بافت (کرمان)
بافت یکی از شهرهای کوهستانی استان کرمان و مرکز شهرستان بافت در دامنه کوهستان‌های کرمان و در ۱۵۹ کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان، با ارتفاعی نزدیک به ۲٬۳۰۰ متر (۲٬۲۸۰ تا ۲٬۳۲۵ متر) در ناحیه شهری، یکی از مرتفع‌ترین شهرهای ایران و خوش آب و هواترین شهرهای استان کرمان است. بافت با داشتن شرایط ویژهٔ دما و ارتفاع بالا و بارش مناسب دارای بزرگترین پهنهٔ جنگلی جنوب شرق ایران است. مساحت جنگل‌های این شهرستان ۳۵۰٬۰۰۰ هکتار است.[6] جمعیت شهر بافت بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، ۳۴٬۵۱۷ نفر بوده‌است.[2] شهر بافت توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از ۷۰ شهر سالم ایران و یکی از هزار شهر سالم جهان معرفی کرده‌است.[7][8] بافت دومین تولیدکنندهٔ گردو در ایران است. شهر بافت مرتفع‌ترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت ایران محسوب می‌شود. از این رو القابی از جمله 'بام کویر ایران' یا 'بام جنوب ایران' را داراست.[3] مساحت شهر بافت ۱٬۵۰۰ هکتار است[9] بافت به لحاظ تاریخ تأسیس شهرداری پنجمین شهر استان کرمان محسوب می‌شود.[1]
| بافت | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | کرمان |
| شهرستان | بافت |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | اقطاع، بافد |
| سال شهرشدن | ۱۳۲۸[1] |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۴٬۵۱۷ نفر در سال ۱۳۹۵[2] |
| رشد جمعیت | ▲۴٫۲۶+% درصد در پنج سال |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱٬۵۰۰ هکتار (۱۵ کیلومتر مربع) |
| ارتفاع | ۲٬۲۸۰ متر (تقریبا در مرکز شهر)[3] تا ۲٬۳۳۰ متر از سطح دریا (مرتفع‌ترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر ایران) |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۲۴۹٬۷ میلی‌متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | علی خدادادی[4] |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۲۸[1] |
| ره‌آورد | گردو، پته، زیره، قاووت، کلمپه، گلیم، لبنیات، میوه‌های سردسیری |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۴ |
| وبگاه | پایگاه جامع گردشگری شهرستان بافت،پایگاه خبری طلوع کرمان |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۶۵-س[5] |
| کد آماری | ۱۳۲۸ |
  بافت | |
دیرینگی بافت
قدمت بافت به بیش از ۱٬۰۰۰ سال می‌رسد. به‌طوری‌که از حفاری‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی بر می‌آید بنای شهر قدیم بافت که در ناحیهٔ جنوبی شهر کنونی قرار دارد منسوب به هفتصد سال پیش بوده و شهر نو در حدود دویست سال پیش ساخته شده‌است.
