فنیتیلین
فِـنِـتیـلیـن یا کاپتاگُن یا آمفتامینُ اِتیل تِئوفیلین یک ماده مخدر محرک ترکیبی از آمفتامین و تئوفیلین است و بعنوانِ پیشدارو برای هر دو گونهٔ مخدرِ آمفتامین و تئوفیلین رفتار میکند.[1][2] این محرک (دارو) با نامهای بیوکاپتُن و فیتُن نیز در بازار وجود دارد.[1][2] کاپتاگن در دسته روانگردانها قرار دارد و در دهه ۶۰ میلادی کشف و برای ۲۵ سال به منظور درمان برخی از بیماریهای روان به کار میرفته است.
![]() | |
---|---|
سامانهشناسی نام (آیوپاک) | |
(RS)-1,3-dimethyl- 7-[2-(1-phenylpropan-2-ylamino)ethyl]purine- 2,6-dione | |
دادههای بالینی | |
AHFS/دانشنامه دراگز | International Drug Names |
رده بارداری | ? |
تجویز | Oral |
شناسه | |
شماره سیایاس | 3736–08–1 ![]() |
کد ATC | N06BA10 |
پابکم | CID 19527 |
بانکدارو | DB01482 |
کماسپایدر | 18398 ![]() |
UNII | YZ0N7VL5R3 ![]() |
KEGG | D07944 ![]() |
دادههای شیمی | |
فرمول | C18H23N5O۲ |
وزن مولکولی | 341.408 g/mol |
SMILES | eMolecules & PubChem |
| |
![]() |
تاثیرات
این ماده که علاوه بر ایجاد بیخوابی مصنوعی، مصرفکننده را فعال و شاد نیز نگه میدارد، به دلیل خاصیت اعتیادآوری، از اواخر دهه ۸۰ میلادی، تولید و مصرف آن ممنوع شد. کارشناسان دارویی میگویند که مصرفکننده فِنیتیلین در عین بیخوابی و بیاشتهایی، به نوعی ناامیدی میرسد و شروع به بیهودهگویی میکند، اما با این حال بسیار پر انرژی و شاد است.
استفادهها
کاپتاگُن یکی از داروهایی است که جنگجویان در نواحی جنگزده بهطور گسترده از آن استفاده میکنند. این دارو باعث هوشیاری میشود و جنگجوها میگویند به کاهش ترس در میدان نبرد کمک زیادی میکند.[3]
قاچاق
در سال ۲۰۱۵ مقدار ۲ تُن از این ماده و به شکل قرص به همراه مقادیری کوکایین، در بیروت از یک شاهزاده سعودی که قصد قاچاق آن را با هواپیمای شخصیاش به ریاض داشت، توقیف و ضبط شدهاست. چندی پیش نیز در دو مرحله، ۶۵۰ هزار عدد از این قرصهای خطرناک که در محمولههای آهنآلات صنعتی جاسازی شده بود، توسط پلیس فرانسه کشف و توقیف شد. این قرصهای محرکِ اعتیادآور قرار بود از طریق جمهوری چک و ترکیه به عربستان سعودی برده شوند.
داعش و کاپتاگن
کاپتاگن بدستِ گروهِ دولتِ اسلامی و در جنگ داخلی سوریه نقشِ بزرگی بازی کردهاست.[4] در ماه اوت سال ۲۰۱۷ فاش شد که ستیزه جویان داعش از ماده مخدری با نام کاپتاگُن که به "شجاعت شیمیایی" معروف است برای حفظ روحیه جنگطلبی خود استفاده میکنند.
اگر چه تهیه این دارو در کشوری مثل آمریکا به سختی امکانپذیر است، اما برای مصرف تفریحی در کشورهای ترکیه، اردن، سوریه و لبنان به راحتی قابل دسترس است و با قیمت بسیار کمی توسط قاچاقچیان در خیابانها عرضه میشود. بر اساس گزارشی از جامعه دارویی سعودی، مصرف این ماده مخدر در بین تروریستهای گروه دولت اسلامی در سوریه بسیار متداول است. پس از آزمایشهایی که بر روی اجسادِ بمبگذاران انتحاری صورت گرفتهاست، قبل از اقدام به خودکشی، شدیدا تحت تأثیرِ مصرف این داروی روانگردان بودهاند. مصرف این ماده که در "سلمان عابدی" تروریست حمله "منچستر آرنا" هم دیده شده، باعث قرمز شدن چشمهای معتاد و نگاههای گیج وگنگ آنها میشود. میتوان گفت که مصرفکننده این ماده تبدیل به یک ماشینِ آدمکشِ بیرحمی میشود، که بسیار مورد نیاز گروههای تروریستی هم چون داعش است. در همین راستا، نگرانیها از این که تروریستهای داعش اقدام به تشکیلِ گروههای مافیایی برای تأمین مواد مخدر مورد مصرف خود در خاک اروپا کردهاند، نیز شدیدا افزایش یافتهاست.
جستارهای وابسته
- سایکواکتیو
- محرک (دارو)
- آمفتامین
- تئوفیلین
- فنکامین
منابع
پایگاه خبری شبکه من و تو https://www.manoto.news/news/zfuduo/news28341
- Dictionary of Organic Compounds. CRC Press. pp. 3140–. ISBN 978-0-412-54090-5.
- Index Nominum 2000: International Drug Directory. Taylor & Francis. January 2000. pp. 431–. ISBN 978-3-88763-075-1.
- رهبر حزبالله مشارکت در تجارت جهانی مواد مخدر را تکذیب کرد، بیبیسی فارسی
- http://www.vox.com/world/2015/11/20/9769264/captagon-isis-drug