سلطاننشین ملاکا
سلطاننشین ملاکا ( مالایی : Kesultanan Melayu Melaka; الفبای جاوی: کسلطانن ملایو ملاک) یک سلطاننشین مالایی مسلمان به مرکزیت ایالت ملاکا در مالزی امروزی بود که در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی توسط اسکندرشاه بنیانگذاری شد.[1] این سلطاننشین در اوج قدرتش در قرن پانزدهم، بر بیشتر مناطق شبهجزیره مالایا، جزایر ریائو و بخش بزرگی از ساحل شمالی سوماترا در اندونزی امروزی حکم میراند و ملاکا پایتخت آن، به یکی از مهمترین بنادر بازرگانی دوره خود تبدیل شدهبود.[2]
سلطاننشین مالایی ملاکا کسلطانن ملایو ملاک Kesultanan Melayu Melaka ملاکا | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۴۰۰–۱۵۱۱ | |||||||||||||||
گستره سلطاننشین در قرن پانزدهم میلادی | |||||||||||||||
پایتخت | ملاکا | ||||||||||||||
زبان(های) رایج | مالایی کلاسیک | ||||||||||||||
دین(ها) | سنی | ||||||||||||||
حکومت | سلطنت | ||||||||||||||
سلطان | |||||||||||||||
• ۱۴۰۰–۱۴۱۴ | اسکندرشاه (نخستین) | ||||||||||||||
• ۱۵۱۱–۱۵۱۳ | احمدشاه (واپسین) | ||||||||||||||
وزیر اعظم | |||||||||||||||
• ۱۴۰۰–۱۴۱۲ | تون پرپاتیح پرموکا برجاجار (نخستین) | ||||||||||||||
• ۱۵۱۰–۱۵۱۱ | پادوکا توان (واپسین) | ||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۱۴۰۰ | ||||||||||||||
• حمله پرتغال | ۱۵۱۱ | ||||||||||||||
واحد پول | تین اینگوت | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
امروز بخشی از | اندونزی مالزی سنگاپور |
با تبدیل ملاکا به یک بندر تجاری بینالمللی بزرگ، این شهر به عنوان مرکزی برای یادگیری و اشاعه علوم اسلامی و توسعه زبان و ادبیات مالایی و هنر ظهور کرد. در دوران حکومت این سلطاننشین مالایی کلاسیک به عنوان زبان میانجی ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا و الفبای جاوی به عنوان رسانه اصلی برای تبادل فرهنگی، مذهبی و فکری مطرح شد. از طریق این تحولات فکری، معنوی و فرهنگی، عصر ملاکا شاهد ایجاد یک هویت مالایی[3][4] و مالاییسازی منطقه و شکلگیری بعدی جهان مالایی شد.[5]
در سال ۱۵۱۱ پایتخت ملاکا به دست امپراتوری پرتغال سقوط کرد و آخرین سلطان محمود شاه مجبور به عقبنشینی به مناطق دیگر امپراتوری خود شد. فرزندان او در این مناطق سلطاننشینهای جوهور و پراک را بنا کردند. میراث سیاسی و فرهنگی این سلطاننشین تا به امروز باقی ماندهاست. ملاکا برای قرنها به عنوان نمونهای از تمدن اسلامی-مالایی مطرح است. سامانههای تجاری، سیاسی و اداری که سلطاننشین ملاکا ایجاد کرده بود تا قرن نوزدهم نیز کاربرد داشت و مفاهیمی مانند دولت که امروزه همچنان پایه پادشاهی مالایی را تشکیل میدهند از ثمرههای این سلطاننشین هستند.[6] با سقوط ملاکا، بنادر امپراتوری برونئی جانشین بندر ملاکا شدند و بازرگانان مسلمان بسیاری با تغییر دین حاکم آن به اسلام، به آن جذب شدند.[7][8]
جستارهای وابسته
منابع
- Cœdès, George (1968). The Indianized states of Southeast Asia. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- Ahmad Sarji 2011, p. 119
- Barnard 2004, p. 7
- Andaya & Andaya 1984, p. 55
- Mohamed Anwar 2011, pp. 28–30
- Ahmad Sarji 2011, p. 109
- P. M. Holt; Ann K. S. Lambton; Bernard Lewis (1977). The Cambridge History of Islam. Cambridge University Press. p. 129. ISBN 978-0-521-29137-8.
- Barbara Watson Andaya; Leonard Y. Andaya (19 February 2015). A History of Early Modern Southeast Asia, 1400–1830. Cambridge University Press. p. 159. ISBN 978-0-521-88992-6.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Malacca Sultanate». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۸ نوامبر ۲۰۲۰.