بافت، درگذر تاریخ
گفته شده‌است که مردم این سرزمین در قدیم در جایی به نام دشتاب زندگی می‌کردند، اما در مورد زمان انتقال آن‌ها به بافت، در منابع مطلبی نیامده‌است. بافت از جمله شهرهایی بوده که مارکوپولو از طریق آن به کرمان مراجعت کرده‌است. اشرف افغان نیز پس از شکست یافتن از نادرشاه، به جهرم، لار، سیرجان و بافت رفته‌است. در زمان آقا محمدخان قاجار قلعهٔ رابر در شهر رابر توسط باباخان برادرزادهٔ وی محاصره و تسخیر شد.[10] بخشی از مردم بافت در سالیان دور از استان فارس به این شهر مهاجرت کرده‌اند. به نظر گابریل، احتمالاً اسکندر، در بازگشت از مشرق ایران، از طریق گلاشکرد، در پنجاه کیلومتری مغرب کَهنوج، از مسیر صوغان و بافت به سیرجان رفته‌است (ص ۳۱). نخستین بار، صاحب حدودالعالم در ۳۷۲ از بافت نام برده و بافت و خیر (احتمالاً خَبْر) را دو شهرک آبادان و با نعمت از کرمان معرفی کرده‌است (ص ۱۲۶). هنگامی که ملکشاه سلجوقی در جیرفت درگذشت (۵۶۲)، پسر و جانشین او، ملک بهرام، از راه بافت روانهٔ بردسیر (شهر کرمان) شد (افضل الدین کرمانی، ص ۶۶). به نوشتهٔ محمدبن ابراهیم (ص ۸۲)، در ۵۷۰، اتابک محمد از راه بافت به جیرفت رفت و در ۵۹۴، غُزان، پس از شکست از نصرت‌الدین اتابک، سردار هندوخان پسر خوارزمشاه، به بافت و سیرجان عقب نشستند (همان، ص ۱۹۵). بافت در اوایل سدهٔ هفتم، پیش از حملهٔ مغول، از بلاد و نواحی کرمان و شهری آباد و نامدار بوده‌است (افضل‌الدین کرمانی، ص ۱۳۲). در همان زمان، بافت در معجم البلدان (ج ۱، ص ۴۷۴)، به صورت «بافد» و از شهرهای کرمان در راه شیراز ذکر شده‌است. به قول شیندلر، مارکوپولو در نیمهٔ سدهٔ هفتم هنگام بازگشت به کرمان، از راه بافت سفر کرده‌است (سایکس، ص ۳۰۳). در ۷۶۸، شاهزاده قطب‌الدین اویس به حوالی بلوک اقطاع (بافت) آمد (عبدالرزاق سمرقندی، ج ۱، ص ۳۹۰). در ۷۸۵، سلطان احمد، حاکم کرمان، پس از گذراندن چند روز در بافت، برای درهم شکستن شورشی که حیدر نامی آن را رهبری می‌کرد، به کرمان بازگشت (میرخواند، ج ۴، ص ۵۸۹). در ۸۵۷، میرزا سلطان سنجر، پس از به بند کشیدن یاراحمد، به بلوک اقطاع رفت (ژان اوبن، ج ۲، ص ۱۲۴–۱۲۶). در ۸۵۸، الوند بیگ بن اسکندر میرزا بن قره‌یوسف ترکمان از خراسان به جیرفت و رودبار آمد. محمود فارسی، پس از تسلیم منطقه به وی، در بلوک اقطاع اقامت گزید (روملو، ص ۳۴۴). در ۱۱۳۲، سپاهیان محمود افغان، پس از تسخیر کرمان، با قزلباش‌ها وارد نبرد شدند. سالار عسکرِ بلوکِ اقطاع نیز به قزلباش‌ها پیوست (مرعشی صفوی، ص ۵۴). در ۱۱۳۸، سالار عسکر بلوک اقطاع (بافت) با سید احمدخان مصاف داد (مرعشی صفوی، ص ۶۸–۶۹). در ۱۲۰۷، فتحعلی‌خان قاجار (بعدها فتحعلی شاه)، به فرمان شاه قاجار، قلعهٔ رابر را در رابر محاصره و تسخیر کرد (وزیری کرمانی، ص ۱۴۱–۱۴۲). در ۱۳۱۰ ه. ش، قصبهٔ بافت مرکز اقطاع به‌شمار می‌آمد (کیهان، ص ۲۵۲–۲۵۴). در ۱۳۲۱ ش، قصبهٔ بافت ۵۵۴، ۲تن جمعیت داشت و دارای ۲۲ دهستان بود که اغلب دهستان‌های امروزی شهرستان بردسیر جزو آن قید شده‌است. (ایران. وزارت کشور، ج ۲، ص ۳۸۳–۳۸۶).
