دارچین
دارچین نوعی ادویه خوشبو است که در بعضی از غذاها میریزند. از داروهای گیاهی خوشبو نیز محسوب میشود. درخت دارچین که بیشتر در هندوستان و چین میروید، جزو رده دولپهایهای جداگلبرگ میباشد و همیشهسبز است. بومی سریلانکا است و بهترین آن دارچین سیلانی است. گلهای منظم و سفید مایل به زرد دارد، پوست آن را هم که قهوهایرنگ است دارچین میگویند.[1]

درختچه دارچین درختی است کوچک، به ارتفاع ۵ تا ۷ متر که از تمام قسمتهای آن بویی مطبوع استشمام میشود. گلهای این ادویه در فاصله ماههای بهمن تا اوایل فروردین ظاهر میشود. برگ این درخت سبز سیر و دارای گلهایی به رنگ سفید است. دارچین بومی سریلانکا و جنوب هند است و پوست درختچه آن به عنوان ادویه بکار میرود. در قرون وسطی از دارچین برای درمان سرفه، ورم مفاصل و گلودرد استفاده میشد.[2] تحقیقات جدید نیز بر خواص و فواید پزشکی دارچین تأکید دارند.[2]
نامگذاری
در هند به نام «لالجین» و در اندونزی به نام چوب شیرین یا «کایو مانیس» نامیده میشود.[3][4] در بسیاری از زبانهای اروپائی cinnamon را مشتق از کلمه لاتینی Cannella و مخفف آن Canna یا Cane بمعنی عصا میدانند. این کلمه از لغت یونانی kinnámōmon گرفته شدهاست.
تاریخچه
با توجه به گستردگی جغرافیائی گونههای مختلف دارچین سابقه پیدایش و نامگذاری آنها نیز متفاوت است. سابقه مصرف و شناسائی آن به مصر باستان و به حدود دوهزار سال قبل از میلاد بر میگردد. اما آنچه که در تاریخ به دارچین چینی مشهور شده در حقیقت نوعی از دارچین به نام Cinnamon Aromaticum یا Cassia است که بومی چین بوده و به صورت درخت ۲۰ الی ۳۰ متری است که از پوست درخت به عنوان دارچین استفاده میشود.[5] در قسمتهای مختلف تورات نیز به مصرف آن توسط موسی پیامبر هم به عنوان غذا و هم برای بوی خوش اشاره شدهاست.[6] درنوشتههای هرودوت نیز از دارچین به عنوان «چاشنی گرانبها» یاد شدهاست. ورود دارچین به اروپا از دو طریق بندر اسکندریه در مصر و نیز از طریق بازرگانان پرتغالی در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی بودهاست.
انواع
- Cinnamomum verum یا دارچیناصل یا دارچین سیلانی که پوست داخلی آن مصرف دارد و لطیف و نرم است.
- C. aromaticum یا دارچین چینی که پوست آن نازک ولی سخت است ولی عطر و طعم آن تند تر از انواع دیگر است.
- C. burmannii یا دارچین اندونزی.
- C. loureiroi یا دارچین ویتنامی
کشت و برداشت
بعد از دو سال که از کاشت درخت گذشت آن را از نزدیک زمین قطع کرده و در سال آینده شاخههائی را که از کناره تنه اصلی رشد کرده بریده و پوسته آن را خارج کرده و بلافاصله خشک میکنند و سپس در قطعات ریز بریده و فروخته میشود. در مورد نوع دارچین چینی از پوست بیرونی استفاده میشود.
ترکیب شیمیائی
در هر صد گرم پودر دارچین:[7]
- آب ۱۰ گرم
- پروتئین ۴ گرم
- چربی ۱٫۲ گرم
- قند ۲٫۲ گرم
- انرژی ۲۴۷ کیلوکالری
- کلسیم ۱ گرم
موارد مصرف
دارچین در بیشتر کشورها به عنوان ادویه، چاشنی غذا و شیرینیها مصرف میشود. در ایران کاربرد زیادی در قنادی (مغازه)ها به صورت عصاره، اسانس و گَرد دارد. گَردِ دارچین در تزئین شُله زرد و حلیم به ویژه غذای نذری استفاده میشود.
مصرف دارچین همراه با عسل به عنوان معجون عسل بسیار قدرتمند و طبیعی معرفی شده است. که برای آن خواص متعددی از جمله درمان زخم، کمک به درمان دیابت، درمان یبوست، مقابله با مشکلات پوستی و... است.
میزان مصرف
بعضی از محققان مصرف روزانه ۲ تا ۴ گرم پودر دارچین را توصیه مینمایند و بعضی دیگر معتقدند این مقدار باید بین ۱ تا ۶ گرم دارچین باشد، با اینحال توجه داشته باشید مصرف بیش از اندازه دارچین میتواند مسمومکننده باشد.[2]
خواص داروئی
اثر ضدآلزایمر دارچین: دارچین حاوی دو ترکیب فوقالعاده است که از مغز حفاظت میکنند، این دو ترکیب عبارتند از سینامیک الدهید و اپیکاتچین که مانع از تجمع پروتئین آسیبرسانی میشوند که باعث بروز آلزایمر میشود. پروتئین تاو (Tau) که باعث بروز زوال عقل میشود مشکلاتی در ارتباطات داخلی نورونها ایجاد میکند. این پروتئینها اتحاد و همکاری برخی از بافتهای مغزی را دچار مشکل میکنند. دارچین به دلیل دارا بودن دو ترکیب مهم ذکر شده از بروز این مشکلات ممانعت میکند. در یک گزارش نیز نشان داده شده که ماده استخراج شده از عصاره دارچین خاصیت جلوگیری از بیماری آلزایمر در مدل موش را دارا میباشد.[8]
خواص آرایشی: به عنوان رنگ موی طبیعی استفاده میشود و به موها رنگ قهوهای روشن میدهد.
