فرنگیس یگانگی
فَرَنگیس یگانِگی (شاهرخ) (۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۵ – ۲۴ بهمن ۱۳۸۸)، بنیان‌گذار سازمان صنایع دستی ایران، دبیر شورای عالی زنان ایران و نیز معاون دبیرکل سازمان زنان ایران بود.
| فرنگیس یگانگی (شاهرخ) | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۵ تهران، ایران |
| درگذشت | ۲۴ بهمن ۱۳۸۸ (۹۳ سال) کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات | کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی |
| محل تحصیل | دانشگاه کالیفرنیای جنوبی |
| شناخته‌شده برای |
|
| عنوان | مادر صنایع دستی ایران |
| دین | مزدیسنا |
| همسر(ها) | اردشیر یگانگی |
| فرزندان | فیروزه، پرویز و کامبیز یگانگی |
| والدین | کیخسرو شاهرخ (پدر) فیروزه فرهی |
| خویشاوندان | اسفندیار یگانگی (برادر شوهر) |
زندگی‌نامه
فرنگیس یگانگی دختر ارباب کیخسرو و همسر اردشیر یگانگی از خانواده‌های برجسته زرتشتی ایران، از پیش‌کسوتان مبارزه برای پیشبرد حقوق زنان در ایران و نیز پیشبرد صنایع دستی ایران، سال‌ها دبیر شورای عالی زنان ایران و نیز معاون دبیرکل سازمان زنان ایران بود. او به‌ویژه با زندگی روستائی ایران آشنائی داشت.
تحصیلات خود را تا کلاس نهم در مدرسه ایرج که متعلق به زرتشتیان تهران بود به انجام رساند. پس از آن به کالج آمریکایی‌ها رفت و دیپلم گرفت. چهار سال بعد مدرک کارشناسی خود را در رشته زیان ادبیات فارسی و انگلیسی از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران گرفت. پس از آن به آمریکا رفت و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مددکاری اجتماعی از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دریافت کرد.[1]
در سال ۱۳۱۲ با اردشیر یگانگی ازدواج کرد و آن‌ها صاحب سه فرزند به نام‌های فیروزه، پرویز و کامبیز شدند.[2]
در زمان جنگ جهانی دوم او نقش به سزایی در بازسازی و تشکیل هیئت مدیره برای پرورشگاه کودکان در شهر همدان داشت. پس از جنگ جهانی به همراه همسرش به تهران برگشت و در رشته ادبیات ادامه تحصیل داد. وی در بازسازی شیرخوارگاه تهران و مدیریت آن تلاشهای بسیاری کرد.
در سال ۱۳۲۹ سازمان زنان زرتشتی را تشکیل داد.[3]
کتابخانه یگانگی در سال ۱۳۳۷ با کمک مالی خانواده یگانگی توسط او در محوطه انجمن زرتشتیان تهران ساخته شد. این کتابخانه پس از بازسازی در سال ۱۳۸۶ بازگشایی شد. در این کتابخانه بیش از ۱۴۰۰۰ کتاب تخصصی فرهنگ و تمدن ایران باستان و نیز فرهنگ زرتشتی وجود دارد. او همچنین «کتابخانه یگانگی - کیخسرو شاهرخ» را در مرکز زرتشتیان کالیفرنیا احداث کرد.[4]
وی در سال ۱۳۴۵ خورشیدی (۱۹۶۶م) با حمایت دولت وقت، سازمان صنایع دستی و یک مرکز تجاری وابسته به نام مرکز صنایع دستی را در تهران تأسیس کرد. او در طول ۶ ماه با سفرهایی که به روستاها و شهرهای گوناگون ایران انجام داد، صنایع دستی جاه‌های مختلف ایران ار گردآوری کرد و به وزارت اقتصاد ارائه دارد.[5]
وی در سال ۱۳۵۰ به عنوان نماینده سازمان ملل برای آموزش زنان بومی به جامائیکا اعزام شد و یک سال و نیم در این پست خدمت میکند.[3]
قبل از این اقدام نمایشگاه بزرگی از تولیدات صنایع دستی ایران شامل خورجین، کیسه حمام، پوستین رودوزی شده، سفال، شیشه و باتیک تبریز و بلوچ و سایر سوزن‌دوزی‌ها در موزه قلعه واکایاما در ژاپن در سال ۱۹۶۳ م. شهرت چشمگیری برای ایران به دست آورده بود و جو مساعدی برای تأسیس سازمان صنایع دستی توسط فرنگیس یگانگی به وجود آورد.
