جنگ ناگورنو قره‌باغ (۲۰۲۰)

جنگ ناگورنو قره‌باغ (آرتساخ؛ قره‌باغ کوهستانی) (انگلیسی: 2020 Nagorno-Karabakh war‎) بخشی از مناقشه قره‌باغ است که از ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان آغاز شده‌است. هر دو طرف تلفاتی را گزارش کرده‌اند و ارمنستان و جمهوری آرتساخ اعلام حکومت نظامی و بسیج عمومی کرده‌اند. جمهوری آذربایجان نیز اعلام حکومت نظامی کرده‌است.

برای پیشینه مناقشات، مناقشه قره‌باغ را ببینید. برای نتیجه این جنگ، توافقنامه آتش‌بس ناگورنو قره‌باغ را ببینید.
جنگ ناگورنو قره‌باغ (۲۰۲۰)
بخشی از بخشی از مناقشه قره‌باغ و درگیری نیابتی روسیه-ترکیه[1]

  ارمنستان
  جمهوری آرتساخ
  استان پیشین خودگردان ناگورنو قره‌باغ
  سرزمینهای خواستهٔ جمهوری آرتساخ ولی در دست جمهوری آذربایجان
  دیگر سرزمین‌های قانونی (دوژور) جمهوری آذربایجان
[2]
  سرزمینهایی که بازپس‌گیری آن‌ها توسط جمهوری آذربایجان
تأیید شده‌است
تاریخ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ (۲۰۲۰-09-۲۷) – ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ (۲۰۲۰-11-۱۰)
(۱ ماه و ۲ هفته)[3]
مکانناگورنو قره‌باغ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان
نتیجه

جمهوری آذربایجان پیروز شد.[4][5]

  • ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ توافق‌نامه آتش‌بس حاصل شد[6]
  • آذربایجان کنترل سرزمین‌های بازپس‌گیری شده در جریان درگیری‌ها را در دست نگه می‌دارد.
  • دو هزار نیروی حافظ صلح روس برای دست‌کم پنج سال در گذرگاه لاچین مستقر می‌شوند و از طریق این گذرگاه، به ارمنستان اجازه دسترسی به قره‌باغ کوهستانی داده می‌شود.
  • تا ۱ دسامبر ارمنستان شهرستان‌های کلبجر، آغ‌دام و لاچین را تخلیه و به جمهوری آذربایجان پس می‌دهد.[7]
  • تظاهرات مردمی در ارمنستان آغاز شد.
  • یادداشت تفاهمی برای شکل‌گیری مرکز مشترک ترکیه و روسیه جهت نظارت بر آتش‌بس امضاء شد.[8]
تغییرات
قلمرو

در جریان جنگ

پسا توافقنامه آتش‌بس

  • جمهوری آذربایجان کنترل تمام مناطقی از قره‌باغ کوهستانی را که در طول جنگ بازپس‌گرفت، در دست نگه می‌دارد و کلیه سرزمین‌های تحت اشغال[10] ارمنستان[11][12][13][14][15][16]

در اطراف قره‌باغ کوهستانی تا ۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ به جمهوری آذربایجان واگذار می‌شود

طرفین درگیر

 جمهوری آذربایجان
ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه)a[›][18] توسط جمهوری آذربایجان[19][20] و ترکیه[21] تکذیب شده‌است.
پشتیبانی:
ترکیه[22]


تأمین کنندگان اسلحه:
 اسرائیل[23][24]ترکیه[25]		  ارمنستان
 جمهوری آرتساخ
ارمنیان سرتاسر جهان[26][27][28]
تأمین کنندگان اسلحه:
 روسیهf[›][29][30][31]
فرماندهان و رهبران
الهام علی‌اف
(رئیس‌جمهوری آذربایجان، فرمانده کل قوا)
ذاکر حسنف (وزیر دفاع جمهوری آذربایجان)
مآایس برخوداروف (فرمانده یگان‌های ارتش)[32]
حکمت میرزایوف (فرمانده نیروهای ویژه ارتش آذربایجان)
حکمت حسنوف (فرمانده لشکر یکم ارتش آذربایجان)
الچین قلی‌اف (رئیس نیروی مرزبانی جمهوری آذربایجان)		 نیکول پاشینیان
(نخست‌وزیر ارمنستان، فرمانده کل قوا)
آرائیک هاروتیونیان (رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوای جمهوری آرتساخ))[33][34]
داویت دونویان (وزیر دفاع ارمنستان)
جالال هاروتیونیان (وزیر دفاع جمهوری آرتساخ)
اونیک گاسپاریان (رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ارمنستان)
تیران خاچاتریان (معاون اول رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان)
کارن جالاویان
سرگی شاکاریان
واحدهای درگیر

نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان
مزدوران سوریa[›][35]

  • لشکر حمزه
  • لشکر سلطان مراد

ارتش تدافعی جمهوری آرتساخ

نیروهای مسلح ارمنستان
تلفات

منابع جمهوری آذربایجان:

  • ۲۸۰۱ نیروی نظامی کشته (آمار رسمی)[36]
  • ۱۲۴۵ نیروی نظامی زخمی
  • بیش از ۱۰۰ نیروی نظامی مفقودالاثار
  • یک بالگرد منهدم شده[37]

به گزارش ارمنستان:

  • ۷۶۳۰ نیروی نظامی کشته[38]
    • ۲۰ عضو نیروهای ویژه ترکیه[39]
  • ~ ۳۶۰۰ نیروی نظامی زخمی
  • ۲ مزدور سوری اسیر[40][41]
  • ۱۶ بالگرد نابود شد.[42]
  • ۷۸۴ تانک و خودروی زرهی منهدم شد[43]
  • ۶ موشک انداز سنگین چندمنظوره (اسمرچ روسی) منهدم شده‌است[44]
  • ۲۶۴ هواپیمای بدون سرنشین سرنگون شده[45]
  • ۲۵ هواپیمای جنگی نابود شد.[46]

منابع ارمنستان:

  • ۲۹۹۶ نظامی کشته (آمار رسمی)[47]
  • ~۲۰۰ نظامی زخمی[48]
  • ۲۱ نظامی اسیر[49]
  • چند صد سرباز مفقودالاثر[50]
  • سرنگونی یک فروند سوخو ۲۵ از سوی اف ۱۶ ترکیه[51]

به گفته آذربایجان:

  • ۵۵۰ نظامی زخمی یا کشته شده
  • ۲۴ تانک/خودرو جنگی پیاده‌نظام نابود شده
  • ۱۸ هواپیمای بدون سرنشین نابود شده
  • ۸ عراده توپ منهدم شده
  • ۳ انبار اسلحه و مهمات نابود شده
  • ۱۵ سامانه ضدهوایی از دست رفته[52]
۱۰۰ غیرنظامی آذربایجانی[53] و ۷ غیرنظامی ارمنستانی کشته شده؛ ۴۱۶ غیرنظامی آذربایجانی[53] و ۳۰+ غیرنظامی ارمنستانی زخمی شده[54][55][56] ۳ غیرنظامی آذربایجانی مفقود شده (به گفنه آذربایجان)[57]

کشورهای مختلف و سازمان ملل متحد این درگیری‌ها را محکوم کرده و خواستار کاهش تنش‌ها شده‌اند. در تاریخ ۱۰ اکتبر، با پیگیری روسیه و همکاری سازمان صلیب سرخ جهانی، بین دو کشور توافق آتش‌بس برقرار شود.

۹ نوامبر الهام علی‌اف، ولادیمیر پوتین و نیکول پاشینیان، روسای جمهور آذربایجان و روسیه و نخست‌وزیر ارمنستان، بیانیه مشترکی را امضاء کردند، که به‌موجب آن از ساعت ۰۰:۰۰ به وقت مسکو درگیری‌ها در قره‌باغ به پایان رسید و آتش‌بس کامل برقرار شد.[58] متعاقباً، نیکول پاشینیان در یک پست فیسبوکی خبر از امضاء قرارداد صلح با جمهوری آذربایجان داد.[59] آرائیک هاروتیونیان، رهبر جمهوری خودخوانده «آرتساخ» هم تن به پایان جنگ داد.[60] این قرارداد صلح که ساعات اولیه ۱۰ نوامبر به امضاء طرفین رسید، ایجاب می‌کند که ارمنستان و آذربایجان اسرای جنگی و اجساد کشته شدگان را مبادله کنند. افزون بر این، نیروهای مسلح ارمنستان تا ۱ دسامبر به ترتیب از شهرستان‌های کلبجر، آغ‌دام و لاچین عقب‌نشینی خواهند کرد. حدود ۲ هزار نیروی حافظ صلح روسیه به فرماندهی سپهبد «رستم مرادوف»[61] حداقل به مدت ۵ سال آینده برای حفظ امنیت دالان لاچین واقع در میان قره‌باغ کوهستانی و ارمنستان در آنجا مستقر خواهند شد. بنابر اطلاع جمهوری آذربایجان، نیروهای ترکیه نیز در فرایند صلح‌بانی حضور خواهند یافت. در توافق‌نامه همچنین اعلام شده‌است کریدوری در یک نوار سرزمین‌های کشور ارمنستان نزدیک به مرزهای ترکیه و ایران برای تردد اتباع آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان ایجاد خواهد شد که نظارت و تضمین امنیت آن بر عهده نیروهای روسی خواهد بود.[62][63]

پیشینه

پس از دورهٔ نخست جنگ ایران و روسیه (۱۸۰۴–۱۸۱۳) و کمتر از یک سده از جدایی قفقاز برپایه پیمان‌نامهٔ گلستان (۱۸۱۳) و افزودن آن به خاک روسیهٔ تزاری، با روادید سردمداران نوین در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ پس از خیزش بولشویکها در اکتبر همان سال، نخستین کنگرهٔ ارمنیان ناگورنو قره‌باغ در ۲۲ ژوئیه ۱۹۱۸ بخشبندی دیوان‌سالاری تازه‌ای را برنهاد که تا سال ۱۹۲۰ گردانندگان برپایهٔ قانون بومی همان کنگره کار خویش را دنبال نموده؛ با جمهوری مردمسالار آذربایجان به سرپرستی انگلستان همکاری نکردند و هر گونه دگرگونی در این رویکرد را وابسته به راهکار پایانی پیمان‌نامهٔ سازش پاریس دانستند. در میثاق جامعهٔ ملل دولت ارمنستان بر پایهٔ بند ۸۸ به‌گونهٔ دوژور (قانونی و رسمی) پذیرفته، و دولت آذربایجان با نگاه به آنکه تا پیش از پیوستن آن سرزمین به روسیه تزاری بخشی از سرزمین مغول و ایران بوده و دولت مستقلی نداشته‌است، تنها از سوی بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ژاپن آن هم به گونهٔ دوفاکتو (نه دوژور) پذیرفته‌شد گرچه آمریکا این شناسایی را هم نپذیرفت. همچنین در آن زمان دو سرپرست برای آذربایجان در میان بود؛ یکی دولت مساوات در گنجه که کمی پس از آن در آوریل ۱۹۲۰ برون‌مرزی شد و دیگری دولت بولشویک در باکو. دولت مساوات از پشتیبانی ترکیه برخوردار بود چنان‌که در ۱۹۱۸ باکو را با پشتگرمی سرراست به ترک‌ها دردست‌گرفت. افزون‌براین، جامعهٔ ملل ناسازگار با راهبرد مهار جنگ‌افزار به دولت ارمنستان برای انباشت آن به اندازهٔ نیاز روادید داد و به‌وارون همهٔ رویکردهایی که برای کاهش و مرزبندی ساخت و نگهداری جنگ‌افزار برپا کرده‌بود، در فراهم‌کردن جنگ‌افزار برای ایستادگی دربرابر دشمنانی که آن را دربرگرفته بودند آزاد دانست.[64]

سرانجام در سال ۱۹۲۳ اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی سرزمین کوهستانی قره‌باغ را استان خودگردان جمهوری آذربایجان خواند و تا فروپاشی شوروی (۱۹۹۱) این بخشبندی سازمانی کشوری پابرجا ماند.

این درگیری‌ها ناشی از اختلافات در مورد منطقه ناگورنو قره‌باغ است که قلمرو شناخته شده بین‌المللی آذربایجان توسط جامعه بین‌المللی است، این منطقه در حال حاضر توسط جمهوری خودخوانده آرتساخ اداره می‌شود.[65][66][67][68]

اولین دوره جنگ قره‌باغ با امضاء قرارداد آتش‌بس بیشکک در سال ۱۹۹۴، به پایان رسید و قره‌باغ کوهستانی و شهرهای اطراف آن، اعم از آغ‌دام، جبرئیل، فضولی، کلبجر، قبادلی، لاچین و زنگلان که قلمرو شناخته شده بین‌المللی جمهوری آذربایجان از سوی جامعه بین‌المللی است، به تصرف ارمنستان درآمد.[65][69] بنابر گزارش «آکادمی حقوق بین‌الملل بشردوستانه و حقوق بشر ژنو» در خصوص جنگها که در سال ۲۰۱۸ انتشار یافت، کشور ارمنستان نه‌تنها با حمایت تسلیحاتی، مالی، آموزش نظامی، و پشتیبانی عملیاتی از «جمهوری خودخوانده قره‌باغ» و نیروهای آن، بلکه با مشارکت در هماهنگی و کمک به برنامه‌ریزی کلی فعالیت‌های نظامی و شبه‌نظامی آن «کشور خودخوانده»، در قره‌باغ کوهستانی اعمال اقتدار می‌کند.[70] در طول حدود ۳ دهه به مراتب آتش‌بس نقض شد، که از شدیدترین نمونه‌های آن‌ها می‌توان به درگیری‌های ۲۰۱۶ جمهوری آذربایجان و ارمنستان[71] و درگیری مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان در ژوئیه سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.[72]

آخرین مناقشه بین طرفین در سال ۲۰۱۶ به مدت چهار روز رخ داد که نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان و ارامنه جدایی طلب قره باغ کوهستانی بامداد روز شنبه ۷ اسفند (۲۵ فوریه)، در مرزهای شرقی این منطقه مناقشه خیز در اطراف فضولی (Fuzuli) و خوجاوند (به ارمنی: مارتونی) با یکدیگر درگیر شده‌اند و گزارش‌ها حاکی از کشته شدن پنج سرباز ارتش جمهوری آذربایجان است. نقض مرتب رژیم آتش‌بس در چند ماه اخیر و بعد از درگیری نظامی آوریل سال ۲۰۱۶ در منطقه، حاکی از آتش‌بس ناپایدار میان طرفین است، به طوری که لامبرتو زانیری دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا که مدیریت روند صلح در قره باغ به عهده این سازمان است، به تازگی در سخنانی در جلسه مجمع پارلمانی این سازمان از اوضاع جاری در منطقه مورد مناقشه قره باغ ابراز نگرانی کرده بود و خواستار یک تحرک جدی سیاسی در حل این بحران نظامی ـ امنیتی شده بود.[73]

بعد از ۲۰۱۶، به دنبال نبردها و تبادل آتش‌های گاه‌گاهی، درگیری‌های شدیدی بین نیروهای دو کشور مجدداً در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ در منطقه مرزی در «مؤسس» در استان تاووش در ارمنستان و روستای آق‌دام در شهرستان توووز در جمهوری آذربایجان به وقوع پیوست، که تلفاتی جانی از هر دو طرف در پی داشت.[74][75]

در حین درگیری‌های مرزی در بین دو کشور هزاران نفر از مردم آذربایجان با تجمع در باکو، پایتخت این کشور، خواستار شروع جنگ برای بازپس‌گیری قره‌باغ شدند.[76]

۲۳ ژوئیه ارمنستان با هدف تحلیل درگیری‌های ژوئیه، رزمایشهای مشترک پدافند هوایی با روسیه آغاز کرد.[77] یک هفته بعد، جمهوری آذربایجان رزمایش‌های نظامی شروع کرد، که از ۲۹ ژوئیه تا ۱۰ اوت طول کشید. سپس، در اوایل ماه سپتامبر جمهوری آذربایجان و ترکیه مبادرت به برگزاری رزمایش نظامی مشترکی ورزیدند.[78] رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در حاشیه ۷۵- امین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور بیانیهای بر تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و گرجستان تأکید کرد.[79]

روزشمار نبردها

۲۷ سپتامبر/ ۶ مهر
جایگاه درگیری‌ها در ۶–۷ مهرماه

درگیری‌های جاری در بامداد روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر در خط تماس نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان و نیروهای تدافعی جمهوری آرتساخ در منطقه قره‌باغ شروع شد و هر دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم کردند.[80] شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود از تلفات جانی غیر نظامیان از گلوله‌باران مناطق مسکونی در جمهوری آرتساخ خبر داد. «از ساعت ۷:۱۰ صبح روز ۲۷ سپتامبر در اثر گلوله‌باران مناطق مسکونی جمهوری آرتساخ، در منطقه مارتونی یک زن و یک کودک کشته و دو نفر دیگر نیز زخمی شدند. آمار دیگر مناطق در دست بررسی است. مدارس نیز از جمله در استپاناکرت از این گلوله‌باران در امان نبوده‌اند».[81]

گزارش‌ها همچنین حاکی است که رزمندگان ناگورنو قره‌باغ صبح روز یک‌شنبه ۲۷ سپتامبر، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کرده‌اند.[82] وزارت دفاع ارمنستان نیز از نابود کردن ۱۵ هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام ۱۰ دستگاه تانک در این منطقه خبر داده‌است.[82] به گفتهٔ دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان، پهپادهای آفندی اسرائیلی نقش برجسته‌ای در این ستیزه داشته‌اند، ولی از بازگوی هر گونه دیدگاهی دربارهٔ گزارش فرود هواپیماهای ارتش در اسرائیل برای دریافت جنگ‌فزار خودداری نموده، آشکار بودن پیمان‌نامه‌های میان دو کشور را یادآور شد.[83]

مقامات آذربایجانی اعلام کردند، که تقریباً صبح ساعت ۰۶:۰۰ به وقت محلی نیروهای مسلح ارمنستان دست به بمباران مواضع نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان و مناطق مسکونی هم‌جوار در امتداد خط مقدم جبهه زدند.[84] در بیانیه جمهوری آذربایجان عنوان شد، که ارمنستان حملات را شروع و آذربایجان در واکنش به این اقدام ضدحمله آغاز کرد.[85] در ظهر آن روز الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، در سخنرانی تلویزیونی خود اظهار داشت، که ارتش ارمنستان از صبح ۲۷ سپتامبر بابه‌کارگیری انواع مختلف جنگ‌افزارها از جمله یگان‌های توپخانه، مناطق مسکونی و مواضع ارتش جمهوری آذربایجان را بمباران کرد، که تعدادی کشته و زخمی بین نظامیان و غیرنظامیان برجای گذاشت.[86] وزارت دفاع جمهوری آذربایجان طی بیانیه‌ای، از انهدام تعداد زیادی از اماکن نظامی و تجهیزات نظامی و کشته شدن نیروهای ارمنستان، مستقر در خط مقدم جبهه و دفاع در عمق در حین ضدحمله‌ای خبر داد، که با استفاده از پرسنل ارتش، واحدهای توپخانه، تانک و موشک با پشتیبانی نیروی هوایی در جبهه و هواپیماهای بدون سرنشین انجام گرفت.[87]

جمهوری آذربایجان در پی آغاز درگیری‌ها، وضعیت جنگی اعلام کرد و رفت‌وآمد در ساعات شب در باکو و برخی شهرهای مهم کشور محدود شد و همچنین از صبح تا عصر روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر اینترنت در جمهوری آذربایجان در دسترس نبود و شامگاه یکشنبه نیز شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند.[88] همچنین در این میان جمهوری آذربایجان مدعی شده‌است که ارمنستان با آغاز حملات نظامی، دست به حملات سایبری گسترده علیه زیرساخت‌های اینترنتی این کشور زده‌است.[88] با این وجود خبرگزاری‌های آذربایجان عصر روز یکشنبه همچنین از حمله سایبری به پایگاه‌های اینترنتی ارمنستان خبر داده و لیست ۹۰ پایگاه را که بیشتر دولتی و خبری هستند منتشر کردند که به گفته آن‌ها، هک شده‌اند.[88]

به گزارش خبرگزاری وابسته به آذربایجان، نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان نیز در نخستین واکنش خود به آغاز دوبارهٔ درگیری‌ها، آذربایجان را به انجام حملات هوایی و توپخانه‌ای متهم کرد و گفته‌است که نیروهای ارمنستان در پاسخ، دو بالگرد و سه پهپاد آذربایجان را سرنگون کرده‌اند. در برابر، جمهوری آذربایجان با پذیرش سرنگونی تنها یک بالگرد ارتش خود، اعلام داشت خلبانها که توانستند بالگرد را به موقع در بخشهای در دست نیروهای آذربایجان بر زمین بنشانند، زنده ماندند.[89]

بعدازظهر، وزارت دفاع آذربایجان بازپس‌گیری روستاهای قره‌خان بی‌لی، کاربند، هورادیز، عبدالرحمان‌لی بالا، عبدالرحمان‌لی پایین، بویوک مرجان‌لی و نوزگار را گزارش کرد.[90][91]

در بیانیه وزارت دفاع آذربایجان در ساعت ۱۶:۲۹ آمد، که یک پادگان مستقر نیروهای مسلح ارمنستان در شهرستان آغ‌دره محاصره شده و طرف آذربایجان به خاطر اجتناب از کشته شدن تمام نظامیان این پادگان و به‌تبع آن افزایش تعداد تلفات جانی، به فرماندهی ارتش ارمنستان در این محور پیشنهاد داده‌است تا با خودداری از مقاومت، تسلیم شوند. این بیانیه اضافه کرد آذربایجان که با اسرای نظامی و غیرنظامی بر اساس حقوق بین‌الملل بشردوستانه و ضوابط کنوانسیون‌های ژنو رفتار خواهد کرد.[92] بعد از مدتی این وزارتخانه بازپس‌گیری ارتفاعی راهبردی در رشته‌کوه مراوی را اعلام کرد.[93] وزارت دفاع آذربایجان همچنین افزود، که بزرگراهی که شهر واردنیس کشور ارمنستان را به شهرستان آغ‌دره قره‌باغ کوهستانی متصل می‌کند و از اهمیت سوق‌الجیشی نظامی ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، از نظر میدان شلیک موشک و توپخانه تحت کنترل دیداری قرار گرفت.[94]

ارمنستان کشته شدن ۱۶ نیروی نظامی و زخمی شدن بیش از صد نفر را تأیید کرده و جمهوری آذربایجان تاکنون مرگ پنج غیرنظامی در منطقه «نفتالا» را گزارش داده‌است.[88]

۲۸ سپتامبر/ ۷ مهر
رشته‌کوه مراوی از رزمگاه‌های راهبردی

ارمنستان روز دوشنبه ۲۸ سپتامبر ترکیه را به پشتیبانی مستقیم نظامی از جمهوری آذربایجان در درگیری نظامی تازه بین دو جمهوری سابق شوروی بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ متهم کرد.[82]

به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای گفت که ترکیه «حضور مستقیم در صحنه نبرد دارد و کارشناسان نظامی ترکیه دوشادوش نیروهای جمهوری آذربایجان می‌جنگند و از سلاح‌های ترکیه، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جنگی نیز استفاده می‌کنند».[82][95] ترکیه دربارهٔ این اتهام توضیح روشنی نداده اما فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن به نظر می‌رسد پهپادهای ترکیه به اهداف ارمنستان حمله کرده‌اند.[95]

به نوشته خبرگزاری روسی اینترفکس، آقای پاشینیان در نشست فوق‌العاده پارلمانی گفت: «موضوع به رسمیت شناختن ناگورنو قره‌باغ در دستور کار ما قرار دارد. ما باید بسیار جدی بحث کنیم که آیا این گام را برمی‌داریم یا خیر.»[82][96] نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، نیز می‌گوید که جمهوری آذربایجان به اهداف غیرنظامی در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ حمله کرده‌است.[82]

همچنین الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، گفته امیدوار است «اشغال سی ساله» قره‌باغ به پایان برسد. روسیه خواستار آتش‌بس شده‌است و ترکیه گفته از آذربایجان حمایت می‌کند.

