جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵–کنون)

جنگ داخلی یمن نبردی است که از سال ۲۰۱۵ میلادی میان دو جناح که هریک خود را دولت یمن می‌داند با همراهی حامیان و متحدان آن‌ها درگرفته است.[48] نبرد میان نیروهای دولت مستعفی و فراری عبدربه منصور هادی و حراک جنوبی به مرکزیت عدن با نیروهای بومی-مردمی انصارالله و نیروهای طرفدار علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور پیشین و بسیج مردمی حوثی‌ها در جریان است.[49][50]

جنگ عربستان سعودی با یمن (۲۰۱۵–تاکنون)
بخشی از بحران یمن و جنگ با تروریسم[1]
نقشهٔ جزئیات کش‌مکش‌های یمن   در دست انصارالله یمن   در دست نیروهای طرفدار منصور هادی   در دست القاعده یا انصارالشریعه (وفادار به داعش)   در دست مجلس انتقالی جنوبی
تاریخ ۶ ۲۸ اسفند ۱۳۹۳ (۱۹ مارس ۲۰۱۵ م)  – اکنون (۶ سال، ۲ ماه، ۳ هفته و ۴ روز) مکان یمن نتیجه فهرست درگیری‌های مسلحانه جاری تعز و الحدیده و لحج و زنجبار و عتاق و بخش زیادی از الجوف و مارب به تصرف انصارالله یمن درآمد پیشروی انصارالله از جنوب در عدن و از شرق در مأرب[2] المکلا به دست القاعده افتاد[3] مداخله نظامی به فرماندهی عربستان در یمن (۲۰۱۵ میلادی) حراک جنوبی اوایل آوریل ۲۰۱۵ به نیروهای هادی پیوست
طرفین درگیر
یمن (کمیته‌های انقلابی) انصارالله نیروهای امنیتی (حامیان صالح) گارد ریاست‌جمهوری حزب‌الله لبنان[4] حامی‌ها:  اریتره[5]  ایران[6]  کره شمالی[7]	یمن (طرفداران هادی) نیروهای امنیتی (حامیان هادی) جنگجویان قبیله‌ای (حامیان هادی) کمیته‌های مردمی  یمن جنوبی حراک جنوبی ائتلاف:  عربستان سعودی[8]  امارات متحده عربی[9]  سنگال[10]  سودان[11][12] (۲۰۱۵–۱۹)[13]  مراکش[14] (۲۰۱۵–۱۹)[15]  قطر[11] (۲۰۱۵–۱۷)[16] پیمانکاران امنیتی شرکت بلک‌واتر (۲۰۱۵–۱۶)[17][18][19][20]  ترکیه[21](از ۲۰۲۱)[22] حامی‌ها:  ترکیه  پاکستان[23]  سومالی[24]  ایالات متحده آمریکا[25][26]	انصارالشریعه القاعده در جزیرة العرب حامی‌ها: شباب[27] نک: شورش القاعده  دولت اسلامی در عراق و شام[28][29][30] ولایت صنعا[31]
فرماندهان و رهبران
محمد علی حوثی (جانباز) علی عبدالله صالح حسین ناجی خیران عبدالملک بدرالدین حوثی علی شامی	عبدربه منصور هادی محمود صبیحی (اسیر) ملک سلمان محمد بن سلمان آل سعود احمد عسیری خلیفه بن زاید آل نهیان صباح احمد جابر الصباح حمد بن عیسی آل خلیفه عبدالفتاح سیسی عمر بشیر عبدالله دوم محمد ششم مکی سال	ناصر وحیشی قاسم ریمی ناصر انسی † ابراهیم ربیش † خالد با طرفی
قوا
یمن (کمیته‌های انقلابی) ۲۰٬۰۰۰–۳۰٬۰۰۰ از رزمندگان انصارالله گارد ریاست‌جمهوری یمن: ۳۰٬۰۰۰–۱۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۲ م) نیروهای مجلس: ۷۱٬۰۰۰[32] (شامل نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ نیروهای ویژه)[33]	یمن (دولت هادی) نیروهای امنیتی ۶۶٬۷۰۰ سرباز اعزامی[34] ۲۷٬۰۰۰ جنگجویان قبیله‌ای[35][36] ۱۰۰ جنگنده و ۱۵۰٬۰۰۰ سرباز (اعلامی)[37] ۳۰ جنگنده[38] ۱۵ جنگنده[38] ۱۵ جنگنده[38] ۱۰ جنگنده[38] ۶ جنگنده[38]  مراکش ۶ جنگنده[38] ۴ جنگنده و ۶٬۰۰۰ نیرو[39][40] ۴ ناو جنگی[41]و تعداد نامعلومی جنگنده[42] ۲٬۱۰۰ نیرو	انصارالشریعه القاعده در جزیرة العرب:۱٬۰۰۰–۳٬۰۰۰+[43][44]
تلفات
۱٬۰۰۰ کشتهٔ غیرنظامی (دولت هادی)[45] ۱٬۶۰۰+ کشته درمجموع (۹۷۰ غیرنظامی؛ سازمان ملل)[46][47]