در سدهٔ اول هجری و در دورهٔ صفاریان، بافت یکی از حوزه‌های سیرجان بوده‌است. در اواخر سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم هجری به بخش‌هایی از بافت و حومهٔ اقطاع می‌گفتند و در دورهٔ سلجوقیان، افرادی از فرزندان ملک قاوَرد یا همان سلجوقیان کرمان دررابر ساکن شدند و بر مردم آنجا حکمرانی می‌کردند. در دورهٔ قراختائیان یکی از حکمرانان کرمان، حکمرانی بافت و ارزوئیه را به جلال‌الدین بن سلطان قطب‌الدین واگذار کرد. در دورهٔ آل مظفر برخی پادشاهان در بافت و ارزوئیه به جنگ مشغول بوده و جنگ امیر مظفر با شیخ ابواسحاق در بافت روی داده‌است. در دورهٔ صفویه، افشارها به سرکردگی درگاه قلی بیگ حاکم بافت گردند و بر همین اساس به بافت در آن زمان اقطاع افشار می‌گفتند. هنگامی که نادرشاه افشار به کرمان آمد، دستور داد سر از تن خاندان قلی‌بیگ جدا کردند. در دوران زندیه، هزار سوار و تفنگچی کریم خان زند به سرکردگی نضیرخان لاری حاکم لار که قصد تصرف کرمان را داشت، ابتدا وارد ارزوئیه و از آنجا به اقطاع آمدند و سپس به قصد تصرف کرمان از بافت رفتند. در دورهٔ قاجار و قاجاریه، بافت به صورت ملوک‌الطوایفی اداره می‌شد و هر ناحیه‌اش برای خود کلانتر یا کدخدایی داشته‌است. میرزا حسین وزیر، علی محمد خان، عدل السلطان، ملا غلامحسین خان بافتی (امین الرعایا)، صمدالله شیبانی (امین دیوان) و مرآت اسفندیاری از آن جمله حاکمان و کلانتران بوده‌اند. در اواخر همین دوره بخش وسیعی از بافت تحت نفوذ غنجعلی خان افشار، ایلخان بزرگ قرار گرفت و پس از او حاکمیت اقطاع و افشار به برادرش ه‍ژبرالسلطنه واگذار شد. افراد دیگری مانند مرتضی قلی‌خان سرهنگ، میرزا خان سرتیپ و فرزندش احمد علی خان ایلخانی نیز حاکم بافت بوده‌اند. خلاصه آنکه در دورهٔ قاجاریه، افشارها نقش مهمی در حکومت داشتند و در سال ۱۲۰۷ ه.ق به دستور آقامحمدخان قاجار، فتحعلی شاه به قصد تصرف کرمان عازم می‌شود و نخست به سیرجان و از آنجا به بافت ورود پیدا می‌کنند. گروهی از ریش سپیدان و بزرگان از جمله، آخوند ملا محمد صالح بافتی، حیدر خان هشونی و امیر باقر گوغری به گرمی از او و سپاهش استقبال کردند تا اینکه فتحعلی شاه حکمرانی بافت را به میرزا حسین پسر آقا علی واگذار کرد و به رابر حمله‌ور شد، مردمرابر به سختی با او مقابله کردند ولی در نهایت قلعهٔ رابر به محاصره و تصرف فتحعلی شاه درآمد.[11]
وجه تسمیه و نام‌های قدیمی
در حدود العالم (۳۷۲ هـ. ق) بافت مرکز اقطاع ذکر شده‌است. در صورت الارض و تقویم البلدان این شهر به نام «بافد» آمده و سپس به «بافت» تبدیل شده‌است.
