کپسایسین
کپسایسین یا کاپسیسین (به انگلیسی: Capsaicin) مادهای شیمیایی از سرده کپسیکوم میباشد. این ماده در فلفلهای تند (سبز و قرمز) یافت میشود.
کپسایسین | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
8-Methyl-N-vanillyl-trans-6-nonenamide | |
دیگر نامها (E)-N-(4-Hydroxy-3-methoxybenzyl) | |
شناساگرها | |
شماره ثبت سیایاس | ۴۰۴-۸۶-۴ ![]() |
پابکم | ۱۵۴۸۹۴۳ |
کماسپایدر | ۱۲۶۵۹۵۷ ![]() |
UNII | S07O44R1ZM ![]() |
شمارهٔ ئیسی | 206-969-8 |
KEGG | C06866 ![]() |
ChEBI | CHEBI:3374 ![]() |
ChEMBL | CHEMBL294199 ![]() |
کد اِیتیسی | M02 ,N01BX04 (WHO) |
جیمول-تصاویر سه بعدی | Image 1 |
SMILES
| |
| |
خصوصیات | |
فرمول مولکولی | C18H27NO۳ |
جرم مولی | ۳۰۵٫۴۱ g mol−1 |
خطرات | |
MSDS | Capsaicin, Natural MSDS |
کدهای ایمنی | R24/25 |
شمارههای نگهداری | S26, S36/37/39, S45 |
خطرات اصلی | Toxic (T) |
لوزی آتش | Error: imagemap_invalid_title |
به استثنای جایی که اشاره شدهاست در غیر این صورت، دادهها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شدهاند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
![]() ![]() ![]() | |
Infobox references | |
|



علت اصلی تند بودن فلفلها همین ماده است. با اینکه فلفل طبیعت گرمی دارد، اما خوردن آن باعث خنکی و کاهش دما در بدن میشود. به همین دلیل مردم مناطق حاره و گرم، بیشتر فلفل مصرف میکنند.[1]
خواص این ماده
این ماده خاصیت آنتی اکسیدانی دارد که سلولهای بدن را از آسیب مولکولهای رادیکال آزاد محافظت میکند و از خاصیت ضد باکتریایی نیز برخوردار است. این ماده سیستم قلبی عروقی را تحریک و سیستم هاضمه را تقویت کرده و درد روی پوست یا مفاصل بدن را تسکین میبخشد و برای مثانه به عنوان داروی ضد احتقان و ضد باکتری مؤثر است. کپسایسین نه تنها درد آرتروز و آرتریت روماتوئید را تسکین میدهد بلکه هنگام استفاده به شکل موضعی، میزان ورم ناشی از این بیماریها را کاهش میدهد. فلفل با تحریک ترشح آنزیمهای گوارشی در معده و نابودی باکتریهایی که میتوانند عامل عفونت باشند، قدرت هضم را تقویت میکند. خاصیت ضد باکتری فلفل از بروز اسهال ناشی از عفونت جلوگیری میکند و این ماده غذایی یکی از منابع سرشار ویتامین ث و کاروتنها است.[2]
خواص دارویی
کاهش زخم معده
تحقیقات نشان دادهاست که کپسایسین موجود در فلفل تند، باعث کاهش بروز زخم معده میشود.[1] کپسایسین، موجب افزایش جریان خون در قسمت مخاطی معده و تولید موکوس به وسیلهٔ دیوارهٔ معده میشود، بنابراین بافت معده در برابر ترشح اسید معده مصون باقی میماند.
مطالعات نشان داده است، که خوردن ۲۰ گرم فلفل، حدود ۳۰ دقیقه قبل از خوردن یک عدد آسپیرین، از اثرات تخریبی این دارو بر بافت معده و دوازدهه، در اثر مصرف طولانی مدت مواد شیمیایی آن جلوگیری میکند.
کاهش ناراحتی معده در افراد الکلی
افرادی که در طولانی مدت الکل مصرف میکردهاند، اگر عادت به خوردن فلفل نیز داشتهاند، بافت معدهشان کمترین آسیب را دیدهاست. در حالی که بسیاری از مردم به غلط تصور میکنند، فلفل میتواند ناراحتیهای معده را تشدید کند.
ضد سرطان
فلفل داروی ضد سرطان است. از فلفل میتوان در درمان سرطان و حتی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری استفاده کرد. تحقیقات نشان دادهاند کپسایسین موجود در فلفل، به عنوان یک ترکیب ضد سمی عمل کرده و مانع از فعالیت ترکیبات سرطانزا در بدن میشود و از تشکیل تومورهای بدخیم در بدن جلوگیری میکنند.[3]
خواص ویتامین ها و مواد معدنی موجود در انواع فلفل قرمز
ویتامین A؛ بتا کروتن موجود در فلفل قرمز بسیار زیاد است که به ویتامین A تبدیل می شود و این ویتامین هم به عنوان یک تقویت کننده دفاعی و در محافظت از بافت های مخاطی ، ادراری و گوارشی بدن مفید است.