هر دو کشور یکدیگر را به آغاز حمله‌های مرزی متهم می‌کنند، ارمنستان می‌گوید آذربایجان حمله هوایی و توپخانه‌ای انجام داده‌است. آذربایجان می‌گوید که ارمنستان خط مرزی را گلوله‌باران کرده‌است. هر دو کشور می‌گویند در حمله طرف مقابل شهروندان غیرنظامی کشته شده‌اند.

شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیسبوک خود نوشته‌است که نیروهای آذربایجانی یک حمله تانکی را در جهت جنوب شرقی جمهوری آرتساخ آغاز کرده‌اند که با جواب شدید یگان‌های تانکی ارتش تدافعی آرتساخ روبرو شده و ۱۰ تانک دیگر از دست داده‌اند.[97]

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه ای مدعی حمله ارتش ارمنستان بابه‌کارگیری توپخانه و اسلحه‌های کالیبر بزرگ به مواضع نیروهای آذربایجان و مناطق مسکونی در امتداد خط مقدم جبهه قره‌باغ شده‌است. بنابر این بیانیه، در نتیجه این حمله تعدادی از نظامیان و غیرنظامیان این کشور کشته شدند.[98]

۲۹ سپتامبر/ ۸ مهر
پیامدهای درگیریها دامن‌گیر واردنیس (در بالا) و داش‌کسن (در پایین) در استانهای مرزی آذربایجان و ارمنستان شد.

از سوی جمهوری آذربایجان گزارش‌هایی دربارهٔ آتش توپخانه برخاسته از ارمنستان به خاک آذربایجان شد، که وزیر خارجهٔ ارمنستان، این را بهانه‌تراشی برای کشاندن درگیریها به ارمنستان دانست.[99]

۳۰ سپتامبر/ ۹ مهر

ایران یک پهپاد آذربایجانی را که بر فراز آسمان استان اردبیل دیده‌شده‌بود، سرنگون ساخت. این پدافند هوایی بر بلندیهای اصلان رخ داده‌است.[100]به گفته سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان، درگیریها شب‌هنگام با کاهش روبرو بوده، هرچند پیگیری شده‌است.[101]

۱ اکتبر/ ۱۰ مهر

دو گزارشگر (یک خبرنگار و یک عکاس) روزنامهٔ لوموند در بمباران شهروندان عادی شهر مارتونی در آرتساخ بدست نیروهای ارتش جمهوری آذربایجان به‌سختی زخمی شدند.[102] آنان سرگرم بررسی پیامدهای بمباران پیشین در شهر و گرفتن گزارش از مردم بومی دراین‌باره بودند که دچار این رخداد ناگوار شدند. در این بمباران چهار تن غیرنظامی کشته و یازده تن دیگر _که چهار تن از آن میان خبرنگار بودند_ زخمی شدند. یکی از دو خبرنگار فرانسوی را که آسیب سخت‌تری دیده بود برای انجام عمل جراحی به بیمارستان استپاناکرت پایتخت آرتساخ بردند.[103][104][105][106][107][108][109]فرانسه گفته‌است که برای دو گزارشگر آسیب‌دیده خود هواپیما می‌فرستد.[110]

به گزارش خبرگزاری آویا پرو به گفتهٔ بنگاه‌خبررسانی بولگاریا میلیتاری، نیروی هوایی آذربایجان یک جت جنگندهٔ خود را از دست داد. بر پایهٔ همین گزارش سامانهٔ پدافند هوایی ایران، هواپیمای جنگندهٔ یادشده را بی‌هشدار و درپی گذر از آسمان ایران نشانه رفته و هواپیمای نامبرده سرنگون شده‌است. منبع ایرانی در این باره چنین گفته‌است: «ما به علیوف هشدار داده‌بودیم. اکنون باکو یک هواپیما کمتر دارد.». به گفتهٔ رسانهٔ روسی این هوانورد یک بالگرد آفندی بوده که بر فراز ناگورنو قره‌باغ نشانه‌روی شده ولی از روی نزدیکی این رخداد با مرز ایران در خاک ایران سرنگون شده‌است. گویا تا این تاریخ ارتش آذربایجان ۹ هواپیمای خود را از دست داده‌است.[111] وزارت دفاع جمهوری آذربایجان ضمن تکذیب ادعاهایی مبنی بر سرنگونی جنگنده و بالگرد متعلق به ارتش این کشور و سقوط آن‌ها در خاک ایران، آن را کذب دانست.[112][113]

۲ اکتبر / ۱۱ مهر

آرتسرون هوانیسیان، نماینده وزارت دفاع ارمنستان روز جمعه ۲ اکتبر خبر سرنگونی پنج هواپیمای دیگر و سه بالگرد نیروی هوایی آذربایجان را در صفحه فیسبوک خود داد.[114]

به گزارش وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، درگیری‌ها در مناطق مختلف جبهه جنگ در طول شب و صبح روز دوم اکتبر ادامه داشت و نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان ارتفاعات راهبردی در «ماداغیس» (هم‌اکنون سوگووشان) در محور شهرستان آغ‌دره را بازپس‌گیری کردند.[115] این در حالی بود، که «جمهوری خودخوانده آرتساخ» با صدور بیانیه‌ای وضعیت موجود در امتداد شب در جبهه را نسبتاً آرام خواند.[116] در حدود ساعت ۹:۵۰ صبح وزارت دفاع آذربایجان از حمله شدید توپخانه ای نیروهای مسلح ارمنستان به روستاهای خندرستان، علی‌بیلی، احمد آقالی و صفرلی در شهرستان آغ‌دام و تلفات جانی و مجروحیت تعدادی غیرنظامی خبر داد.[117] تقریباً ساعت ۱۱:۰۰ بود، که این وزارتخانه فیلم‌هایی از حمله به خودروهای زرهی و نظامیان ارمنستان را منتشر کرد.[118] حدود ساعت ۱۲:۴۰، وزارت دفاع آذربایجان گفت که همزمان با اینکه ارتش ارمنستان منطقه مسکونی قوزان‌لی در شهرستان آق‌دام را از قره‌باغ کوهستانی هدف حمله موشکی قرار داد، ۱۰ فروند موشک کی‌ان ۲ پرتاب شده از قلمروی کشور ارمنستان نیز به روستای صابرکند در شمکور اصابت کرد.[119][120] طی بیانیه بعدی، وزارت دفاع آذربایجان اعلام داشت، که نیروهای ارمنستان دارند روستاهای امیرلی در شهرستان بردع، قوزان‌لی، و آق‌دام در شهرستان تووز را بمباران می‌کنند.[121] حدود ساعت ۱۴:۰۰ بود، که وزارت دفاع ارمنستان بمباران استپاناکرت توسط نیروهای مسلح آذربایجان را بیان کرد.[122] حدوداً ۱ ساعت بعد، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان فیلم‌هایی از نابودی تجهیزات و ادوات نظامی متعلق به ارتش ارمنستان را انتشار داد.[123][124] در دیگر بیانیه منتشره این وزارتخانه حوالی ساعت ۱۶:۴۰ آمد، که ارتش ارمنستان حمله توپخانه‌ای را به روستاهای «سیخ‌آرخ» در شهرستان ترتر و سوغان‌وردی‌لر در شهرستان بردع آغاز کرده‌است.[125] تقریباً پس از یک ساعت، وزارت دفاع آذربایجان با پخش فیلم‌هایی از انهدام تجهیزات نظامی ارتش ارمنستان و پست کنترل میدانی خبر داد.[126][127]

۳ اکتبر / ۱۲ مهر

در روز هفتم نبرد، شنبه سوم اکتبر، آرائیک هاراتونیان رئیس‌جمهور جمهوری آرتساخ به‌همراه یگانی از نیروهای ویژه رهسپار نبرد شد و در پیامی این خبر به آگاهی مردم رسانید.[128]

باهمهٔ درخواست‌های جهانی برای آتش‌بس، نبرد میان نیروهای آذربایجان و ارمنستان در روز شنبه ۳ اکتبر در کارزار ناگورنو قره باغ سرسختانه پیگیری شد. رهبران آرتساخ امروز هشدار دادند که «واپسین نبرد» برای آزادی این سرزمین آغاز شده‌است. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه شامگاه جمعه در گفتگوی تلفنی با نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهوری آذربایجان، با پیشنهاد میانجیگری خواستار از سرگیری گفتگوها میان دوسوی درگیر شد.[129]

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان وضع حاکم بر امتداد خط مقدم جبهه را پرتنش ارزیابی کرد،[130] در حالی که وزارت دفاع ارمنستان درگیری‌های شدیدی در جهت شمال و جنوب جبهه را گزارش کرد. حدود ساعت ۱۰:۴۰، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان خبری مبنی بر حمله شدید توپخانه‌ای نیروهای ارمنستان به روستاهای سهل‌آباد، قاضیان، «قاپانلی»، قایناق، اسکی‌پاره و حسین‌لی در شهرستان ترتر به همراه مرکز این شهرستان، روستاهای آیاق قروند، امام‌قلی بی‌لی، قره‌داغ‌لی، تازه‌کند در شهرستان آق‌دام، و همچنین دهات مغان‌لی، قیام‌الدین‌لی و رنجبرلر در شهرستان آغجابدیع همزمان با تاپ قراقویونلو در شهرستان گورانبوی در طول شب گذشته منتشر کرد.[131] در ساعت حدود ۱۹:۴۰ الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، بازپس‌گیری منطقه مسکونی ماداغیس (سوگووشان) از سوی ارتش آذربایجان را اعلام کرد.[132][133] اما شوشان استپانیان، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان، واهرام بوقوسیان و آرتسرون هوهانیسیان این خبر را تکذیب کردند.[134][135] الهام علی‌اف، همچنین از بازپس‌گیری منطقه مسکونی تالیش در شهرستان ترتر، روستاهای مهدی‌لی، چاخیرلی، مارالیان پایین، شی‌بی و قویجاق در شهرستان جبراییل و عبدالرحمان‌لی پایین در شهرستان فضولی توسط نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان خبر داد.[136] شوشان استپانیان، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در صفحه فیس بوک خود نوشته‌است که مقامات ترک و آذری در توییتی می‌نویسند که ارتش آذربایجان منطقه جبرییل را به دست خود گرفته‌اند. وی در این گزارش اعلام نمود که این اطلاعات دور از واقعیت است و بزودی فیلمی از فرار نیروهای آذری از ماتاقیس منتشر خواهد کرد.[137][138] خبرهای منتشرشده توسط دولت آذربایجان مبنی بر باز پس‌گیری این مناطق از سوی واهرام بوقوسیان، سخنگوی رئیس‌جمهوری آرتساخ و آرتسرون هوهانیسیان تکذیب شده‌است.[139]

همچنین به گزارش آرتسرون هوانیسیان، نماینده وزارت دفاع ارمنستان، روز شنبه دو فروند دیگر هواپیمای آذربایجانی در این رزمگاه نابود شدند.[140] واقف درگاهلی، رئیس سرویس مطبوعاتی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، ضمن تکذیب این خبر گفت، که تاکنون هیچ هواپیمای نیروهای هوایی جمهوری آذربایجان توسط ارمنستان سرنگون نشده‌است.[141]

شوشان استپانیان سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان خبر داد که ارتش آرتساخ گروه بزرگی از تجهیزات رزمی و خودروهای زرهی و ارتشیان دشمن را که آماده حمله بودند نابود کرده‌است.[142]

وزارت دفاع ارمنستان در گزارشی دربارهٔ آسیب‌های جانی و جنگ‌افزاری جمهوری آذربایجان، از کشته شدن ۲۷۴۵ سرباز این کشور از روز نخست درگیری‌ها در قره‌باغ خبر داد. نیز به‌آگاهی‌رساند که تا ساعت ۲۲:۰۰ شب گذشته، ارتش ارمنی ۴ راکت انداز سمرچ، ۱۴ هواپیمای ارتشی، ۳۵۵ تانک و خودروی زرهی، ۱۴ بالگرد، ۱۲۳ پهپاد ارتش جمهوری آذربایجان را در نبرد نابود کرده‌است.[143]

۴ اکتبر / ۱۳ مهر

«واهرام پوقوسیان» سخنگوی رئیس‌جمهور آرتساخ در خبری در صفحه فیس بوک خود نوشته که رزمندگان ارمنی فرودگاه ارتشی شهر گنجه را ویران کرده‌اند. این خبر از سوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان تکذیب شد.[144] وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز با صدور بیانیه‌ای گفت، که ارتش ارمنستان از قره‌باغ کوهستانی مناطق مسکونی را در شهر گنجه هدف حمله موشکی قرار داده که بر اثر آن چندین خانه و ساختمان تاریخی آسیب جدی دیده، ۱ غیرنظامی کشته و ۴ تن دیگر، از جمله یک شهروند ارمنی‌تبار جمهوری آذربایجان[145] مجروح شده‌اند. پایگاه اطلاع‌رسانی این وزارتخانه ضمن اینکه هدف قرار هدفمند غیرنظامیان را نقض فاحش اصول حقوق بین‌الملل دانست، گفت که از طریق سازمان‌های بین‌المللی مختلفی هشدارهایی در این زمینه به طرف ارمنستان داده شده، ولی حملات این کشور به مناطق مسکونی ادامه دارد و آذربایجان اقدام‌های لازم را در راستای حفاظت از غیرنظامیان انجام خواهد داد.[146] پیش‌تر «آرائیک هاروتیونیان» رئیس‌جمهور آرتساخ در صفحه فیس بوک خود از مردم آذربایجان درخواست کرد تا هرچه‌زودتر از شهرهای بزرگ بیرون‌بروند.[147] حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان، در واکنش به هدف قرار دادن گنجه گفت که «هدف قرار دادن مناطق مسکونی جزوی از سیاست‌های اشغال گرایانه ریاست ارمنستان است، که ۳۰ سال است ادامه دارد». او همچنین افزود، که آرائیک هاروتیونیان، بر اثر آتش‌های نقطه سنج نیروهای آذربایجان به شدت زخمی شده‌است.[148][149] این گفته توسط آرتساخ تکذیب شد.[150] حدود نیم‌ساعت بعد، وزیر دفاع آذربایجان از تخریب آتش پشتیبان، واحدهای زرهی و لجستیک ارمنستان منتشر نمود.[151]

حاجی‌اف ضمن اعلام خبر حمله به شهر گنجه از «خاک ارمنستان» عکسی از سربازی همراه با نشانه ای ارتش ترکیه منتشر کرد اما فوراً این عکس را حذف کرده و با منتشر عکس دیگری نوشت که نیروهای مسلح آذربایجان در رزمایشات مشترک شرکت دارند لیکن، طرف ارمنی، اعلام نموده‌است اسکرین شات خبر اولیه منتشرشده توسط حاجی‌اف را در اختیار دارد.[152] اما حکمت حاجی‌اف با انتشار پستی در حساب کاربری خود در تویتر، این ادعاها را مضحک دانست و افزود که دستگاه تبلیغاتی ارمنستان در این اواخر در تلاش است هر کسی را که می‌بیند، به عنوان ترکیهای بگرند. او نوشت، که فردی که ارمنستان «سرباز اهل ترکیه» قلمداد کرد، کارمند نیروی امدادی وزارت حوادث غیرمترقبه جمهوری آذربایجان بود، که پس از حمله موشکی ارتش ارمنستان برای کمک‌رسانی در محل حاضر بود.[153] در همین روز در نتیجه فعالیت‌های نظامی ارتش تدافعی آرتساخ، فرودگاه نظامی گنجه نابود شده‌است.[154][155] این ادعای ارمنستان از سوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان تکذیب شد. بیانیه این وزارتخانه حکایت از آن داشت، که در نتیجه شلیک چند فروند موشک توسط نظامیان ارمنستان، غیر نظامیان، زیرساختهای غیرنظامی و تعدادی بناهای تاریخی آسیب دیده‌است.[156]

در روز ۴ اکتبر در یک مصاحبه مطبوعاتی آرتسرون هوهانیسیان اعلام نمود که ۴۰۰ نفر نظامی، غیرنظامی و تروریست توسط نیروهای تدافعی آرتساخ در خط تماس کشته و ۷۰۰ تن نیز مجروح شده‌اند و ۱۳ خودروی زرهی، ۳ هواپیمای نظامی و ۱ هواپیمای بی‌سرنشین منهدم شده‌است.[157]

واهرام بوقوسیان، سخنگوی رئیس‌جمهوری آرتساخ اعلام نمود که در نتیجه بمباران استپاناکرت و شوشی دو شهر جمهوری آرتساخ توسط نیروهای مسلح آذربایجانی تعدادی از غیرنظامیان این دو شهر کشته و مجروح شده‌اند[158][159]

آرتسرون هوانیسیان اعلام نمودید که در روزهای اخیر گزارش‌های نادرست در سطح وسیع از سوی مقامات بلندپایه آذربایجانی از جمله الهام علی اف و خانواده اش منتشر می‌شود و همچنین هوهانیسیان.[160]

کانادا اعلام کرده‌است در مورد استفاده ارتش جمهوری آذربایجان از سلاح‌های ساخت این کشور تحقیق خواهد کرد[161]جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا اعلام کرده‌است: خبرهایی به ما رسیده که ارتش جمهوری آذربایجان از فناوری پهپادی که کانادا در اختیار ترکیه قرار داده، علیه دشمن خود در جبهه ارمنستان استفاده می‌کند؛ لازم است که ما در این مورد تحقیق کنیم.[162]

شنب شنبه گروه‌های حقوق بشری ارمنی-آمریکایی با حمل پرچم ارمنستان اقدام به مسدود نمودن بزرگراه ۱۰۱ کالیفرنیا در هر دو جهت ترافیکی نمودند و همچنین در مقابل ساختمان شبکه سی ان ان در بولوار سانست و بولوار کاهنگا اقدام به برپایی تظاهرات نمودند و از رسانه‌ها درخواست نمودند تا در مورد تجاوزهای در حال وقوع جمهوری آذربایجان و ترکیه ساکت نماند.[163][164]

حدود ساعت ۱۶:۰۰ وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از حمله توپخانه‌ای نظامیان ارمنستان به مناطق مسکونی ساریجالی در شهرستان آغجابدیع، بهارلی، چراغلی و اوچ اوغلان در شهرستان آق‌دام، و شاه‌ولی‌لر در شهرستان بردع خبر داد.[165] تقریباً پس از ۴۰ دقیقه، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، در پیامی توئیتری نوشت که ارتش جمهوری آذربایجان امروز در طی نبردها، همراه با مرکز شهرستان استراتژیک جبرائیل، در جنوب منطقه قره‌باغ، روستاهای کارخولو، شیوکیوربیلی، مارالیان بالا، چره‌کن، داش‌کسن، هورولو، محمودلو، جعفرآباد و دجل آن ناحیه را بازپس‌گرفت.[166][167] حوالی ساعت ۲۲:۴۰، وزارت دفاع آذربایجان بیان داشت، که نیروهای ارمنستان حمله موشکی به شهرستان ترتر، و شهر مینگه‌چویر،[168] محل قرارگیری نیروگاه برق و مخزن سدی که ارمنستان آن را یکی از اهداف نظامی محسوب می‌کند، انجام داد.[169]

حدوداً یک ساعت بعد، نهاد ریاست جمهوری آذربایجان شلیک دو فروند موشک میان‌برد از سوی ارمنستان به شهرستان‌های خیزی و آبشرون آذربایجان را گزارش کرد.[170][171]

۵ اکتبر / ۱۴ مهر

وزارت دفاع ارمنستان بیانیه رهبری جمهوری آذربایجان مبنی بر ادعای حمله از قلمروی جمهوری ارمنستان به سمت مینگه‌چویر را به صورت رسمی تکذیب کرد.[172] تقریباً در ساعت ۱۰:۰۰، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با اتشار فیلم ضبط شده راداری، گفت که موشکها دارند از شهر جرموک، شهرک کاپان و شهر برد کشور ارمنستان شلیک می‌شوند.[173] چند ساعت بعد وزارت دفاع آذربایجان حملات نظامیان ارمنستان به شهرهای بیلقان، بردع و ترتر را گزارش کرد.[174]

