میرزا ابوالحسن جلوه
میرزا ابوالحسن طباطبایی زوارهای نائینی متخلص به «جلوه»، فیلسوف و عارف ایرانی دوره ناصرالدینشاه قاجار بود. او پسر سید محمد مطهر زواره اردستانی بود. پدرش در زمان فتحعلیشاه از زواره به تهران آمد. وی زادهٔ ۱۲۳۸ قمری در احمدآباد گجرات هند است.
تحصیل در اصفهان و تهران
میرزای جلوه با وجود آنکه امکاناتی نداشت به منظور پیگیری تحصیلات، موطن خود را به قصد اصفهان ترک کرد. او حجرهای در مدرسهای از بناهای امیرالملک انتخاب کرد و در آن بیتوته نمود در این حال بود که شوق تحصیل، تقکر و تحقیق در وجود جلوه موج زد چنانچه خود مینویسد: «چون فطرتها در میل به علوم مختلف است خاطر من میل به علوم عقلیه کرد و در تحصیل علوم معقول از الهی و طبیعی و ریاضی اوقاتی صرف کردم.» جلوه در اصفهان از نزد علمایی چون میرزا حسن نوری، میرزا حسن چینی و ملا عبدالجواد تونی خراسانی بهره برد و در پیمودن طریق حکمت به موازات شرکت در دروس این اساتید مطالعات شخصی داشت و در بحثهای فلسفی و عرفانی با طلاب کاملاً موفق بود. در سال ۱۲۷۳ ق. در حالی که جلوه ۳۵ ساله بود اصفهان را ترک کرد و به قصد تهران عزیمت نمود. مدرسهای که در تهران جلوه به منظور اقامت در آن برگزید دارالشفا نام داشت که نخست به دستور فتحعلی شاه برای بیمارستان ساخته شد ولی بعدها به صورت مدرسه درآمد. جلوه در این مدرسه به مدت ۴۱ سال به تدریس حکمت و فلسفه و ریاضیات مشغول شد و در عصر او آقا محمدرضا قمشهای و آقا علی مدرسی و جلوه سه استاد کامل فلسفه و حکمت بهشمار میرفتند دانشجویان از حوزه تدریس آنها استفاده میکردند و با درگذشت آن دو استاد در دوره ناصری علوم عقلی به مجلس درس جلوه انحصار یافت و بعد از حاج ملا هادی سبزواری در مکتب وی فلسفه جان تازهای یافت.
شاگردان
حکیم جلوه طی نیم قرن تدریس شاگردان زیادی را تربیت کرد که برجستهترین آنان به شرح زیرند:
- سید اسدالله خرقانی
- حسن وثوق
- آقا میرزا طاهر تنکابنی
- سید حسین طباطبایی قمی[1][2]
- آقا سید حسین بادکوبهای
- میرزا حسن کرمانشاهی
- سید محمد موسوی زنجانی
- ضیاءالحکمای زوارهای
- میرزا مهدی آشتیانی
- عبدالرسول مازندرانی
- حکیم میرزا ابراهیم حکمی زنجانی
- حکیم ملا محمد هیدجی زنجانی
- میرزا علیاکبر حکیم یزدی
- میرزا محمود مدرس کهکی قمی
- حاج شیخ عبدالنبی نوری
- سید عباس شاهرودی
- سید محمود حسینی مرعشی نجفی (پدر آیتالله مرعشی نجفی)
- حاج میرزا عبدالکریم سبزواری فرزند ملا هادی سبزواری
- شیخ مرتضی طالقانی
- سید محمد لاریجانی (شمس الادبا)
وفات
میرزا ابوالحسن جلوه در شب ششم ماه ذیقعده سال ۱۳۱۴ قمری در سن هفتاد و شش سالگی در تهران در منزل حاجی محمد کاظم ملک التجار، پدر حاج حسین آقای ملک درگذشت و در ابن بابویه مدفون شد. در هشتم اسفند ۱۲۹۰ خورشیدی، ارباب کیخسرو شاهرخ مدیر کارگزاری مجلس (و نماینده زرتشتیان) ۲۰۲ جلد کتاب از کتابخانه میرزا ابوالحسن جلوه را به مبلغ دو هزار و پانصد دینار برای کتابخانه مجلس خریداری کرد که به گفته او یک جلد آن را تا یکهزار تومان میخریدند اما نفروخت.[3]
منابع
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به میرزا ابوالحسن جلوه در ویکیگفتاورد موجود است. |
- «سید حسین طباطبایی قمی». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۷ آوریل ۲۰۱۷.
- آیت الله سید حسین طباطبایی قمی
- «مذاکرات جلسه دوازدهم دوره سوم مجلس شورای ملی پنجم ربیع الثانی ۱۳۳۳».
سایت تبیان همدان