تحلیف ریاست‌جمهوری ایران
تحلیف رئیس جمهور ایران پس از مراسم تنفیذ حکم او از سوی رهبر با حضور رئیس دیوان عالی کشور، اعضای شورای نگهبان قانون اساسی و رئیس قوه قضائیه انجام می‌گردد. در این مراسم که در مجلس شورای اسلامی انجام می‌گردد، رئیس جمهور منتخب بر طبق اصل ۱۲۱ قانون اساسی سوگند یاد می‌کند که همهٔ استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته‌است، به کار گیرد و در پایان سوگندنامه را امضا می‌کند. تاکنون ۱۱ دوره مراسم تحلیف رؤسای جمهور منتخب برگزار شده‌است.
| این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است |
| سیاست در ایران |
|---|
 |
| نظام جمهوری اسلامی ایران |
|
|
در شرایط عادی و نبود تعطیلی در روز مورد نظر، مراسم تحلیف ریاست جمهوری در روز ۱۴ مرداد هم‌زمان با سالگشت صدور تاریخی فرمان مشروطیت در ایران انجام می‌شود.
رئیس جمهور بعد از مراسم تحلیف، طبق آئین‌نامه دو هفته زمان دارد تا نسبت به معرفی کابینه و برنامه وزرا به مجلس شورای اسلامی اقدام کند که پس از اعلام وصول در مجلس، به مدت یک هفته وزرا و برنامه‌هایشان در دست ارزیابی قرار خواهند گرفت.[1][2]
ابوالحسن بنی‌صدر
مراسم تحلیف ابوالحسن بنی‌صدر در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۵۹ در مجلس اول شورای اسلامی برگزار شد. در آن دوره ریاست مجلس بر عهده اکبر هاشمی رفسنجانی و رئیس دیوان عالی کشور بر عهده سید محمد بهشتی بود. در این مراسم بنی‌صدر سخنرانی نکرد و صرفاً سوگند یاد کرد.[3]
محمدعلی رجایی
مراسم تحلیف محمدعلی رجایی در روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۰ و پس از مراسم تنفیذ برگزار شد. در آن زمان بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و رفسنجانی رئیس مجلس وقت بودند. رجایی در بخشی از سخنرانی خود اظهار کرد:[3]
این مسائل (پاسداری از ارزش‌ها) در سراسر زندگی ما بوده و انگیزهٔ ما هم همین است. جامعه روحانیت نیز در این وظیفه یاری می‌کند. دغدغه ما امروز این است که در دنیای پر از فساد امروز، جمهوری اسلامی چه اقداماتی برای حفاظت از اسلام دارد.
سید علی خامنه‌ای
مراسم تحلیف سومین رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران در ۲۱ مهر ۱۳۶۰ برگزار شد. در این مراسم سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، قرآن را برای سوگند رئیس‌جمهور منتخب نگه داشته بود. وی در این مراسم گفت:[3]
امروز این مراسم برای برادر مخلص شما از این جهت هیجان‌انگیز است که در حقیقت بر زبان آوردن و تصریح کردن به چیزی است که به‌طور طبیعی با کاندیدا شدن برای ریاست‌جمهوری و با قبول این مسئولیت بر دوش او وجود داشته و سنگینی می‌کرده است.
حفظ خطوط اصلی این انقلاب به عهده رئیس‌جمهور است. مسئولیت مجلس نسبت به دولت، ارشاد و هدایت است. دوره‌ای بر این جمهوری گذشته که رئیس‌جمهور تصور می‌کرده ریاست جمهوری یعنی سلطنت و اگر مجلس به دولت کمک نکند، رئیس‌جمهور در انجام وظایفی که سوگند می‌خورد، ناتوان خواهد بود.
با انتخاب مجدد سید علی خامنه‌ای به عنوان چهارمین رئیس‌جمهور ایران، روز ۱۸ مهر ۱۳۶۴ مراسم تحلیف وی برگزار شد. وی در بخشی از سخنان خود عنوان کرد:[3]
قانون اساسی ابزارهای لازم برای عمل به این سوگند را مشخص کرده‌است. در صورتی که رئیس‌جمهور این ابزارها را در اختیار داشته باشد، خواهد توانست به این سوگند عمل کند، وگرنه این سوگند، حکم فقهی‌اش برای فقها روشن است.