جایگاه جغرافیایی
بافت در ۱۵۶ کیلومتری مرکز استان کرمان، یکی از مرتفع‌ترین و خوش آب و هواترین شهرهای استان کرمان و ایران می‌باشد.[12] شهر بافت با ارتفاع ۲٬۲۸۰ متر از سطح دریا مرتفع‌ترین شهر جنوب ایران و مرتفع‌ترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت ایران محسوب می‌شود. قرارگیری در ارتفاع زیاد و همجواری با کوه شاه سبب اعتدال هوای این شهر در تابستان شده‌است. این تعادل آب و هوایی و وجود رودهای بزرگ و پرآب آسیاب جفته و زردشت سبب شکل‌گیری تمدن باستانی حوزهٔ هلیل‌رود در شهرستان بافت شده‌است. شهر کنونی بافت ۱٬۲۰۰ سال قدمت تاریخی دارد اما قدمت نقاطی از شهرستان بافت به پنج هزار سال پیش از میلاد می‌رسد.
امکانات فرهنگی
کتابخانه‌های عمومی
شهر بافت دارای چهار کتابخانهٔ رسمی و تحت پوشش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌باشد. این چهار کتابخانه عبارتند از:
مراکز فرهنگی
- مصلی امام خامنه‌ای[16]
- گلزار شهدا
- گلزار شهدای گمنام
- مهدیه بافت که در حال توسعه و پیشرفت می‌باشد.
تغییرات جمعیتی
جمعیت شهر در سال ۱۳۳۵ تعداد ۳٬۸۶۱ نفر بوده و در سال ۱۳۶۵ جمعیت ۱۷٬۲۲۹ نفر و آخرین سرشماری سال ۱۳۸۶ جمعیت شهر ۳۸٬۲۰۰ نفر را در خود جای داده بود. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی درجه شهرداری ۷ و کارکنان شهرداری بافت یکصدو شصت نفر بود.[17] جمعیت کنونی شهر بافت نزدیک به۳۵٬۰۰۰ نفر بر اساس سرشماری سال ۹۵ می‌باشد.[2]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۶۵ | ۱۷٬۲۲۹ | — |
| ۱۳۸۵ | ۳۵٬۰۰۸ | +۱۰۳٫۲٪ |
| ۱۳۹۰ | ۳۳٬۱۰۷ | −۵٫۴٪ |
| ۱۳۹۵ | ۳۴٬۵۱۷ | +۴٫۳٪ |
جغرافیا
بافت شهری کوهپایه‌ای با ارتفاع حدود ۲٬۳۰۰ متر است که در کنارهٔ رشته‌کوه ایران مرکزی و در دامنهٔ کوه شاه قرار گرفته‌است. رود بافت از کنارهٔ خاوری شهر می‌گذرد و باغ‌های حاشیهٔ شهر را آبیاری می‌کند. سه رشته قنات به نام‌های باقرآباد و کهن شهر و هنگوییه نیز در شهر جریان دارند و سایر باغ‌های شهر را آبیاری می‌کنند.
کوهستان‌ها
کوهستان‌های شاخص شهرستان شامل ارتفاعات ۴٬۴۰۰ متری کوه شاه در شمال و کوه‌های ۳٬۸۰۰ متری گوغر در شمال غرب همچنین ارتفاعات خبر در جنوب به بلندای ۳٬۸۵۰ متر و ارتفاعات پراکندهٔ مناطق گوشک و طرنگ با متوسط ارتفاعی ۳٬۰۰۰ متر است. کوه شاه در محدودهٔ شهرستان بافت و در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر قرار گرفته‌است. نظرات متعددی در مورد وجه تسمیهٔ این کوه وجود دارد؛ همان‌طور که از سنگ نوشته‌های تخت شاهزاده برمی آید کوه شاه همواره تحت محافظت و قرق شکاربانان و قرقچیان شاه بوده و از گذشته تا اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار شاهان و شاهزادگان برای تفرج و شکار به این کوهستان زیبا می‌آمدند؛ دلیل دیگر شکل قلهٔ غربی مشهور به «کلهٔ برفی» است که به صورت تک‌قله از اکثر مناظر مشاهده می‌شود و با کوهستان‌های اطراف اختلاف ارتفاع زیادی دارد؛ به‌طوری‌که در روزهای صاف از سیرجان و بردسیر و