نقد دین
نقد دین، انتقاد از مفاهیم، آموزه‌ها، اعمال و درستی دین است، به علاوه دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعیِ مرتبط با آن‌ها.[1]
| بخشی از سری‌ها |
| بی‌دینی |
|---|
| بخشی از مجموعه مقاله‌های |
| نقد دین |
|---|
| دین‌ها |
| پیشوایان دینی |
| متون |
|
| منتقدان |
| خشونت |
| موضوع‌های مربوط دیگر |
|
نقد دین، تاریخ دیرینه‌ای دارد و دست‌کم، به قرن ۵ پیش از میلاد در یونان باستان با دیاگوراس «بی‌خدای» ملوس، و قرن ۱ پیش از میلاد در رم باستان با De rerum natura نوشته تیتوس لوکرتیوس کاروس برمی‌گردد و تا بیخدایی نو و با نویسندگانی همچون: سم هریس، دنیل دنت، ریچارد داوکینز، ویکتور استنجر و کریستوفر هیچنز ادامه دارد؛ یا به شکل متفاوت، نقد دینی توسط منتقدان ادبی چون هارولد بلوم به‌عنوان نوعی تبادل نظر دینی که سکولار است، ولی ذاتاً ضددین نیست استفاده شده‌است. نقد دین، موضوع پیچیده‌ای است؛ زیرا تعاریف و مفاهیم گوناگونی از دین در زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف است. با وجود رده‌های متنوعی از دین، همچون: یکتاپرستی، چندخدایی، همه‌خدایی و انواع مختلف برخی ادیان (مثل یهودیت، مسیحیت، اسلام، تائوئیسم، بودیسم و بسیاری دیگر)، همیشه معلوم نیست که نقد به کدام جریان، نشانه رفته‌است و تا چه میزان به ادیان دیگر، قابل تعمیم است. منتقدان دین، معمولاً دین را از تاریخ‌گذشته، خطرناک برای شخص و جامعه، مانعی برای پیشرفت علم، منبع اعمال و رسوم غیراخلاقی و مضر و ابزاری سیاسی برای کنترل اجتماع می‌دانند.[2]
نقد مفاهیم دینی
همچنین ببینید ایمان و عقلانیت برخی انتقادات به ادیان توحیدی:
- بعضی اوقات باورهای این ادیان با دانش تناقض دارد.
- انجام بعضی رفتارهای غیر عقلانی. (مانند ممنوعیت پوشیدن پوشاکی که در آن از چندین جنس یا گونه الیاف استفاده شده در عهد عتیق یا همچنین تنبیه کودکانی که پدر و مادر گنهکار دارند)
- تضاد درونی در وحی‌ها (یعنی اختلاف سخنان در کتاب مقدس میان چهار انجیل عهد جدید)[3]
ادعاهای متناقض «تنها دین الهی بودن»
عدم پیوستگی
با نگرش به چگونگی پیدایش و افول ادیان و اعتقادهای گوناگون شاهد فراموش شدن ادیان زیادی بودیم مانند: شبتای زوی، اساطیر اسکاندیناوی، اساطیر یونانی و اساطیر روم که برهانی بر عدم امتداد خط و مش ابدی ادیان است و به خاطر شرایط خاص اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره تاریخی دارای پیروان خاص خود بودند.[3]
توضیح منشأ به عنوان غیرالهی
هذیان و بیماری روانی
بقیه، امثال سم هریس، دین را با بیماری روانی مقایسه می‌کنند، و می‌گویند دین «اجازه می‌دهد موجودات انسان در غیر این صورت عادی، قادر باشند میوه‌های ثمره‌های دیوانگی را برداشت کنند و آن‌ها را مقدس بشمارند.»[4]
همچنین مطالعات روان‌شناسی ای روی پدیده عرفان، و پیوندهای بین جنبه‌های آشفته‌کننده تجربیات عرفانی خاص و ارتباط‌هایشان با آزارهای دوران کودکی وجود دارد.[5][6][7]
ضررها به فرد
شست‌وشوی مغزی کودکان
کودکان از روزی که به دنیا می‌آیند با پدیده ای به نام دین روبه رو می‌شوند.
ضررها به جامعه
اهداف فاسد رهبران
جستارهای وابسته
|
|
نقد ادیان خاص
|
منتقدان قابل توجه دین |
منابع
- Beckford, James A. (2003). Social Theory and Religion. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-77431-4.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Criticism of religion». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۰۱ مارس ۲۰۱۳.
- «Criticism of religion».
- Harris, Sam (2005). The End of Faith. W.W. Norton. p. 73. ISBN 978-0-393-03515-5.
- The Psychology of Mysticism". The Primal page
- Mysticism and Psychopathology". The Primal page.
- Atlas, Jerrold (2003). "Medieval Mystics' Lives As Self-Medication for Childhood Abuse".
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