در ساعت بعد از ظهر همان روز، وزارت دفاع آذربایجان از حمله نیروهای ارمنستان به شهرک هورادیز و شهرستان ترتر، و نیز روستاهایی در شهرستان‌های ترتر، آغجابدیع، گورانبوی و گوی‌گول خبر داد.[175] سپس، حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان در بیانیه گفت که شهرهای گنجه بردع و بیلقان جمهوری آذربایجان مورد حمله موشکی ارتش ارمنستان قرار گرفته‌است.[176] حدوداً در ساعت ۱۶:۵۰ وزارت دفاع آذربایجان حمله جدید نظامیان ارمنستان به شهرستان آغجابدیع و شهر بیلقان را گزارش کرد.[177][178] تقریباً ساعت ۱۸:۰۰ بود، که این وزارتخانه طی بیانیهای اعلام کرد، که تمام سربازان، افسران و رانندگان گردان ۳ هنگ ۱ موتوریزه ارتش ارمنستان در شهرستان خوجاوند تمام جنگ‌افزارها و خودروهای نظامی خود را در موضع خود رها کرده و اقدام به فرار از میدان جنگ کرده‌اند.[179] حوالی ساعت ۲۰:۰ وزارت دفاع آذربایجان حمله جدید ارتش ارمنستان به شهر گنجه را گزارش کرد.[180] پس از مدتی، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان از بازپس‌گیری روستاهای شیخ‌علی‌آقالی، ساریجالی و مزرعه در شهرستان جبراییل خبر داد.[181] متعاقباً نیروهای ارمنستان از آنچه را که عقب‌نشینی تاکتیکی از برخی مواضع خواندند، خبر دادند.[182]

وزارت امور خارجه ارمنستان معتقد است که: «جمهوری آذربایجان در حال آماده‌سازی زمینه برای تشدید درگیری از طریق کارزار ارایه اطلاعات جعلی و نادرست است». آنا ناقدلیان سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان اظهار داشته‌است که جمهوری آذربایجان قصد دارد «خبر شلیک‌های گسترده به سوی شهرک‌های مسکونی مستقر در جمهوری آرتساخ» را که توسط نیروهای مسلح آذربایجان انجام شده‌است را از طریق «فعالیت اطلاعاتی نادرست» بپوشاند.[183][184]

خبرگزاری فارس به نقل از سخنگوی وزارت خارجه ایران: «جمهوری اسلامی ایران طرحی را آماده کرده‌است که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان ما، پیگیری خواهد شد… امیدواریم دو طرف با رسالت تاریخی خود از ادامه جنگ و خشونت اجتناب کنند.»[185] وی همچنین گفت که «ضمن احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و خروج نیروها از شهرهای اشغالی، تأکید می‌کنیم باید هر چه زودتر توقف درگیری‌های نظامی رخ دهد برای آغاز گفتگوهای سیاسی و زمان‌دار بین دو طرف و جمهوری اسلامی ایران آماده است تمامی مساعی جمیله خود را به کار ببرد.»[186]

۶ اکتبر / ۱۵ مهر

درگیری، با شدت متغیر، بین دوطرف تا پاسی از شب ادامه یافت. وزیر دفاع آذربایجان گفت که نیروهای کشورش در تمامی جبهه‌ها برتری عملیاتی و نظامی داشته‌است.[187] وزیر دفاع ارمنستان گفت که شرایط پایدار و سطح درگیری شدید است.[188] وزارت دفاع آذربایجان همچنین گفت که نیروهای آذربایجان با آتش دقیق، یک انبار تسلیحات متعلق به ارتش ارمنستان، واقع در «بالیجا»[189] را منهدم کردند و فیلمی از نابودی جنگ‌افزارها و ادوات جنگی ارمنستان پخش کرد.[190] در ساعات بعد از ظهر همان روز وزارت حوادث غیرمترقبه جمهوری آذربایجان حمله توپخانهای و موشکی نیروهای ارمنستان به مناطق مسکونی متراکم در جمهوری آذربایجان را مخابره نمود، که بر اثر آن یک مدرسه در شهرستان آغ‌دام تخریب شد، یک خودرو آتش‌نشانی آسیب و یک آتش‌نشان جراحات دید.[191] در بیانیه منتشره وزارت دفاع آذربایجان حدود ساعت ۱۹:۰۰ آمد، که ارتش ارمنستان دارد شهرستان‌های یولاخ و بیلقان را بمباران می‌کند. حوالی ساعت ۲۲:۳۰ بود، که دادستانی کل جمهوری آذربایجان حمله نیروهای ارمنستان به خط لوله باکو-تفلیس-جیحان را گزارش کرد، که توسط ارتش آذربایجان خنثی شده‌است.[192][193]

۷ اکتبر / ۱۶ مهر

بنابر وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، در شب گذشته درگیری‌ها در امتداد خط مقدم جبهه جنگ ادامه یافت.[194] حدود ساعت ۱۰:۰۰ صبح، وزارتخانه یادشده گفت، که شهرستان جبرئیل تحت کنترل کامل نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان قرار دارد.[195] در بیانیهٔ بعدی این وزارتخانه تصاویری از حضور نیروهای آذربایجانی در روستای «شیوکیوربیلی» شهرستان جبرئیل منتشر شد.[196] با گذشت نیم ساعت، وزارت دفاع آذربایجان از بمباران روستاهایی در شهرستان‌های ترتر، بردع، آغ‌دام، فضولی و جبرئیل در جمهوری آذربایجان توسط ارتش ارمنستان خبر داد.[197] در بیانیه این وزارتخانه که حدود ساعت ۱۱:۵۱ انتشار یافت، آمد که ارتش آذربایجان در برخی جهات جبهه پیشروی کرده و کنترل پایگاه‌های نظامی جدید مربوط به نیروهای مسلح ارمنستان را در دست گرفت.[198]

۸ اکتبر / ۱۷ مهر

به گزارش وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، از صبح نیروهای ارمنستان شهرستان‌های گورانبوی، ترتر، بردع، آغجابدیع و نیز مرکز شهرستان بردع را مورد حمله قرار می‌دهد.[199][200][201] حدود ظهر همان روز نهاد ریاست جمهوری آذربایجان از حمله موشکی ارتش ارمنستان به شهر گنجه، شهرستان‌های بردع و ترتر و چند شهرستان دیگر با استفاده از راکت‌های «اسمرچ» خبر داد.[202] بیانیه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، که حوالی ساعت ۱۳:۰۰ به انتشار رسید، حکایت از هدف قرارگیری شهرستان بردع از سوی نیروهای ارمنستان با موشک کوتاه برد کی‌ان ۲ داشت.[203] بعد از مدتی این وزارتخانه گفت که ارتش ارمنستان روستاهایی در شهرستان‌های گورانبوی، ترتر و آغ‌دام مورد حمله قرار داده‌است.[204] در طول آن روز، وزارت دفاع آذربایجان تصاویری را منتشر کرد، که نابودی تجهیزات و زیرساخت‌های نظامی ارتش ارمنستان را نشان می‌دهد.[205][206][207]

۹ اکتبر / ۱۸ مهر

بر پایه بیانیه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، ارتش ارمنستان از صبح شهرستانهای گورانبوی، ترتر، بردع و آِغ‌دام،[208] آغجابدیع و نیز شهر مینگه‌چویر را هدف حمله قرار داده‌است.[209] سپس، وزارت یادشده فیلم و تصاویری از حضور نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در شهرستان جبرئیل، که روز چهارم اکتبر رئیس‌جمهوری آذربایجان از بازپس‌گیری آن خبر داده‌بود.[210][211] حدود ساعت ۱۴:۰۰، حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس جمهوری آذربایجان بیان داشت، که ارتش ارمنستان، مسجدی در شهرستان بیلقان و امامزاده در شهر گنجه را مورد حمله موشکی قرار داده‌است.[212] پس از مدتی، وزارت دفاع آذربایجان فیلم‌هایی از لحظه نابودی تسلیحات ارتش ارمنستان توسط نیرهای آذربایجان را پخش کرد.[213] بیانیه منتشره این وزارتخانه در حدود ساعت ۱۶:۳۰ حاکی از رهگیری و انهدام موشک بالستیکی در هوا از سوی پدافند هوایی ارتش آذربایجان بود، که از خاک کشور ارمنستان به سوی شهر مینگه‌چویر شلیک شده‌بود.[214] حدود ساعت ۱۷:۰۰، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان از بازپس‌گیری هادروت همراه با دهات «چایلی»، یوخاری گوزلک، گورازیل‌لی، قشلاق، قره‌جال‌لی، افندی‌لر، تسور و سلیمان‌لی، از توابع شهرستان جبراییل خبر داد.[215] متعاقباً، وزارت دفاع آذربایجان فیلم‌هایی از لحظه نابودی تجهیزات نظامی، وسایل توپخانه‌ای و جنگ‌افزارهای متعلق به ارتش ارمنستان، و نیز حضور نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در سوگووشان و تالیش را منتشر ساخت.[216][217]

۱۰ اکتبر / ۱۹ مهر

نیمه‌شب ۱۰ اکتبر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در نشست خبری پس از دیدار سه‌جانبه‌اش با هم‌تایان آذربایجانی و ارمنی خود که حدود ۱۰ ساعت طول کشید، اظهار داشت که دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای تبادل اسرای جنگی و جمع‌آوری اجساد کشته‌شدگان بر آتش‌بسی با اهدافی بشردوستانه در قره‌باغ توافق کردند. او همچنین از اضافه کرد که جمهوری آذربایجان و ارمنستان مذاکرات اساسی را با پادرمیانی اعضای «گروه مینسک» سازمان امنیت و همکاری اروپا در راستای دستیابی به یک راه حل سریع صلح‌آمیز آغاز خواهند کرد.[218] به گفته لاوروف، قرار است، برقراری آتش‌بس از ساعت ۱۲ شنبه دهم اکتبر به وقت محلی صورت بپذیرد تا به کمک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اجساد کشته‌شدگان جمع‌آوری و اسرای جنگی مبادله شوند.[219] با این وجود، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از ساعات صبح ۱۰ اکتبر از بمباران شهرستان‌های این کشور توسط ارتش ارمنستان خبر داد.[220] پس از ساعت ۱۲ هم که قرار بود آتش‌بس برقرار شود، درگیری‌های شدیدی بین طرفین در قره‌باغ گزارش شد.[221] در طول روز، وزارت دفاع آذربایجان با بیان اینکه ارتش ارمنستان در جهات هادروت و جبرئیل اقدام به حمله کرده‌است، گفت که ارتش آذربایجان جلوی همه این حملات را گرفته و تعدادی از تسلیحات نظامی ارتش ارمنستان، از جمله سامانه اس- ۳۰۰[222] دیگری در قبادلی را منهدم ساخته و فیلم‌هایی در این رابطه پخش کرد.[223][224][225][226] حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان، حین سخنرانی خود در نشست خبری مشترک با جیحون بایرامف، وزیر امور خارجه آذربایجان در وزارت امور خارجه این کشور اظهار داشت، که آتش‌بس با اهداف انسان‌دوستانه به معنی صلح نیست، بلکه می‌تواند یکی از ابزارهایی برای پیشبرد فرایند صلح باشد.[227]

۱۱ اکتبر / ۲۰ مهر

ارمنستان و آذربایجان به وارون آتش‌بس با میانجیگری روسیه، می‌گویند آن دیگری آتش‌بس را زیر پا گذاشته‌است و شهرها را بمباران کرده‌است.[228]

حوالی ساعت ۰۲:۳۰ وزیر دفاع آذربایجان گفت که نیروهای ارمنی شهر گنجه را بمباران نموده‌اند.[229] این گفته توسط ارمنستان و آرتساخ تکذیب شد.[230] جمهوری آذربایجان اعلام کرد، که بر اثر اصابت موشکهای کی‌ان ۲ که توسط ارتش ارمنستان پرتاب شد، به واحدهای مسکونی و خدماتی،[231] ۹ غیرنظامی کشته و ۳۴ ساکن دیگر این شهر مجروح شدند.[232][233][234][235] بر پایه‌گذارش‌های بعدی منابع آذربایجان، پس از بررسی‌ها بر روی لاشه موشک‌ها، مشخصص شده که حمله ارتش ارمنستان به گنجه با شلیک موشک نوع اسکاد از شهر برد[236] ارمنستان صورت گرفته‌است.[237] جمهوری آذربایجان بعداً از افزایش تعداد کشته‌شدگان به ۱۰ نفر خبر داد.[238] سپس دادستانی کل جمهوری آذربایجان از حمله موشکی ارتش ارمنستان حدود ساعت ۰۴:۰۰ نیمه‌شب به شهر مینگه‌چویر برای هدف قرار دادن سد مخزنی و نیروگاه برق‌آبی مینگچویر خبر داد، که از سوی پدافند هوایی جمهوری آذربایجان خنثی شده‌است.[239] تقریباً در ساعت ۰۹:۳۰، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان گزارش کرد، که نیروهای مسلح آذربایجان یک پهپاد ارتش ارمنستان را که به سمت شهر مینگه‌چویر در حرکت بود، سرنگون کردند.[240] حدود ساعت ۱۸:۰۰ وزارت دفاع جمهوری آذربایجان گزارش داد، که نیروهای مسلح ارمنستان در حال بمباران روستاهایی در شهرستان‌های آغ‌دام، ترتر، آغجابدیع و فیضولی هستند.[241] حوالی ساعت ۱۹:۲۴ دادستانی کل جمهوری آذربایجان، از حمله شدید توپخانه‌ای ارتش ارمنستان به «دشت حارامی» در شهرستان فضولی و روستای قیام‌الدین‌لی بالا در شهرستان آغجابدیع خبر داد.[242]

۱۲ اکتبر / ۲۱ مهر

هر دو سوی درگیری یکدیگر را برهم‌زنندهٔ آتش‌بس می‌خوانند. آتش‌بسی که با پادرمیانی روسیه پس از یک دور گفتگوهای پی‌درپی در مسکو برای گردآوری کشتگان از کارزار و بازگردانی زندانیان انجام پذیرفته بود، گویا تنها یک روز پایید.[243]

۱۳ اکتبر / ۲۲ مهر

به گزارش ایرنا، پگاه روز سه‌شنبه یک فروند پهپاد در زمینهای کشاورزی روستای اوزن‌تپه در شهرستان مرزی پارس‌آباد مغان سرنگون شد.[244] به گزارش رادیو عمومی ارمنستان هواگرد بی‌سرنشین نامبرده، هاروپ[245] شناسایی‌شده که ساخت اسرائیل و از خریدهای ارتش آذربایجان به‌شمارمی‌رود.[246][247][248][249]

۱۴ اکتبر / ۲۳ مهر

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان طی بیانیه‌ای از انهدام دو سامانه موشکی بالستیک کی‌ان ۲ در مناطق هم‌جوار ارمنستان با شهرستان اشغالی[250][251] کلبجر در حدود ساعت ۰۱:۰۰ بامداد خبر داد و گفت که چون نیروهای ارمنستان در حال آمادگی برای شلیک این موشک‌ها به مناطق مسکونی در آذربایجان بودند، ارتش آذربایجان در اقدامی پیشگیرانه و بازدارنده این اهداف قانونی نظامی را از بین برد.[252] وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیهای، وضعیت موجود در شهرستان‌های آغ‌دره، آغ‌دام، فضولی، هادروت، جبرئیل را پرتنش ارزیابی کرد. در بیانیه دیگری که وزارتخانه یادشده حدود ساعت ۰۹:۰۰ انتشار داد، عنوان شد که نیروهای ارمنستان در حال بمباران شهرستان‌های ترتر، آغ‌دام و آغجابدیع هستند.[253] در ساعات بعد از ظهر، الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، از بازپس‌گیری روستاهای قره‌داغ‌لی، خاتون‌بلاغ و قره‌کول‌لو در شهرستان هادروت (فضولی)، و «بولوتان»، ملیکاشن، کارمراکوچ، «تکه» و تاغاسر در شهرستان هادروت (شهرستان خوجاوند) از سوی نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان خبر داد.[254][255] نیکول پاشینیان در پیامی با بازگویی این نکته که نیروهای آرتساخ در بخشهایی واپس‌نشسته‌اند، همچنان آنها را در هجدهمین روز درگیری چیره دانست.[256]

۱۵ اکتبر / ۲۴ مهر

از ساعت ۱۱ تا ۱۶، ۱۰ فروند موشک به روستاهای کدخدالو و قلی‌بیک‌لو در شهرستان خداآفرین برخورد کرده و خانه‌ای را ویران و در پی این ویرانی یک تن آسیب دیده‌است.[257]

همان روز هم درگیری‌های جریان داشت. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که نیروهای ارمنستان هنگام تشییع جنازه، یک قبرستان در شهرستان ترتر را بمباران کردند که ۳ کشته و چهار مجروح غیرنظامی را در پی داشت.[258] بعداً مقامات آذربایجانی جان باختن یکی دیگر از زخمی شدگان در بیمارستان را گزارش دادند.[259] «واسیلی پولونسکی»، خبرنگار روس، که شاهد عینی این بمباران بود، هدف قرار گرفتن گورستان با ب‌ام-۲۱ گراد هنگام تشییع جنازه را تأیید کرد.[260] در ساعات بعد از عصر، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، از بازپس‌گیری روستاهای آریش در شهرستان فضولی، دشولو در شهرستان جبراییل و ادیشا، ادیلی، دودوکچو و جیراگوز در شهرستان خواجه‌وند خبر داد.[261]

۱۶ اکتبر / ۲۵ مهر

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در توییتر خود نوشت: «اگر چنین گلوله‌باران‌هایی تکرار شود، جمهوری اسلامی ایران بی‌تفاوت نخواهد ماند.» به گزارش رسانه‌های ایرانی، از آغاز درگیری‌ها در ۱۸ روز گذشته، بیش از ۵۰ موشک و خمپاره به شهرستانهای مرزی ایران اصابت کرده‌است.[262] نمایندهٔ وزیر دفاع ارمنستان، لوان ایوازیان در دیدار با بهمن صادقی، وابستهٔ نظامی سفارت ایران در ارمنستان، با هشدار دربارهٔ کنش رزمی آذربایجان در بخشهای مرزی همسایه با ایران، رهبری و فرماندهان جمهوری آذربایجان را پاسخگوی پیامدهای هر کنش پدافندی سویهٔ ارمنی این درگیری‌ها دانست که در پاسخ به این شیوهٔ آفندی نادرست آذری‌ها که از نزدیکی ایران همچون سپری بهره‌می‌گیرند، درپیش‌گرفته‌خواهدشد.[263][264][265]

به گزارش رادیو عمومی ارمنستان، این کشور و آرتساخ در پیامی به کشورهای جهان، گروه مینسک و سازمان امنیت و همکاری اروپا، آمادگی خود را برای برپایی آتش‌بس به آگاهی رسانیده و خواستار شناسایی آن سوی برهم‌زنندهٔ آتش‌بس شدند.[266]

الهام علیف گفت: هرگز جدایی ناگورنو قره‌باغ را نخواهد پذیرفت و این خط قرمز آذربایجان است.[267]

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه‌ای ضمن پرتنش ارزیابی کردن وضعیت موجود،[268] گفت که ارتش ارمنستان شهرستان‌های ترتر، گورانبوی، آغ‌دام و آغجابدیع را به توپ بسته‌است.[269] دیگر بیانیه وزارتخانه یادشده همچنین حکایت از حمله موشکی نظامیان ارمنستان به شهرستان اردوباد در نخجوان داشت.[270][271] در ساعت بعد از عصر، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، اعلام کرد که نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان روستاهای آغ‌بولاق، آخول‌لو و خرمانجیق در شهرستان خواجه‌وند را بازپس‌گیری کرده‌اند.[272]

۱۷ اکتبر / ۲۶ مهر

در اوایل صبح روز ۱۷ اکتبر، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد در نیمه شب، شهرهای استپاناکرت (پایتخت آرتساخ)و شوشی مورد هدف راکت و گلوله خوشه‌ای قرار گرفته‌اند.[273] نیمه‌شب،[274] جمهوری آذربایجان از موشک‌باران شهر گنجه[275] و مینگه‌چویر[276][277] با موشک‌های اسکاد،[278][279] توسط نیروهای مسلح ارمنستان خبر داد.[280] دقایقی بعد حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان، مدعی شد بنابر آمار اولیه، در کنار اینکه بر اثر این حمله ۵ غیرنظامی از جمله ۲ کودک کشته و ۳۵ تن دیگر زخمی شده‌اند،[281] بیش از ۲۰ واحد مسکونی فروریخته‌است.[282] وی همچنین افزود که این موشک‌ها از داخل قلمرو کشور ارمنستان پرتاب شده و از نوع موشک‌های البروس ار-۱۷ بوده‌اند.[283] دادستانی کل جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که این حمله خسارت بزرگی به زیرساختهای غیرنظامی و واحدهای خدماتی وارد کرده‌است.[284]

سپس مقامات آذربایجانی اعلام کردند، که تعداد کشته شدگان این حمله به ۱۳[285] تن و زخمی‌شدگان به بیش از ۵۲ نفر افزایش پیدا کرده‌است.[286][287]وزارت دفاع ارمنستان حمله را تکذیب کرد و مسئولیت حمله را نپذیرفت، سپس گزارش داد دو پهباد آذربایجانی را در استان سیونیک خود سرنگون کرده؛[288]

سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو طی بیانیه‌ای که برای محکومیت حمله موشکی به مناطق مسکونی در شهر گنجه منتشر ساخت، این حمله را جنایت جنگی دانست.[289]

۰۸:۲۸ وزارت دفاع آذربایجان از بمباران شهرستان‌های ترتر، آغ‌دام، بردع و آغجابدیع توسط ارتش ارمنستان خبر داد.[290] حدود ساعت ۱۲:۱۱ به وقت محلی، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان مدعی شد یک فروند جت جنگنده سوخو-۲۵ متعلق به نیروهای مسلح ارمنستان توسط پدافند هوایی آذربایجان سرنگون شده‌است؛ که ارمنستان آن را تکذیب کرد.[291]در دیگر بیانیه‌های بعدی این وزارتخانه اطلاعات و فیلم‌هایی راجع به کشته شدن تعداد کثیری از نظامیان ارمنستان و انهدام تعداد زیادی از تجهیزات نظامی ارتش ارمنستان از جمله ۳ قبضه سامانه موشکی تور و یک سامانه موشکی اس-۳۰۰ و نیز انبارهای سوخت و مهمات انتشار یافت.[292][293]ساعت ۱۰:۲۳ الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان از بازپس‌گیری روستاهای قوچ‌احمدلی، چیمن، جوارلی، پیراحمدلی، موسی بی‌لی، ایشیق‌لی، دده‌لی و مرکز شهرستان فضولی[294]وزارت دفاع آذربایجان همچنین گفت که در ساعات صبح یک فروند پهپاد ارتش ارمنستان در شهرستان توووز واقع در مرز مشترک دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان سرنگون شد.[295]حدود ساعت ۱۸:۱۵، وزارت دفاع ارمنستان مدعی شد سه پهپاد درخاک ارمنستان، و یک پهباد در آرتساخ، متعلق به آذربایجان را سرنگون کرده‌است.[296]

در اواخر روز، طرفین دستیابی به آتش‌بسی موقت با اهداف بشردوستانه را گزارش دادند.[297][298]

۱۸ اکتبر / ۲۷ مهر

در اوایل صبح ۱۸ اکتبر، هر دو طرف نقض آتش‌بس را گزارش و همدیگر را به نقض کردن آن متهم کردند.[299][300]وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی در امتداد رود ارس[301] و در جبهه، شهر استپاناکرت، پایتخت آرتساخ را گلوله‌باران،[302] و حمله دیگری را آغاز کرده‌ند؛ در حالی که وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهایش، حملات نیروهای ارمنی[303] به مناطق گده‌بی و تووز از شهرهای چامبارک و برد در ارمنستان را دفع کرده‌اند.[304]حدود یک ساعت بعد، خبرنگار خبرگزاری «ریا نووستی» از مبادله توپخانه سنگین در نزدیکی شهر هادروت خبر داد.[305]تقریباً در ساعت ۱۲:۳۰ عصر، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد هواپیمای جنگی ارمنستانی Su-25، که به‌نظر داشت به شهر جبرائیل حمله می‌کرد، را سرنگون کرده‌است؛ که ارمنستان آن را تکذیب کرد.[306]

شب آن روز مقامات آذربایجانی آمادگی خود را برای تحویل اجساد نظامیان کشته شده ارتش ارمنستان از طریق دالانی بین شهرستان تووز آذربایجان و استان تاووش ارمنستان اعلام کردند.[307] سپس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، با انتشار ویدیوهای تأییدی، بازپس‌گیری پل و سد خداآفرین را اعلام کرد.[308] حدود ساعت ۱۹:۲۷ عصر، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، فیلمی تأیید کننده از حضور نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در مرکز شهرستان فضولی منتشر کرد.