تقریباً همهٔ نقاط شهرستان قابل دیدن است. مرتفع‌ترین نقطهٔ این کوهستان قلهٔ شرقی آن موسوم به «برزانتی» است که ۴٬۴۰۸ متر ارتفاع از سطح دریا را داراست. قلهٔ کله‌برفی که مناظر بدیعی در زمستان دارد ۴٬۴۰۲ متر ارتفاع دارد. در گذشته جنگل زیبایی از درختان ارس و کهکم و بنه دامنه‌های این کوهستان را تا نزدیکی شهر بافت پوشانده بود که به دلیل عدم حفاظت و قطع درختان برای مصرف به عنوان سوخت و چرای بی‌رویه تنها آثار معدودی از آن‌ها در چند نقطهٔ دوردست برجای مانده‌است. حیات‌وحش این منطقه روزگاری زبان‌زد بوده که با شکار و تخریب و ناامنی زیستگاه به خصوص در دههٔ ۶۰ تقریباً تمام کل و قوچ و پلنگ این منطقه نابود شد. در سال‌های اخیر نیز متأسفانه با آغاز به کار معدن آهن تلخه چار در ارتفاع ۴٬۰۰۰ متری و معدن سرب قنات مروان شاهد ویرانی عظیمی در کوه شاه هستیم.[18]
آب و هوا و اقلیم
به لحاظ اقلیمی آب و هوای شهر بافت معتدل کوهستانی است. ارتفاع شهر بافت از سطح دریا ۲٬۲۸۰ متر است که سومین شهر مرتفع بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت ایران نام گرفته‌است. در تابستان‌ها هوای بافت خنک و دلپذیر و در زمستان‌ها سرد و یخبندان است.
فضای سبز شهری
به دلیل موقعیت آب وهوایی مناسب بافت و بارش مناسب برف و باران فضای سبز شهری بافت تقریباً ترکیبی از درختان کهنسال و جوان است که بیشتر شامل گردو، بادام، چنار، سرو و نارون هستند.
پارک‌ها و بوستان‌ها
- بوستان بهشت (ساحلی): قرارگرفته در بلوار خروجی شرقی بافت به سمت کرمان
- پارک شهر: قرارگرفته در بلوار امام خمینی
- پارک بانوان
- پارک ولیعصر (عج): قرارگرفته در بلوار امیرکبیر
- بوستان غدیر: قرارگرفته در بلوار۲۲ بهمن
- پارک جنگلی بهاران: قرارگرفته در خروجی شرقی بافت به کرمان
- بوستان نشاط: قرارگرفته در بلوار شهدا
- بوستان خبرنگار: قرارگرفته در بلوار۲۲ بهمن
- بوستان کوهستان: قرارگرفته در بلوارشهید چمران
- پارک بزرگ ۵۰ هکتاری فدک:یکی از بزرگترین پارک‌های استان کرمان (در حال احداث)[19] این پارک در ورودی غربی بافت قرار دارد.
سد بافت
سد بافت با گنجایش حدود ۴۰ میلیون مترمکعب در شمال شرقی شهر بافت قرار دارد.[20]
دیدنی‌های شهر بافت
- درختان کهنسال گردو حاشیه رودخانه بافت، درخت چنار کهنسال باغ شکوه زاده
- باغ‌های حاشیهٔ رود آسیاب جفته
- خانه تاریخی ایرانمنش بافت: خانه ایرانمنش مربوط به دوره پهلوی است و در بافت، خیابان طالقانی، کوچه بابک، پ ۲ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۰۰۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[21]
- سد مخزنی بافت: سد مخزنی بافت یکی از سدهای مهم استان کرمان است که در جوار شهر بافت قرار گرفته‌است.[22]
- بوستان ساحلی بافت
- قنات معدنی گرگیشان
- چمنزار حسن‌آباد و باغ‌های عباس‌آباد
- قدیمی‌ترین درخت گردوی جهان: این درخت با ۲۵۰۰ سال قدمت در منطقهٔ گوغر شهرستان بافت قرار دارد.[23]
صنایع دستی
صنایع دستی بافت بیشتر شامل قالی و گلیم و شیرکی پیچ و پته دوزی می‌باشد.