اثر دارچین بر کاهش وزن: افرادی که مخلوط عسل و دارچین را نوشیدهاند اظهار کماشتهایی و بی میلی نسبت به کربوهیدراتها را تجربه کردهاند. اضافهکردن عسل و دارچین به رژیم غذایی میتواند راهی دلپذیر برای کنترل این عارضه و کمک خوبی برای کاهش وزن باشد. نصف این چای را قبل از خواب و باقیمانده آن را صبح بنوشید. از آنجایی که ممکن است این چای باعث کاهش قند خون شود، بهتر است بیماران در مورد مصرف آن با پزشک معالج خود مشورت کنند.
این ماده غذایی سرشار از مواد معدنی مورد نیاز بدن از جمله منگنز، آهن و کلسیم و همچنین فیبر میباشد. رژیم غذایی پر دارچین میتواند اثرات منفی خوراکیهای پرچربی را کاهش دهد.[9]
سایر: بعضی مطالعات علمی نشان دهنده اثرات ضد ویروسی دارچین میباشد بخصوص بررسیهای علمی بر مؤثر بودن آن در بیماری نقص ایمنی اکتسابی HIV-1 را تاًیید کردهاست.[10][11]
همچنین اثرات ضد دیابت نوع دو در مطالعات علمی گزارش شدهاست.[12]
پیشنهاد روش مصرف
سیبی را با دقت بشویید و با پوست خرد و قطعه قطعه کنید. مقداری پودر دارچین و زیره روی آن بپاشید و میل کنید. میتوانید یک عدد پرتقال را نیز پوست بگیرید و به قطعات کوچکتر تقسیم کنید۵ گرم عسل را با ۲ گرم پودر دارچین مخلوط کرده و روی آن بریزید. در این صورت پرتقالی شیرین و طعم دار میل خواهید کرد. علاوه بر این اگر به میوهٔ پاپایا دسترسی دارید نیز میتوانید آن را دو نیم کرده و مقداری ماست شیرین به آن بزنید و کمی پودر دارچین روی آن بپاشید و میل کنید.
جستارهای وابسته
- ساذج هندی با نام علمی Cinnamomum tamala گونهای از دارچینها است.
نگارخانه
- برگهای درخت دارچین
- برگهای درخت دارچین
- پوستکنی از شاخه دارچین، سریلانکا
- دارچین چینی
- دارچین خشک شده و آسیاب شده
- دارچین سیلانی چپ
- اسانس دارچین
- لقب عباس بن علی (ابوالفضل) که با دارچین آسیاب شده بر روی غذای سنتی ایرانی موسوم به شلهزرد نوشته شدهاست. این نوع اسمنویسی را بر روی غذاهای نذری انجام میدهند.
منابع
- فرهنگ فارسی معین
- «خواص و فواید دارچین». راستینه.
- "Cassia, also known as cinnamon or Chinese cinnamon is a tree which has bark similar to that of cinnamon but with a rather pungent odour," remarks Maguelonne Toussant-Samat, Anthea Bell, tr. The History of Food, revised ed. 2009, p.437.
- Horticultural Reviews, Volume 39 By Jules Janick
- "The Indians obtained cassia from China" (Toussaint-Samat 2009, p. 437).
- in Exodus 30:22-25 where the lover's bed is perfumed with Myrrh, aloes, and cinnamon; Proverbs 7:17
- مرکز مطالعات کشاورزی آمریکا
- Frydman-Marom, Anat; Levin, Aviad; Farfara, Dorit; Benromano, Tali; Scherzer-Attali, Roni; Peled, Sivan; Vassar, Robert; Segal, Daniel; Gazit, Ehud (2011). Dawson, Ted, ed. "Orally Administrated Cinnamon Extract Reduces β-Amyloid Oligomerization and Corrects Cognitive Impairment in Alzheimer's Disease Animal Models". PLoS ONE. 6 (1): e16564. doi:10.1371/journal.pone.0016564. PMID 21305046. Unknown parameter
|pmc.=
ignored (help) - «خواص و فواید دارچین». راستینه.
- Benencia, F.; Courrèges, M.C. (2000). "In vitro andin vivo activity of eugenol on human herpesvirus". Phytotherapy Research. 14 (7): 495–500. doi:10.1002/1099-1573(200011)14:7<495::AID-PTR650>3.0.CO;2-8. PMID 11054837.
- Premanathan, M; Rajendran, S; Ramanathan, T; Kathiresan, K; Nakashima, H; Yamamoto, N (2000). "A survey of some Indian medicinal plants for anti-human immunodeficiency virus (HIV) activity". The Indian journal of medical research. 112: 73–7. PMID 11094851.
- NIH data