معن بن اوس

عمرو بن أدین طابخة بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان، معروف به معن بن اوس مزنی[1] شاعر پیش از اسلام است که بعدها اسلام را پذیرفت و صحابه پیامبر اسلام شد. [2]

معن بن اوس مزنی
زادهٔسده ۶ (میلادی)
حجاز
درگذشتسده ۷ (میلادی)
محل زندگیحجاز
ملیتعرب
پیشهشاعر
دورهپیش از اسلام
اسلام

زندگی و اشعار

زهیر بن ابی سلمی از مشهورترین شاعران جاهلیت، در جمعی از اصحاب او را ستود.

او در شام و بصره نزد عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر بن ابی طالب دارای احترام بود و تا پایان عمر در بصره ماند. وی با عمر بن خطاب نیز هم عصر بود و معاویة بن ابی‌سفیان در وصف او گفت:

زهیر بن ابی سلمی و کعب بن اشرف شاعران بزرگ جاهلیت، و معن بن اوس شاعر بزرگ اسلام هستند

او از جمله شاعران پیش از اسلام بود که از جمله شاعرانی بود که دارای معلقات بود.

معن بن اوس، عتبة بن ربیعه، عامر بن ظرب و لقیط بن زراره از شاعران پیش از اسلام هستند که نمونه رفتار نیک آنها نسبت به دخترانشان بیان شده است.[3] معن بن اوس سه دختر داشت و به قدری عاشق آنها بود که حاضر نبود به جای آنها پسر داشته باشد. او معتقد بود که دختران اصلح و باوفاتر از پسران به پدر و مادر هستند. در هنگام بیماری پدر و مادر، از آنها پرستاری می‌کنند. اگر بیماری آنها طول بکشد، پایداری و استقامت می‌کنند و در هنگام فوت والدین نیز برای آنها مرثیه سرایی می‌کنند. او نام دخترانش را با افتخار، بهمراه نام دختران خدایان می آورد. [4] [5][6][7]

نمونه اشعار معن بن اوس در مورد دخترانش
رأیت رجالا یکرهون بناتهم و فیهن لاتُکذّب نساء صوالح
و فیهن و الأیام یعثرن بالفتی عوائد لا یمللنه و نوائح

ترجمه فارسی:
مردانی را دیدم که داشتن دختران را ناپسند می شمارند، حال آنکه زنان صالح هرگز مورد تکذیب واقع نمی‌شوند. آنگاه که روزگار برخلاف مراد جوانمردی سپری می‌شود، در بین زنان عبادت کنندگانی هستند که او را ملول نمی‌کنند و نوحه گرانی هستند که به سوگواری می‌پردازند

یا حبذا ام‌الحکم کانها ریم أجمّ
یا بعلها ما ذا یَشَمّ ساهم فیها فَسَهم

ترجمه فارسی:
ام حکم چه دختر خوبی است، گویا آهوی نیزه زار است. خوشا به حال شوهرش چه چیز می‌بوید، شوهر او از این عطرآگینی او بهره دارد.

مطلع معلقه
فَيَا عَجَبًا لمن رَبَّيْتُ طِفْلاً ألقَّمُهُ بأطْراَفِ الْبَنَانِ
أعلِّمهُ الرِّماَيَةَ كُلَّ يوَمٍ فَلَمَّا اسْتَدَّ ساَعِدُهُ رَمَاني
وَكَمْ عَلَّمْتُهُ نَظْمَ الْقَوَافي فَلَمَّا قَال قَافِيَةً هَجَاني
أعلِّمهُ الْفُتُوَّةَ كُلَّ وَقْتٍ فَلَمَّا طَرَّ شارِبُهُ جَفَاني
ورثنا المجد عن آباء صدق أســــأنا في ديــارهم الصنيعا
إذا الحسب الرفيع تواكلته بناة السوء أوشك أن يضيعا
فيا أيها المرء الذى ليس صامتا ولا ناطقا أن قال فصلا ولا عدلا
إذا قلت فاعلم ما تقول ولا تكن كحاطب ليل يجمع الدق و الجزلا
مزينة قومى إن سألت فإنهم لهم عزة لا تستطيع لها نقلا
نقول فيرضى قولنا ونعينه ونحن أناس نحسن القيل و الفعلا
فكم من عدو قد أباحت رماحنا وكم من صديق نال من سيبنا سجلا
وذى رحم قلمت أظافر ضغنه بحلمى عنه وهو ليس له حلم
إذ سمته وصل القرابة سامنى قطيعتها، تلك السفاهة و الإثم
ويسعى إذا ابنى لهدم صالحى وليس الذى يبنى كمن شأنه الهدم
يحاول رغمى لا يحاول غيره وكالموت عندى أن ينال له رغم
فمازلت في لين له وتعطفى عليه كما تحنو على الولد الأم