۱۹ اکتبر / ۲۸ مهر

بامداد ۱۹ اکتبر نیز درگیری‌ها ادامه یافت و وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجان در تمامی جبهه‌ها از برتری عملیاتی برخوردار است.[309] در دیگر بیانیه این وزارتخانه گلوله‌باران شهرستان‌های ترتر، گورانبوی، آغ‌دام و آغجابدیع مخابره شد.[310]در حدود ساعت ۸ صبح، رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد که نیروهای آذربایجانی، چندین روستا را در منطقه جبرائیل پس‌گرفته‌اند. کمی بعد وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی، بمباران و پیشروی را آغاز کرده‌اند.[311][312]در میانه روز، مقامات آذربایجان اعلام کردند ارمنستان با موشک، خط لوله باکو-نووروسویک را هدف قرار داده‌است، اما موشک برخورد نکرده‌است؛[313]که ارمنستان تکذیب کرد.[314]وزارت دفاع ارمنستان در ابتدا اعلام کرد اوضاع کمی آرام‌تر است؛[315]اما بعداً اعلام کرد درگیریها در جبهه ادامه دارد.[316]

۲۰ اکتبر / ۲۹ مهر

در طول شب ۲۰ اکتبر، درگیری‌ها، به همراه حمله‌های نیروهای آذربایجانی،[317] در نزدیکی مارتاکرت، هادروت و زنگلان، شدت گرفت.[318][319]تقریباً در میانه روز، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی مناطق آغ‌دام و ترتر را گلوله‌باران کردند.[320]حدود دو ساعت بعد، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی زنگلان (مرکز اداری منطقه زنگلان)،[321] و چندین روستا در مناطق زنگلان، فضولی، جبرائیل و خوجاوند را پس‌گرفته‌اند.[322]بلافاصله پس از آن، وزارت دفاع آذربایجان به‌طور رسمی تصاویری را منتشر کرد که زنگلان را نشان می‌داد[323] و «بی‌بی‌سی روسی» اظهارات آذربایجان را تأیید کرد.[324]در عوض، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی در امتداد رودخانه ارس در حال عقب‌نشینی هستند؛[325]آذربایجان تکذیب کرد.[326]

۲۱ اکتبر / ۳۰ مهر

در بامداد ۲۱ اکتبر، درگیری‌ها، به ویژه در مناطق زنگلان، مارتاکرت، و در نزدیکی هادروت تشدید شد.[327]در صبح، آذربایجان، ارمنستان را به گلوله‌باران شهر ترتر متهم کرد.[328]همچنین ارمنستان، آذربایجان را به گلوله‌باران شهر مارتاکرت متهم کرد.[329]تقریباً ساعت ۲۰:۳۰، الهام علی اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، اعلام کرد نیروهای آذربایجانی کنترل ۲۲ شهرک در مناطق فوزولی، جبرائیل و زنگیلان را به دست گرفتند.[330][331]

۲۲ اکتبر / ۱ آبان

در بامداد ۲۲ اکتبر، درگیری‌ها، به ویژه در نزدیکی مارتاکرت، هادروت و زنگلان، با شدت متفاوت ادامه یافت.[332] وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی شهر مارتونی (خوجاوند) را گلوله‌باران کرده‌اند.[333] وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد موشکهای بالستیک از ساعت نه صبح به وقت محلی از خاک ارمنستان به شهرهای قابلی و کردامیر پرتاب شدند؛[334] در پاسخ ارمنستان تکذیب کرد.[335] در اواسط روز، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی یک پهباد متعلق به ارمنستان را در نخجوان سرنگون کرده‌اند.[336] تقریباً در ساعت ۱۷:۳۰ عصر، رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی کنترل چندین روستا در مناطق فضولی و جبرائیل را به دست گرفته‌اند.[337] وی همچنین با انتشار فیلم‌هایی، اعلام کرد نیروهای آذربایجانی شهر آقبند در منطقه زنگیلان را پس گرفتند.[338] به گفته علی اف، نیروهای آذربایجانی کنترل تمام خط مرزیی مشترک با ایران را دردست گرفتند.[339] ارمنستان انکار کرد[340] و همچنین اعلام کرد درگیری‌های سنگین در نزدیکی شهر جیوانی در استان مارتونی (فضولی) رخ داده‌است.[341]

۲۳ اکتبر / ۲ آبان

درگیری‌ها در نیمه شب ۲۳ اکتبر به ویژه در نزدیکی مارتاکرت، هادروت و قبادلی ادامه یافت.[342]تقریباً در ساعت ۹ صبح، مقامات آرتساخ اعلام کردند نیروهای آذربایجانی با استفاده از سامانه BM-30 Smerch چندین روستا در استان مارتونی را موشک باران کرده‌اند.[343]آذربایجان انکار کرد و همچنین اعلام کرد که نیروهای ارمنی به شدت روستاهای مناطق ترتر، آغ‌دام و آغج آبادی را بمباران کرده‌اند.[344]در عصر، رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد که نیروهای آذربایجانی چندین روستا در مناطق خوجاوند، فضولی، زنگلان و قبادلی را پس گرفته‌اند.[345]وزارت دفاع آذربایجان همچنین فیلمی را از یکی از روستاهای پس گرفته شده منتشر کرد.[346]اندکی بعد، مقامات آرتساخ اعلام کردند نیروهای آذربایجانی به لاچین حمله کرده[347] و همچنین شهرهای مارتونی و مارتاکرت را گلوله‌باران کرده‌اند.[348][349]در شب، مقامات آرتساخ اعلام کردند نیروهای آذربایجانی، شهر استپاناکرت را گلوله‌باران کرده‌اند؛ آذربایجان انکار کرد.[350][351]

۲۴ اکتبر / ۳ آبان

در طول شب، درگیری‌ها، به ویژه در نزدیکی قبادلی ادامه یافت.[352]تقریباً در میانه روز، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی، منطقه لاچین را از داخل خاک ارمنستان گلوله‌باران می‌کنند.[353]ارمنستان تکذیب کرد و اعلام کرد لاچین تحت کنترل آرتساخ است.[354]در عصر، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی از استان سیونیک ارمنستان قصد حمله به مواضع آذربایجان در زنگلان را داشتند.[355]حدود ساعت ۱۹:۳۰، مقامات آرتساخ اعلام کردند نیروهای آذربایجانی خوجاوند را گلوله‌باران می‌کردند.[356]

۲۵ اکتبر / ۴ آبان

در بامداد ۲۵ اکتبر، درگیری‌ها با شدت متفاوتی ادامه داشت و وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهایش مناطق بیشتری را تحت کنترل خود درآورده اند. در صبح، مقامات آرتساخ اعلام کردند چندین روستای استان مارتونی مورد هدف گلوله آذربایجان قرار گرفته‌اند.[357]در میانه روز، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی چندین روستا در مناطق ترتر، آغ‌دام و آغجابدیع را گلوله‌باران کرده‌اند.[358]در عصر روز ۲۵ اکتبر، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان فیلم‌هایی از مناطق زنگلان و جبرائیل، در نزدیکی رود ارس و مرز ایران منتشر کرد.[359]تقریباً در ساعت ۲۰:۳۰، مقامات آرتساخ اعلام کردند نیروهای آذربایجانی چندین روستای استان آسکران، نزدیک به شهر شوشا را گلوله‌باران کرده‌اند.[360]تقریباً در ساعت ۲۳:۰۰، الهام علی اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی کنترل شهر قبادلی، مرکز اداری منطقه قبادلی را به دست گرفته‌اند. آذربایجان همچنین یک فیلم تأییدی از شهر را منتشر کرد.[361]بعداً وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد درگیری‌های شدیدی در حال وقوع است.[362]

همچنین در عصر، ایالات متحده آمریکا اعلام کرد هر دو طرف با آتش‌بس بشردوستانه از صبح روز ۲۶ اکتبر (۵ آبان)، موافقت کرده‌اند.[363]

۲۶ اکتبر / ۵ آبان

در صبح روز ۲۶ اکتبر، دوباره آتش‌بس فروریخت.[364]به گفته آذربایجان، نیروهای ارمنستان از ساعت ۰۸:۰۵ بمباران را آغاز کرده‌اند، در حالی که به گفته ارمنستان، توپخانه آذربایجان از ساعت ۰۸:۴۵، بمباران مواضع ارمنستان را آغاز کرده‌اند.[365]سپس وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی شهر ترتر و روستاهای اطراف آن را گلوله‌باران کرده، و به مواضع آذربایجان در خاچگدیک در منطقه لاچین تیراندازی کرده‌اند. مقامات آرتساخ و نخست‌وزیر ارمنستان اعلام کردند که آتش‌بس را «به شدت» رعایت می‌کنند.[366][367]تقریباً در ساعت ۱۰:۳۰، مقامات آذربایجانی اعلام کردند نیروهای ارمنی داز شهرهای برد، چامباراک و واردنیس، در حال تیراندازی به سمت مواضع آذربایجان در مناطق گده‌بی، داش‌کسن و توووز هستند.[368]تقریباً یک ساعت بعد، مقامات آرتساخ اعلام کردند که نیروهای آذربایجانی یک حمله هوایی به خوجاوند انجام داده‌اند؛[369]که آذربایجان حمله را تکذیب کرد.[370]حدود ساعت یک بعدازظهر، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی، کنترل چندین روستا در مناطق جبرائیل، زنگلان و قبادلی،[371] و همچنین رودخانه هاکاری[372] را به دست گرفته‌اند. مقامات ارمنستان تأیید کردند که نیروهای آذربایجانی، حمله به منطقه را آغاز کرده‌اند.[373]تقریباً در ساعت ۱۵:۳۰، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی منطقه آغجابدیع را گلوله‌باران کرده‌اند.[374]تقریباً یک ساعت بعد، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی، بار دیگر شهر ترتر را گلوله‌باران کرده‌اند.[375]در عصر، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد شدت گلوله‌باران از طرف آذربایجانی، به شدت افزایش یافته‌است؛[376]و مقامات آرتساخ اعلام کردند آذربایجان به حملات جدید خود ادامه می‌دهد؛[377]و وزارت دفاع آذربایجان، فیلمهایی را منتشر کرد که ظاهراً از شهر تیگراناوان بود.[378]به دنبال آن، مقامات ارمنستان تأیید کردند که شهر قبادلی را از دست داده‌اند،[379]و اینکه نیروهای آذربایجانی، کنترل تمام خط مرزی مشترک با ایران در جنوب منطقه را، به‌دست گرفته‌اند.[380]همچنین، وزارت دفاع آذربایجان، فیلم‌های گرفته‌شده در شهر ایشخانادزور را منتشر کرد.[381]

۲۷ اکتبر / ۶ آبان

در حالی که درگیری‌ها شبانه ادامه داشت، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی، مواضع نیروهای آذربایجانی در شهرهای خوجاوند، فضولی و قبادلی را گلوله‌باران کرده‌اند.[382]تقریباً در میانه روز، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی به یک پست مرزی ارمنستان در جنوب این کشور، در محل اتصال مرزهای ارمنستان، آذربایجان و ایران حمله کرده‌اند؛[383]که آذربایجان تکذیب کرد.[384]در همین حال، مقامات آرتساخ اعلام کردند وزیر دفاع، جالال هاروتیونیان در حین عملیات مجروح شده‌است.[385]اگرچه، منابع غیررسمی ارتش آذربایجان مدعی شده‌اند که او را کشته‌اند و فیلم‌هایی را منتشر کردند که ظاهراً سوءقصد او را از دوربین یک پهباد نشان می‌داد.[386]حدود دو ساعت بعد، مقامات آذربایجانی اعلام کردند که نیروهای ارمنی، شهر ترتر و روستاهای اطراف آن را گلوله‌باران کرده‌اند.[387]تقریباً در ساعت ۱۸:۰۰، مقامات آذربایجانی اعلام کردند نیروهای ارمنی شهر بردع را با موشک بالستیک هدف قرارداده‌اند،[388] که باعث کشته شدن ۴ غیرنظامی و زخمی‌شدن ۱۳ نفر شد.[389]ارمنستان حمله را تکذیب کرد مسئولیت آن را نپذیرفت.[390]تقریباً در ساعت ۲۰:۰۰، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد نیروهای آذربایجانی شهرهای خوجاوند و لاچین را گلوله‌باران کرده‌اند؛ که آذربایجان آن را تکذیب کرد.[391]

۲۸ اکتبر / ۷ آبان

در طول شب درگیری‌ها تداوم یافت و وزارت دفاع جمهوری آذربایجان از دفع چند حمله نیروهای مسلح ارمنستان در محورهای آغ‌دره، خوجاوند، فضولی، زنگلان و قبادلی خبر داد.[392] صبح، وزارت دفاع آذربایجان طی بیانیهای اعلام کرد که نیروهای ارتش ارمنستان شهرستان ترتر را بمباران می‌کنند.[393]

حدود ساعت ۱۳:۰۰ ظهر، جمهوری آذربایجان حمله موشکی ارتش ارمنستان به مناطق مسکونی در شهرستان بردع با استفاده از سامانه BM-30 Smerch با کلاهک‌های خوشه‌ای[394] را گزارش داد.[395][396][397][398] طبق آخرین آمار دادستانی کل جمهوری آذربایجان، این حمله موشکی که مناطق مسکونی متراکم را هدف قرار داد، ۲۱ کشته و نزدیک به ۷۰ مجروح در میان غیرنظامیان برجای گذاشت.[399][400][401] حکمت حاجی‌اف، دستیار ویژه رئیس‌جمهور آذربایجان، در واکنش به این حمله گفت که نظامیان ارمنستان برای تلفات سنگین جانی بین غیرنظامیان بمب‌های خوشه‌ای را به کار می‌برند.[402] سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو با صدور بیانیه‌ای در محکومیت حمله ارتش ارمنستان به غیرنظامیان در شهرستان بردع، گفت که طبق قوانین بین‌المللی، حمله به شهرها و افراد بی‌گناه جنایت جنگی تلقی می‌گردد.[403]

مدتی بعد دادستانی کل آذربایجان در اعلامیه‌ای جان‌باختن یکی دیگر از مجروحین حمله موشکی دیروز ارتش ارمنستان به شهرستان بردع، در بیمارستان را مخابره کرد.[404] یا ین احتساب، ظرف دو روز اخیر، در مجموع ۲۶ غیرنظامی آذربایجانی بر اثر حملات موشکی نیروهای ارمنستان به بردع جان خود را از دست دادند.[405]

متعاقباً، وزارت دفاع آذربایجان با انتشار فیلم‌هایی، اعلام کرد که واحدهای نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان تجهیزات یگان‌های ارتش ارمنستان که حملاتی به مناطق مسکونی این کشور انجام داده‌بودند، را منهدم کردند.[406][407][408]

سپس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، در صفحه تویتری خود از بازپس‌گیری روستاهای بیرینجی آقالی، ایکینجی آقالی، اوچونجو آقالی و زرنعلی در شهرستان زنگلان، ده ماندی‌لی در شهرستان فضولی، روستاهای قازان زمین، خان‌آقابولاق، چوللو، قوشچولار و قره آغاج در شهرستان جبراییل، و قیاسلی، ابیلجه و قیلیجان در شهرستان قبادلی از سوی نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان خبر داد.[409]

۲۹ اکتبر / ۸ آبان

درگیری‌ها در طول شب تداوم یافت و مقامات آذربایجانی گفتند که نیروهای آذربایجان حمله ارتش ارمنستان را در سمت‌های خوجاوند، فضولی و قبادلی دفع کرده‌اند.[410] حدود ساعت ۱۰ صبح، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد نیروهای ارمنی شهرستان‌های ترتر و گورانبوی را آماج بمباران قرار داده‌اند.[411] در میانه روز، وزارت دفاع ارمنستان وقوع درگیری‌ها در منطقه چاناقچی که در چند کیلومتری جنوبی شوشا قرار دارد، را مخابره کرد.[412] سپس، وزارت دفاع آذربایجان از سرنگونی دو فروند جنگنده سوخو-۲۵ ارمنستان ساعت ۱۳ و ۱۸ دقیقه و ساعت ۱۳ و ۲۰ دقیقه به وقت محلی در محور شهرستان قبادلی خبر داد.[413] بعداً، حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان، گفت که آذربایجان امروز (پنجشنبه) جسد ۳۰ نظامی ارمنی کشته شده در قره‌باغ و دو اسیر غیرنظامی سال‌خورده ارمنی را با مساعدت روسیه به‌طور یک‌جانبه به ارمنستان تحویل داد.[414] متعاقباً، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان ویدئویی از روستاهایی واقع در حوزه رود هاکاری را پخش کرد، که اخیراً بازپس‌گیری شده‌اند.[415] شب، آرائیک هاروتیونیان گفت، که نیروهای آذربایجان درحدود ۵ کیلومتری شهر موضع گرفته‌اند.[416]

۳۰ اکتبر / ۹ آبان

در طول شب درگیری‌های شدیدی در محورهای مختلف، به‌ویژه در قرابت شهر شوشا مخابره شد.[417] تقریباً در میانه روز، مقامات آذربایجانی اعلام کردند که نیروهای ارمنستان، مواضع نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در شهرستان قبادلی را از شهر گوریس این کشور هدف قرار داده‌اند.[418] کمی بعد، وزارت دفاع ارمنستان وقوع درگیری‌های شدید در سمت جنوبی قره‌باغ کوهستانی را کزارش کرد.[419] بعد از عصر، سازمان عفو بین‌الملل از اولین مورد تاییدشده استفاده از بمب خوشه‌ای توسط نیروهای مسلح ارمنستان در طول درگیری‌های اخیر در حمله موشکی به مناطق مسکونی در شهرستان بردع آذربایجان خبر داد و آن را بی رحمانه و بی پروا خواند.[420] سپس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، با ارسال یک تویت، نوشت که ارتش این کشور روستاهای خداوردی‌لی، قربان‌تپه، شاه‌ولدلی و خوب‌یارلی در شهرستان جبراییل، دهات علاءالدین، وجنلی در شهرستان زنگلان و گاودوآب‌ده، ممر و ملالی در شهرستان قبادلی را بازپس‌گرفته‌است.[421]

سید عباس عراقچی، معاون امور سیاسی وزارت امور خارجه ایران، با انتقاد از گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، گقت که بی‌کفایتی این گروه در دستیابی به حل مسالمت‌آمیز این مناقشه ثابت گردیده و اعضای آن تمایل واقعی به برقراری صلح در قره‌باغ ندارند.[422]

۳۱ اکتبر / ۱۰ آبان

در طول شب درگیری‌ها تداوم داشت و مقامات آذربایجانی گفتند که ارتشیان ارمنستان به مواضع نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان حمله کرده‌اند.[423] قبل از میانه روز، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، درخواست کرد تا رایزنی‌ها بر سر تعیین شکل حمایت مسکو در راستای تأمین امنیت کشور ارمنستان، آغاز شود.[424] وزارت امور خارجه روسیه در پاسخ به این درخواست طی بیانیه‌ای اعلام کرد که در صورتی که درگیری‌های قره‌باغ مستقیماً به خاک ارمنستان کشیده شود، مسکو مطابق با مفاد پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل دو کشور، کلیه کمک‌های لازم را به ایروان ارائه خواهد داد.[425] ساعات عصر، مقامات آذربایجانی گفتند که نظامیان ارمنستان در حال بمباران شهرستان ترتر و روستای قیام‌الدین‌لی در شهرستان آغجابدیع هستند.[426] حدود ساعت ۱۸:۰۰، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که درگیری‌ها در محورهای شهرستان‌های آغ‌دره و خوجاوند جریان دارد.[427] شب، ارمنستان با وجود تأیید این خبر، گفت که شدت درگیری‌ها تا لحظه صدور این خبر کاهش یافته‌است.[428]

نوامبر

۱ نوامبر / ۱۱ آبان

در طول شب، درگیری‌ها در محورهای آغ‌دره، آغ‌دام، خوجاوند و قبادلی استمرار پیدا کرد.[429] صبحگاه، مقامات آذربایجانی از حمله نیروهای مسلح ارمنستان از شهرهای برد، چامباراک و گوریس این کشور به مواضع نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان واقع در شهرستان‌های توووز، گده‌بی و قبادلی خبر دادند.[430] در عین حال، جمهوری خودخوانده «آرتساخ» مدعی شد که شهرستان آغ‌دره مورد حمله نیروهای مسلح آذربایجان قرار گرفته‌است.[431] همزمان به گفته روزنامه‌نگار ریانووستی، صدای چندین انفجار در شهر خانکندی شنیده شده‌است.[432] به ادعای جمهوری خودخوانده «آرتساخ»، این حملات تا شب ادامه داشت،[433] در حالی که جمهوری آذربایجان حملات نظامیان ارمنستان به شهرستان‌های آغجابدیع و ترتر را گزارش کرد.[434] سپس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، گفت که اگر در نتیحه مذاکرات توافقی برای خروج نیروهای ارمنستان از قره‌باغ کوهستانی و هفت منطقه اطراف آن حاصل نگردد، ارتش آذربایجان تا پایان ادامه خواهد داد.[435]