ویتامین C؛ ویتامین C موجود در فلفل قرمز یک آنتی اکسیدان قوی و برای عملکرد سیستم دفاعی بدن مؤثر است و در ایجاد بافت های عروقی و ارتباطی بدن چون گردش خون دخالت دارد.
ویتامین K؛ این ویتامین در فلفل قرمز یا چیلی علاوه بر خواص انعقادی آن در خون برای سلامت استخوان ها و کلیه مفید است.
ویتامین B6؛ این ویتامین درفلفل قرمز بطور عمده در سوخت و ساز غذایی بدن مؤثر است.
پتاسیم ؛ این ماده به میزان خیلی زیادی در تبادلات اسمزی و عملکردی بدن دخیل و در کاهش خطرات قلبی هم مفید است.
مس ؛یک ماده آنتی اکسیدانی قوی و برای سلامتی استخوان مفید است.
منگنز؛ منگنز موجود در فلفل قرمز به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند.
اثر فلفل در سرماخوردگی
در فلفل تند مقادیر فراوان ویتامین C وجود دارد که باعث شده این سبزی برای درمان سرماخوردگی مفید باشد. مصرف مرتب این سبزی در برنامهٔ غذایی، هم شدت و هم طول دوران سرماخوردگی را کاهش میدهد. (در یک کیلو فلفل، ۳ برابر پرتقال با همان وزن ویتامین ث وجود دارد). این سبزی دارای خواص ضدعفونیکنندگی نیز هست. کپسایسین موجود در فلفل خصوص در فلفل معمولی، ترکیبی شیمیایی دارد که موجب تحریک سیستم ایمنی شده و به این سیستم در حمله به عوامل عفونی کمک میکند. این ترکیبات موجب تحریک معده برای ترشح اسید میشود. بنابراین افرادی که در برنامهٔ غذایی شان بهطور مرتب از این سبزی استفاده میکنند، کمتر به بیماریهای عفونی مبتلا میشوند. در بعضی موارد استفاده از این سبزی بر روی پوست میتواند سبب آلرژی و حساسیتهایی شود از این رو به افراد توصیه میشود که در مصرف فلفل، بر روی پوست دقت بیشتری اعمال کنند.[4]
کاهش چربی
دانشمندان انگلیسی و آمریکایی متوجه شدند، که ماده موجود در فلفل (کپسایسین) موجب میشود، چربیهای زیر پوست شکم کاهش یابد.[2]
درمان آفت دهان
جهت درمان و بی حس کردن آفت دهان، با پودر فلفل قرمز و آب میتوانید خمیر درست کنید و روی زخم بمالید.(مواظب باشید زبانتان آن را لمس نکند) ولی مواظب باشید بیشتر از دو بار در روز این کار را انجام ندهید.[5]
عمر بیشتر
مطالعه جدیدی که در ایالات متحده آمریکا صورت گرفته و در مجله پلاس وان منتشر شده میگوید: آزمایشی بر روی ۱۶ هزار نفر صورت گرفته که نشان میدهد احتمال مرگ این افراد (از هرنوع که باشد) با مصرف فلفل تند بهطور چشمگیری کاهش یافته و حدود ۱۳ درصد کمتر شدهاست. عامل این مسئله ماده کپسایسین است که در فلفل تند وجود دارد. البته هنوز محققین به درستی نمیدانند این ماده چطور اثر میکند.[6]
علت تندی فلفل
هنگامی که این ماده با مخاط دهان آغشته میشود مغز بهطور اشتباه فکر میکند که آن قسمت داغ شدهاست. (مزهای به نام تندی در دهان وجود ندارد). و آن قسمت را داغ (HOT) احساس میکند. که بسته به نوع فلفل، درصد این ماده فرق میکند.
کپسایسین در انواع فلفل
این ماده در انواع فلفل با نسبتهای مختلف وجود دارد.
- فلفل دلمهای: تقریباً این ماده در آن وجود ندارد.
- فلفل سبز تند: با درصدهای مختلف وجود دارد.
- فلفل قرمز: نسبت به فلفل سبز تند به مقدار زیاد وجود دارد.
- فلفل قرمز هندی (فلفل هابانرو): بیشترین درصد کپسایسین را داراست.