پس از چند انفجار تروریستی در ۲۹ اسفند ۱۳۹۳ (۲۰ مارس ۲۰۱۵) در صنعا که به کشته شدن بیش از صد نفر از جمله یکی از رهبران معنوی و محبوب انصارالله انجامید[51] نیروهای انصارالله ۲ فروردین ۱۳۹۴ (۲۲ مارس) به استان تعز رفتند و[52] در ۵ فروردین (۲۵ مارس) با حمله به دیگر مناطق تعز و مخا و لحج را تصرف کردند و به دروازه‌های عدن پایگاه قدرت دولت هادی رسیدند.[53] همان روز هادی از کشور گریخت و تحت پیگرد قانونی با دادخواهی عمومی قرار گرفت.[54][55] و عربستان سعودی با ائتلافی به فرماندهی خود[11] دست به حملهٔ نظامی زد و کوشید طی حمله‌های هوایی دولت یمن فراری و دست نشانده خود را بازگرداند. آمریکا نیز به پشتیبانی اطلاعاتی و آمادی (لجستیکی) مبارزات پرداخت.[8] از ۲ مه دست‌کم ۷۰۰ غیرنظامی تنها در عدن کشته شده‌اند.[56]

در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۵ عربستان حضور نظامیان سودانی را در ائتلاف به رهبری این کشور در حمله به یمن تأیید کرد.[57][58]

در مهرماه ۱۳۹۵ پیشنهاد انجام تحقیقات بشردوستانه مستقل بین‌المللی در خصوص کشتار غیرنظامیان در یمن از سوی هلند برای ارائه به شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو مطرح گردید. این پیشنهاد با مخالفت انگلیس و حامیان رژیم عربستان سعودی روبرو شد.[59]

در ۱۷ مهر ۱۳۹۵ جنگنده‌های سعودی مجلس ترحیمی را در شهر صنعا مورد هدف قرار دادند.[60] شمار کشته شدگان تا ۹۰۰ تن اعلام شده‌است.[61] سازمان دیدبان حقوق بشر این حمله را جنایت جنگی خوانده‌است.[62]

دخالت جمهوری اسلامی ایران در یمن

جمهوری اسلامی ایران، افزون بر دخالت نظامی و سیاسی در سوریه و عراق و افغانستان و لبنان…، در امور کشور یمن، دخالت می‌کند.[63][64][65][66][67] جمهوری اسلامی ایران، به (گروه‌های نیابتی خود در) یمن کمک نظامی میدانی و سیاسی می‌کند.[68][69][70][71][72] برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، با اشاره به نیاز به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران گفت که جمهوری اسلامی خواستار جنگی بی‌پایان در یمن و در جنوب عربستان است.[73]

نقض حقوق بشر در یمن

نظام جمهوری اسلامی ایران به ویژه به وسیلهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با انتقال جنگجویان عراقی و افغانی و پاکستانی و دخالت دادن آن‌ها در جنگ‌های نیابتی و با کشتار هزاران انسان، حقوق بشر را در کشورهایی دیگر، همچون: سوریه و عراق و یمن نیز نقض می‌کند.[74][75][76][77][78][79][80]

مانع صلح در یمن

به گفته کلی کرفت، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، نظام جمهوری اسلامی ایران با حمایت مالی و نظامی خود از حوثی‌ها، به درگیری، خونریزی و بدبختی در یمن دامن زده‌است. دخالت رژیم ایران چشم‌انداز صلح را تضعیف و گرسنگی، مریضی، و آشفتگی را به یک واقعیت روزانه برای میلیون‌ها تن از مردم یمن تبدیل کرده‌است و همچنین مانع صلح در یمن است.[81]

مین‌های ایران در یمن

شبه نظامیان حوثی و نیروهای علی عبدالله صالح، یک موج جدید از مین‌گذاری در اطراف بندر حدیده را با هدف آسیب وارد کردن به کشتیها و قایقهایی که از مسیر باب‌المندب عبور می‌کنند شروع کرده‌اند. شبه نظامیان حوثی و نیروهای علی عبدالله صالح با کمک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران ایران شروع به کشت گستردهٔ مین‌های استتار شده دریایی در ابعاد مختلف کرده‌اند. این مین‌ها ساخت ایران بوده و در منطقه اطراف بندر حدیده کشت می‌شود.[82]