۲ نوامبر / ۱۲ آبان

در طول شب، تداوم درگیری‌ها، مخصوصاً در سمت‌های خوجاوند، آغ‌دره و قبادلی مخابره شد.[436] بعد، جمهوری خودخوانده «آرتساخ» گفت که «آرتور سارگسیان»، معاون فرماهده نیروهایش، طی درگیری‌ها کشته شده‌است.[437] شب همان روز، الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، در صفحه رسمی خود در تویتر بازپس‌گیری روستاهای چاپراند، حاجی اسحاق‌لی و قوشابلاغ شهرستان جبرئیل، روستاهای دره گیله‌تاغ و بویوک گیله‌تاغ شهرستان زنگلان، و روستاهای ایشیقلی، مرادخانلی و میلان‌لی شهرستان قبادلی را اعلام نمود.[438]

متعاقباً، وزارت دفاع ارمنستان وقوع نبردهای قوی در محورهای خوجاوند و شوشا را مخابره کرد.[439]

۳ نوامبر / ۱۳ آبان

در طول شب، درگیری‌ها در محورهای مختلف، به حصوص در خوجاوند، |آغ‌دره، زنگلان و قبادلی ادامه یافت. صبح‌هنگام، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که شهرستان فضولی هدف حمله موشکی با سامانه موشکی بی‌ام-۳۰ اسمرتچ از داخل خاک کشور ارمنستان قرار گرفته‌است.[440] شب، ارمنستان بیان کرد که درگیری‌ها در روستای تاغاورد شهرستان خوجاوند در حال وقوع است،[441] در حالی که جمهوری آذربایجان از نابودی چند تانک ارتش ارمنستان به همراه خدمه‌اشان در محور خوجاوند خبر داد.[442]

۴ نوامبر / ۱۴ آبان

در طول شب، درگیری‌ها در محورهای مختلف، به‌ویژه در شهرستان‌های خوجاوند، آغ‌دام، زنگلان، قبادلی، لاچین و شوشا تداوم یافت.[443][444] متعاقباً، نیروهای ارمنستان جاده شوشا - لاچین را روی غیرنظامیان بستند.[445] سپس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان در صفحه تویتری خود نوشت که ارتش آذربایجان روستاهای میرک و کاودار شهرستان جبرئیل، مشهدی اسماعیلی و شفیع بی‌لی شهرستان زنگلان و نیز بشارت، قاراکیشیلر و قاراچنلی شهرستان قبادلی را بازپس‌گرفته‌است.[446]

۵ نوامبر / ۱۵ آبان

خبرها حکایت از ادامه نبردها در جبهه‌های مختلف جنگ، مخصوصاً در محور خوجاوند داشت و صبحگاه، مقامات ارمنستان مدعی شدند که خوجاوند، شوشا و لاچین مورد حمله قرار گرفته‌است.[447][448] شب‌هنگام، جمهوری آذربایجان از هدف قرار گرفتن روستای سهل‌آباد شهرستان ترتر و مرکز شهر ترتر، همچنین دهات حاجی‌تورالی و «عفت‌لی» شهرستان آغ‌دام توسط نظامیان ارمنی خبر داد.[449]

۶ نوامبر / ۱۶ آبان

در طول شب، ادامه درگیری‌ها، علی‌الخصوص در نزدیکی شهر شوشا گزارش شد. صبح هنگام، جمهوری خودخوانده «آرتساخ» مدعی شد که شهر خانکندی مورد حمله قرار گرفته‌است.[450]

۷ نوامبر / ۱۷ آبان

الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، با انتشار پیامی در حساب توئیتر خود، از بازپس‌گیری روستاهای ویسل‌لی بالا، یوخاری سید احمدلی، گرگان، اوچونجو محمودلو، قاجار، دیوان‌علی‌لار در شهرستان فضولی، یوخاری مزرعه، یانارخاج در شهرستان جبراییل، قزیان، بالاسلطانلی، مردان‌لی در شهرستان قبادلی، بشدالی در شهرستان زنگلان، روستاهای قارابولاق، موشخمهات در شهرستان خوجالی و نیز آتاقوت و تساکوری در شهرستان خوجاوند از سوی نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان خبر داد.[451]

دادستانی کل جمهوری آذربایجان با صدور بیانیه‌ای، کشته شدن یک پسر ۱۶ ساله در نتیجه حمله موشکی و توپخانه‌ای نیروهای ارمنستان به روستای «ینی ایریجه» شهرستان بردع را گزارش کرد.[452]

۸ نوامبر / ۱۸ آبان

الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان اعلام کرد که نیروهای مسلح آذربایجان شهر شوشا را بازپس گرفته‌اند.[453] همچنین ارمنستان با انکار خبر تصرف شهر، اعلام نمود که درگیری‌ها همچنان ادامه دارد.[454]

۹ نوامبر / ۱۹ آبان

الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان از بازپس‌گیری ۲۳ روستای دیگر خبر داد.[455] بعد، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان فیلمی تأیید کننده از حضور نیروهای مسلح آذربایجان در شهر شوشا را پخش کرد.[456][457] سپس، سخنگوی آرائیک هاروتیونیان اذعان کرد که نیروهای ارمنی کنترل شهر شوشا را از دست داده‌اند.[458]

پس از عصر، الهام علی‌اف از پازپس‌گیری ۴۸ روستای دیگر، ۱ شهرک و ۸ بلندی راهبردی در شهرستان‌های جبرئیل، قبادلی، زنگلان، خوجالی، خوجاوند و لاچین خبر داد.[459]

پس از مدتی، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که یک فروند بالگرد جنگنده میل -۲۴ این کشور در نزدیکی شهر یراسخ ارمنستان که در مجاورت مرز مشترک با جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان قرار دارد، ساقط شده‌است.[460][461] سپس، وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان طی بیانیه‌ای با برشمردن دلایل حادثه رخ‌داده، آن را اشتباهی خواند و ضمن عذرخواهی از روسیه، بر آمادگی‌اش برای پرداخت غرامت تأکید داشت.[462]

واکنش‌های جهانی
  هوادار سازش
  ارمنستان
  پشتیبان ارمنستان
  آذربایجان
  پشتیبان آذربایجان
  آرتساخ/قره‌باغ (جایگاه درگیری‌ها)
  بی‌دیدگاه رسانه‌ای

سازمان عفو بین‌الملل با صدور بیانیه‌ای در ۲۹ اکتبر مصادف با ۸ آبان ۱۳۹۹، از اولین مورد تأیید شده استفاده از بمب‌های خوشه‌ای ممنوعه در طی درگیری ناگورنو قره‌باغ سال ۲۰۲۰ توسط ارمنستان در حمله موشکی با سامانه «اسمرچ» به مناطق مسکونی نزدیک به یک بیمارستان در شهرستان بردع خبر داد و این اقدام را ظالمانه و عاری از حس مسئولیت دانست که باعث مرگ، جراحت و بدبختی ناگوار می‌شود.[465]

دیدبان حقوق بشر نیز با صدو بیانیه در ۳۰ اکتبر مصادف با ۹ آبان ۱۳۹۹، ضمن تأیید و محکومیت استفاده نیروهای ارمنستان از بمب‌های خوشه‌ای در حمله به شهرستان بردع، اعلام کرد که به احتمال بزرگ این حمله را یا خود نیروهای ارمنستان انجام داده یا بمب‌های خوشه‌ای شلیک شده را ارمنستان در اختیار نیروها در قره‌باغ کوهستانی گذاشته‌است.[466]

ایران و روسیه، همسایگان جنوبی و شمالی دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان خواهان پایان درگیری نظامی و حل و فصل سیاسی این مناقشه شده‌اند.[467] فرانسه نیز به همراه روسیه خواستار آتش‌بس زودهنگام میان دو سوی درگیری شده‌است.[468]همچنین ماکرون در پیامی در پشتیبانی از کشور و مردم ارمنستان گفت که «نقش خود» را بازی خواهد کرد.[469] فرانسه رویکرد آنکارا را «جنگ‌طلبانه» خوانده و آن را ناپذیرفتنی دانسته‌است.[470] ارمنستان و جمهوری آذربایجان با خواسته رهبران روسیه، فرانسه و ایالات متحده برای آتش‌بس فوری[471] مخالفت کرده‌اند.[472] به نوشته بی‌بی‌سی، نمایندگان علی خامنه‌ای، رهبر ایران در چهار استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان در یک پیام رسانه‌ای آشکارا گفته‌اند که قره‌باغ بخشی از جمهوری آذربایجان است.[473]

۵ اکتبر ۲۰۲۰ (مصادف با ۱۴ مهر ۱۳۹۹)، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه کشورش طرحی برای حل بحران قره‌باغ آماده کرده‌است، اظهار داشت، که ایران بر حفظ تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، خروج نیروها از شهرهای اشغال شده و آغاز گفتگوهای سیاسی بین دو طرف و توقف درگیری‌های نظامی تأکید دارد.[475] در برخی شهرهای آذری‌نشین ایران (زنجان، تبریز و اردبیل) در پشتیبانی از مردمان مسلمان قره‌باغ گردهمایی‌هایی کوچک و خودجوش با فراخوان اینترنتی روی‌داده‌است.[476][477] رسانه‌های وابسته به برخی کشورهای درگیر یا رویاروی با ایران روش برخورد با این گردهمایی‌ها را سختگیرانه ارزیابی کرده‌اند.[478][479][480][481]

سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در اولین واکنش خود به درگیری‌های جاری میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در قره‌باغ در ۱۳ آبان‌ماه گفت همه سرزمین‌های جمهوری آذربایجان که به‌وسیله ارمنستان تصرف شده باید آزاد شود و به آذربایجان برگردد. وی همچنین با بیان اینکه این سرزمین‌ها متعلّق به آذربایجان است و جمهوری آذربایجان برای آزادی اینها دارای حق است و بایستی آزاد بشود، اظهار داشت که البتّه بایستی امنیّت ارامنهای که در این سرزمین‌ها هستند محفوظ باشد و مرزهای بین‌المللی هم باید رعایت بشود.[482]

پنجشنبه ۱۰ مهر، در پی فراخوانی در حمایت از جمهوری آذربایجان و آنچه که "آزاد سازی قره‌باغ" و اعتراض به "حمایت ایران و روسیه از ارمنستان " نامیده شد، تجمعاتی در شهرهای تهران، مراغه، نقده، تبریز، ارومیه، اردبیل، زنجان، مشکین شهر و تهران برگزار شد. در برخی از شهرها از جمله تهران و تبریز این تجمعات با دخالت پلیس به خشونت کشیده شد.[483]

  • در تبریز[484] با تجمع مردم در راسته کوچه با سر دادن شعار «مرز نوردوز باید بسته بشه» خواستار خودداری حمایت ایران از ارمنستان شدند. در تربیت تجمع و تظاهرات گسترش یافت که با حمله موتورسواران ضدشورش مردم با آن‌ها درگیر شدند.
  • در تهران[485] نیز در میدان امام حسین تظاهرات با همین هدف برگزار شد و شعارهایی با مضامین «قره‌باغ مال ماست، مال ما خواهد ماند»، «زنده‌باد آذربایجان» و «حمایت از ارمنستان جنایت است جنایت» سر دادند.
  • در اردبیل[486] و زنجان[487] مردم این شهرها در پارک جیرال و سبزه میدان تجمع کردند که با حمله نیروی ضد شورش اعتراضات به خشونت کشیده شد.

عفو بین‌الملل جمعه ۱۱ مهر ماه، از گزارش‌های مربوط به بازداشت تعدادی از فعالان ترک ابراز نگرانی کرد و از مقامات ایران خواست که هر کسی که به خاطر تجمعات اعتراضی صلح‌آمیز بازداشت شده، باید بی‌درنگ آزاد شود. خبرگزاری هرانا نیز هویت ۳۸ تن از بازداشت شدگان در شهرهای اردبیل، تبریز، ارومیه، مشکین شهر، پارس‌آباد مغان و زنجان را اعلام کرده‌است. تعداد بازداشت شدگان که صرفاً در تجعاتی مسالمت آمیز شرکت داشته‌اند بیشتر از این تعداد برآورد می‌شود. این بازداشت‌ها در خیابان، محل کار یا منازل این افراد صورت گرفته‌است، خشونت زیادی در زمان بازداشت این افراد توسط نیروهای انتظامی-امنیتی اعمال شده‌است که در مواردی به شکستگی دست یا بینی منجر شده‌است.[488]

در همین‌باره نشست فوری شورای امنیت در ۲۹ سپتامبر برگزار می‌شود.[500]نیز پانزده کشور شورای امنیت خواستار پایان بی‌درنگ نبردها شده‌اند.[501][502] بر پایهٔ برخی پیشبینی‌ها وابسته به سازمان اطلاعات ناتو، پیروز این درگیری ارمنستان خواهد بود.[503]

ترکیه، پاکستان، افغانستان و قبرس شمالی از آذربایجان پشتیبانی کرده‌اند.[504][505][506][507] رئیس‌جمهور بوسنی و هرزگوین، جعفروویچ و رهبر حزب جنبش مردمسالاری باقر عزت بگوویچ نیز با هواداری از آذربایجان و سرزنش ارمنستان، امیدوار به راهکاری پایدار بوده، این ستیزه‌ها را با رویدادهای سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۵ همسان دانسته‌اند.[508] از میان سازمانهای جهانی، انجمن ترکی[509] نیز از آذربایجان هواداری کرده‌است.[510]

  • در روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۰ محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتگوی تلفنی جداگانه یکشنبه شب خویش با زهراب مناتسکانیان، همتای ارمنی و جیحون بایرامف، همتای آذری خود، ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به‌وجود آمده، «دو طرف را به خویشتنداری، آتش‌بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی دعوت کرد.»[511]

ایران با سیاست حفظ و توسعه روابط برابر با طرفین مناقشه قره باغ و دنبال کردن سیاست عدم جانبداری، دارای مهمترین دستاورد و جایگاه در میان سایر بازیگران منطقه می‌باشد. ایران نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز در پیشگیری از بروز مجدد عملیات جنگی در منطقه مناقشه سهم خود را ایفا می‌کند. ایران با این منطقه مشترکات فرهنگی، مذهبی و زبانی دارد و به نوعی بخشی از تمدن ایرانی ـ اسلامی محسوب می‌شود، لذا تهران همواره با حساسیت به این منطقه نگریسته و نگران تبعات آن بر همسایگانش بوده‌است.[73]

در آخرین اظهار نظرات مقامات ایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماس‌های تلفنی جداگانه‌ای با جیحون بایراموف، وزیر امورخارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتساکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان گفتگو کرد و ایشان را به «خویشتنداری» و «آتش‌بس» دعوت کرده‌است. وزیر خارجه ایران خواستار «پایان فوری خصومت‌ها» شده و از هر دو طرف دعوت کرده تا «مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین‌المللی» را آغاز کنند.[512]

  • روز پنجم نبرد، روسیه پیشنهاد میزبانی مذاکراتی برای پایان دادن به جنگ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ را داده‌است. دفتر سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت او این پیشنهاد را در تماسی با وزرای خارجه دو کشور مطرح کرد و افزود خواستار توقف «شعارهای جنگ طلبانه» شده‌است.[513]
  • فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور پیشین فرانسه در یک تجمع به منظور حمایت از جمهوری آرتساخ در منطقه آلفورویل سازمان یافته بود شرکت و سخنرانی نمود.[514][515]
  • ضمن اعلام حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، بر حمایت خود از کاهش تنش‌های نظامی فزاینده و حل و فصل مناقشه از طریق راه‌حل مذاکره شده گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا تأکید کرد.[516]
  • در کنار اعلام حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، گفت که به هیچ‌یک از طرفین درگیر کمک‌های نظامی ارائه نخواهد داد و جوامع ارمنی و آذربایجانی اکراین را به اجتناب از درگیری قومی در قلمرو این کشور فراخواند.[517][518][519][520]
  • با بیان اینکه از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند، از دو طرف به حل مناقشه از طریق مذاکرات صلح در چارچوب گروه مینسک دعوت کرد.[521]

ورزش

به دلیل درگیری، یوفا اعلام کرد که مسابقات خانگی ارمنستان و آذربایجان در لیگ C لیگ ملت‌های اروپا ۲۱–۲۰۲۰، دیگر در این کشورها برگزار نمی‌شود. در عوض ارمنستان بازی «خانگی» تعیین شده خود را در شهر تیخی لهستان انجام می‌دهد، در حالی که آذربایجان در شهر الباسان آلبانی، بازی خواهد کرد.[522]

اعلام رسمی تعداد تلفات

در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۰ و پس از امضای توافقنامه خاتمه جنگ، ارمنستان به صورت رسمی شمار سربازان کشته شده خود را ۲۳۱۷ نفر اعلام کرد. این در حالی است که جمهوری آذربایجان هنوز آمار دقیقی از تلفات نظامیان خود ارائه نداده‌است.[523]

پانویس

^ a: Alleged by the SOHR,[524][35] SNA fighters[525] and leaders,[526] journalists[527] and Armenia.[528] Denied by Azerbaijan[529] and other SNA leaders.[526]

