خامنه

خامنه یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که با ۳۰۵۶ نفر جمعیت (مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی) در بخش مرکزی شهرستان شبستر واقع شده‌است. این شهر در ۵ کیلومتری شمال‌غرب شبستر و ۷۲ کیلومتری شمال‌غرب تبریز قرار گرفته‌است.[1]

خامنه
کشور ایران
استانآذربایجان شرقی
شهرستانشبستر
بخشمرکزی
نام(های) پیشینخومنا[1]
سال شهرشدن۱۳۱۴ ه‍.ش
مردم
جمعیت۳٬۰۵۶ نفر (سال ۱۳۹۵)[2]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۵۰۵ متر[1]
اطلاعات شهری
شهردارحمید نیکورأی
ره‌آوردبادام، گردو، زردآلو و کوکه (نان محلی زنجبیلی)
وبگاهشهرداری خامنه
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۱۲۰۹

پیشینه

خامنه در گذشته محل تولید پارچه و پشم بوده و نام قدیم آن «خومنا» بوده‌است. این شهر در دوره‌های صفویان و قاجاریان از شهرهای مهم منطقهٔ ارونق بوده و در میان شهرهای آذربایجان شهرت خاصی داشته و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌است. مدرسهٔ معرفت نخستین مدرسهٔ منطقهٔ شبستر بوده که پیش از پیروزی انقلاب مشروطه و در سال ۱۲۷۸ هجری در خامنه بنا شده‌است. همچنین دیواری در محوطه چشمه کهریز توسط تقی سلطان جهت رفاه زنان بنا گردیده‌است.[1]

خامنه در گذشته مرکز تجاری منطقه بوده و بازارهای هفتگی و بازارهای کاروان‌ها در آن برقرار می‌شده‌است. هم‌اکنون نیز در روزهای پنجشنبه بازار هفتگی در شهر خامنه برپا می‌شود که بسیاری از مردم خود شهر خامنه و مردم شهرها و روستاهای اطراف، مایحتاج هفتگی خود را از این بازار تهیه می‌نمایند. حمام تاریخی، درخت چنار کهنسال، قلعهٔ هراتی، مساجد تاریخی (متعلق به سده‌های پنجم و ششم هجری) و مسجد میرپنج (متعلق به دورهٔ قاجاریان) از مهم‌ترین بناهای تاریخی این شهر محسوب می‌شوند. همچنین در سال ۱۳۸۶ خورشیدی در محل حمام تاریخی خامنه، موزهٔ هدایای این شهر تأسیس شد.[1]

جغرافیا

خامنه در پنج کیلومتری شمال جادهٔ تبریز-شبستر-سلماس واقع شده و ۱۳۸۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. شهرداری خامنه در سال ۱۳۱۴ خورشیدی تأسیس شد. این شهر تا سال ۱۳۶۹ خورشیدی تابعهٔ شهرستان تبریز بود که در این سال با ارتقای درجهٔ شبستر و ایجاد شهرستان شبستر به این شهرستان پیوست.[1]

خامنه در کوهپایه‌های کوهمیشو (میشوداغی) گسترده شده و شیب عمومی آن از شمال به جنوب است. این شهر از سمت شمال به شهر دریان و از شرق به شهر شبستر، از سمت جنوب به شوره‌زارهای بندر شرفخانه، شندآباد و دریاچهٔ ارومیه و از سمت غرب به تسوج و کوزه‌کنان محدود شده‌است. رود کفتر علی از بخش غربی آن عبور می‌کند و دارای چشمه‌ها و قناتهای متعددی می‌باشد.[1]

مردم

خامنه با افت شدید جمعیت روبه‌رو بوده‌است؛ به گونه‌ای که جمعیت این شهر از ۴٬۸۰۰ نفر در سال ۱۳۳۵ خورشیدی به ۳۰۵۶ نفر در سال ۱۳۹۵ خورشیدی کاهش یافته‌است. علت اصلی افت جمعیت، مهاجرت ساکنان این شهر به شهرهای دیگر بوده‌است. مردم خامنه پیرو مذهب شیعهٔ دوازده‌امامی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.[1]

سید علی خامنه ای،شیخ محمد خیابانی، اسدالله معرفت، سید جواد خامنه‌ای، میرزا فتحعلی آخوندزاده، صمد صمدیان‌پور، میر حسین موسوی، میرزا جعفر خامنه‌ای از اهالی شناخته شده شهر خامنه هستند.

اماکن گردشگری

از اماکن گردشگری این شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

منابع

  1. «خامنه». دانشنامهٔ جهان اسلام. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۱.
  2. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ خورشیدی». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.