استفاده از متخصصان و مهندسین ایرانی

ناظران و برخی منابع مطبوعاتی فاش کردند که شبه نظامیان حوثی اقدام به وارد کردن تعدادی از متخصصین استتار و ساخت و نصب مینها از ایران و همچنین افراد وابسته به حزب‌الله لبنان به یمن نموده‌اند. هدف آن‌ها از این اقدام مین‌گذاری سواحل یمن، به عنوان یک عکس‌العمل انتقامی در مقابل دخالتهای نظامی و جنایت‌های جنگی نیروهای عربستان در همه جبهه‌ها می‌باشد.[82]

آمار کشته‌شدگان

جنگ یمن (تا سال ۲۰۲۱ م) حدود صد و سی هزار (۱۳۰٫۰۰۰) کشته بر جا گذاشته‌است که شامل بیش از سیزده هزار (۱۳٫۰۰۰) غیرنظامی در حملات هدفمند می‌شود. همچنین ناظران می‌گویند از آغاز جنگ تا کنون، هشتاد و پنج هزار (۸۵٫۰۰۰) کودک زیر ۵ سال بر اثر گرسنگی یا بیماری جان خود را از دست داده‌اند.[83]

جستارهای وابسته

• یمن
• انصارالله یمن
• جنگ نیابتی
• روابط ایران و یمن
• سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
• متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
• مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی
• عبدربه منصور هادی