جستارهای وابسته

منابع
  1. https://www.bbc.com/news/world-europe-54314341
  2. GENERAL ASSEMBLY ADOPTS RESOLUTION REAFFIRMING TERRITORIAL INTEGRITY OF AZERBAIJAN, DEMANDING WITHDRAWAL OF ALL ARMENIAN FORCES. un.org
  3. "Deal Struck to End Nagorno-Karabakh War". The Moscow Times. 10 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  4. "Azerbaijan and Armenia agree full ceasefire in Nagorno-Karabakh". Financial Times. 10 November 2020. Agreement is seen as victory for Baku and will be monitored by Russian forces
  5. "Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal". BBC. 10 November 2020. The BBC's Orla Guerin in Baku says that, overall, the deal should be read as a victory for Azerbaijan and a defeat for Armenia.
  6. "Deal Struck to End Nagorno-Karabakh War". The Moscow Times. 10 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  7. Armenia Concedes; Signs Deal With Azerbaijan & Russia To End Nagorno-Karabakh War. eurasiantimes.com
  8. Turkey, Russia to set up joint center to watch Nagorno-Karabakh peace. hurriyetdailynews.com
  9. "Son dakika haberi: Azerbaycan Cumhurbaşkanı duyurdu: 49 yerleşim yeri daha kurtarıldı" (به ترکی استانبولی). CNN Türk. 9 November 2020. Retrieved 9 November 2020.
  10. Report of the OSCE Minsk Group Co-Chairs' Field Assessment Mission to the Occupied Territories of Azerbaijan Surrounding Nagorno-Karabakh. osce.org
  11. GENERAL ASSEMBLY ADOPTS RESOLUTION REAFFIRMING TERRITORIAL INTEGRITY OF AZERBAIJAN, DEMANDING WITHDRAWAL OF ALL ARMENIAN FORCES. un.org
  12. 1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh. un.org
  13. Adopted by the Security Council at its 3313th meeting,on 12 November 1993. un.org
  14. Adopted by the Security Council at its 3205th meeting,on 30 November 1993. un.org
  15. Adopted by the Security Council at its 3259th meeting,on 20 July 1993. un.org
  16. Adopted by the Security Council at its 3292th meeting,on 14 October 1993. un.org
  17. Kramer, Andrew E. (10 November 2020). "Facing Military Debacle, Armenia Accepts a Deal in Nagorno-Karabakh War". The New York Times. ISSN 0362-4331. Archived from the original on 11 November 2020. Retrieved 11 November 2020.
  18. "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". Reuters.
  19. "Nagorno-Karabakh: Azerbaijan accuses Armenia of rocket attack". The Guardian. 5 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  20. "Azerbaijan denies Turkey sent it fighters from Syria". 28 September 2020. Archived from the original on 7 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  21. "Nagorno-Karabakh: Azerbaijan accuses Armenia of rocket attack". The Guardian. 5 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  22. https://worldview.stratfor.com/article/f-16s-reveal-turkeys-drive-expand-its-role-southern-caucasus
  23. Melman, Yossi (7 October 2020). "As Nagorno-Karabakh Conflict Expands, Israel-Azerbaijan Arms Trade Thrives". Haaretz. Archived from the original on 10 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  24. "Israel sending weapons to Azerbaijan as fight with Armenia rages on: Sources". Al Arabiya. 30 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. ...  a US intelligence source told Al Arabiya English that Israel was sending planes full of weapons to Azerbaijan.
  25. https://www.voanews.com/middle-east/turkish-drone-power-displayed-nagorno-karabakh-conflict
  26. https://www.azatutyun.am/a/30872246.html
  27. https://www.france24.com/en/20201007-armenian-volunteer-returns-from-france-to-fight-for-nagorno-karabakh
  28. https://www.liberation.fr/france/2020/10/11/de-marseille-a-erevan-un-militant-marque-au-front_1802057
  29. Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia - NEW FACTS - VIDEO. apa.az
  30. Military supplies for Armenia being shipped through Iran [PHOTO/VIDEO. azernews.az]
  31. Iran denies sending weapons to Armenia. middleeastmonitor.com
  32. Major General Mayis Barkhudarov: "We will fight to destroy the enemy completely"
  33. رئیس شورای امنیت ملی جمهوری خودخوانده قره‌باغ: اختلاف بین قره‌باغ و ایروان یک حقیقت است. tasnimnews.com
  34. President of IEPF made a statement to the UN regarding the report of the so-called Karabakh regime. iepf-ngo.org
  35. "Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey's ambition". Syrian Observatory for Human Rights. 28 September 2020.
  36. On 21 December 2020, the Ministry of Defence of the Republic of Azerbaijan published a list of 2,802 servicemen it said were killed during the war, although at least one of the soldiers named was killed after the conflict ended, leaving a total of 2,801 servicemen confirmed killed in the war. Up to 40 other servicemen were also considered as missing and the bodies of more than 60 others were still being identified.
  37. "Fighting Erupts Between Azeris and Armenians Over Disputed Land". Bloomberg. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  38. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  39. «قره‌باغ: ۲۰ نظامی ترکیه را در درگیری‌ها کشتیم». دنیای اقتصاد.
  40. «یکی از اعضای گروه تروریستی که علیه آرتساخ می‌جنگید، دستگیر شده‌است». رادیوی عمومی ارمنستان.
  41. «یک مزدور دیگر سوری به اسارت گرفته شد». دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۲۰.
  42. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  43. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  44. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  45. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  46. "Azerbaijani military death toll reaches 7630". Armenpress.
  47. Armenia’s Health Ministry examines bodies of 2996 deceased servicemen. aysor.am
  48. "Նախնական տվյալներով՝ Արցախի Զինված ուժերում կա 16 զոհ, հարյուրից ավելի վիրավոր".
  49. "At the Moment There Are 21 Armenian Prisoners of War in Azerbaijan". armedia.am. 05 November 2020. Check date values in: |date= (help)
  50. "از طرف ارمنی چند صد سرباز مفقود الاثر وجود دارد". fa.armradio.am. 16 November 2020.
  51. https://per-euronews-com.cdn.ampproject.org/v/s/per.euronews.com/amp/2020/09/29/armenia-s-defense-ministry-says-turkish-f-16-fighter-shot-down-an-armenian-su-25?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQHKAFQCrABIA==#aoh=16015359851446&referrer=https://www.google.com&amp_tf=از%20%1$s&ampshare=https://per.euronews.com/2020/09/29/armenia-s-defense-ministry-says-turkish-f-16-fighter-shot-down-an-armenian-su-25
  52. "MN: Düşmənin 3 silah-sursat anbarı, onlarla texnikası məhv edilib, 550-dən artıq canlı qüvvə itkisi var" (به ترکی آذربایجانی). 28 September 2020. Retrieved 28 September 2020.
  53. "Civilian death toll in Armenian attacks reaches 100". AzerNews. 8 December 2020. Retrieved 8 December 2020.
  54. Azerbaijan says shelling from Armenia kills five people from one family
  55. "Karabakh woman, child killed in Azerbaijan's shelling". PanARMENIAN.Net.
  56. Over 30 civilians injured in Artsakh – preliminary information
  57. 3 vətəndaşımız Ermənistanda əsir-girovluqda saxlanılır. axar.az
  58. "Путин выступил с заявлением о прекращении огня в Карабахе". RIA Novosti (in Russian). 9 November 2020. Retrieved 9 November 2020.
  59. "Пашинян заявил о прекращении боевых действий в Карабахе". RIA Novosti (in Russian). 9 November 2020. Retrieved 9 November 2020.
  60. "Президент непризнанной НКР дал согласие закончить войну". RIA Novosti (in Russian). 9 November 2020. Retrieved 9 November 2020.
  61. "General Rustam Muradov is appointed Commander of Russian peacekeepers in Karabakh". Turan Information Agency. 11 November 2020. Retrieved 11 November 2020.
  62. "Deal Struck to End Nagorno-Karabakh War". The Moscow Times. 10 November 2020. Retrieved 10 November 2020.
  63. Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal. bbc.com
  64. "(PDF) Nagorno-Karabakh in the Context of Admitting Armenia and Azerbaijan to the League of Nations". ResearchGate. Retrieved 2020-10-04.
  65. Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh". 2001-2009.state.gov. Retrieved 27 September 2020.
  66. "HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN · Human Rights Club". Human Rights Club. 19 June 2019. Retrieved 27 September 2020.
  67. "Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia". www.assembly.coe.int. Retrieved 27 September 2020.
  68. "Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  69. «Recognition of the territorial integrity of Azerbaijan by Armenia». www.assembly.coe.int. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  70. «Military occupation of Azerbaijan by Armenia | Rulac». www.rulac.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  71. Broers, Laurence (Iyul 2016). "The Nagorny Karabakh Conflict Defaulting to War" (PDF). The Royal Institute of International Affairs. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2017.
  72. «آیا درگیری آذربایجان و ارمنستان می‌تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود؟». DW.COM. ۲۰۲۰-۰۷-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  73. حامد کاظم‌زاده. «مناقشه نظامی در قره باغ کوهستانی و جایگاه ایران». www.azariha.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
  74. «Dujarric, Stéphane (13 July 2020). "Statement attributable to the Spokesman for the Secretary-General on exchanges of fire along the Armenia-Azerbaijan border". un.org. United Nations. Archived from the original on 14 July 2020. Retrieved 14 July 2020». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۰.
  75. «"Press Statement by the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group". OSCE. 13 July 2020. Archived from the original on 13 July 2020. Retrieved 13 July 2020». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۰.
  76. "Bakıda Azərbaycan Ordusuna dəstək yürüşü keçirilib". Report İnformasiya Agentliyi (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 2020-10-01.
  77. "Армения и Россия проводят в Закавказье учения Объединённой системы ПВО". EADaily (به روسی). Retrieved 2020-10-01.
  78. "Turkey-Azerbaijan military drills intimidate Armenia, President Aliyev says". Daily Sabah. 2020-09-20. Retrieved 2020-10-01.
  79. "Turkey - President Addresses General Debate, 75th Session". United Nations Web TV. Retrieved 2020-10-01.
  80. «ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم». خبرگزاری فارس.
  81. «کشته و زخمی شدن غیر نظامیان ارمنی در حمله نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان».
  82. «افزایش تلفات در درگیری قره‌باغ؛ اتهام «حضور مستقیم ترکیه» در نبردها». رادیو فردا. ۷ مهر ۱۳۹۹.
  83. «Azeris use Israeli-made drones as conflict escalates with Armenia -- report | The Times of Israel». www-timesofisrael-com.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۲.
  84. "President of European Council appeals for military action to stop within Nagorno Karabakh conflict". Trend News Agency. 27 September 2020. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
  85. Bütün cəbhə boyu qoşunlarımız əks-hücum əməliyyatına başladı. news.milli.az
  86. İlham Əliyev xalqa müraciət edib. president.az
  87. "Bütün cəbhə boyu qoşunlarımız əks-hücum əməliyyatına başlayıb" (in Azerbaijani). Ministry of Defense of Azerbaijan. 27 September 2020. Archived from the original on 2 October 2020. Retrieved 27 September 2020.
  88. «باکو وضعیت جنگی اعلام کرد؛ شبکه‌های اجتماعی از دسترس خارج شدند». رادیو فردا. ۶ مهر ۱۳۹۹.
  89. "Azərbaycanın döyüş helikopteri vurulub". marja.az (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 2020-10-01.
  90. "Azərbaycan Ordusu 6 kəndi erməni işğalından azad edib". Report Information Agency. 27 September 2020. Archived from the original on 2 October 2020. Retrieved 27 September 2020.
  91. "Azərbaycan Ordusu daha bir kəndi erməni işğalından azad edib" (in Azerbaijani). Report Information Agency. 27 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 28 September 2020.
  92. "Ermənistan hərbi birləşməsinin komandanlığına təslim olmaq barədə təklif edilib". Ministry of Defence (Azerbaijan) (in Azerbaijani). 27 September 2020. Archived from the original on 2 October 2020. Retrieved 27 September 2020.
  93. "Murov dağı silsiləsindəki əhəmiyyətli yüksəklik azad olunub" (in Azerbaijani). Ministry of Defence (Azerbaijan). 27 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 27 September 2020.
  94. "MN: Murov dağı silsiləsindəki Murov zirvəsi işğaldan azad olunub" (in Azerbaijani). Report Information Agency. 27 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 27 September 2020.
  95. «اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند». بی‌بی‌سی.
  96. «ایروان: ممکن است استقلال جمهوری قره باغ را به رسمیت بشناسیم».
  97. «آذربایجان 10 تانک دیگر نیز از دست داده‌است+ ویدئو».
  98. "Ermənistan tərəfi dezinformasiya yaymaqla öz itkilərini gizlətməyə çalışır". mod.gov.az (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 2020-10-01.
  99. "Foreign Ministry denies Azerbaijani accusations against Armenia". armenpress.am. Retrieved 2020-10-12.
  100. Geopolitics.news (۲۰۲۰-۰۹-۳۰). «Iran shoots down suspected Azerbaijani drone». Geopolitics News (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۲.
  101. "Battles resumed overnight at lesser intensity than yesterday – spox". armenpress.am. Retrieved 2020-10-12.
  102. «زخمی شدن دو خبرنگار فرانسوی در شهر مارتونی». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  103. «Four Journalists, Including Two From "Le Monde" Injured in Martuni | Toronto Hye» (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  104. "Deux journalistes du " Monde " blessés au Haut-Karabakh" (به فرانسوی). 2020-10-01. Retrieved 2020-10-07.
  105. «Two Le Monde journalists injured in shelling in Nagorno-Karabakh, Yerevan says». tass.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  106. «Two journalists from Paris daily 'Le Monde' seriously injured in Azerbaijani strike on Nagorno-Karabakh, one in 'grave' condition». www.rt.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  107. "Journalists injured in Nagorno-Karabakh fighting". www.aljazeera.com. Retrieved 2020-10-07.
  108. «Two French Journalists Seriously Wounded In Fighting In Nagorno-Karabakh». www.rferl.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  109. "France ready to airlift wounded journalists out of disputed Nagorno-Karabakh region". France 24. 2020-10-01. Retrieved 2020-10-07.
  110. «آخرین خبرهای پنجشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۹». amp.dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۷.
  111. «Iranian air defense shot down an Azerbaijani fighter jet, sources claims» (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۴.
  112. Azerbaijan's Defense Ministry refutes reports on shooting down plane and helicopter Azerbaijani Air Force. ona.az
  113. Defense Ministry: Information on shooting down of Azerbaijani plane and helicopter is false. report.az/en
  114. «ارمنستان از نابود کردن پنجمین هواپیمای آذربایجان در روز جمعه خبر داد». ir.sputniknews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  115. "Operational information of the Ministry of Defense". mod.gov.az. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  116. "Military operations resume in all directions of frontline in Artsakh". armenpress.am. Armenpress. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  117. "MoD: Aghdam's villages subjected to fire from Armenian armed units, some killed and injured". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  118. "Enemy forces and equipment destroyed - VIDEO". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  119. "MoD: Sabirkend village of Azerbaijan's Shamkir subjected to rockets shelling from Armenian territory". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  120. "Missiles fired from Armenia to Shamkir's Sabirkend launched from the Tochka-U". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  121. "Armenians are shelling Barda's Amirli, Tovuz's Aghdam and Guzanli residential settlements using rockets". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  122. "BREAKING: Azerbaijan bombs capital city of Artsakh - DEVELOPING". armenpress.am. Armenpress. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  123. "Enemy's forces and combat equipment were destroyed - VIDEO". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  124. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan (2 October 2020). "Düşmənin qüvvə və vasitələrinin məhv edilməsi növbəti videogörüntüləri". YouTube (in Azerbaijani). Retrieved 2 October 2020.
  125. "MoD: Tartar city, Shikharkh settlement and Sogan-Verdiler village of Barda subjected to intensive artillery fire from Armenia". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  126. "MoD: Enemy's field control point blown up - VIDEO". APA.az. 2 October 2020. Retrieved 2 October 2020. The Azerbaijani Defense Ministry has released footage of the enemy's field control post, the Armenian flag on it and the old part of the so-called regime hanging in the air, as well as the destruction of tanks.
  127. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan (2 October 2020). "Düşmənin səhra idarəetmə məntəqəsi və tanklarının məhv edilməsinin videogörüntüləri – VİDEO". YouTube (in Azerbaijani). Retrieved 2 October 2020.
  128. «آرائیک هاراطونیان رئیس‌جمهوری آرتساخ در صف نیروهای ویژه عازم خط مقدم جنگ شد». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  129. «پایتخت قره باغ زیرآتش توپخانه آذربایجان، شدت گرفتن نبرد در جبهه ناگورنو». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۰-۱۰-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  130. "Azerbaijani MoD: Fierce battles continue along the entire front - VIDEO". APA.az. 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020. During the night, the enemy’s combat activity in various directions of the front has been suppressed, Ministry of Defence told APA.
  131. "Azerbaijani MoD: Armenians shelled Tartar, Aghdam, Aghcabadi and Goranboy regions of Azerbaijan". APA.az. 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020. Currently, the enemy is firing at our villages, and decisive response measures are being taken, Ministry of Defence of Azerbaijan told APA. On October 3, during night, Tartar city, Sahlaabad, Gazyan, Gapanli, Gaynaq, Askipara, Husanli, Ayag Garvand, Imamgulubeyli, Garadagli, Tazakend, Muganli, Qiyameddinli, Ranjbarlar and Tapgaragoyunlu villages of Agjabadi region were subjected to intensive artillery fire by Armenian Armed Forces.
  132. "Azerbaijani President: Azerbaijani Army raised Azerbaijani flag in Madagiz". APA.az. 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020. “Azerbaijani Army has today raised the Azerbaijani flag in Madagiz. Madagiz is ours. Karabakh is Azerbaijan! , Azerbaijani President Ilham Aliyev posted on Twitter, APA reports.
  133. Azerbaijani flag raised in Sugovushan (Madagiz) - VIDEO. apa.az/en
  134. «فرار سربازان ارتش آذربایجان از ماتاقیس + فیلم». ردایوی عمومی.
  135. «انتشار اخبار جعلی از سوی مقامات ترک و آذری ادامه دارد». رادیو عمومی ارمنستان.
  136. "President Ilham Aliyev: "Azerbaijani army liberates a number of villages today"". APA.az. 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020. Today, the Azerbaijani Army liberated Talysh village of Tartar region, Mehdili, Chakhirli, Ashagi Maralyan, Shaybey and Guyjag villages of Jabrayil region, Ashagi Abdurrahmanli village of Fizuli region, President of Azerbaijan Ilham Aliyev shared this information on his Twitter page, APA reports.
  137. «فرار سربازان ارتش آذربایجان از ماتاقیس + فیلم». ردایوی عمومی.
  138. «انتشار اخبار جعلی از سوی مقامات ترک و آذری ادامه دارد». رادیو عمومی ارمنستان.
  139. «Artsakh denies Aliyev's claim on Azeri forces capturing Jabrayil». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  140. «ارمنستان: دو هواپیمای آذربایجان منهدم شدند». ir.sputniknews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  141. Azərbaycan HHQ-yə məxsus heç bir döyüş təyyarəsi vurulmayıb - Vaqif Dərgahlı. sputnik.az
  142. «گروه بزرگی از تجهیزات نظامی و خودروهای زرهی و نیروهای انسانی دشمن که آماده حمله بودند منهدم شد». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۴.
  143. «آمار ارمنستان از تلفات ارتش جمهوری آذربایجان». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۴.
  144. MN: Düşmənin Gəncədəki hərbi obyektlərimizi vurması barədə məlumat yalandır. report.az
  145. Gəncədə yaralananlardan biri ermənidir - Xəstəxanaya yerləşdirilib. news.milli.az
  146. No:310/20, Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Mətbuat xidməti idarəsinin Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın mülki əhalisi və obyektlərinin raket atəşinə tutulmasına dair açıqlaması. mfa.gov.az
  147. «نیروهای مسلح ارمنی فرودگاه نظامی شهر گنجه را نابود کردند». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۴.
  148. Prezidentin köməkçisi: “Ordumuzun dəqiq zərbəsi nəticəsində Araik Arutunyan ağır yaralanıb”. apa.az
  149. Presidential aide: “As a result of our army’s accurate strike, Araik Arutunyan was severely wounded”. apa.az
  150. "Artsakh denies Azeri reports claiming president is wounded". armenpress.am. Armenpress. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020.
  151. "MoD: Fire support, armored and logistic units of enemy were destroyed - VIDEO". APA.az. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020. Azerbaijan Armed Forces destroys Armenian armed force's fire support, armored and logistic units, Ministry of Defense told APA.
  152. «اسکرین شوت عکس منتشره از سوی مشاور رئیس‌جمهور آذربایجان در دست طرف ارمنی است». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  153. "Ermənilər Gəncədə azərbaycanlı hərbçiləri "türk qüvvələri" kimi təsvir edir". teleqraf.com
  154. «اسکرین شوت عکس منتشره از سوی مشاور رئیس‌جمهور آذربایجان در دست طرف ارمنی است». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  155. «آذربایجان: ارمنستان شهر گنجه را «به آتش بسته‌است»». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  156. "Azerbaijan's MOD: Information spread by Armenians about alleged shelling of military facilities in Ganja city is false". APA.az. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020. The information spread by the Armenian side about the alleged shelling of military facilities in Ganja city is provocative and false, Ministry of Defense told APA. As a result of enemy fire, civilians, civilian infrastructure, and ancient historical buildings were harmed.
  157. «400 Azerbaijani servicemen and foreign terrorists killed in one day». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  158. «Civilians killed by Azeri bombardments of Stepanakert city and Shushi». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  159. «VIDEO: Azerbaijani bombardment of Stepanakert City». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  160. «Aliyev in information blockade in own country – Armenia MoD representative». دریافت‌شده در 5اکتبر ۲۰۲۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  161. «کانادا در مورد استفاده ارتش جمهوری آذربایجان از سلاح‌های ساخت این کشور تحقیق می‌کند». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  162. «کانادا در مورد استفاده ارتش جمهوری آذربایجان از سلاح‌های ساخت این کشور تحقیق می‌کند». دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۲۰.
  163. «Armenian-Americans block traffic on freeway in Hollywood, protest outside CNN building in LA». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  164. «Traffic Blocked On Both Sides Of 101 In Hollywood As Part Of Protests Supporting Armenia». دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۲۰.
  165. [ni-MoD:-Residential-settlements-of-Aghjabadi-Aghdam-and-Barda-subjected-to-intensive-artillery-fire-there-are-injured-ones-332045 "Azerbaijani MoD: Residential settlements of Aghjabadi, Aghdam, and Barda subjected to intensive artillery fire, there are injured ones". APA.az. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020. Sarijali residential settlement of Aghjabadi, Baharli, Chiragli, Uchoghlan residential settlements of Aghdam, and Shahveller residential settlement of Barda district have been subjected to intensive artillery fire by the enemy side, there are currently injured, Ministry of Defense told APA.]
  166. ارتش آذربایجان شهرستان استراتژیک جبرئیل را از اشغال ارمنستان آزاد کرد. .aa.com.tr
  167. President Ilham Aliyev: “Azerbaijani Army liberates Jabrayil city and several villages of the region”. apa.az
  168. "Armenia fired on Azerbaijan's Mingachevir and Tartar". APA.az. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020. The Mingachevir and Terter cities of Azerbaijan have come under rocket fires from the Armenian armed forces has, there are wounded, the Ministry of Defence told APA.
  169. "Armenia Threatens To Strike Azerbaijan's Largest Dam, Paving Way For Catastrophic Disasters". caspiannews.com. Caspian News. 22 July 2020.
  170. حمله ارمنستان با موشک‌های برد 300 کیلومتری به خیزی و آبشرون آذربایجان. aa.com.tr
  171. "Hikmet Hajiyev: Armenians launched two 300 km mid range missile in Khizi and Absheron regions". APA.az. 4 October 2020. Retrieved 4 October 2020. Today, Aide to the President Hikmet Hajiyev tweeted about Armenia's missile attacks on Azerbaijani civilians and civilian infrastructure, APA reports. Mr. Hajiyev noted that 4+cassette type Smerch missiles were fired at Ganja, the second largest city of the country. Two 300-km medium-range missiles were fired at Khizi and Absheron regions. Two rockets were fired at Mingachevir, where the reservoir and power plant are located.
  172. «Armenia denies having targeted Mingechaur». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  173. The territory of Azerbaijan came under rocket fire from Armenia - VIDEO. mod.gov.az
  174. "Azerbaijan's Beylagan, Barda and Tartar came under fire from Armenia". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. At present, Armenian armed forces are shelling the Beylagan, Barda and Terter cities, the Defence Ministry told APA. Adequate actions are being taken.
  175. "MoD: Azerbaijan's human settlements are under fire". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. At present, Horadiz city the Fizuli region, the villages of the Agjabedi region, the Terter city and the villages of this region, the Goranboy and Goygol regions are being shelled by the Armenian armed forces, the Ministry of Defence told APA.
