غسان کنفانی
غسان کنفانی، (به عربی: غَسّان کَنَفانی) (تولد ۸ آوریل ۱۹۳۶عکا - مرگ ۸ ژوئیهٔ ۱۹۷۲ بیروت) نویسنده و روزنامه‌نگار مشهور فلسطینی و یکی از اعضای رهبری جبهه مردمی برای آزادی فلسطین بود.[1] «غسان کنفانی» از نویسندگان توانای حوزه اجتماعی فلسطین و ادبیات داستانی عربی بود که آثار تأثیرگذارش به دور از شعارزدگی، مفاهیم عمیقی را دربارهٔ زندگی بیان می‌کنند.[2]
غسان کنفانی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۹ آوریل ۱۹۳۶ عکا، قیمومت بریتانیا بر فلسطین |
| درگذشته | ۸ ژوئیه ۱۹۷۲ بیروت، لبنان |
| ملیت | مردم فلسطینی |
| حزب سیاسی | جبهه مردمی آزادی فلسطین |
زندگی
غسان فائز کنفانی در ۹ آوریل سال ۱۹۳۶ در خانواده‌ای کُردتبار[3] از طبقه متوسط در عکا متولد شد. او سومین فرزند فائز عبدالرزاق بود که در جنبش ملی بر ضد اشغال بریتانیا فعالیت داشت. تحصیلات اولیه را در مدرسه فرانسوی زبان میسیونرهای کاتولیک در شهر یافا سپری کرد. به دلیل جنگ عرب‌ها و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ غسان به همراه خانواده مجبور به مهاجرت شد و پس از اقامت کوتاهی در لبنان به سوریه کوچ کرد و به عنوان پناهنده فلسطینی سکنی گزید. در آنجا به تحصیل ادامه داد. در عین حال در روزگار نوجوانی با برادرش کار می‌کرد. به عسرت اما با عزت می‌زیست و طعم تلخ فقر را می‌چشید. به کارهایی دشوار دست زد تا دست‌کم برای خانواده‌اش معیشتی فراهم سازد. در شانزده سالگی وقتی روزها کار می‌کرد و شب‌ها درس می‌خواند، هم‌زمان در یکی از روستاهای سوریه به تدریس در مدرسۀ پناهندگان فلسطینی مشغول بود. با این شرایط دوره متوسطه را در آنجا سپری کرد. در سال ۱۹۵۲ در رشته ادبیات عرب دانشگاه دمشق ثبت‌نام کرد.[4]
«غسان کنفانی» ۸ ژوئیهٔ ۱۹۷۲ در یک حادثه تروریستی موساد، در بیروت، با انفجاری بمبی که در ماشینش قرار داده بودند، به همراه خواهرزاده‌اش ترور شد.
کنفانی پس از مرگ به عنوان یکی از سمبل‌های مقاومت در میان آزادی‌خواهان جهان مطرح شد.[5]
کتاب‌شناسی
- بردگان (۱۹۶۱)
- مردانی در آفتاب (۱۹۶۳)
- مردها و تفنگ‌ها (۱۹۶۵)
- چه برایتان مانده؟ (۱۹۶۶)
- بازگشت به حیفا (۱۹۶۹)
- ام‌سعد (۱۹۶۹)
ترجمه به فارسی
کتاب «مردانی در آفتاب» از او به فارسی ترجمه شده‌است (ترجمهٔ احسان موسوی خلخالی، نیلوفر، ۱۳۹۳). هم چنین در کتاب «قصه‌ها» تمامی داستان‌های کوتاه او به ترتیب زمان نگارش جمع‌آوری گشته‌است. (ترجمه غلامرضا امامی، روزبهان، ۱۳۹۳)
نمادها در آثار کنفانی
نگاه نمادين کنفانی به شخصيتهای زن در رمان‌هايش بر غنای محتوايی و فنی اين رمان ها افزوده است اما اصرار اين نويسنده بر پررنگ کردن بعد نمادين شخصيتهای زن دو رمان «چه برايتان مانده؟» و «ام -سعد» امری است که از هر دو لحاظ نظری و فنی مشکلاتی را برای بعد واقعی اين شخصيت‌ها به وجود آورده و آزادی عمل آنان را محدود کرده است. ريشه مساله شايد به آن جا برگردد که اين نويسنده متعهد و متعصب به فلسطين در اين دو رمان نيز همچون ساير رمان‌های خود با شور و اشتياق به دنبال طرح ايده خود درباره چيستی و چرايی بحران‌ها و معضلات روز فلسطين و راه حل آن‌هاست. شخصيتهای نمادين رمان‌ها نيز در اين ميان ابزاری هستند در خدمت تبليغ و ترويج اين ايده‌های غالبا انقلابی؛ در نتيجه بخش عمده‌ای از پتانسيل‌های ذاتی و روايی اين دو رمان به جای صرف شدن در جهت تقويت جنبه‌های انسانی و طبيعی شخصيتهای زن، صرف تقويت ابعاد نمادين و اسطوره‌ای اين شخصيت‌ها شده تا پيام ايدئولوژيک داستان تمام و کمال رسانده شود. [6]
معروف‌ترین جملات
من تو را به اندازه ناکامی‌ام در داشتنت می‌خواهم
وطن لازم نیست حتما سرزمین بزرگی باشد! گاهی مساحت کوچکی است در حد فاصل دو شانه
به کسی که برایت نمی‌نویسد
مزاحم روزهایت نمی‌شود
درباره‌ات نمی‌خواند
مهمترین تاریخ‌های تو را حفظ نمی‌کند
و زندگی‌ات را پُر از کارهای شگفت انگیز نمی‌کند
وابسته نشو…
اقتباس از آثار
فیلمسازان بسیاری از ایران و کشورهای عربی، فیلم‌های بلندی از رمان‌های غسان کنفانی تهیه کرده‌اند، ازجمله می‌توان فیلم «المخدعون» (فریب‌خوردگان) به کوشش توفیق صالح، فیلم «عائد الی حیفا» (بازگشت به حیفا) که اقتباس از سومین رمان غسان است به کوشش قاسم حول را نام برد و سیف‌الله داد کارگردان معاصر ایرانی فیلم بازمانده را بر پایه یکی از داستان‌های غسان کنفانی در سال ۱۳۷۳ش ساخت.[7]
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به غسان کنفانی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «ویکی‌پدیای انگلیسی». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ، بازبینی‌شده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۱.
- «ایبنا - آثار غسان کنفانی پر از شور و دور از شعار است». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). ۲۰۱۴-۰۸-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۰۵.
- امامی، غلامرضا. دیباچه، در کنفانی، غسّان. قصه‌ها، ترجمۀ غلامرضا امامی، تهران: روزبهان، چاپ دوم: ۱۳۹۳، صص ۲۳-۱۳؛ ص ۱۴.
- داداش‌زاده، نیره (۱۳۷۳). «مقدمه‌ای بر زندگی و آثار غسان کنفانی». کیهان فرهنگی (۱۱۶, ۱۱۷): ۸۰–۸۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۰۵.
- {{https://www.mehrnews.com/news/4661146/}}
- {{https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=153044}}
- «پایگاه سوره». =پایگاه سوره. دریافت‌شده در ۳۰ مه ۲۰۱۱.