منابع

1. تنها با شورشیان داعش و القاعده
2. "[[زبان عربی|عربی]]". alalam.ir. URL–wikilink conflict (help)
3. "Yemen crisis: Al-Qaeda seizes southern airport". BBC News.
4. "Report: Hezbollah operatives fighting alongside Shiite rebels in Yemen". Ynet News. 9 April 2015.
5. "Houthi rise in Yemen raises alarm in Horn of Africa". World Bulletin. 12 January 2015. Retrieved 9 April 2015.
6. "Iranian support seen crucial for Yemen's Houthis". Reuters. 15 December 2014. Archived from the original on 22 April 2015. Retrieved 19 February 2015.
7. "North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf". Huffington Post. 17 August 2015. Retrieved 17 August 2015.
8. "Saudi Arabia Begins Air Assault in Yemen". The New York Times. 25 March 2015. Archived from the original on 26 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
   Felicia Schwartz, Hakim Almasmari and Asa Fitch (26 March 2015). "Saudi Arabia Launches Military Operations in Yemen". وال‌استریت جورنال.
9. "UNITED ARAB EMIRATES/YEMEN: Abu Dhabi gets tough with Yemen's pro-Coalition loyalists - Issue 778 dated 08/03/2017". Intelligence Online. 8 March 2017. Retrieved 2017-07-14.
   "UAE to Saudi: Abandon Yemen's Hadi or we will withdraw our troops – Middle East Monitor". Middle East Monitor. 2017-03-07. Archived from the original on 31 July 2017. Retrieved 2017-07-14.
   "EXCLUSIVE: Yemen president says UAE acting like occupiers". Middle East Eye. 2017-05-03. Archived from the original on 3 July 2017. Retrieved 2017-07-14.
10. "Senegal to send 2,100 troops to join Saudi-led alliance". Reuters. 4 May 2015. Archived from the original on 5 May 2015. Retrieved 4 May 2015.
12. "Yemen conflict: Saudi-led strike 'hits wrong troops'". BBC News. 17 October 2015. Archived from the original on 18 October 2015. Retrieved 18 October 2015. Hundreds of Sudanese troops reportedly arrived in the southern port city of Aden on Saturday, the first batch of an expected 10,000 reinforcements for the Saudi-led coalition.
13. "Sudan recalls majority of troops from Yemen war". رویترز. 24 August 2019.
14. "Morocco sends ground troops to fight in Yemen". Gulf News.
15. "Morocco recalls envoy to Saudi Arabia as diplomatic tensions rise". رویترز. 8 February 2019.
16. "UAE, Egypt and Saudi Arabia cut ties with Qatar". SBS. 5 June 2017. Retrieved 5 June 2017.
18. Carlsen, Laura (3 December 2015). "Mercenaries in Yemen--the U.S. Connection".
19. "Almost 100 Sudanese mercenaries killed by Yemen defence - Yemen Resistance Watch". yemen-rw.org. Archived from the original on 6 December 2018. Retrieved 14 March 2021.
20. "UAE Outsourcing Yemen Aggression from Ugandan Mercenaries: Report". 16 April 2018. Archived from the original on 14 June 2019. Retrieved 14 March 2021.
21. "Dışişleri Bakanlığı, Husi terörüne karşı Yemen'e destek verdi". turkiyegazetesi.com.tr. Retrieved 25 February 2021.
22. "Ankara transfers Syrian, Turkish mercenaries to Yemen". ypagency.net. Retrieved 15 March 2021.
23. Hussain, Tom (17 April 2015). "Pakistan agrees to send ships to block arms shipments to Yemen rebels". McClatchy Newspapers. Archived from the original on 5 May 2015. Retrieved 17 April 2015.
24. "SOMALIA: Somalia finally pledges support to Saudi-led coalition in Yemen – Raxanreeb Online". RBC Radio. 7 April 2015. Archived from the original on 7 April 2015. Retrieved 7 April 2015.
25. Millis, Joe (7 May 2015). "US drone strike in Yemen 'kills al Qaeda man behind Paris Charlie Hebdo and Jewish shop attacks'". International Business Times. Retrieved 7 May 2015.
26. Whitlock, Craig (17 March 2015). "Pentagon loses track of $500 million in weapons, equipment given to Yemen". The Washington Post. Retrieved 9 April 2015.
27. Plaut, Martin (2010-01-17). "Somalia and Yemen 'swapping militants'". BBC News. Retrieved 2010-02-08.
28. "ISIS gaining ground in Yemen, competing with al Qaeda". CNNdate=21 January 2015. Retrieved 21 January 2015.
29. "Yemeni implosion pushes southern Sunnis into arms of al-Qaida and Isis". The Guardiandate=22 March 2015.
30. "ISIS claim responsibility for devastating suicide bomb attack in Yemen". Daily Maildate=20 March 2015.
31. "Gale Cengage Product Failure". galegroup.com.
32. Library of Congress 2008
33. "Yemen's Hadi tries to get back into the game - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". Al-Monitor.
34. "Yemen Military Strength". globalfirepower.com.
35. "Yemen in Crisis". Council on Foreign Relations. 29 April 2015. Archived from the original on 9 May 2015. Retrieved 14 May 2015.
36. Regime and Periphery in Northern Yemen: The Huthi Phenomenon - Barak A. Salmoni, Bryce Loidolt, Madeleine Wells - Google Boeken. Books.google.nl. Retrieved 17 October 2014.
37. "Saudi Arabia launches airstrikes in Yemen". CNN. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
38. "Saudi warplanes bomb Houthi positions in Yemen". Al Arabiya. 25 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
39. "Yemen Sunni grand alliance: Sudan commits troops as Saudi jets pound Sana'a". International Business Times UK. Retrieved 15 April 2015.
40. "Sudan denies plane shot down by Yemen's Houthis". World Bulletin. 28 March 2015. Retrieved 28 March 2015.
