مسجد جامع ورامین
مسجد جامع ورامین یا مسجد جمعهٔ ورامین مسجدی قدیمی مربوط به دورهٔ ایلخانی است و یکی از قدیمیترین ساختمانهای شهر ورامین است. ساختن مسجد در دوره سلطان محمد خدابنده آغاز و در دوره پسرش به پایان رسیدهاست. گچبریهای این بنا از زیباترین نمونههای گچ بری ایرانی هستند.[2]
| مسجد جامع ورامین | |
|---|---|
![]() | |
| |
| نام | مسجد جامع ورامین |
| کشور | ایران |
| استان | استان تهران |
| شهرستان | شهرستان ورامین |
| اطلاعات اثر | |
| نامهای دیگر | مسجد جمعه |
| کاربری | مذهبی |
| دیرینگی | دوره ایلخانی |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره ایلخانی |
| بانی اثر | سلطان محمد خدابنده |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۷۶ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۳۱۰/۱۰/۱۵[1] |
![]() مسجد جامع ورامین روی نقشه ایران
۳۵٫۳۲°شمالی ۵۱٫۶۵°شرقی | |
ویژگیهای بنا
تهرنگ بنا میانسرای چهار ایوانی است. نیارش ساختمان دقیق است و آمودهای پایداری دارد. گنبد آن دو پوسته بوده که خود آن ریخته و آهیانه مانده است که گنبد ناری است. شبستان آن با تاقهای آهنگ و چهاربخش پوشیده شدهاست. در ایوان جلوی گنبد خانه، گونهای ترمبه پَتکانه بسیار زیبا کار شدهاست.[3] مدخل مسجد دروازهای ورودی است که تشکیل ایوان را میدهد که سرتاسر ضلع شمالی مسجد است و صحن مسجد حیاطی مستطیل شکل است وسط آن حوضی است که شبیه حوضهای وسط قلعههای مسکونی و رباطها است. ایوان شبستان بلند و زیبای مسجد جامع دارای کتیبههایی ارزشمند است کتیبههای سوره جمعه در متن و در حاشیه کتیبههای کوفی آن از نمونههای خوب کتیبههای گچبری این عصر است. انواع طرحهای اسلیمی و خطهای عربی، کوفی و فارسی را دارا است. در قسمت سر در اصل مسجد، در زیر قوس اصلی سر در مسجد، همچنین دو ستون تزیینی که از دو طرف قوس تا بالا و راس آن ادامه پیدا کرده و در سر در حرم نیز زیر قوس نیم گنبد کاشیکاری از پایه قوس تا راس آن از دو طرف بهطور کامل و همانند سردر اصلی مسجد وجود دارد. بالای محراب، تا گوشوارها هیچ کاشیکاری وجود ندارد. در قسمت پایین حرم در کتیبه ۳ در ورودی به شبستانهای شرقی و غربی که قبلاً در مورد آنها صحبت کردیم نیز کاشیکاری زیبایی خودنمایی میکند.
ژان دیولافوا در سفرنامه اش در بارهٔ مسجد مینویسد:
... پس از تعارفات معموله و کمی استراحت به تماشای مسجد جامع ورامین رفتیم. این بنا در قدیم بسیار عالی و باشکوه بوده ولی اکنون ویرانهای بیش نیست. مؤمنین هم از ترس فرود آمدن طاق برای عبادت به آنجا نمیروند؛ و بنابراین سیاحت آن مانعی ندارد و هر کس میتواند آزادانه و بدون اشکال به تماشای این خرابه بپردازد
نگارخانه
ایوان مسجد
"عمل علی قزوینی خدایش بیامرزاد"
دید بیرونی مسجد
حیاط مرکزی
دیوار شرقی گنبدخانه
جزئیات روی ایوان
داخل گنبد
محراب
جزئیات ورودی
حیات بیرونی
گنبد
حیاط
بیرون مسجد
داخل گنبد
محراب
نقوش قرآنی
دید گنبد از محراب
طاق کناری
تزیینات ستون
تزیینات دیوار
تزیینات طاق اصلی
تزیینات ورودی
تزیینات طاق اصلی
تزیینات طاق اصلی
ایوان ورودی
تزیینات دیوار
دید به گنبد از مزارع اطراف
عکسهایی که توسط رابرت بایرن در سال ۱۹۳۴ گرفته شدهاست.
مسجد جامع.
داخل گنبد
جزئیات ایوان
جزئیات محراب
منابع
- http://eiah.org/view/14479%5Bپیوند+مرده%5D
-
- جزوه تزئینات وابسته به معماری - مهندس بزرگمهری
- سبکشناسی معماری ایرانی. محمد کریم پیرنیا. نشر معمار. ۱۳۸۳. ص۲۳۱
- «مسجد جامع ورامین». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۲.












