امپراتوری برونئی
امپراتوری برونئی (به مالایی: Empayar Brunei) یا سلطان‌نشین برونئی یک سلطان‌نشین مالایی واقع در برونئی در ساحل شمالی جزیره بورنئو در جنوب شرق آسیا بود. برونئی در حدود قرن پانزدهم میلادی همزمان با سقوط ملاکا به دست پرتغالی‌ها به رشد قابل توجهی دست یافت و حاکمان آن به اسلام گرویدند. این امپراتوری تا پیش از انحطاطش در قرن هفدهم، در مناطق ساحلی بورنئو و فیلیپین گسترش یافته بود.
امپراتوری برونئی سلطان‌نشین برونئی Empayar Brunei امپراتوری برونئی | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۳۶۸–۱۸۸۸ | |||||||||||||||||||||||||
 پرچم | |||||||||||||||||||||||||
.png.webp) امپراتوری برونئی در اوج خود در قرن شانزدهم | |||||||||||||||||||||||||
| وضعیت | خراج‌گذار امپراتوری مینگ (۱۳۷۰–۱۴۲۵) تابع ماجاپاهیت (۱۳۶۸–۱۴۲۵) کشور مستقل (۱۴۲۵–۱۸۸۸) | ||||||||||||||||||||||||
| پایتخت | کوتا باتو کامپونگ آیر شهر برونئی | ||||||||||||||||||||||||
| زبان(های) رایج | زبان‌های مالایی برونئیایی، مالایی باستان، تاگالوگ باستان، عربی و برونئویی | ||||||||||||||||||||||||
| دین(ها) | سنی | ||||||||||||||||||||||||
| حکومت | پادشاهی | ||||||||||||||||||||||||
| سلطان (تا واپسین امپراتور) | |||||||||||||||||||||||||
• ۱۳۶۸–۱۴۰۲ | سلطان محمد شاه | ||||||||||||||||||||||||
• ۱۴۲۵–۱۴۳۲ | شریف علی | ||||||||||||||||||||||||
• ۱۴۸۵–۱۵۲۴ | بولکیاه | ||||||||||||||||||||||||
• ۱۵۸۲–۱۵۹۸ | محمد حسن | ||||||||||||||||||||||||
• ۱۸۲۸–۱۸۵۲ | عمر علی شریف‌الدین دوم | ||||||||||||||||||||||||
• ۱۸۸۵–۱۹۰۶ | هاشم جلیل‌العالم اقام‌الدین | ||||||||||||||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||||||||||||||
• بنیان‌گذاری سلطنت | ۱۳۶۸ | ||||||||||||||||||||||||
| ۱۸۸۸ | |||||||||||||||||||||||||
| واحد پول | دادوستد پایاپای، سپیدمهره، Piloncitos و بعد Brunei pitis | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| امروز بخشی از |  برونئی اندونزی مالزی فیلیپین | ||||||||||||||||||||||||
در اواخر قرن هفدهم، برونئی وارد دوره افول شد که ناشی از نزاع داخلی بر سر جانشینی، گسترش استعمار قدرت‌های اروپایی و دزدی دریایی بود. این امپراتوری به دلیل ورود قدرت‌های غربی مانند اسپانیایی‌ها به فیلیپین، هلندی‌ها در جنوب بورنئو و انگلیسی‌ها در لابوآن، ساراواک و شمال بورنئو قسمت عمده‌ای از سرزمین خود را از دست داد. تا سال ۱۷۲۵، بسیاری از مسیرهای تأمین برونئی توسط سلطان‌نشین سولو تصرف شده بودند.
در سال ۱۸۸۸، سلطان هاشم جلیل‌العالم اقام‌الدین از انگلیس درخواست کرد تا دست‌درازی‌های بعدی را متوقف کند. انگلیس در همان سال «پیمان حفاظت» را با برونئی امضا کرد و این کشور تا زمان استقلالش در سال ۱۹۸۴، به یک کشور تحت‌الحمایه انگلیس تبدیل شد.
.gif)
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Bruneian Empire». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۰.