41. "Four Egyptian warships en route to Gulf of Aden". Ahram Online. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
42. "Egypt navy and air force taking part in military intervention in Yemen: Presidency". Ahram Online. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
43. "The Failure of Counterinsurgency: Why Hearts and Minds Are Seldom Won". 2013. Retrieved 2015. Check date values in: |accessdate= (help)
44. "Al-Qaeda map: Isis, Boko Haram and other affiliates' strongholds across Africa and Asia". 12 June 2014. Retrieved 29 August 2014.
45. "Yemen rebels and allies make advances, take hostages". cbsnews.com. 29 April 2015.
46. Yemeni Conflict Leaves Over 1,600 Dead in 2 Months – UN Official
47. The UN reported 828 civilian deaths from 26 March until 12 May. This is in addition to 142 civilians killed in the Sana'a mosque bombings on 20 March.
48. Orkaby, Asher (25 March 2015). "Houthi Who?". Foreign Affairs. Retrieved 25 March 2015.
49. "Rebels Seize Key Parts of Yemen's Third-Largest City, Taiz". The New York Times. 22 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
50. Salisbury, Peter (7 April 2015). "Yemen anger grows as absent president cheers attack". Financial Times. Retrieved 11 April 2015.
51. «۱۲۰ شهید در انفجارهای انتحاری در دو مسجد صنعا». مهر. ۲۹ اسفند ۱۳۹۳.
52. "Yémen: les milices houthis prennent le contrôle de l'aéroport de Taëz" (به French). RFI. 22 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
53. "Yemen's president flees Aden as rebels close in". The Toronto Star. 25 March 2015. Retrieved 25 March 2015.
54. "Saudi Arabia: Yemen's President Hadi Arrives In Saudi Capital Riyadh". The Huffington Post. 26 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
55. "Abed Rabbo Mansour Hadi, Yemen leader, flees country". CBS.CA. 25 March 2015. Retrieved 26 March 2015.
56. "Spokesman for the People's Relief Union in Aden: "400 Martyrs and 4000 wounded"". Yemen Times.
57. "Saudi Arabia confirms arrival of Sudanese troops to Yemen". Sudan Tribune. 17 October 2015. Retrieved 20 October 2015.
58. "Sudan to send 10,000 troops to join Arab forces in Yemen: report". Sudan Tribune. 19 October 2015. Retrieved 20 October 2015.
59. «انگلیس مانع تحقیقاتِ بین‌المللی دربارهٔ کشتار غیرنظامیان در یمن شد». پرس تی وی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ماه ۱۳۹۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
60. "Airstrike kills more than 100, injures hundreds at Yemen funeral". واشینگتن پست. Retrieved ۲۳ مهر ماه ۱۳۹۵. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
61. «بی‌بی‌سی: عربستان به بمباران مجلس عزای صنعا اعتراف کرد». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ماه ۱۳۹۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
62. Yemen: Saudi-Led Funeral Attack Apparent War Crime. Human Rights Watch. October 13, 2016.
63. جنگ داخلی یمن؛ نقش و تأثیر ایران و حزب‌الله لبنان https://www.radiofarda.com/a/f3-yemen-war-iran-impact/28650296.html
64. رویترز: ایران مسیر جدیدی برای رساندن سلاح به شورشیان حوثی یمن یافته‌است https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-yemen-sepah-houthi
65. با وجود شواهد حمایت تسلیحاتی از حوثی‌ها… https://ir.voanews.com/latestnews/iran-yemen-us
66. مداخله ایران در یمن «یک حلقه» از زنجیره مداخله‌های منطقه ای است https://almashareq.com/fa/articles/cnmi_am/features/2018/03/23/feature-01
67. مداخله ایران در جنگ داخلی یمن http://www.asoyroj.com/farsy/detail.aspx?=hewal&jmare=14083&Jor=1
68. جنگ داخلی یمن؛ نقش و تأثیر ایران و حزب‌الله لبنان https://www.radiofarda.com/a/f3-yemen-war-iran-impact/28650296.html
69. رویترز: ایران مسیر جدیدی برای رساندن سلاح به شورشیان حوثی یمن یافته‌است https://ir.voanews.com/persiannewsiran/iran-yemen-sepah-houthi
70. با وجود شواهد حمایت تسلیحاتی از حوثی‌ها… https://ir.voanews.com/latestnews/iran-yemen-us
71. مداخله ایران در یمن «یک حلقه مفید» از زنجیره مداخله‌های منطقه ای است https://almashareq.com/fa/articles/cnmi_am/features/2018/03/23/feature-01
72. مداخله ایران در جنگ داخلی یمن http://www.asoyroj.com/farsy/detail.aspx?=hewal&jmare=14083&Jor=1
73. «برایان هوک: جمهوری اسلامی ایران خواستار جنگ بی‌پایان در یمن است». صدای آمریکا.
74. «گزارش سالانه حقوق بشر: رژیم ایران دامنه نقض حقوق بشر را به سوریه، لبنان، و یمن نیز گسترش داده‌است». صدای آمریکا.
75. «وزارت خارجه آمریکا در گزارش حقوق بشر ۲۰۲۰: نقض حقوق بشر بخشی از سیاست جمهوری اسلامی است». iranintl.
76. «آمریکا ایران را به نقض حقوق بشر در منطقه متهم کرد». bbc.
77. «بخش ایران گزارش سالانه حقوق بشر آمریکا: جمهوری اسلامی علاوه بر داخل، در کشورهای سوریه، عراق و یمن نیز در نقض حقوق بشر سهیم است». voanews.
78. «گزارش سالانه حقوق بشر آمریکا ایران، روسیه و چین را به نقض حقوق بشر متهم کرد». صدای فرانسه.
79. «آمریکا جمهوری اسلامی ایران را به نقض حقوق بشر در سوریه، عراق و یمن متهم کرد». radiofarda.
80. «آمریکا رژیم ایران را به نقض حقوق بشر در سوریه، عراق و یمن متهم کرد». alarabiya.
81. «سفیر آمریکا در سازمان ملل: ایران با حمایت از حوثی‌ها مانع دستیابی به صلح در یمن می‌شود». صدای آمریکا.
82. ألغام إیران... سلاح میلیشیا الانقلاب فی تهدید الملاحة الدولیة
83. «پایان حمایت آمریکا از ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن چه معنایی دارد؟». voanews.