اکبر هاشمی رفسنجانی
اکبر هاشمی رفسنجانی با انتخاب شدن به عنوان پنجمین رئیس‌جمهور ایران، در ۲۶ مرداد ۱۳۶۸ در مراسم تحلیف شرکت کرد و سوگند خورد که پاسدار اسلام و ارزش‌های انقلاب باشد. رئیس‌جمهور در این مراسم اظهار گفت:[3]
از لحاظ سیاسی باید به گونه‌ای حرکت کنیم که جنگ اتفاق نیفتد. رژیم سابق به ملت ایران خیلی خیانت کرد. آسانترین کار که من مرتب در بحثهای انتخاباتیام و بعد گفته‌ام، راه‌انداختن کارخانه‌هاست و مرز فعالیت دولت حفظ آرمانهای انقلاب است. استقلال اقتصادی جزء آرمانهای همه ماست.
در سال ۱۳۷۲ هاشمی رفسنجانی دوباره به رئیس‌جمهوری برگزیده شد و به عنوان ششمین رئیس‌جمهور ایران، مورخ ۱۳ مرداد ۱۳۷۲ در مراسم تحلیف شرکت کرد. هاشمی در سخنرانی‌اش بعد از ادای سوگند ابراز کرد:[3]
می‌دانم که این قسم، قسم دشواری است و بدون کمک و یاری خداوند به‌طور جدی از عهدهٔ این قسم بر نمی‌آییم. اجرای این قسم برای یک نفر به تنهایی مقدور نیست. در سیاست‌ها و قوانین و نظارت‌ها و گزینش‌ها، این مسئله به تنهایی امکان‌پذیر نیست و شدیداً نیازمند راهبران انقلاب هستیم.
سید محمد خاتمی
با انتخاب سید محمد خاتمی به عنوان هفتمین رئیس‌جمهور ایران در انتخابات مورخ ۲ خرداد ۱۳۷۶، مراسم تحلیف وی در روز ۱۳ مرداد ۱۳۷۶ در مجلس شورای اسلامی انجام شد. وی در سخنرانی خود بیان کرد:[3]
برای حسن انجام تعهدات که فوق طاقت فرد و حتی توان به تنهایی است، از درگاه حضرت احدیت، هدایت و حمایت و از مردم شریف مدد می‌جویم. مقام معظم رهبری با نظارت و اشرافی که بر سه قوه و نقش والایی که در نظام و جامعه دارند، ما را به یقین در انجام این تعهدات راهنمایی و یاری خواهند فرمود. من از قوه مقننه و قوه قضائیه تقاضا دارم که دولت را در ادارهٔ جامعه یاری دهند. از نهادها و تشکل‌ها و صاحب‌نظران می‌خواهم با نظارت مستمر و طرح شجاعانه مطالب و نظرات خود و آحاد شهروندان و نیز ارزیابی و نقد مداوم برنامه‌ها و عملکردها، سهم مشارکت عمومی را در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور افزایش دهند.
بعد از انتخاب خاتمی به عنوان هشتمین رئیس‌جمهور ایران کهدر سال ۱۳۸۰ محقق شد، وی در روز ۱۷ مرداد ۱۳۸۰ مراسم تحلیف خود را انجام داد. وی در بخشی از سخنرانی خود چنین مطالبی را ایراد کرد:[3]
استقلال و آزادی دوپایه استوار نظام جمهوری اسلامی ایران است. حق آحاد مردم است که بگویند، بدانند و سخن خود را بیان کنند و پرسش و اعتراض خویش را مطرح کنند و در جهان پیچیده امروز، علاوه بر اجرای اصل امر به معروف و نهی از منکر و حق همگانی به خاطر پیچیدگی‌های موجود، این حق از جمله از طریق نهادهای مدنی، تشکل‌های قانونی، وسایل ارتباط جمعی و تأمین آزادی‌های فردی و جمعی تحقق پیدا کند. این مسئولیت بزرگ که متوجه رئیس‌جمهور است، نشانهٔ حساسیت و اهمیت جایگاه و پایگاه ریاست جمهوری است.