  176. "Hikmat Hajiyev: "Armenian armed forces attacks densely populated civilian areas in Ganja, Barda, Beylagan of Azerbaijan with missiles and rockets"". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. "Armenian armed forces are attacking densely populated civilian areas in Ganja, Barda, Beylagan and some other cities of Azerbaijan with missiles and rockets," Assistant to Azerbaijani President, Head of Foreign Policy Affairs Department of the Presidential Administration Hikmat Hajiyev twitted, APA reports. "Barbarism and vandalism. Sign of weakness and panic of Armenia's political-military leadership," Hikmat Hajiyev said.
  177. "MoD: Enemy is shelling Aghjabadi city, there are injured people". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. Armenian armed forces are subjecting Aghjabadi city to fire, there are injured people, APA reports.citing Ministry of Defense.
  178. "Azerbaijan's Beylagan is also came under Armenian fire". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. Currently, the Armenian armed forces are also shelling the Beylagan city, APA reports citing Ministry of Defence.
  179. "Azerbaijan's Ministry of Defense: Armenia cannot supply its troops at the front". azertag.az. Azerbaijan State News Agency. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. There is a shortage of food and fuel in the area of defense responsibility of the 1st motorized rifle regiment of the Armenian armed forces in Hadrut. Leaving their combat positions, the military personnel of the 3rd battalion of the regiment fled without permission. The drivers of the military unit, also leaving their military equipment and vehicles, fled from the combat zone.
  180. "MD: The Ganja city once again comes under fire". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. Armenian armed forces are once again shelling the Ganja city, APA reports quoting the Ministry of Defense.
  181. "President: "Several villages of Jabrayil were liberated from occupation"". APA.az. 5 October 2020. Retrieved 5 October 2020. Today, the Azerbaijani army liberated Shikhali Agali, Sarijali, Mazra villages of Jabrayil region and several strategic heights in different directions. The successful operation of our heroic army continues. Karabakh is Azerbaijan!
  182. Vaqram Poqosyan erməni qoşunlarının bəzi mövqelərdən geri çəkildiyini etiraf edib. azertag.az3
  183. «Armenian MFA slams Azerbaijani fake news campaign». دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۲۰.
  184. «Azerbaijan preparing ground for extension of the geography of war – Armenian mFA». دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۲۰.
  185. «ایران طرحی را برای پایان دادن به درگیری‌های ناگورنو-قره‌باغ آماده کرده‌است». euronews. ۲۰۲۰-۱۰-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۶.
  186. طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ/تعرض به خاک‌مان حتی ناآگاهانه جزو خطوط قرمز ماست. farsnews.ir
  187. "Vagif Dargahli: "The operational and military superiority along the entire front is on the side of Azerbaijani army"". APA.az. 6 October 2020. Retrieved 6 October 2020. At present, our operational and military superiority continues along the entire front, including in the direction of Jabrayil-Fuzuli. The only way to save the Armenian army from disaster is to withdraw immediately from the occupied territories.
  188. "Situation remains "stable-tense", says Artsakh". armenpress.am. Armenpress. 6 October 2020. Retrieved 6 October 2020.
  189. "Ministry of Defense: The weapons and ammunition depot in Ballija was destroyed". APA.az. 6 October 2020. Retrieved 6 October 2020. As a result of an accurate fire strike by the Azerbaijan Army, the central ammunition depot in Ballija was destroyed, APA reports citing Ministry of Defense. It should be noted that a large number of various types of ammunition were had been in this military depot belonging to the Armenian army, located in the occupied territories of Azerbaijan.
  190. "Ministry of Defense: 2 MLRS "Grad" and enemy guns were disabled". APA.az. 6 October 2020. Retrieved 6 October 2020. During the day, 2 BM-21 "Grad" MLRS of the Armenian army have been destroyed in the course of the battles conducted in various directions of the front, Ministry of Defense told APA. BM-21 "Grad" multiple launch rocket systems, arranged at the firing positions of the 41st artillery regiment, were destroyed by a fire strike by the Azerbaijan Army. Additionally, the D-20 gun-howitzers and their combat crews, arranged at the firing position of the 42nd artillery regiment, were also destroyed by precise fire opened by our units.
  191. "Ermənilərin atdığı mərmi nəticəsində FHN əməkdaşı xəsarət alıb". apa.az (in Azerbaijani). 6 October 2020.
  192. Azerbaijan prevents 2nd missile attack on Yevlakh city. aa.com.tr
  193. "Armenia fired missiles at the Baku-Tbilisi-Ceyhan oil pipeline: Azerbaijani army prevented this terrorist attack". apa.az. 6 October 2020. Retrieved 6 October 2020.
  194. "Azerbaijani MoD: Battles continued at the front at night". APA.az. 7 October 2020. Retrieved 7 October 2020. On the night of October 7, battles continued along the entire front, APA reports citing Ministry of Defense. Our troops conducted combat operations in various directions of the front to develop the achievements of the last days. Mutual artillery fire was registered.
  195. "Ministry of Defense: Azerbaijani Army has full dominance in the direction of Jabrayil". APA.az. 7 October 2020. Retrieved 7 October 2020. "Armenia's Ministry of Defense spread disinformation for the next time on so-called "losses" of our units in the direction of Jabrayil", Ministry of Defense told APA. It has been noted in the information that news, spread by the Armenian side is groundless and false: “Our Army continues its counter-attack operations successfully in the direction of Jabrayil and has full dominant before the enemy”.
  196. Azerbaijani MoD: Battles continued at the front at night. yeniavaz.com/en
  197. "MoD: Armenian armed forces are subjecting to fire our human settlements". mod.gov.az/en. 7 October 2020. Armenian armed forces are subjecting to fire our human settlements, Azerbaijani MoD. Armenian armed forces are shelling the villages of the Terter, Barda, Aghdam, Aghjabadi, Fizuli, and Jabrayil regions. Azerbaijan Army is taking adequate actions.
  198. "MoD: Azerbaijani Army advances and liberates new bases". APA.az. 7 October 2020. Retrieved 7 October 2020. Today, the Azerbaijani Army has moved in certain directions, clearing the area of enemy forces by liberating new bases, Defense Ministry told APA. Large number of enemy forces, military equipment and other weapons were destroyed in the fighting.
  199. "The enemy continues to shell our human settlements". mod.gov.az. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  200. The enemy continues to shell our human settlements". mod.gov.az. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  201. "The Barda city is under fire". mod.gov.az. Ministry of Defence of Republic of Azerbaijan. 7 October 2020. Retrieved 7 October 2020.
  202. "Hikmet Hajiyev: Armenia attacks with Smerch missiles on Ganja, Barda, Tartar and other cities". APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  203. "Azerbaijani MoD: Barda area came under fire from Tochka-U complex". APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  204. "Armenia shells the human settlements of Azerbaijan". APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020. The Armenian armed forces are shelling the villages of Goranboy, Terter, and Aghdam regions, the Ministry of Defence told APA.
  205. "Azerbaijan Armed Forces inflicted artillery strikes during night battles - VIDEO". APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  206. "Azerbaijani MoD: Enemy armored vehicles were destroyed - VIDEO". APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020. The military units of the Azerbaijan Army continue to destroy enemy armored vehicles, press service of the Ministry of Defence of Azerbaijan told APA.
  207. "The enemy's military convoy was defeated - VIDEO" (video). APA.az. 8 October 2020. Retrieved 8 October 2020.
  208. "MoD: Enemy is shelling our human settlements". APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  209. "MoD: Territory of Mingachevir and Aghjabedi regions is under intense shelling". APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  210. "Flag of Azerbaijan is waving in the liberated territories of the Jabrayil region - VIDEO" (video). APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  211. "Territories of Barda and Aghdam regions are under intense fire". APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  212. "Hikmet Hajiyev: "Materials submitted by Armenia in connection with the rocket attack on the church are contradictory"". apa.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020. Armenia wants to cover up the policy of destroying the material and cultural heritage of the Azerbaijani people in the occupied territories of Azerbaijan, the destruction of mosques and religious monuments with this. A rocket has been inflicted on the mosque in Beylagan city and the Imamzade complex in Ganja city.
  213. "MoD: Large number of enemy military equipment was destroyed and captured - VIDEO" (video). APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  214. "MoD: Missile launched from Armenia in the direction of Mingachevir was shot down in the sky". APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020. A ballistic target launched from the territory of Armenia in the direction of Mingachevir was detected by Azerbaijan's Air Defense Systems and destroyed at an altitude of more than 20 kilometers, Ministry of Defense told APA.
  215. "Azerbaijani Army liberates Hadrut settlement and eight villages from occupation - LIST". APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020. Villages, liberated by the Azerbaijani Army from occupation besides Hadrut settlement, have been revealed, APA reports. President Ilham Aliyev said in his address to the nation that besides Hadrut settlement, Chayli, Yukhari Guzlak, Gorazili, Gishlag, Garajali, Afandilar, Sur, and Suleymanli villages have been liberated from the occupation: "Operation is being executed fully", stressed head of state.
  216. "Azerbaijan's MoD releases videorecording of Sugovushan village liberated from Armenian occupation - VIDEO" (video). APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020. Azerbaijan's Ministry of Defense has released video recording of Sugovushan village liberated from Armenian occupation, APA reports.
  217. "Video of the liberated Talish village of Tartar region" (video). APA.az. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020. A video of the liberated village of Talysh in the Tartar region has been released, APA reports quoting the Defense Ministry.
  218. جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر آتش‌بس در قره‌باغ توافق کردند. dw.com
  219. ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قره‌باغ موقتاً آتش‌بس کردند. bbc.com
  220. "MoD: Intense battles continued all night - VIDEO". 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. The combat operations of various intensity continued from the afternoon on October 9 until the morning of October 10 along the entire length of the front. Fire strikes were inflicted on the enemy, Ministry of Defense told APA. As a result of the continued offensive operation by the Azerbaijan Army, during this period, a large number of enemy manpower, 13 tanks, 4 MLRS BM-21 "Grad", 6 D-20 and D-30 howitzers, 3 self-propelled artillery mounts 2S3 "Akatsiya", 2 M55 "Zastava" anti-aircraft guns, 2 radar stations and electronic warfare equipment were destroyed and disabled by the precise fire.
  221. "MoD: Enemy is subjecting to intensive fire Hadrut settlement from the Khojaly direction". 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. The enemy is subjecting to intensive fire Hadrut settlement from the Khojaly direction using multiple launch rocket systems, Ministry of Defense told APA. The Azerbaijan Army is taking adequate measures against the armed forces of Armenia.
  222. "Enemy's S-300 missile system was destroyed by the Azerbaijani Army in Gubadli - VIDEO" (video). 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. S-300 missile system of Armenian armed forces was destroyed by the Azerbaijani Army in Gubadli, Ministry of Defense told APA.
  223. "MoD: Another enemy armored unit was destroyed - VIDEO" (video). 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. Another enemy armored unit was destroyed, APA reports citing Ministry of Defense.
  224. "MoD: Enemy's other artillery pieces were destroyed - VIDEO" (video). 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. Enemy’s other artillery pieces were destroyed, Ministry of Defense told APA.
  225. "Important radiolocation station of the enemy in Khojaly was destroyed - VIDEO" (video). 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. The most expensive 19J6 (ST-68U) radiolocation station managing the enemy’s whole air defense system, situated in Khojaly was destroyed, Ministry of Defense told APA.
  226. "Azerbaijani Army destroyed heavy combat weapons of the enemy - VIDEO" (video). 10 October 2020. Retrieved 10 October 2020. Heavy combat weapons of the enemy have been destroyed with accurate fires of the Azerbaijani Army. APA presents a video-recording of the destruction of enemy weapons:
  227. Hikmət Hacıyev: "Atəşkəs sülh deyil". report.az
  228. Kantchev، Georgi (۲۰۲۰-۱۰-۱۱). «Armenia, Azerbaijan Trade Accusations of Shelling Despite Truce» (به انگلیسی). Wall Street Journal. شاپا 0099-9660. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۲.
  229. "MoD: Ganja city once again comes under fire from Armenia". 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020. Armenian armed forces are once again shelling the Ganja city, Azerbaijan's Ministry of Defence reported.
  230. "Armenia and Artsakh refuted claims on Ganja bombardment". Armenpress. 11 October 2020. Retrieved 11 october 2020. Check date values in: |accessdate= (help)
  231. باکو: حمله موشکی ارمنستان به گنجه ۵ کشته و ۱۷ زخمی بر جای گذاشت. irna.ir
  232. "Hikmat Hajiyev: "Making appeals, Armenia called for a ceasefire, following this shelled Ganja"". 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020. Under the instructions of Mr. President, we will bring this barbarism and this crime to the attention of the international community. However, immediately following this, the Armenian Armed Forces, using a very dangerous weapon - the "Tochka-U" system, shelled densely populated areas in Ganja. There are casualties among civilians. So far, the death toll reached 9 and there are more than 30 injured.
  233. "Ermenistan'dan ateşkes ihlali: Saldırılarda 9 ölü, 34 yaralı". www.ntv.com.tr (in Turkish). Retrieved 11 October 2020.
  234. Azerbaijan says seven dead in overnight Armenian shelling: Live. aa.com.tr
  235. حمله موشکی ارمنستان به شهر گنجه ۹ کشته و ۳۴ زخمی برجای گذاشت. iran-emrooz.net
  236. "Город Гянджа вновь подвергается обстрелу с территории Армении" (in Russian). 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  237. Ganja was fired from “Scud” missile, and not “Tochka-U”. turan.az
  238. Azerbaijan: 10 dead in Armenian strike on Ganja city
  239. "Armenia targets Azerbaijan's Mingachevir Hydro Power Station". 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020. At around 04:00 on October 11, 2020, the enemy's armed forces fired missiles at Mingachevir, a large industrial city located more than 100 km far from the frontline, targeting the Mingachevir Hydroelectric Power Station, the largest thermal power plant in the South Caucasus. The missiles were neutralized by Azerbaijan's Army's Air Defense Forces. Necessary investigative measures are being taken by the prosecutor's office to inspect the scene.
  240. "Azerbaijani MoD: Another UAV of Armenia was destroyed". 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020. On October 11 at about 08.00 the unmanned aerial vehicle (UAV) of Armenia attempted to carry out a flight in the Mingachevir direction was destroyed by the Azerbaijan Air Defense Units, Ministry of Defence told APA.
  241. "Armenian Armed Forces shell Azerbaijani villages". Trend. 11 October 2020. Retrieved 11 October 2020.
  242. Baş Prokurorluq: Ermənistan ordusu tərəfindən Haramı düzü və Yuxarı Qiyaməddinli kəndi ağır artilleriyadan intensiv atəşə tutulub. apa.az
  243. "Nagorno-Karabakh: Russian-brokered ceasefire frays as both sides allege attacks". France 24. 2020-10-12. Retrieved 2020-10-12.
  244. «یک فروند پهپاد در پارس‌آباد مغان سقوط کرد - ایرنا». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  245. Rogoway، Tyler. «Meet Israel's "Suicide Squad" of Self Sacrificing Drones». The Drive. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  246. «یک فروند پهپاد در پارس‌آباد مغان سقوط کرد». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  247. «سقوط یک پهپاد در پارس‌آباد مغان در استان اردبیل + ویدیو». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  248. «Drone Crashes in Northwestern Iran Near Karabakh Battlefield». Iran Front Page (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۰-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  249. Israel، David. «Iran Reports Crash of Israeli-Made Azeri Drone in Clashes with Armenia». The Jewish Press - JewishPress.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۳.
  250. GENERAL ASSEMBLY ADOPTS RESOLUTION REAFFIRMING TERRITORIAL INTEGRITY OF AZERBAIJAN, DEMANDING WITHDRAWAL OF ALL ARMENIAN FORCES. .un.org
  251. UN Security Council's resolution 822. unscr.com
  252. "Legitimate military targets that have taken the civilian population of Azerbaijan under the gunpoint were neutralized". Ministry of Defence of the Republic of Azerbaijan. 14 October 2020.
  253. "MoD: Several human settlements of Azerbaijan are being shelled starting from the morning". APA.az. 14 October 2020. Retrieved 14 October 2020.
  254. Azerbaijan frees 8 more villages from Armenia. aa.com.tr/en
  255. Azerbaijani President: Eight more villages liberated from Armenian occupation. ona.az/en
  256. "Пашинян заявил о частичном отступлении в Карабахе". РИА Новости (به روسی). 20201014T1415. Retrieved 2020-10-16. Check date values in: |تاریخ= (help)
  257. «تصاویری از اصابت ۱۰ موشک به خاک ایران؛ واکنش رسمی ایران | جزئیات خسارات». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۶.
  258. Death toll from Armenian army's shelling of graveyard in Tartar during funeral, rises to 4. apa.az/en
  259. Tərtər qəbiristanlığında həlak olanların sayı artdı - YENİLƏNİB
  260. "Восемь человек стали жертвами обстрела кладбища в Тертере" (in Russian). Caucasian Knot. 15 October 2020. Retrieved 15 October 2020.
  261. "Azerbaijani President: 6 more villages liberated". APA.az. 15 October 2020. Retrieved 15 October 2020.
  262. «ایران دوباره هشدار داد: در صورت تکرار گلوله پراکنی‌ها، جمهوری اسلامی ایران بی‌تفاوت نخواهد ماند». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۶.
  263. «ملاقات نماینده عالی‌رتبه وزارت دفاع ارمنستان با وابسته نظامی سفارت ایران». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۶.
  264. "Armenia informs Iran's military attaché of possible strikes". mediamax.am. Retrieved 2020-10-16.
  265. "Iran Embassy's military attaché visits Armenia MOD". news.am. Retrieved 2020-10-16.
  266. «ارمنستان و آرتساخ آماده حفظ توافق آتس بس هستند». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۶.
  267. "'Under no circumstances': Independence for Nagorno-Karabakh's a 'red line' Baku won't concede, says Azerbaijani President Aliyev". RT International. Retrieved 2020-10-16.
  268. "The situation at the front remains tense". Ministry of Defence (Azerbaijan). 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  269. "The enemy continues to shell our human settlements". Ministry of Defence (Azerbaijan). 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  270. "Armenian armed forces launched a missile attack on the territory of the Ordubad region". Ministry of Defence (Azerbaijan). 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  271. "Armenia missile attack on Ordubad region in Nakhchivan testifies that Armenia tries to enlarge geographical scope of conflict". Trend News Agency. 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020. Armenia launched missile attack to Ordubad region in Nakhchivan. It testifies that Armenia by all means tries to enlarge geographical scope of conflict. Beyond theatre of military operations fires missiles to cities of Azerbaijan. All responsibility lies on Armenia.
  272. "President Ilham Aliyev: 3 more villages liberated from occupation". APA.az. 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020. Azerbaijan’s glorious Army has liberated Khirmanjig, Agbulag, and Akhullu villages of Khojavend district. Long live Azerbaijan’s Army! Karabakh is Azerbaijan!
  273. "At night Azerbaijan shells Stepanakert with cluster bombs, 3 injured (VIDEO)". news.am. Retrieved 2020-10-26.
  274. "HIkmat Hajiyev: Armenia inflicted rocket attack on Azerbaijan's Ganja and Mingachevir". APA.az. 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  275. "Azerbaijan, Armenia Agree to Cease-Fire Beginning Sunday | Voice of America - English". www.voanews.com. Retrieved 2020-10-26.
  276. "MoD: Armeniia fired rockets at Azerbaijan's Mingachevir city". APA.az. 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  277. "Azerbaijan's MoD: Armenia has inflicted rocket attack on Ganja". APA.az. 16 October 2020. Retrieved 16 October 2020.
  278. "В Баку рассказали, какие ракеты Армения выпустила по Гяндже". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-26.
  279. "Один человек погиб при втором ракетном ударе по Гяндже". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-26.
  280. Hikmet Hajiyev: Innocent civilians in Ganja are under missile attack of Armenia. apa.az/en
  281. Himet Hajiyev: 35 civilians wounded and 5 civilians killed as a result of Armenia's missile attacks on Ganja. apa.az/en
  282. 5 civilians killed, 35 wounded as Armenia again launches missile attack on Azerbaijan’s Ganja (UPDATED). news.az
  283. Hikmet Hajiyev: According to ANAMA missiles fired to Ganja is SCUD/Elbrus Operative-Tactical Ballistic Missile. apa.az/en
  284. Baş Prokurorluq: Ermənistanın Gəncəyə növbəti raket zərbəsi nəticəsində şəhər sakinləri xəsarət alıb. trend.az
  285. آذربایجان: در حمله موشکی ارمنستان به شهر گنجه ۱۳ نفر کشته شدند. radiofarda.com
  286. "Gəncədə ölənlərin sayı 13-ə çatdı, 52 yaralı". qafqazinfo.az (azərb.). 17 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  287. "МЧС Азербайджана сообщило о 13 погибших при ракетном обстреле Гянджи". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-26.
  288. "ՀՀ օդային տարածքում ՀՀ ԶՈՒ ՀՕՊ ստորաբաժանումները խոցել են հակառակորդի երկու ԱԹՍ. Շուշան Ստեփանյան". Aurora News. Retrieved 2020-10-26.
  289. سفارت ایران در باکو حمله موشکی شب گذشته به شهر گنجه را محکوم کرد.tabnak.ir
  290. "Tərtər, Ağdam, Bərdə və Ağcabədi atəşə tutulur". qafqazinfo.az (azərb.). 17 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  291. «Armenia: Azerbaijan's claims of downing Su-25 are false». PanARMENIAN.Net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۶.
  292. "Qoşunlarımız cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində irəliləməyə nail olub". qafqazinfo.az (azərb.). 17 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  293. "Prezident düşmənin məhv edilən texnikasının tam siyahısını açıqladı". qafqazinfo.az (azərb.). 17 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  294. "Алиев заявил о взятии Азербайджаном под контроль города Физули в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-26.
  295. "Ermənistana məxsus növbəti taktiki PUA məhv edilib". qafqazinfo.az (azərb.). 17 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  296. «Three Azeri drones shot down in Armenia, one in Karabakh». PanARMENIAN.Net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۶.
  297. Azərbaycanla Ermənistan humanitar atəşkəs elan etdi. mfa.gov.az
  298. Staff, Reuters (2020-10-17). "Armenia and Azerbaijan say they have agreed Nagorno-Karabakh ceasefire". Retrieved 2020-10-26.
  299. «Nagorno-Karabakh: Armenia-Azerbaijan truce broken minutes after deal» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۱۰-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  300. "Armenia, Azerbaijan accuse each other of violating truce". www.aljazeera.com. Retrieved 2020-10-25.
  301. "Армения заявила о наступлении азербайджанских военных в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  302. «Nagorno-Karabakh: Civilians hit amid Armenia Azerbaijan conflict» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  303. "В Азербайджане заявили о попытке атаки со стороны Армении". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  304. "Баку обвинил Ереван в нарушении перемирия". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  305. "В Карабахе в районе Гадрута продолжается артиллерийское противостояние". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  306. «Baku says Armenia's Su-25 attack plane destroyed». TASS. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  307. "Азербайджан заявил о готовности передать Армении тела погибших в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  308. "Азербайджан взял под контроль Худаферинский мост в Карабахе, заявил Алиев". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  309. "MoD: Azerbaijan troops control the operational conditions along the entire front". APA.az. 19 October 2020. Retrieved 19 October 2020.
