن‌زاده از وی باقی مانده‌است.
پوران پس از مدتی توانست وارد برنامهٔ «گل‌ها» شود، و فعالیت‌های او بیشتر ترانه‌خوانی بود. او در سال ۱۳۳۹ وارد کار سینما شد و در چندین فیلم بازی کرد.
پوران در دههٔ ۱۳۳۰ یکی از نامی‌ترین آوازخوانان ایران بود و برای یک دههٔ کامل و شاید هم بیشتر، یکی از بی‌رقیب‌ترین آوازخوانان ایران به شیوهٔ خود بود و توانست شهرت خود را تا اواسط دههٔ ۵۰ همچنان حفظ کند. او سابقهٔ خوانندگی در برنامهٔ «گل‌ها» (به عنوان مثال برنامه‌های شمارهٔ ۳۲۶ و ۳۵۰ هر دو در دستگاه ماهور و برنامهٔ شمارهٔ ۴۴۴ در دستگاه همایون و برنامهٔ شمارهٔ ۵۲۲ در آواز ابوعطا) را نیز به عنوان تصنیف‌خوان در کارنامهٔ خود دارد. او با برخی از خواننده‌ها از جمله ویگن، عارف، منوچهر سخایی و ایرج ترانه‌های دوصدایی اجرا کرده‌است.

پوران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ به‌همراه فرزندانش به ایالات متحده آمریکا رفت و ساکن لس آنجلس شد و در غربت فعالیت هنری کمی همچون ضبط چند ویدئو برای آهنگ‌های مشهور قدیمی‌اش داشت و سرانجام در اواخر دههٔ ۶۰ شمسی به ایران بازگشت.

مرگ
آرامگاه پوران

پوران در اوایل سال‌های دههٔ ۶۰ دچار بیماری سرطان سینه و ناراحتی‌های کبدی شد. او که در اواخر دههٔ ۶۰ به ایران بازگشته‌بود، با اوج گرفتن بیماری‌اش دوباره قصد رفتن به آمریکا جهت معالجه را داشت اما ممنوع‌الخروج شده‌بود و بخشی از اموال و دارایی‌هایش توسط حکومت، توقیف و مصادره شده‌بود. او بر اثر بیماری در بیمارستان خاتم‌الانبیا در تهران بستری شد. در روزهای بستری‌شدنش در بیمارستان، همسر سابقش عباس شاپوری در کنارش حضور داشت. پوران سرانجام در بیمارستان درگذشت و در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده‌شد.[1]

نسب خویشاوندی

از خویشاوندان سرشناس پوران می‌توان به عزت روح‌بخش (خاله)، مهین اسکویی (خواهر)، گیتی روحانی (خواهر)، انوشیروان روحانی (شوهرخواهر)، کارمن اسکویی (خواهرزاده) اشاره کرد.
پوران خواهرزادهٔ عزت روح‌بخش، دیگر خوانندهٔ ایرانی آن دوران است که به‌وسیله او جذب آوازخوانی شد. همچنین بانو پوران خواهر همسر انوشیروان روحانی، موسیقی‌دان و آهنگساز برجستهٔ ایرانی و خالهٔ رضا روحانی از موسیقی‌دانان و آهنگسازان ایرانی است.[2]

بازخوانی آهنگ‌های پوران

پس از مرگ پوران بسیاری از ترانه‌های او در خارج یا داخل ایران بازخوانی شدند، شامل ترانهٔ هم‌صدا با صدای معین در سال ۱۳۶۹، ترانهٔ گلی جان توسط سیاوش قمیشی در سال ۱۳۹۴، ترانهٔ خاطره‌ها با صدای لیلا فروهر که چهار آهنگ از پوران به نام‌های ویرون بشی ای دل، وای چه بلایی ای دل، ای هم‌صدای من، و جون منی با تنظیم منوچهر چشم‌آذر را شامل می‌شد. ترانهٔ «من چه‌کنم» با صدای شکیلا، ترانهٔ «من چه‌کنم» با صدای افسانه و …

آلبوم‌ها

ملا ممد جان
نام ترانه ترانه‌سرا آهنگساز تنظیم
ملا ممد جان محلی افغانی انوشیروان روحانی انوشیروان روحانی (طبله: فرید زلاند)
امروز و فردا (هم‌صدا) شهین حنانه ناصر چشم‌آذر ناصر چشم‌آذر
زندگی راستی چه زود می‌گذره جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
ویرون بشی ای دل جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
صبح می‌شه شب می‌شه اسماعیل نواب صفا انوشیروان روحانی
اگه می‌شه برگرد اسماعیل نواب صفا انوشیروان روحانی
حالیته هما میرافشار اسدالله ملک
وای چه بلایی ای دل جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
زندگی آی زندگی جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی واروژان
می‌گردم دور دنیا اردلان سرفراز پرویز غیاثیان
عاشقی بد دردیه اردلان سرفراز پرویز غیاثیان

اشکم دونه‌دونه
نام ترانه ترانه‌سرا آهنگساز تنظیم
اشکم دونه‌دونه جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
گلی جان شهابی عباس شاپوری
شانه ناصر رستگارنژاد برگرفته از ترانهٔ «البنت الشلبی» از فیروز
نیلوفر اسماعیل نواب صفا مجید وفادار
شکوفه‌ها جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
فرشتهٔ من جهانبخش پازوکی جهانبخش پازوکی
آهو کریم فکور انوشیروان روحانی
گل اومد بهار اومد بیژن ترقی مجید وفادار
شب خوش بود عبدالله فاطمی عباس شاپوری
شب‌های انتظار عبدالله فاطمی عباس شاپوری
غرور شکسته ایرج تیمورتاش مجید وفادار
چشمه کریم فکور عباس شاپوری

گل اومد بهار اومد
نام ترانه ترانه‌سرا آهنگساز تنظیم
گل اومد بهار اومد بیژن ترقی مجید وفادار
شب رؤیایی بیژن ترقی حبیب‌الله بدیعی
فتنه کریم فکور پرویز یاحقی
باغبان
سفری در شب نظام فاطمی مجید وفادار
عشق و فراموشی بیژن ترقی
حدیث آشنایی بیژن ترقی حبیب‌الله بدیعی
شب میای (با منوچهر سخایی) کریم فکور
نغمهٔ فروردین
گردش صحرا نیرسینا مجید وفادار
ساز من نیرسینا عباس شاپوری
  • یک کلاغ چهل کلاغ
  • عروسی

آثار سینمایی

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع
  1. ایران نیازی به انقلاب نداشت؛ گفتگو با حبیب روشن‌زاده
  2. فرهودی، بیژن. «دیدار و گفتگو با رضا روحانی». کیهان لندن. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۰.

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پوران (خواننده) در ویکی‌گفتاورد موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پوران (خواننده) موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.