محمود احمدی‌نژاد
مراسم تحلیف محمود احمدی‌نژاد به عنوان نهمین رئیس‌جمهور منتخب ایران، در روز ۱۵ مرداد ۱۳۸۴ در مجلس شورای اسلامی برگزار شد. وی در این مراسم گفت:[3]
بهترین ژست دیپلماتیک، پایبندی به قوانین است. در کشور ما دمکراسی واقعی وجود دارد و قوا مستقل از یکدیگر هستند و اگر بپذیریم که قوه مجریه در کار مقننه دخالت کند، مفهومش دیکتاتوری است؛ لذا من حامی اجرای قانون هستم و از تمام ظرفیت قانون برای استیفای حق مردم استفاده خواهم کرد. اعتدال، مشی دولت است و هر نوع افراط و تفریط جایی در این دولت ندارد و به همه فرصت‌ها، توان‌ها و شایستگی‌ها اتکا خواهد شد و پیشرفت و منافع ملی و عزت همگانی در این دولت مد نظر خواهد بود.
در سال ۱۳۸۸ محمود احمدی‌نژاد مجدداً رئیس‌جمهور منتخب مردم شد. وی در روز ۱۴ مرداد ۱۳۸۸ مراسم تحلیف خود را برگزار کرد. از سخنان وی در این جلسه می‌توان اشاره کرد به:[3]
خود را به همهٔ مطالبات و آرمانهای بحق ملت در برابر خدا، نمایندگان ملت متعهد می‌داند و تردید ندارد که نمایندگان نیز خود را در برابر آن‌ها متعهد می‌داند.
حسن روحانی
مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری حسن روحانی در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۲ با حضور در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.[1] وی در بخشی از سخنان خود عنوان کرد:[4]
مردم شریف ایران به اعتدال‌گرایی و دوری از افراط و تفریط رأی مثبت دادند. کانون فکری و اجرایی دولت بر محور اعتدال و عقلانیت بنا خواهد شد. اعتدال‌گرایی به‌معنای توازن میان آرمان و واقعیت و ترجیح منافع ملی بر منافع حزبی و جناحی است. اعتدال‌گرایی بر اجماع ملی، قانون‌گرایی و بردباری در تعاملات سیاسی تأکید می‌کند. بنیان این مرام فکری و عملی، فاصله گرفتن از تخیل و توهم و تمرکز بر تفکر، برنامه، شفافیت و استفاده از تخصص‌هاست. دولت تدبیر و امید نهایت اهتمام خود را به کار خواهد گرفت تا بر مبنای اهداف و روش‌های عقلایی و متناسب با واقعیت‌های موجود، اعتدال را شالوده عملکرد و مدیریت کشور قرار دهد، تهدیدها را کاهش داده و فرصت‌ها را افزایش دهد. اعتدال‌گرایی بر اخلاق و مدارا اصرار می‌ورزد و از طریق گفتگو، تفاهم و تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت سعی خواهد نمود شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی را به حداقل ممکن برساند.
مراسم تحلیف دوازدهمین دوره ریاست جمهوری حسن روحانی در ۱۴ مرداد ۱۳۹۶ انجام شد. که در آن عبدالحمید اسماعیل‌زهی رهبر اهل سنت، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، سید ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی و محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور اسبق ایران در آن حضور نداشتند.
متن سوگندنامه تحلیف
بسم الله الرحمن الرحیم
من به عنوان رئیس جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم و همهٔ استعدادها و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته‌ام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و عدالت، گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است، حمایت کنم. در حراست از مرزها و استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور از هیچ اقدامی دریغ نورزم و با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السّلام، قدرتی را که ملت به عنوان امانتی مقدس به من سپرده است، همچون امینی پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم.
جستارهای وابسته
منابع
- منادی سپیدان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران (۲۸ خرداد ۱۳۹۲). «مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب ۱۴ مردادماه برگزار می‌شود». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲.
- روزنامه جمهوری اسلامی صفحه اول. ۲۹ خرداد ۱۳۹۲
- آنچه در مراسم تحلیف رئیسان جمهور پیشین گذشت خبرگزاری مهر
- متن کامل سخنان حسن روحانی در مراسم تحلیف پارسینه
پیوند به بیرون
| | |
آمار رؤسای جمهور ایران | ||