مسجد جامع قم

مسجد جامع قم یا مسجد جامع عتیق یکی از مساجد قدیمی در شهر قم است مسجد جامع قم، در مرکز شهر قم و در محله لب چال در خیابان آذر و نزدیک دروازه ری واقع شده‌است. از راه خیابان آذر، بزرگراه "عمار یاسر" و تونل غدیر می‌توان به این مسجد دسترسی پیدا کرد. این مسجد، مجموعه‌ای از بناهای چند عصر و دوره است. سال احداث بنای کنونی گنبد خانه ۵۲۹ هـ. ق است، این تاریخ تا پیش از تعمیرات دوران فتحعلی شاه در کتیبه‌های گچبری موجود در بنا به وضوح نمایان بوده‌است. به بیان صنیع الدوله در کتاب مرآت البلدان در نیمه دوم قرن سوم ساخته شده‌است.[1] مسجد جامع قم از بناهای قدیمی شهراست که بانی آن معلوم نیست اما در کتاب گنجینه آثار قم آمده‌است که بانی این مسجد و مدرسه روبه روی آن که جانی خان نام دارد سلطان جانی خان پادشاه تاتار ترکستان است و تاریخ بنای آن هم سال ۷۵۵ بوده‌است.[2]

ایوان اصلی مسجد جامع قم
فضای داخلی مسجد جامع قم

تاریخچه

مسجد جامع قم مجموعه ای از بناهای چند عصر و از جمله مساجد دو ایوانی به شکل مربع مستطیل است. در قرن سوم هجری یکی از علما و محدثین قم به نام "ابوالصدیم حسین بن علی بن آدم اشعری" که در زمره صحابه علی النقی و حسن عسگری به‌شمار می‌رفت، مسجدی در قم بنا کرد. طبق نوشته کتاب تاریخ قدیم قم که در قرن چهارم هجری نوشته شده‌است چهار احتمال برای این مسجد ساخته شده در قم داده شده‌است که یکی از آنها همین مسجد جامع است.[3]

ساخت مسجد

اسکلت اصلی گنبد خانهٔ متوازن آن، به نیمهٔ نخست سده ششم هـ. ق تعلق دارد. این مسجد پس از مسجد حسن عسگری قدیمی‌ترین مسجدی است که در قم بنا شده‌است.[4] گنبد رفیع مسجد جامع قم یکی از باشکوه‌ترین، شگفت انگیزترین و رفیع‌ترین گنبدهای مساجد ایران است. جای تعجب نیست اگر برای هر بیننده‌ای در مورد چگونگی ساخت این گنبد جای سؤالی وجود داشته باشد. برای ساخت این مسجد بزرگ و گنبد آن که حدود ۶۰۰۰ متر مربع وسعت دارد، حتی یک شاخه آهن نیز به کار نرفته و با گذشت سالیان سال از ساخت آن همچنان پابرجا و استوار مانده‌است.[5] این مسجد دارای مقصوره و گنبدی باستانی و ایوانی قدیمی با دو گوشواره و سه شبستان و زیرزمین و ایوان و صحن و سردر ورودی است.[6]

منابع
  1. مرآت البلدان، محجمد حسن ابن علی اعتماد الدوله، به تصحیح هاشم محدث و عبدالحسن نوایی، دانشگاه تهران، 1367
  2. گنجینه آثار قم، عباس فیض قمی، مطبعة مهر استوار، چاپ اول، قم، ۱۳۴۸ش
  3. «مسجد جامع قم». سایت رسمی قم شناسی. ۲۰ شهریور ۱۳۹۸.
  4. http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=3742
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۶.
  6. http://www.yjc.ir/fa/news/4323774/مسجد-جامع-قم-مکانی-با-معماری-باستانی
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مسجد جامع قم موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.