فرنگیس یگانگی برای زنان ایران اقداماتی انجام داد که از میان آن‌ها می‌توان به تأسیس سازمان زنان زرتشتی و بهبود زندان زنان با انجام آموزش‌های لازم به ممدد کاران و کارمندان آن اشاره کرد.
افتخارات
- فرنگیس یگانگی (شاهرخ) در آمریکا به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران و نخستین رئیس مرکز و عضو هیئت امناء مرکز زرتشتیان در کالیفرنیای جنوبی برگزیده شد.
- در سال ۱۳۷۳ خورشیدی (۱۹۹۴ میلادی) به دلیل کارهای بسیاری که در طول عمر خود انجام داد، به عنوان زن شایسته سال برگزیده شده و طی مراسمی در دانشگاه UCLA لوس‌آنجلس از وی تقدیر شد.
- در سال ۱۳۷۵ خورشیدی (۱۹۹۶ میلادی) از سوی اتحادیه انجمن‌های زرتشتی قاره آمریکای شمالی (FEZANA) به‌عنوان یک زن زرتشتی با خدمات عالی موفق به دریافت «لوح تقدیر» از سوی این اتحادیه شد.
همایش سپاسداری از اندیشه‌های تأثیرگذار
در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۹، همایشی با عنوان سپاسداری از اندیشه‌های تأثیرگذار زرتشتی در جشنگاه خسروی با کوشش گروه پویندگان اشا برگزار شد.[6] این همایش که به منظور قدردانی از کیخسرو شاهرخ، فرنگیس یگانگی، اسفندیار یگانگی و اردشیر یگانگی برگزار شد دارای بخش‌های متنوعی بود و در آن تموچین شاهرخ و کامبیز یگانگی به عنوان نوه‌های کیخسرو شاهرخ حضور داشتند و در مورد خانواده یگانگی و تأثیرگذاری کیخسرو شاهرخ گفتگو کردند.[7]
آثار
- نگارش کتاب در جستجوی راستیها[8]
جستارهای وابسته
پانویس
- ارغوانی، منوچهر. «روانشاد فرنگیس کیخسرو شاهرخ (یگانگی)». همازور تارنمای خبری زرتشتیان. دریافت‌شده در ۱۳ مه ۲۰۱۵.
- «کتابخانه اردشیر یگانگی». معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۱۵.
- «مصاحبه با بانو فرنگیس شاهرخ (یگانگی)». www.youtube.com.
- «بهترین مکان برای پژوهشگران دین زرتشت/ گزارشی از کتابخانه اردشیر یگانگی». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۵ خرداد ۱۳۹۳.
- کیانی، اسفندیار. «بانویی که صنایع دستی را جان بخشید». تارنمای تاریخ فا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۳ مه ۲۰۱۵.
- «نخستین دوره همایش سپاس گذاری از اندیشه‌های تأثیر گذار برگزار شد». برساد-تارنمای خبری تحلیلی زرتشتیان. ۷ اسفند ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۸ فوریه ۲۰۱۵.
- «آیین همازوری و سپاس از اندیشه‌های تأثیرگذار زرتشتی». همازور-تارنمای خبری زرتشتیان. دریافت‌شده در ۲۸ فوریه ۲۰۱۵.
- «ماهنامه زرتشتیان» (PDF). نشریه مرکز زرتشتیان کالیفرنیا شماره ۱۳ (صفحه ۴). بهار ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۵.
منابع
- خاطرات مهرانگیز دولتشاهی بایگانی‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
- مجموعه تاریخ به روایت تاریخ سازان، شاهرخ مسکوب، غلامرضا کردگاری، تهران، صفحه سفید بایگانی‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
- «روانشاد فرنگیس کیخسرو شاهرخ (یگانگی)». تارنمای خبری زرتشتیان همازور.
- بیوگرافی فرنگیس یگانگی
- مریم فدایی. «مروری بر فعالیتها و برنامه‌ریزی‌های دوره پهلوی به صنایع دستی ایران» (PDF). دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۱۵.
- «روانشاد فرنگیس شاهرخ یگانگی» (PDF). نشریه چهره نما. سال ۲۷ شماره ۱۵۴. دریافت‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
پیوند به بیرون
- پایگاه اطلاع‌رسانی صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران
- تارنمای سازمان زنان زرتشتی تهران
- فیلم مصاحبه با بانو فرنگیس یگانگی
