مسجد سنگی ترک

مسجد سنگی تَرْک یکی از مساجد تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در شهر شهر تَرْک از توابع شهرستان میانه در ۲۵ کیلومتری شهر میانه واقع شده است.

مسجد سنگی ترک
ناممسجد سنگی ترک
کشورایران
استاناستان آذربایجان‎شرقی
شهرستانشهرستان میانه
بخشبخش کندوان
اطلاعات اثر
نام‌های قدیمیمسجد جامع روستای ترک بالا
کاربریمذهبی
دیرینگیدوره ایلخانی
دورهٔ ساخت اثردوره ایلخانی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۸۶۸
تاریخ ثبت ملی۲۸ مرداد ۱۳۴۸

این مسجد در ۲۹ کیلومتری شهر میانه واقع شده و اغلب قسمت‌ های آن از سنگ ساخته شده است. مسجد ترک از آثار بسیار مهم آذربایجان شرقی است و از شگفتیهای منحصر به فردی برخوردار است. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در آن به کار رفته‌ است، باستان شناسان را به تحیر واداشته‌ است و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری اسلامی را در قرون گذشته به تماشای علاقمندان می‌گذارد.[1]

مسجد سنگی دارای صحنی با دو در ورودی، شبستان و مناره ای است که گل دسته و قسمت فوقانین منهدم شده است. کتیبه‌ای در پیشانی دیوار در داخل هفت ترنج نوشته شده و یک کتیبه سنگی در کنار در ورودی به چشم می خورد.

شبستان مسجد مستطیل شکل با ابعاد ۹۰/۱۷ × 5/21 متر است. یک گنبد بزرگ بر فراز جلوخان محراب و ۱۲ گنبد کوچکتر روی ستون‌های سنگی حجاری شده و جرزهای شبستان استقرار یافته اند.

شبستان مسجد دارای یک محراب اصلی با مقرنس کاری ساده و دو محراب کوچکتر سنگی نقش دار است که در طرفین محراب اصلی قرار دارند.[2]

پیشینه

تاریخ بنای مسجد سنگی ترک به طور دقیق مشخص نبوده و هیچ کتیبه‌ای نیز در این رابطه یافت نشده‌است.

نائبی با استناد به نوشته شیخ صفی الدین اردبیلی در قرن هفتم، قدمت ایلخانی را برای این مسجد رد کرده و قدمت قرن اول هجری را تایید می کند.[3]

تاریخ ساخت مسجد جامع ترک، که با نام مسجد جامع روستای ترک بالا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، توسط سازمان میراث فرهنگی مربوط به اواخر دوره ایلخانی تشخیص داده شده و در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[4]

کتیبه‌ها و کنده‌کاری‌های مسجد سنگی ترک به خط نستعلیق مزین شده و ستون‌های این مسجد از سنگ یکپارچه ساخته شده‌است.

مسجد سنگی ترک از ۱۰ بخش تشکیل شده که ساختمان آن از سنگ و شبستان‌های آن از آجر بنا شده‌است. آرامگاه بانی این مسجد در حجره ای در ضلع جنوب شرقی شبستان قرار گرفته‌است.

برخی پژوهشگران زلزله شناسی مسجد سنگی ترک را منسوب به شخصی به نام خواجه کاووس ترکی نموده اند.[5]

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع
  1. «مسجد سنگی ترک». سایت گردشگری ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۲.
  2. «مسجد سنگی ترک». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹.
  3. کتاب میانه تألیف محمدصادق نایبی، تهران، انتشارات جهان جام جم، 1384
  4. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  5. A History of Persian Earthquakes, By N. N. Ambraseys, C. P. Melville, Cambridge University Press, 10 Nov 2005, page 63, https://books.google.com/books/about/A_History_of_Persian_Earthquakes.html?id=1JkfKub5vakChttps://books.google.com/books/about/A_History_of_Persian_Earthquakes.html?id=1JkfKub5vakC

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.