- شیریکی پیچ: بافت از مراکز تولید گلیم شیریکی پیچ در کشور است.
- پته دوزی
- قالی بافت: بافت از مراکز مهم قالیبافی استان کرمان و کشور است. فرش دستباف شهر بافت به دلیل اقلیم خاص خود از نقشه‌های خاصی برخوردار است که از سایر نواحی استان کرمان متمایز است. قالی‌هایی که در این شهرستان تولید می‌شود دارای طرح کرمانی و نقش‌های شاه عباسی، گلدانی، حشمتی، گل بادامی و گل سرخی هستند.
هتل‌ها و مراکز اقامتی
اقتصاد
بافت به لحاظ کشاورزی از مناطق مهم در استان کرمان و حتی در سطح ایران محسوب می‌شود. بافت بیشترین سطح زیر کشت گردو در ایران را به خود اختصاص داده‌است. اقتصاد بافت بر پایه کشاورزی شامل کشت انواع صیفی جات و انواع میوه‌های سردسیری شامل گردو – انار، بادام، هلو، سیب، آلبالو، گیلاس، زردآلو و سایر میوه جات، دامپروری، بافت صنایع دستی و نیز صنعت استوار است. بافت دومین تولیدکننده گردو ی ایران است. [29]
صنایع و کارخانه‌ها
بافت بیشترین ذخایر معدنی استان کرمان را در اختیار دارد، اما در حوزه بهره‌برداری از معادن جایگاه خوبی در استان کرمان ندارد. بیشتر صنایع و کارخانه‌های بافت در شهرک صنعتی بافت متمرکز شده‌اند. بخشی از کارخانه‌ها و صنایع شهرستان نیز در نواحی اطراف شهر و توابع بافت احداث شده‌اند یا در حال احداث می‌باشند. برخی از کارخانه‌ها و صنایع مهم شهرستان بافت:
امام جمعه
امام جمعه فعلی شهر بافت، حجت الاسلام محمد محمدزاده‌است.[32]
نماینده مردم بافت در مجلس شورای اسلامی
نماینده فعلی
نماینده فعلی بافت در مجلس شورای اسلامی آقای صمدالله محمدی است.[33]
وبگاه‌های خبری و اطلاع‌رسانی
برخی پایگاه‌های خبری و اطلاع‌رسانی شهرستان بافت بر بستر وب به شرح زیر است:
اماکن ورزشی
شهر بافت ورزشکاران زیادی را به ورزش ایران و جهان معرفی کرده‌است.
باشگاه‌های ورزشی
- باشگاه ورزشی فولاد بافت
- تیم والیبال گاز بافت: حضور در لیگ برتر والیبال استان کرمان
مراکز علمی دانشگاهی و حوزوی
شهر بافت از نقاط نخبه پرور ایران است و پزشکان و مهندسان زیادی را به دنیا معرفی کرده‌است. دانشجویان زیادی از شهر بافت در ایران و خارج از ایران تحصیل می‌کنند و از سرمایه‌های علمی بافت، ایران و جهان هستند. بافت همچنین یکی از شهرهای دارای بیشترین میزان قبولی در آزمون سراسری دانشگاه‌ها در استان کرمان است و تا پایان سال ۹۰ خورشیدی بیش از هشتصد پزشک به این مرز و بوم هدیه نموده‌است.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت:[36] دانشگاه آزاد اسلامی، نخستین مرکز آموزش عالی شهرستان بافت می‌باشد که نقش بسیار ارزنده‌ای در توسعه منطقه ایفا کرده‌است. هم‌اکنون در مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در رشته‌های مختلف و همچنین رشته دکتری عمومی دامپزشکی با امکانات آموزشی و پژوهشی نظیر کتابخانه تخصصی، و با آزمایشگاه‌ها کلینیک‌ها و کارگاه‌های مجهز، داروخانه دامپزشکی پذیرای داوطلبان عزیز می‌باشد. نخستین رئیس این دانشگاه، دکتر محمود آقاجانی بوده‌است، در حال حاضر نیز آقای دکتر علیرضا مرادی پس از دکتر ابراهیم خراسانی پاریزی عهده‌دار ریاست این واحد می‌باشند. ریاست دانشکده دامپزشکی و مدیر گروه دامپزشکی آقای دکتر بابک خیرخواه می‌باشد. رشته دکتری عمومی دامپزشکی از سال ۹۵ با پذیرش از راه آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور در این واحد دانشگاهی بوده و تا کنون فعال است و واحد بافت تنها واحد دانشگاه آزاد اسلامی در جنوب شرق است که مجری رشته دکتری عمومی دامپزشکی می‌باشد. رشته دامپزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی زیر نظر معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان می‌باشد. این واحد دانشگاهی دارای دانشکده‌های دامپزشکی و فنی مهندسی می‌باشد.