  310. "The enemy is shelling our human settlements". APA.az. 19 October 2020. Retrieved 19 October 2020. During the night, the Armenian armed forces subjected to fire the Goranboy, Terter, and Aghdam regions using mortars and artillery. Since this morning, the territory of the Aghjabedi region is under fire.
  311. "Карабах заявил о возобновлении Баку обстрелов на линии соприкосновения". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  312. "В Армении заявили о танковой атаке Азербайджана в Карабахе в воскресенье". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  313. "В окрестностях Степанакерта прогремели взрывы". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  314. "Армения опровергла заявление Азербайджана об атаке на нефтепровод". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  315. "Армения заявила о снижении интенсивности боев на юге Карабаха". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  316. "В НКР рассказали о боях на севере и юге Карабаха". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-25.
  317. "Ереван обвинил Баку в применении авиации и артиллерии на севере Карабаха". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  318. "Баку заявил об интенсивных боях в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  319. "Карабах заявил об интенсивных ночных боях на юге республики". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  320. "Баку заявил об обстреле Ереваном двух районов в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  321. "President Ilham Aliyev: Zangilan city and 6 villages of the district, 18 villages of Fuzuli, Jabrayil, and Khojavand districts liberated". MINISTRY OF DEFENCE OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN. Retrieved 2020-10-24.
  322. "Алиев заявил о взятии ряда населенных пунктов в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  323. "Azerbaijani flag in Zangilan city (VIDEO)". Trend.Az. 2020-10-20. Retrieved 2020-10-24.
  324. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  325. "Ереван заявил об отступлении азербайджанских сил возле границы с Ираном". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  326. "Баку опроверг слова Еревана об отступлении Азербайджана на юге Карабаха". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  327. "В Баку заявили об интенсивных боях в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  328. "В Азербайджане заявили об обстреле Арменией Тертерского района в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  329. "Власти Карабаха сообщили об обстреле города Мартакерт". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  330. "Алиев заявил о взятии нескольких населенных пунктов в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  331. «آزادسازی یک قصبه و ۲۱ روستای جمهوری آذربایجان از اشغال». www.iribnews.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  332. "Баку заявил о продолжающихся боях в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  333. "Карабах обвинил Баку в артиллерийских ударах по населенным пунктам". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  334. "Баку обвинил Ереван в запуске баллистических ракет по Азербайджану". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  335. "Ереван опроверг заявления Баку о пуске баллистических ракет". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  336. "Азербайджан заявил об уничтожении армянского беспилотника". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  337. "Алиев заявил о взятии ряда населенных пунктов в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  338. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  339. "Алиев заявил о взятии границы с Ираном в Карабахе под полный контроль". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  340. "Армения опровергает заявление Алиева о взятии под контроль границы с Ираном". Газета.Ru (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  341. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  342. "В Баку сообщили о боях в Карабахе в ночь на пятницу". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  343. "В Карабахе заявили об азербайджанских ударах из РСЗО "Смерч"". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  344. "В Баку опровергли заявления Еревана об обстреле сел в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  345. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  346. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  347. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  348. "Армения заявила о бомбардировке города Мартуни в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  349. "В Карабахе заявили об ударах азербайджанской авиации по городу Мартакерту". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-24.
  350. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  351. "2020 Nagorno-Karabakh conflict". Wikipedia. 2020-10-24.
  352. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  353. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  354. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  355. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  356. «Война в Карабахе: Армения обвинила Азербайджан в очередном обстреле Степанакерта - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۴.
  357. «Война в Карабахе: Алиев обвинил Россию, Францию и США в том, что они 28 лет обманывали Азербайджан - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  358. «Война в Карабахе: Алиев обвинил Россию, Францию и США в том, что они 28 лет обманывали Азербайджан - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  359. «Война в Карабахе: Алиев обвинил Россию, Францию и США в том, что они 28 лет обманывали Азербайджан - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  360. «Война в Карабахе: Азербайджан объявил о взятии райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۵.
  361. «Война в Карабахе: хроника событий с 27 сентября по 25 октября - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۶.
  362. "Минобороны Армении заявило о тяжелых боях в Карабахе". РИА Новости (به روسی). Retrieved 2020-10-26.
  363. Pamuk, Nailia Bagirova, Humeyra (2020-10-26). "U.S. announces new Nagorno-Karabakh ceasefire as fighting persists". Retrieved 2020-10-26.
  364. «Nagorno-Karabakh conflict: US-brokered ceasefire frays soon after starting» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۱۰-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  365. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  366. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  367. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  368. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  369. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  370. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  371. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  372. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  373. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  374. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  375. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  376. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  377. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  378. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  379. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  380. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  381. «Война в Карабахе: Армения признала потерю райцентра Кубатлы - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  382. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  383. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  384. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  385. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  386. "Arutunyan belə məhv edilib - Video". Teleqraf.com (به ترکی آذربایجانی). 2020-10-27. Retrieved 2020-10-28.
  387. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  388. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  389. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  390. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  391. «Война в Карабахе: число погибших армянских солдат превысило тысячу - Новости на русском языке». BBC News Русская служба (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۸.
  392. "В Баку заявили о продолжении боевых действий в Карабахе" (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  393. "Минобороны Азербайджана: армянские военные обстреляли Тертерский район" (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  394. "Барду обстреляли "Смерчем" с кассетными боеголовками - власти Азербайджана" (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  395. Видео из Барды. (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  396. Nagorno-Karabakh conflict: Missile strike on Azeri town kills 21 civilians. bbc.com
  397. «۲۱ کشته» در حمله موشکی ارمنستان به شهر بردع آذربایجان. radiofarda.com
  398. (تصاویر +16) حمله مرگبار ارمنستان به شهر برده آذربایجان. tabnak.ir/fa
  399. 21 погибший в Барде - генпрокуратура Азербайджана. (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  400. Azerbaijan says 21 dead in Armenia missile attack. france24.com
  401. کشته و زخمی شدن ۹۱ غیرنظامی جمهوری آذربایجان. iribnews.ir/fa
  402. Azerbaijan says 21 dead in Armenia missile attack. bangkokpost.com
  403. سفارت ایران حمله موشکی به شهر "برده" جمهوری آذربایجان را محکوم کرد. irna.ir
  404. Ermənilərin ötən gün Bərdəni raket atəşinə tutması nəticəsində yaralananlardan daha biri dünyasını dəyişib. apa.az
  405. Кратко о событиях дня. (in Russian). BBC Russian Service. 28 October 2020. Retrieved 28 October 2020.
  406. The enemy forces who could not resist the accurate fire strikes of our units and fled from the battlefield were destroyed - VIDEO. mod.gov.az/en
  407. The enemy's personnel who subjected to fire our civilian infrastructure and the peaceful population was destroyed by an accurate fire of the Azerbaijan Army Units - VIDEO. mod.gov.az/en
  408. Units of the Azerbaijan Army destroyed the enemy that subjected to fire our cities and regions - VIDEO. mod.gov.az/en
  409. Bu kəndlər də işğaldan azad edildi - Prezident elan etdi. qafqazinfo.az
  410. "Баку: "Попытки противника атаковать были решительно пресечены"" (in Russian). BBC Russian Service. 29 October 2020. Retrieved 29 October 2020.
  411. "Азербайджан заявил об обстреле двух районов" (in Russian). BBC Russian Service. 29 October 2020. Retrieved 29 October 2020.
  412. "Минобороны Армении сообщает о боях в нескольких километрах от Шуши" (in Russian). BBC Russian Service. 29 October 2020. Retrieved 29 October 2020.
  413. وزارت دفاع آذربایجان: دو جنگنده ارمنستان در قره باغ سرنگون شد. irna.ir
  414. آذربایجان: اجساد ۳۰ نظامی ارمنستان تحویل داده شد. aa.com.tr/fa
  415. "Новое видео деревень от минобороны Азербайджана" (in Russian). BBC Russian Service. 29 October 2020. Retrieved 29 October 2020.
  416. “Azərbaycan Ordusu Şuşanın 5 kilometrliyindədir” – Separatçıların rəhbəri. xezerxeber.az
  417. "Бой идет под Шушой". BBC Russian Service (in Russian). 30 October 2020. Retrieved 6 November 2020.
  418. "Азербайджан говорит об обстреле с территории Армении". BBC Russian Service (in Russian). 30 October 2020. Retrieved 6 November 2020.
  419. "Бои на южном фронте". BBC Russian Service (in Russian). 30 October 2020. Retrieved 6 November 2020.
  420. "Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia 'cruel and reckless'". www.amnesty.org. Retrieved 30 October 2020.
  421. "Алиев объявил о взятии еще девяти сел". BBC Russian Service (in Russian). 30 October 2020. Retrieved 6 November 2020.
  422. "Iran criticise Minsk group's peace efforts over Nagorno-Karabakh". Al Jazeera. Retrieved 30 October 2020.
  423. "Минобороны Азербайджана: попытки противника атаковать были пресечены". BBC Russian Service (in Russian). 31 October 2020. Retrieved 1 November 2020.
  424. "Пашинян обратился к Путину с просьбой об обеспечении безопасности Армении". BBC Russian Service (in Russian). 31 October 2020. Retrieved 1 November 2020.
  425. "Russia to 'assist' Armenia if conflict with Azerbaijan spreads beyond Nagorno-Karabakh". DW. 31 October 2020. Retrieved 31 October 2020.
  426. "Минобороны Азербайджана сообщает об обстреле прифронтовых города Тертер а также сел Шихарх и Эскипара в Тертерском района и села Гиямединли в Агджабединском районе к востоку от Нагорного Карабаха". BBC Russian Service (in Russian). 31 October 2020. Retrieved 1 November 2020.
  427. "Бои тоже продолжаются". BBC Russian Service (in Russian). 31 October 2020. Retrieved 1 November 2020.
  428. "Минобороны Армении: интенсивность боев невысокая". BBC Russian Service (in Russian). 31 October 2020. Retrieved 1 November 2020.
  429. "Стороны о положении на фронте". BBC Russian Service (in Russian). 1 November 2020. Retrieved 1 November 2020.
  430. "В Баку заявили об обстреле своих позиций на армяно-азербайджанской границе". BBC Russian Service (in Russian). 1 November 2020. Retrieved 1 November 2020.
  431. "Ереван: азербайджанские ВВС бомбили город Мартакерт". BBC Russian Service (in Russian). 1 November 2020. Retrieved 1 November 2020.
  432. "РИА Новости: несколько взрывов в Степанакерте". BBC Russian Service (in Russian). 1 November 2020. Retrieved 1 November 2020.
  433. "Снова обстрелы Степанакерта и Мартакерта". BBC Russian Service (in Russian). 1 November 2020. Retrieved 2 November 2020.
  434. "И снова обстрелы". BBC Russian Service (in Russian). 2 November 2020. Retrieved 1 November 2020.
  435. "Azerbaijan vows fight 'to the end' as Nagorno-Karabakh war rages". www.aljazeera.com. Retrieved 2 November 2020.
  436. h[ttps://www.bbc.com/russian/live/news-54686682?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=5f9fd95749467302d61ce97c&Главное%20к%20утру%20понедельника,%2037-го%20дня%20войны&2020-11-02T10:03:05.065Z&ns_fee=0&pinned_post_locator=urn:asset:87db290c-adad-4d0b-9073-6b27d77e4d93&pinned_post_asset_id=5f9fd95749467302d61ce97c&pinned_post_type=share "Главное к утру понедельника, 37-го дня войны". BBC Russian Service (in Russian). 2 November 2020. Retrieved 2 November 2020.]
  437. "Погиб замкомандующего армией Карабаха". Kommersant (in Russian). 2 November 2020. Retrieved 2 November 2020.
  438. "Azərbaycan Ordusu Cəbrayıl, Zəngilan və Qubadlı rayonlarının daha bir neçə kəndini işğaldan azad edib". mod.gov.az (azərb.). 2 noktyabr 2020. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2020.
  439. "Армянская сторона сообщает о новых погибших и боях под Шушой и Мартуни". BBC Russian Service (in Russian). 2 November 2020. Retrieved 2 November 2020.
  440. "Главное к утру вторника, 38-го дня войны". BBC Russian Service (in Russian). 3 November 2020. Retrieved 4 November 2020.
  441. "Противоречивые сообщения о боях под Тагавардом". BBC Russian Service (in Russian). 3 November 2020. Retrieved 4 November 2020.
  442. "ВС Азербайджана сообщает о танковых боях под Мартуни". BBC Russian Service (in Russian). 3 November 2020. Retrieved 4 November 2020.
  443. Минобороны Армении сообщает о боях под Лачином. bbc.com/russian
  444. Главное к утру среды, 39-го дня войны. bbc.com/russian
  445. "Дорога от Лачина до Шуши закрыта для гражданских". BBC Russian Service (in Russian). 4 November 2020. Retrieved 4 November 2020.
  446. جمهوری آذربایجان هفت روستای دیگر را از اشغال نیروهای ارمنی در قره باغ آزاد کرد. irna.ir
  447. "Главное к утру четверга, 40-го дня войны". BBC Russian Service (in Russian). 5 November 2020. Retrieved 6 November 2020.
  448. "Обстрелы Лачина и Шуши". BBC Russian Service (in Russian). 5 November 2020. Retrieved 6 November 2020.
  449. "Азербайджанская сторона тоже сообщает о новых обстрелах: министерство обороны пишет в своих аккаунтах, что с третьего часа дня армянские военные обстреливают город Тертер и село Шахлаабад Тертерского района, а также села Хаджитураллы и Афатли Агдамского района". BBC Russian Service (in Russian). 5 November 2020. Retrieved 6 November 2020.
  450. "Главное к утру четверга, 40-го дня войны". BBC Russian Service (in Russian). 5 November 2020. Retrieved 6 November 2020.
  451. ارتش آذربایجان ۱۶ روستای دیگر را از اشغال ارمنستان آزاد کرد. aa.com.tr/fa
  452. Armenia again shells Azerbaijan's Barda, killing 16-year-old boy. en.azvision.az
  453. جمهوری آذربایجان از آزادسازی شهر شوشا در قره باغ خبر داد. irna.ir
  454. Nagorno-Karabakh: Azerbaijan 'takes key town' in Armenia conflict. bbc.com
  455. President Ilham Aliyev: Victorious Azerbaijani Army liberated 23 more villages from occupation. en.trend.az
  456. İşğaldan azad olunmuş Şuşa şəhərinin videogörüntüləri - VİDEO. mod.gov.az
  457. Times, The Moscow (9 November 2020). "Nagorno-Karabakh Briefing | Nov. 9". The Moscow Times. Retrieved 9 November 2020.
  458. Staff, Reuters (9 November 2020). "Ethnic Armenian forces confirm loss of Karabakh's second city, say enemy nearing capital". Reuters. Retrieved 9 November 2020.
  459. President Ilham Aliyev: Victorious Azerbaijani Army liberated 48 more villages, 1 settlement and 8 strategic hills from occupation. mod.gov.az
  460. Russian helicopter Mi-24 downed over Armenia near border with Azerbaijan. TASS
  461. На армяно-азербайджанской границе сбит российский военный вертолет. Kommersant
  462. Nagorno-Karabakh: Russian helicopter 'shot down' over Armenia. dw.com
  463. "Arménie/Azerbaïdjan. Il faut protéger la population civile contre l'utilisation des bombes à sous-munitions interdites".
  464. "Israeli-made cluster bombs used by Azerbaijan in Nagorno-Karabakh, says Amnesty".
  465. Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia ‘cruel and reckless’. amnesty.org
  466. Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan. hrw.org
  467. «اردوغان از ارمنستان خواست 'سرزمین‌های اشغالی' جمهوری آذربایجان را فوراً ترک کند».
  468. "Combats meurtriers au Haut-Karabakh, l'Azerbaïdjan et l'Arménie au bord de la guerre, au moins 24 morts" (به فرانسوی). 2020-09-27. Retrieved 2020-10-01.
  469. "Макрон раскритиковал заявление Турции по Карабаху". РИА Новости (به روسی). 2020-09-30. Retrieved 2020-10-01.
  470. «رویارویی ترکیه و فرانسه در جنگ آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ». euronews. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  471. «بیانیه مشترک روسیه، آمریکا و فرانسه در خصوص درگیری‌های قره باغ». رادیوی عمومی ارمنستان. ۲۰۲۰-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  472. «مخالفت ارمنستان و جمهوری آذربایجان با درخواست آتش‌بس آمریکا، روسیه و فرانسه». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  473. «نمایندگان آیت‌الله خامنه‌ای در چهار استان: قره‌باغ متعلق به جمهوری آذربایجان است». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  474. خطیب‌زاده: هرگونه تعرض به خاک ایران غیرقابل تحمل است. mehrnews.com
  475. تذکر ایران به ریاض/ تعرض به مرزها؛ خط قرمز ایران/طرح ایران برای حل بحران قره‌باغ. isna.ir
  476. «تجمعات محدود در تبریز، اردبیل و زنجان در حمایت از مسلمانان قره‌باغ +فیلم - مشرق نیوز». www-mashreghnews-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  477. «تصاویر و جزئیات تجمع جمعی از مردم تبریز، اردبیل و زنجان در حمایت از مردم مسلمان قره‌باغ». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۱۰-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  478. «Iran arrests 11 pro-Azerbaijan protesters». Middle East Monitor (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۰۹-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۳.
  479. "Protests In Two Iranian Cities In Support Of Azerbaijan". Iran International. 2020-10-01. Retrieved 2020-10-03.
  480. AGENCIES, DAILY SABAH WITH (2020-10-01). "Pro-Azerbaijan protestors in Tabriz demand closure of Iran-Armenia border". Daily Sabah. Retrieved 2020-10-03.
  481. "Protests Erupt In Iran Backing Azerbaijan In Nagorno-Karabakh Conflict". RadioFreeEurope/RadioLiberty. Retrieved 2020-10-03.
  482. بیانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم(ص) و امام صادق(ع). farsi.khamenei.ir
  483. «تجمع در تهران و تبریز در حمایت از جمهوری آذربایجان». ایندیپندنت فارسی.
  484. «تجمع در تبریز با تدبیر پلیس پایان یافت». ایرنا.
  485. «برگزاری تظاهرات در برخی شهرهای ایران در اعتراض به اشغالگری ارمنستان». خبرگزاری آناتولی.
  486. «بازداشت شماری از فعالان حاضر در تجمع حمایت از قره‌باغ در شهر اردبیل». تی آر تی.
  487. «اعتراضات در آذربایجان؛ افزایش شمار بازداشت شدگان در شهرهای مختلف». اخبار روز.
  488. «ابراز نگرانی از بازداشت ده‌ها نفر در پی تجمعات در مناطق ترک‌نشین ایران». بی‌بی‌سی.
  489. Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say, Reuters, 28 septembre 2020.
  490. Caroline Hayek, Des mercenaires syriens seraient enrôlés par Ankara pour combattre l’Arménie, OLJ, 30 septembre 2020.
  491. Guillaume Perrier et Daham Alasaad, Témoignages exclusifs : les mercenaires syriens d'Erdogan se déploient au Haut Karabakh, L'Express, 29 septembre 2020.
  492. Ishaan Tharoor (30 September 2020). "Turkey and Russia preside over a new age of mercenary wars". washingtonpost.com. Retrieved 30 September 2020.
  493. The Guardian (28 September 2020). "Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey's ambition". theguardian.com. Retrieved 30 September 2020.
  494. SETH J. FRANTZMAN (26 September 2020). "Is Turkey planning to recruit Syrians to fight Armenia?". jpost.com. Retrieved 30 September 2020.
  495. «Syrian Turkmen Groups in Latakia: An Overview». bellingcat (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  496. «Turkish-backed mercenaries | First batch of Syrian fighters arrives in Azerbaijan • The Syrian Observatory For Human Rights». The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  497. On September 24, reliable sources informed SOHR that the Turkish government transported over 300 fighters of the Turkish-backed Syrian factions, mostly of “Sultan Murad” and “Al-Amshat” factions, from the villages and towns of Afrin canton in north-western Aleppo.
  498. "Les combats s'intensifient entre l'Arménie et l'Azerbaïdjan". Les Echos (به فرانسوی). 2020-09-28. Retrieved 2020-10-01.
  499. "'Turkey has a clear objective of reinstating the Turkish empire', Armenian PM says". France 24. 2020-10-02. Retrieved 2020-10-04.
  500. «Le Haut-Karabakh, un conflit qui s'éternise» (به فرانسوی). La Croix. ۲۰۲۰-۰۹-۲۹. شاپا 0242-6056. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  501. "Haut-Karabakh: le Conseil de sécurité de l'ONU réclame un " arrêt immédiat des combats»" (به فرانسوی). 2020-09-30. Retrieved 2020-10-01.
  502. "UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh". France 24. 2020-09-30. Retrieved 2020-10-01.
  503. «استخبارات ناتو پیش‌بینی کرد که چه کسی در جنگ قره باغ پیروز خواهد شد». af.sputniknews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۲.
  504. "Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted". www.aljazeera.com. Retrieved 2020-10-01.
  505. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «Бои в Нагорном Карабахе: что говорят в Берлине | DW | 28.09.2020». DW.COM (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  506. «Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  507. "Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict". www.thenews.com.pk. Retrieved 2020-10-01.
  508. «Jutarnji list - Džaferović i Izetbegović podupiru Azerbajdžan i osuđuju Armeniju, nadaju se trajnom rješenju». www.jutarnji.hr (به کروات). ۲۰۲۰-۰۹-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  509. Turkic Council
  510. «STATEMENT OF THE SECRETARY GENERAL OF THE TURKIC COUNCIL | News». Türk Keneşi. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  511. «گفتگوی تلفنی ظریف با همتایان ارمنی و آذری و دعوت به آتش‌بس فوری».
  512. «وزارت خارجه ایران: آماده میانجی‌گری بین ارمنستان و آذربایجان هستیم». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
  513. «روسیه پیشنهاد میزبانی مذاکرات بر سر مناقشه ناگورنو قره‌باغ را داد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
  514. «Former French President François Hollande attends rally in Alfortville in support for Artsakh». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  515. «Ֆրանսուա Օլանդ. Տեղի ունեցողը միայն Հայաստանին չի վերաբերում, կանգնած ենք իսկական պատերազմի առջև». دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۰.
  516. Kaszás, Fanni (1 October 2020). "Hungarian Gov't Stands by Azerbaijan in Nagorno-Karabakh Conflict". Hungary Today. Archived from the original on 5 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  517. Yavuz, Tahla (2 October 2020). "Ukraine supports Azerbaijan's territorial integrity". Anadolu Agency. Archived from the original on 5 October 2020. Retrieved 2 October 2020.
  518. "Avakov: Ukraine won't provide military assistance to Armenia-Azerbaijan conflict parties". Ukrinform. 2 October 2020. Archived from the original on 5 October 2020. Retrieved 3 October 2020.
  519. "Ukraine at OSCE calls for peaceful settlement of Nagorno-Karabakh conflict". Ukrinform. 30 September 2020. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 3 October 2020.
  520. "Kuleba calls on officials to make balanced comments on Azerbaijan-Armenia conflict". Ukrainian Independent Information Agency. 2 October 2020. Archived from the original on 5 October 2020. Retrieved 3 October 2020.
  521. h[ttps://albaniandailynews.com/news/president-meta-accepts-azerbaijan-ambassador-s-credentials "President Meta accepts Azerbaijan ambassador's credentials". albaniandailynews.com. 22 October 2020. I confirmed Albania's support for the territorial integrity of Azerbaijan.]
  522. "International soccer games moved from Armenia, Azerbaijan". CTVNews. 2020-10-06. Retrieved 2020-10-24.
  523. «مناقشه قره‌باغ؛ ارمنستان کشته شدن بیش از ۲ هزار سرباز خود را تأیید کرد». euronews. ۲۰۲۰-۱۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۶.
  524. SOHR | “Reports of 4,000 Turkish-backed Syrian fighters in Azerbaijan untrue”
  525. "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". Reuters.
  526. Carley, Patricia (September 29, 2020). "Turkey recruiting Syrians to guard troops and facilities in Azerbaijan". Middle East Eye.
  527. Turkey deploys Syrian fighters to Azerbaijan – Greek City Times
  528. Armenia says it is checking report of Syrian fighters in Azerbaijan
  529. "Azerbaijan denies Turkey sent it fighters from Syria". 28 September 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.