جستارهای وابسته

منابع
  1. أحمد بن يحيى بن جابر البلاذري: جمل من أنساب الأشراف. الجزء الحادي عشر. تحقيق د. سهيل زكار، و د. رياض زركلي. دارالفكر للطباعة و النشر و التوزيع، 1996. ص 334.
  2. محمد عبدالرضا الذهبي: موسوعة قبيلة بني تميم تاريخها - أنسابها - أعلامها. الجزء الثاني. الدار العربية للموسوعات، 2004. ص 156
  3. «جایگاه دختر در عصر جاهلیت». راسخون. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰.
  4. دیوان:، “ (زهیر بن أبی سلمی) “، چاپ دار صادر، بیروت لبنان، ۱۹۸۶ میلادی.
  5. «نبذة عن معن بن أوس». سطور. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰.
  6. «جایگاه دختر در عصر جاهلیت». راسخون. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰.
  7. «امثال العرب». ویکی نور. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰.
  • دکتر: الغنیم، یوسف، عبدالله (شعراء المعلقات) ، دارالمشرق العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی .
  • الحبیب، علی، محمد (المختار من اجمل الأشعار) ، دارالراوی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۵ میلادی .
  • دیوان:، “ (زهیر بن أبی سلمی) “، چاپ دار صادر، بیروت لبنان، ۱۹۸۶ میلادی.
  • المری، شاهین، طلحة (شعراء عصر الجاهلی) ، دارالهلال، بیروت، چاپ سال ۱۹۷۵ میلادی .
  • دکتر:جبرائیل، جبور، سلیمان، (الأمراء و القبائل) دارالعلم للملایین: بیرت، چاب اول، انتشار سال ۱۹۸۸ میلادی. (به عربی).
  • البرقوتی، عبدالرحمن، رکاظ، (شُعَراء ما قَبل الاسِلاْم) دارالعلم للملایین: انتشار سال ۱۹۸۸ میلادی. (به عربی).
  • أحمد بن یحیی بن جابر البلاذری: جمل من أنساب الأشراف. الجزء الحادی عشر. تحقیق د. سهیل زکار، و د. ریاض زرکلی. دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1996. ص 334.
  • محمد عبدالرضا الذهبی: موسوعة قبیلة بنی تمیم تاریخها - أنسابها - أعلامها. الجزء الثانی. الدار العربیة للموسوعات، 2004. ص 156
  • محمد صادق محمد (2019-01-06). تربیع الامثال فی مئة مثال. بیت العلم للنابهین. ISBN 978-1-78403-996-7. مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020.
  • د طه محمد عبد الفتاح (2019-08-01). تسهیل البلاغة للناطقین بغیر العربیة. المنتدی العربی الترکی. مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020.
  • ابن مکی الصقلی/أبو حفص (1990-01-01). تثقیف اللسان و تلقیح الجنان. Dar Al Kotob Al Ilmiyah دارالکتب العلمیة. ISBN 978-2-7451-0488-5. مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020.
  • شهاب الدین (2018-11-18). نهایة الأرب فی فنون الأدب - الجزء الثالث. ktab INC. مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020.
  • Yūsuf Abū (1998). المجاز المرسل و الکنایة: الابعاد المعرفیة و الجمالیة. الأهلیة،. مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020.
  • "أعلمه الرمایة کلَّ یومٍ - دیوان العرب". مؤرشف من الأصل فی 19 فبرایر 2020. اطلع علیه بتاریخ 19 فبرایر 2020.
  • افغانی، سعید، المرأة و الاسلام، ص 15
  • قالی، ابوعلی، ذیل الأمالی و النوادر، ج2، ص 117
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، محاضرات الادباء، ج1، ص 325

بن‌مایه
  • صفا، ذبیح‌الله (۱۳۸۱)، تاریخ ادبیات ایران (جلد اول)، تهران: ققنوس، ص. ۵۷، شابک ۹۶۴-۳۱۱-۰۱۳-۳

پیوند به بیرون

دیوان العرب

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به معن بن اوس در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.