- دانشکده مدیریت و اقتصاد بافت: دانشجویان زیادی از استان کرمان و سایر نقاط در این دانشکده تحصیل می‌کنند. این دانشکده یکی از دانشکده‌های دانشگاه شهیدباهنر کرمان است.[37]
- آموزشکده فنی امام حسین: این آموزشکده دولتی بوده و پذیرای حجم زیادی از دانشجویان است.
- دانشگاه پیام نورمرکز بافت: از مهم‌ترین دانشگاه‌های پیام نور استان کرمان می‌باشد.[38]
- مجتمع آموزش عالی سلامت بافت
بازارها و مراکز خرید
- بازار قدیمی بافت معروف است به بازار "کلاحاجی شفیعی" (کل حاجی). در این بازار بیشتر گیاهان دارویی و محصولات خوراکی به فروش می‌رسد.
- بازار جدیدتر بافت هم بازار "میثم" نام دارد و تقریباً در مرکز شهر قرار دارد.
- بازار ولی عصر بازار دیگری است که تقریباً در مرکز شهر قرار دارد.
همه بازارهای یاد شده روزانه جمعیت زیادی را برای خرید در خود جای می‌دهند.
بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
- بیمارستان خاتم‌الانبیا[39]
- کلینیک آیت الله کاشانی
- درمانگاه تأمین اجتماعی
- درمانگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
حمل ونقل
شهری
حمل و نقل شهری بافت از طریق خطوط تاکسی صورت می‌گیرد.
بین شهری
حمل و نقل بین شهری بافت از طریق جاده‌ها صورت می‌گیرد و این شهر فاقد راه‌آهن و فرودگاه است. مطالعات برای احداث راه‌آهن سیرجان - بافت انجام شده ولی هنوز کار عملیاتی برای احداث آن آغاز نشده‌است.[40] درحال حاضر پروژه‌های اتوبان کرمان - بافت و اتوبان بافت - سیرجان در حال انجام می‌باشد. بدین ترتیب راه‌های شهر بافت به شهرهای مهم کشور یعنی کرمان و شیراز از مسیر سیرجان به صورت دوبانده و بزرگراه خواهندشد. درآینده قرار است کار احداث اتوبان‌های بافت - جیرفت[41] و بافت - حاجی‌آباد (هرمزگان) نیز عملیاتی شود.
خیابان‌ها و میدان‌های مهم بافت
- میدان آزادی
- میدان امام خمینی
- بلوار شهید باهنر
- میدان قدس
- بلوار شهدا
- بلوار شهید بهشتی
- خیابان شهابی
- بلوار امام خمینی
- بلوار امیرکبیر
- خیابان دانشگاه
- میدان امام علی
- خیابان شهید چمران
- میدان کشاورز
- خیابان هاشمی
- شهرک گلها
مسیرهای منتهی به شهر
منابع
- /کارمانیا:تاریخ تأسیس شهرداری‌های استان کرمان
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- «// سایت سازمان هواشناسی کشور، ارتفاع شهرهای ایران و ویژگی‌های ایستگاه‌های سینوپتیک و مختصات و ارتفاع». بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۵ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳.
- خبری طلوع کرمان:علی خدادادی شهرداربافت شد
- پلاک وسایل نقلیه استان کرمان
- «عطالند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ فوریه ۲۰۰۹.
- «پایگاه شهرداری بافت:بافت یکی از 70 شهر سالم کشور و یکی از 1000 شهر سالم جهان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۱۹.
- خبرگزاری ایلنا:بافت یکی از شهرهای سالم ایران
- شهرداری بافت
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بایگانی‌شده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine، بافت.
- «وبگاه بافت شهر من». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۲.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۶ اوت ۲۰۱۶.
- اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی شهید دستغیب
- اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی نیک نفس
- اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمان-کتابخانه عمومی امام محمد باقر
- خوانی قرآن در مصلی امام خامنه‌ای بافت
- «شهرداری بافت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ فوریه ۲۰۰۹.
- «کوه شاه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۴.
- «وبگاه شهرداری بافت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۱۴.
- فرمانداری بافت:بازدید وزیر نیرو از سد مخزنی بافت
- خانه تاریخی ایرانمنش بافت
- خانه تاریخی ایرانمنش بافت
- شبکه اطلاع‌رسانی دانا:قدیمی‌ترین درخت گردوی جهان با ۲۵۰۰ سال قدمت در شهرستان بافت قرار دارد.
- بیابان‌ها و کویرهای ایران، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹.
- جامع گردشگری شهرستان بافت/معرفی هتل شایگان
- جامع گردشگری شهرستان بافت/معرفی هتل آپارتمان پاییز
- از پروژه‌های بانک گردشگری در استان کرمان/هتل ستاره بام کویر بافت
- جامع گردشگری شهرستان بافت/معرفی هتل چهارستاره بام بافت
- درباره شهر بافت
- احیا فولاد بافت به بهره‌برداری می‌رسد
- کرمان:رکورد شکنی فولاد بافت در یکماه فعالیت
- [ https://www.farsnews.ir/kerman/news/13990408000013/حجت‌الاسلام-محمد-محمدزاده-امام-جمعه-جدید-بافت-شد/حجت الاسلام محمدزاده امام جمعه جدید شهر بافت]
- سایت مجلس/صمدالله محمدی نماینده مردم بافت،رابر و ارزوئیه
- دفتر امام جمعه بافت-بازدید امام جمعه از حوزه علمیه امام حسین بافت
- طلاب حوزه علمیه امام حسین بافت
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت
- دانشکده مدیریت و اقتصاد بافت
- پیام نور بافت
- بیمارستان خاتم الانبیا بافت
- دانانیوز، طرح‌هایی برای توسعه استان کرمان
- نشریه پاسارگاد:آغاز عملیات احداث بزرگراه جیرفت-بافت-سیرجان
| ذخیرهگاههای زیستکره |  اثر طبیعی ملی دماوند  پارک ملی لار  دریاچه گهر (حفاظتٰشده اشترانکوه)  اثر طبیعی ملی علمکوه  پارک ملی دریاچه ارومیه  اثر طبیعی ملی قله سبلان  اثر طبیعی ملی لالههای واژگون  ذخیرهگاه زیستکره دریاچه هامون  منطقه حفاظتشده جنگل حرا  منطقه حفاظتشده توران  پناهگاه حیات وحش دریاچه زریبار  اثر طبیعی ملی غار علیصدر  منطقه شکارممنوع تالاب استیل | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مناطق چهارگانه |
| ||||||||
| مناطق شکارممنوع |
| ||||||||
محیط زیست بر پایه کشور • محیط زیست ایران | |||||||||